“Nyoshikikale lo mbetawɔ”

1. a) Kakɔna kakakomɛ Petero etena kaki lɔpɛpɛ la wolo lo ndjale ka Ngalileya? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.) b) Lande na kakayotatɛka Petero dinda?

L’OTSHO ɔmɔtshi, ɔpɔstɔlɔ Petero ndo apɔstɔlɔ amɔtshi wakasalaka la wolo dia ntehɔ ndjale ka Ngalileya etena kaki lɔpɛpɛ la wolo. La shashimoya, vɔ wakɛnyi Yeso ayakɛndakɛnda lo ndjale. Petero akawelɛ Yeso ndo akawombola dia kana nde koka nkɛndakɛnda laadiko di’ashi dia nkoma le nde. Etena kakawotɛ Yeso dia ndja le nde, Petero akatombe oma lo wato ndo akatatɛ nkɛndakɛnda otsha le nde. Koko l’ɔkɔngɔ diko, Petero akatatɛ dinda. Lande na? Nɛ dia nde akende lɔpɛpɛ la wolo l’asuku ndo akatatɛ mboka wɔma. Petero akalɔmbɛ ekimanyielo ndo aha la ntshimbatshimba Yeso akootondja ndo akawotɛ ate: “Wɛ kanga mbetawɔ ka tshitshɛ, lande na kakiyɛ la taamu l’otema?”—Mateo 14:24-32.

2. Kakɔna kayangaso nsɛdingola lo sawo nɛ?

² Nyɛsɔ tɔsɛdingole akambo asato wendana la mbetawɔ wakokaso mbeka oma lo kɛnɛ kakakomɛ Petero: 1) woho wakatatɛ Petero ndjashikikɛ ɔnɛ Jehowa ayowokimanyiya, 2) ɔkɔkɔ wakatatɛ Petero nshisha mbetawɔ, ndo 3) kɛnɛ kakakimanyiya Petero dia nyomonga la mbetawɔ. Ɔsɛdingwelo w’akambo asɔ koka tokimanyiya dia mbeya woho wakokaso ‘shikikala lo mbetawɔ.’—1 Kɔrɛtɔ 16:13.

TONGE LA MBETAWƆ ƆNƐ NZAMBI AYOTOKIMANYIYA

3. Lande na kakatombe Petero oma lo wato, ndo ngande wakatasale dikambo diafɔna la sɔ?

³ Petero aki la mbetawɔ ka wolo. Lande na kakokaso mbuta ngasɔ? Etena kakawete Yeso dia ntshɔ le nde, Petero akatombe oma lo wato ndo akakɛndakɛnda laadiko di’ashi. Nde aki l’eshikikelo ɔnɛ wolo wa Nzambi wayowosha dikoka sɔ lo yoho yakawasha Yeso. Yoho yakɔ yaamɛ mbele, etena kakatelɛ Yeso dia sho mboyela, takayakimɔ shwamɛ le Jehowa ndo takabatizama. Lande na? L’ɔtɛ wa mbetawɔ kaso otsha le Jehowa nde la Yeso ndo l’ɔtɛ wakatayashikikɛ ɔnɛ vɔ wayotokimanyiya.—Joani 14:1; adia 1 Petero 2:21.

4, 5. Lande na kele mbetawɔ ekɔ woshasha w’oshinga wolo?

⁴ Mbetawɔ ekɔ ɛngɔ k’oshinga wolo. Mbetawɔ ka Petero akawosha dikoka dia nkɛndakɛnda laadiko di’ashi, dui diakɛnamaka le onto oko hadiokoke salema. Mbetawɔ koka nto tokimanyiya dia nsala kɛnɛ kɛnama oko hadiokoke salema. (Mateo 21:21, 22) Amɔtshi l’atei aso wakatshikitanya waonga la nkɛwɔ yawɔ lo yoho nyɛ yele anto wakawaeyaka ntondo hawoyokoka mbaeya nto. Takasale etshikitanu ɛsɔ nɛ dia sho nangaka Jehowa ndo nɛ dia nde akatokimanyiya dia sho mbasala. (Adia Kɔlɔsayi 3:5-10.) Mbetawɔ mbakatotshutshuya dia ndjakimɔ shwamɛ le Jehowa, ndo takakome angɛnyi ande, dikambo diele tototokoka disala aha l’ekimanyiyelo kande.—Ɛfɛsɔ 2:8.

⁵ Mbetawɔ kaso tokeketshaka. Ɛnyɛlɔ tɔ tokimanyiyaka dia ndɔshana l’ehemba waki Diabolo, ɔndɔshi waso wa wolo. (Ɛfɛsɔ 6:16) Ndo nto, lam’ele sho ndjaɛkɛka le Jehowa, hatohombe ndjakiyanya efula etena keso l’ekakatanu. Jehowa tolakaka dia nde ayotosha kɛnɛ kahombaso naka sho monga la mbetawɔ le nde ndo mbetsha Diolelo diande lo dihole dia ntondo. (Mateo 6:30-34) Ndo kɛnɛ koleki ele, l’ɔtɛ wa mbetawɔ kaso Jehowa ayotosha woshasha wa diambo efula wa lɔsɛnɔ la pondjo.—Joani 3:16.

NSHISHA YAMBALO YASO KOKA TOKONYA DIA NSHISHA MBETAWƆ KASO

6, 7. a) La naa akokaso mbɛdika lɔpɛpɛ l’asuku wakokiya Petero wɔma? b) Lande na kahombaso mbeyaka ɔnɛ sho koka nshisha mbetawɔ kaso?

⁶ Etena kakatakɛndakɛndaka Petero laadiko wa ndjale ka Ngalileya, nde akayongaka la wɔma. Lande na? L’ɔtɛ wa lɔpɛpɛ la asuku. Diangɔ sɔ mbeyaka mbɛdikama l’efula k’ekakatanu l’ehemba wahomana l’Akristo ɛlɔ kɛnɛ. Kaanga mbele ekakatanu ɛsɔ wekɔ welo efula, sho koka nkeketala oma l’ekimanyiyelo ka Jehowa. Koko, tohɔ kɛnɛ kakakomɛ Petero. Nde kodinda l’ɔtɛ wa lɔpɛpɛ la asuku wakɔkɔmɔlaka. Koko, Bible mbutaka ɔnɛ: “Lam’akandɛnyi lɔpɛpɛ la wolo, nde akoke wɔma.” (Mateo 14:30) Petero akatshike menda Yeso ndo akayodjaka yimba lo wolo wa lɔpɛpɛ. Oma laasɔ, mbetawɔ kande kakatatɛ nkɔmɔ. Woho akɔ waamɛ mbele, naka sho mbidja yimba l’ekakatanu aso, kete sho koka ntatɛ mbidja taamu ɔnɛ Jehowa ayotokimanyiya.

⁷ Sho pombaka nshihodia ɔnɛ sho koka nshisha mbetawɔ kaso. Lande na? Nɛ dia Bible mbutaka dia nshisha mbetawɔ ekɔ “pɛkato katotondaka esadi eto.” (Hɛbɛru 12:1) Oko Petero, naka sho mbidja yimba lo akambo wa kɔlɔ, kete mbetawɔ kaso koka nkoma wɔdu esadi eto. Laasɔ, ngande wakokaso mbeya ɔnɛ mbetawɔ kaso kekɔ lo waale? Ambola wayela anɛ wayotokimanyiya dia sho ndjasɛdingola.

8. Ngande wakoka alaka waki Nzambi mɛnama oko hawotokotshama oko wakatawaɛnaka ntondo?

⁸ Onde lekɔ lo mbɔsa alaka waki Nzambi oko dui dia mɛtɛ nshi nyɛ oko wakamawaɔsaka ntondo? Ɛnyɛlɔ, Nzambi akalake dia ndanya andja wa Satana. Ko, onde tekɔ lo nshisha yambalo yaso oma lo toho ta tɔkɛnyɔ tatotondjɛ andja ande? Naka ngasɔ, kete tayotatɛ monga la taamu ɔnɛ ekomelo katonge suke. (Habakuka 2:3) Ohokanyiya ɛnyɛlɔ kekina. Jehowa akakimɔ oshinga w’etshungwelo, ndo nde akalake dia todimanyiyaka munga yaso. Koko naka sho mbidjaka yimba lo munga yakatasalaka, kete sho mbeyaka ndjotatɛ monga la taamu ɔnɛ Jehowa kotodimanyiya mɛtɛ. (Etsha 3:19) Etombelo wayonga la dui sɔ ele, sho mbeyaka nshisha ɔngɛnɔngɛnɔ aso l’olimu wa Nzambi ndo ntshika dia nsambisha anto akina.

9. Kakɔna kayosalema naka sho ndeka mbidja yimba l’akambo wa lo lɔsɛnɔ laso hita?

⁹ Onde lekɔ lo ntetemala mbisha Jehowa kɛnɛ koleki tshɛ dimɛna? Etena kakambɛso Jehowa olimu efula, dui sɔ tokimanyiyaka dia sho mbidja yambalo lo elongamelo kaso kendana la nshi yayaye. Ko, kakɔna kayoyala naka tambotatɛ ndeka mbidja yimba lo wahɔ aso hita? Ɛnyɛlɔ, sho mbeyaka mbetawɔ olimu watofutawɔ dimɛna, koko todjɛka wekamu l’olimu aso wakambɛso Jehowa. Kɛsɔ mbeyaka mbɔdia mbetawɔ kaso ndo sho mbeyaka “monga akanga wa nɛndɛ” lo nsala awui yema tshitshɛ oleki woho wototokoka nsala.—Hɛbɛru 6:10-12.

10. Ngande wakɛnɛmɔlaso mbetawɔ kaso le Jehowa etena kadimanyiyaso anto akina?

¹⁰ Onde ekɔ wolo lemi dia dimanyiya? Etena katosalɛ anto akina kɔlɔ kana katonyangiyawɔ, onde tatohembaka mbaomalɛ kɛlɛ kana ntshika mbatɛkɛtsha? Naka ngasɔ, kete sho mbeyaka ndjodja yimba paka lo saki yaso hita. Tayɔkɛnɛmɔla mbetawɔ kaso le Jehowa etena kayotodimanyiyaka anto akina. Woho akɔna? Naka onto ɔmɔtshi ambotosalɛ munga, kete nde ambokolama dibasa diaso. Etena kasalɛso Jehowa munga, sho kolamaka dibasa diande. (Luka 11:4) Ɔnkɔnɛ, etena kadimanyiyaso anto akina, sho ndjaɛkɛka le Jehowa. Sho ndjaɛkɛka le nde dia nde ntshɔkɔla dionga diaso, ndo ɔtshɔkɔ ande wekɔ la nɛmɔ di’efula oleki futsha onto l’ɔtɛ wa kɛnɛ kotosalende. Ambeki waki Yeso wakeke dia mbetawɔ ekɔ ohomba dia dimanyiya anto akina. Etena kakawatɛ Yeso dia vɔ dimanyiya kaanga anto wakasalɛ munga mbala efula, ambeki ande wakɔsɛngasɛnga efula ɔnɛ: “Ofudia mbetawɔ kaso.”—Luka 17:1-5.

11. Kakɔna kakoka toshimba dia nkondja wetshelo oma lo dako?

¹¹ Onde dimi momalaka etena kambishawɔ dako? Tosale weho tshɛ dia mbeka dia nkondja wahɔ oma lo dako oleki nyanga woho wa ntana munga lo dako kana wɛɔdu w’ɔnɛ lakadisha. (Tukedi 19:20) Tatohandjake diaaso dia mbeka dia monga l’ekanelo kele oko ka Jehowa!

12. Naka onto ngunangunaka tena tshɛ lo dikambo dia wanɛ walɔmbɔla dui sɔ akokadiɔ mɛnya?

¹² Onde dimi ngunangunaka lo dikambo dia wanɛ walɔmbɔla etshumanelo? Etena kakahɛ ase Isariyɛlɛ etema awɔ lo alapɔlɔ wa kɔlɔ w’atɔpi dikumi, vɔ wakatatɛ ngunanguna lo dikambo dia Mɔsɛ l’Arɔna. Oma laawɔ, Jehowa akambola Mɔsɛ ate: “Edja ndu kaandi ayukimo wudja one monyolami?” (Walelu 14:2-4, 11) Eelo, Jehowa akeyaka di’ase Isariyɛlɛ kondjaɛkɛka le nde nɛ dia wakangunanguna lo dikambo dia Mɔsɛ l’Arɔna, apami wakandasɔnɛ. Woho akɔ waamɛ mbele, naka sho ngunangunaka tena tshɛ lo dikambo dia wanɛ wakamba la Jehowa dia nɔmbɔla ekambi ande ɛlɔ kɛnɛ, kɛsɔ mbeyaka mɛnya dia mbetawɔ kaso kambɔla.

13. Lande na kahatahombe nyanga naka tambɛna wɛɔdu ɛmɔtshi lo mbetawɔ kaso?

¹³ L’ɔkɔngɔ wa nsɛdingola ambola anɛ, tonyangake naka wɛ ambɛna dia mbetawɔ kayɛ kambɔla. Tohɔ dia kaanga ɔpɔstɔlɔ Petero akoke wɔma ndo akatatɛ mbidja taamu. Ndo lo etena kɛmɔtshi, Yeso akɛnya apɔstɔlɔ tshɛ dia wekɔ la “mbetawɔ ka tshitshɛ.” (Mateo 16:8) Eelo mɛtɛ, sho koka nkondja wetshelo w’ohomba oma lo kɛnɛ kakakomɛ Petero. Tende kɛnɛ kakandasale l’ɔkɔngɔ wa nde ntatɛ mbidja taamu ndo dinda lo ndjale.

TOKE WASHO LE YESO DIA SHO NKEKETSHA MBETAWƆ KASO

14, 15. a) Kakɔna kakasale Petero lam’akandatatɛ dinda? b) Ngande wakokaso “mbikaka washo” le Yeso?

¹⁴ Kakɔna kakasale Petero etena kakandatatɛ dinda? Petero akeyaka osale dimɛna, ndo nde akakoke mbɔsa yɛdikɔ ya nkalola otsha lo waato. (Joani 21:7) Ko lande na kakinde kosala ngasɔ? Nɛ dia nde kondjaɛkɛ le nde ndaamɛ dia nkondja ekimanyiyelo. Nde akadje yimba nto le Yeso ndo aketawɔ ekimanyielo kande. Naka tambeya dia mbetawɔ kaso kambotatɛ mbɔla sho pombaka mbokoyaka Petero. Ngande wakokaso nsala dui sɔ?

¹⁵ Oko wakake Petero washo le Yeso dia nde mbokimanyiya, sho lawɔ la dia “mbikaka washo” le Yeso. (Adia Hɛbɛru 12:2, 3.) Koko, sho hatokoke mbɛɛna la washo aso oko wakawɛnyi Petero. Ko ngande wakokaso “mbikaka washo” le Yeso? Sho kokaka mbeka akambo wakandetsha ndo wakandasale ndo oma laasɔ mbokoya dimɛna dimɛna. Naka sho nsala ngasɔ, kete tayokondja ekimanyielo kahombama dia nkeketsha mbetawɔ kaso. Nyɛsɔ tɔsɛdingole toho tɔmɔtshi takokaso mbokoya Yeso.

16. Ngande wakoka Bible tokimanyiya dia nkeketsha mbetawɔ kaso?

¹⁶ Nkeketsha wɛkamu ayɛ lo Bible. Yeso aketawɔka dia Bible ekɔ Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo ɔnɛ tɔ toshaka alako w’amɛna efula. (Joani 17:17) Dia mbokoya Yeso, sho la dia mbadiaka Bible lushi tshɛ, kiekaka, ndo kakanaka yimba la kɛnɛ kadiaso. Sho pombaka nto salaka eyangelo dia nkondja ekadimwelo lo ambola wakokaso monga la wɔ. Ɛnyɛlɔ, onde wɛ ekɔ lo mbetawɔ l’eshikikelo tshɛ ɔnɛ tekɔ lo nsɛna lo nshi y’ekomelo? Nkeketsha mbetawɔ kayɛ di’ɔnɛ ekomelo kaya suke lo mbekaka prɔfɛsiya ya lo Bible yɛnya ɔnɛ tekɔ lo nsɛna lo nshi y’ekomelo. Onde wɛ nangaka nkeketsha mbetawɔ kayɛ lo alaka waki Nzambi wendana la nshi yayaye? Naka ngasɔ, kete ekaka prɔfɛsiya ya lo Bible yamboshila la kotshama. Onde wɛ mɛtɛ mbetawɔka di’ɔnɛ Bible kekɔ ohomba ɛlɔ kɛnɛ? Wɛ koka mbadia awui wendana la anangɛsɔ la akadiyɛso wakatshikitanya nsɛnɔ yawɔ dimɛna l’ekimanyielo k’alako w’oma lo Bible.a (Enda nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi.)—1 Tɛsalɔnika 2:13.

17. Lande na kaki Yeso l’akoka wa mbikikɛ ehemba, ndo ngande wakokayɛ mbokoya?

¹⁷ Ka washo lo ɛtshɔkɔ wakatolake Jehowa. Yeso akake washo l’ɛtshɔkɔ wa lo nshi yayaye, ndo dui sɔ diakokimanyiya dia nde mbikikɛ ehemba. (Hɛbɛru 12:2) Nde koshisha yambalo yande lo mbidja yimba lo kɛnɛ kakakoke andja mbosha. (Mateo 4:8-10) Ngande wakokaso mbokoya ɛnyɛlɔ ka Yeso? Tokanake yimba lo alaka w’amɛna efula wakatolake Jehowa. Ohokanyiya dia wɛ aya l’andja w’oyoyo. Mfunda kana nsanga kɛnɛ kayoyotosala lo Paradiso. Kana nsala listɛ l’anto wambolwama walangayɛ ntɛkɛta lawɔ ndo mfunda kɛnɛ kakombolayɛ mbatɛ. Ɔsa alaka wa Nzambi oko mendanaka la yɛ wɛmɛ, koko aha oko la anto tshɛ.

18. Ngande wakoka dɔmbɛlɔ kokimanyiya dia nkeketsha mbetawɔ kayɛ?

¹⁸ Lɔmba dia mfudia mbetawɔ. Yeso aketsha ambeki ande dia vɔ nɔmba Jehowa nyuma k’ekila. (Luka 11:9, 13) Oko walɔmbayɛ nyuma k’ekila, lɔmba dia mfudia mbetawɔ. Tɔ kekɔ olowa ɔmɔtshi wa l’atei w’elowa wa nyuma k’ekila. Wɛ koka shikikɛ kɛnɛ keyɛ latɔ ohomba l’alɔmbɛlɔ ayɛ. Ɛnyɛlɔ, naka wɛ ambɛna dia wɛ ekɔ la okakatanu dia dimanyiya anto akina, lɔmba Jehowa dia nde nkeketsha mbetawɔ kayɛ ndo kokimanyiya dia wɛ kimwɛka anto akina.

19. Ngande wakokaso nsɔna angɛnyi w’ɛlɔlɔ?

¹⁹ Nsɔna angɛnyi wele la mbetawɔ ka wolo. Yeso akasɔnɛ angɛnyi ande wa ma ma la yambalo tshɛ. Angɛnyi ande wakaleke ma ma, aki apɔstɔlɔ waki la mbetawɔ, kɔlamelo ndo l’okitanyiya le nde. (Adia Joani 15:14, 15.) Okoya Yeso ndo nsɔna angɛnyi ayɛ la yambalo tshɛ. Vɔ pombaka monga anto wele la mbetawɔ ka wolo ndo wele l’okitanyiya le Yeso. Angɛnyi wa w’eshika pombaka mbutanɛka mɛtɛ lam’asawɔ, kaanga etena kewɔ l’ohomba wa mbisha kana mbetawɔ alako.—Tukedi 27:9.

20. Kakɔna kayotomba naka tambokimanyiya anto akina dia vɔ nkeketsha mbetawɔ kawɔ?

²⁰ Nkimanyiya anto akina dia vɔ nkeketsha mbetawɔ kawɔ. Yeso akakimanyiya ambeki ande dia vɔ nkeketsha mbetawɔ kawɔ oma lo kɛnɛ kakandataka kana kakandasalaka. (Makɔ 11:20-24) Sho pombaka mbokoya ɛnyɛlɔ ka Yeso. Etena kasalaso ngasɔ tayokeketsha mbetawɔ kaso hita ndo mbetawɔ y’anto akina. (Tukedi 11:25) Ngande wakokayɛ nkimanyiya anto wa l’ɛtshi kayɛ ka nkɛtɛ? Etena ketshayɛ anto akina Bible, ntɔtɔmiya tolembetelo tɛnya ɔnɛ Nzambi ekɔ, ɔnɛ nde todjaka yimba ndo ɔnɛ Bible ekɔ Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Ngande wakokayɛ nkimanyiya ananyɔ l’akadiɛyɛ dia vɔ ntetemala monga la mbetawɔ ka wolo? Naka wɛ amboka onto ɔmɔtshi angunanguna dikambo di’anangɛso walɔmbɔla, towewɔke mbala kakɔ ɔtɔi. Nsala la yewo dia mpemba mbokimanyiya dia nkeketsha mbetawɔ kande. (Judɛ 22, 23) Naka wɛ eke ombeki ko ombetsha ayɛ ambɔtɛkɛta dikambo di’ohilwelo, onga la dihonga ndo ɛnya mbetawɔ kele layɛ lo etongelo. Dionga diayɔkɛnɛmɔla ombetsha ndo ambeki mbeyaka nkosha ɔngɛnɔngɛnɔ wakiyɛ halongamɛki.

21. Kakɔna kakalake Jehowa ɔmɔmɔ la l’atei aso?

²¹ Jehowa la Yeso wakakimanyiya Petero dia nde ntondoya taamu la wɔma. L’ɔkɔngɔ diko lo lɔsɛnɔ lande, Petero akayonga ɛnyɛlɔ ka wolo ka mbetawɔ le anto akina. Woho akɔ waamɛ mbele, Jehowa kimanyiyaka ɔmɔmɔ la l’atei aso dia ntshikala nge lo mbetawɔ. (Adia 1 Petero 5:9, 10.) Nɔmbamaka mbidja welo dia monga la mbetawɔ ka wolo, koko Jehowa ayotofuta naka sho mbidja welo akɔ.