Ambola w’oma le ambadi
Lo Etatelu 6:3, sho mbadiaka ɔnɛ: “Nyuma kami hutshikala le untu pundju, ne dia untu eko paka emunyi etu. Nshi ya lumu l’untu yayuyalaka deku lukama la akumi ahendi.” Onde lo mbuta ngasɔ, Jehowa akashikikɛ lofulo la ɛnɔnyi wahomba anto sɛnaka, ndo onde Nɔa akasambisha dia Mvula k’elola kayɔlɔ l’ɔkɔngɔ wa ɛnɔnyi 120?
Okadimwelo wa lo ambola akɔ ahende ele, kema.
La ntondo ka Mvula k’elola, anto efula wakasɛnɛ ɛnɔnyi nkama. Nɔa aki l’ɛnɔnyi 600 etena kakalɔ Mvula k’elola ndo nde akasɛnɛ tshɛ tshɛ ɛnɔnyi 950. (Etat. 7:6; 9:29) Anto amɔtshi wakayotɔ l’ɔkɔngɔ wa Mvula k’elola vɔ lawɔ wakasɛnɛ ɛnɔnyi ndekana 120. Arapakeshadɛ akavu l’ɛnɔnyi 438 ndo Shela l’ɛnɔnyi 433. (Etat. 11:10-15) Koko lo nshi ya Mɔsɛ, lɔsɛnɔ l’onto lakayoholɔ l’ɛnɔnyi 70 kana 80. (Osam. 90:10) Ɔnkɔnɛ, Etatelu 6:3 koshikikɛ dia onto akahombe nsɛna ɛnɔnyi 120.
Ko onde, ɛtɛkɛta wa lo divɛsa sɔ mɛnyaka dia Nzambi akatɛ Nɔa dia mbewola anto akina di’ɔnɛ elanyelo kayoya l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi 120? Kema. Lo waaso efula, Nzambi akasawolaka la Nɔa. Lo avɛsa dikumi wayela wa l’ɔkɔndɔ ɔsɔ, sho mbadiaka ɔnɛ: “[Nzambi] akatela Noa ati: Ekumelu k’engo tshe keli la lumu kambukuka lu ashu ami, ne dia vo wambuludia kete too la akambu wa ngala.” L’ɛnɔnyi wakayele, Nɔa akashidiya nsɛla shakasaka ya waato wa luudu, ndo l’etena kɛsɔ “[Jehowa] akatela Noa ati: Oto lu watu a luudu, we la wa lu luudu laye tshe.” (Etat. 6:13; 7:1, sho mbɛnganyisha alɛta ango.) Ndo ekɔ waaso akina wele Jehowa akewoya Nɔa akambo akina.—Etat. 8:15; 9:1, 8, 17.
Koko, kɛnɛ kadiaso lo Etatelu 6:3 ntshikitana nɛ dia divɛsa diakɔ hatɛkɛta dikambo dia Nɔa ndo hadiɛnya dia Nzambi Nɔa mbakandatɛka. Ɛtɛkɛta wele lawɔ, mɛnyaka tsho sangwelo diaki Nzambi kana yɛdikɔ yakandɔshi. (Ɛdika la Etatelu 8:21.) Ekɔ ohomba sho mbeya dia, lo ɔkɔndɔ wendana la akambo wakatombe la ntondo ka Adama tongama, sho tanaka ditelo diele oko: “Nzambi akati ati.” (Etat. 1:6, 9, 14, 20, 24) Mɛnamaka dia Jehowa kombutɛka onto la la nkɛtɛ, nɛ dia l’etena kɛsɔ ko ndoko onto lambotongama.
Ɔnkɔnɛ, sho koka mbuta dia Etatelu 6:3 mɛnyaka yɛdikɔ yakɔshi Nzambi ya nkomiya dikongɛ di’akambo dia kɔlɔ dia la nkɛtɛ. Jehowa akɔshi yɛdikɔ ya nsala dikambo sɔ l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi 120, koko Nɔa kombeyaka dikambo sɔ. Ko lande na kakandashikikɛ etena kɛsɔ? Lande na kakandahombe nkonga edja ngasɔ?
Ɔpɔstɔlɔ Petero mbishaka ɛkɔkɔ wa dikambo sɔ lo mbuta ɔnɛ: ‘Nzambi akakonge la solo dia lotutsha tshɛ lo nshi ya Nɔa, lam’akandasɛlaka waato wa luudu wele anto yema tshitshɛ tsho, mbuta ate anto enanɛi mbaki konanyema l’ashi.’ (1 Pet. 3:20) Nzambi akɔshi yɛdikɔ ya nkonga ɛnɔnyi 120 nɛ dia aki akambo amɔtshi wakahombe salema. Ɛnɔnyi oko 20 l’ɔkɔngɔ, Nɔa la wadɛnde wakatatɛ mbota ana. (Etat. 5:32; 7:6) Ana ande asato w’apami wakahombe mbola ndo ntshukana, dia nkumbo kawɔ ndjokoma tshɛ tshɛ “antu enanei.” Oma lâsɔ, vɔ wakahombe nsɛla waato wa luudu, waki komonga olimu wa tshitshɛ lo menda woke awɔ ndo lofulo l’anto waki lo nkumbo ka Nɔa. Koko woho wakakonge Nzambi ɛnɔnyi 120 akakimanyiya dia akambo asɔ nsalema ndo dia nshimbɛ nsɛnɔ y’anto enanɛi waki la kɔlamelo ‘diaha vɔ ndanyema l’ashi.’
Bible hashikikɛ ɔnɔnyi wakatɛ Jehowa Nɔa dia Mvula k’elola kayɔlɔ. Lam’ele lâsɔ ko nde ambotaka ana, ana wombola ndo wambotshukana, ondo akatshikala ɛnɔnyi 40 kana 50 la ntondo ka Mvula k’elola ndɔ. Oma lâsɔ, Jehowa akatɛ Nɔa ate: “Ekumelu k’engo tshe keli la lumu kambukuka lu ashu ami.” Nde akatɛ Nɔa nto dia nde nsɛla waato wa luudu wa shakasaka ndo mbɔtɔ la nkumbo kande. (Etat. 6:13-18) L’ɛnɔnyi akumi wakatshikala la ntondo ka Mvula k’elola, Nɔa kokomɛ tsho lo mbisha ɛnyɛlɔ ka onto ɔlɔlɔ lo lɔsɛnɔ. Nde aki nto ‘osambisha w’akambo w’ɔlɔlɔ’ waki la losango l’ɔhɛmwɛlɔ lokɛma hwe lendana la yɛdikɔ yakɔshi Nzambi ya ndanya anto wakasɛnaka l’etena kɛsɔ waki kokitanyiyaka ɛlɛmbɛ waki Nzambi. Nɔa kombeya edja efula la ntondo ɔnɔnyi wakahombe Mvula k’elola ndɔ, koko nde akeyaka ate tɔ kayɔlɔ ndoko onyake. Ndo wɛ mbeyaka dia dikambo sɔ diakasalema.—2 Pet. 2:5.