SAWO DIA WEKELO 30
OSAMBO 97 Ɔtɛkɛta wa Nzambi mbasha lɔsɛnɔ
Onde wetshelo w’etatelo w’oma lo Bible wakayeke wekɔ lo ntetemala kokimanyiya polo ɛlɔ kɛnɛ?
“[Lambokongɛ] dia nyoholaka tena tshɛ akambo asɔ kaanga mbawaeyanyu ndo kaanga mbambonyoshikimala lo akambo wa mɛtɛ.”—2 PE. 1:12.
KƐNƐ KAYOTEKA
Woho wakoka wetshelo w’etatelo wakayeke oma lo Bible kokimanyiya polo ndo ɛlɔ kɛnɛ.
1. Shɛngiya yakɔna yaki la wetshelo w’oma lo Bible le yɛ etena kakayeke akambo wa mɛtɛ?
WETSHELO w’etatelo w’oma lo Bible wakateke wakatshikitanya nsɛnɔ ya so. Ɛnyɛlɔ, lam’akatatatɛ mbeya dia lokombo laki Nzambi ekɔ Jehowa, mbakatatatɛ nkoma angɛnyi ande. (Isa. 42:8) Lam’akateye woho wayala onto etena kavɔnde, sho kondjakiyanya nto ɔnɛ wakiso wa ngandji wakavu wekɔ lo nsowa. (Ond. 9:10) Ndo lam’akateke daka diaki Nzambi lo dikambo dia paradiso ka la nkɛtɛ, sho kondjakiyanya nto lo dikambo dia nshi yaso yayaye. Tekɔ l’eshikikelo dia lɔsɛnɔ laso layoviya aha paka l’edja k’ɛnɔnyi 70 kana 80 eto koko pondjo pondjo.—Os. 37:29; 90:10.
2. Ngande wɛnya 2 Petero 1:12, 13, dia kaanga Akristo wambotshunda koka nkondja wahɔ oma lo wetshelo w’etatelo wakaweke oma lo Bible?
2 Hatohombe pondjo mɔnyɔla wetshelo w’etatelo wa lo Bible. Lo mukanda ande wahende, ɔpɔstɔlɔ Petero akafundɛ Akristo ‘wakashikimala lo akambo wa mɛtɛ.’ (Adia 2 Petero 1:12, 13.) Koko l’etena kɛsɔ, anto wa kɔlɔ waki l’etshumanelo ndo wakalangaka minganyiya anangɛso oma l’akambo wa mɛtɛ. (2 Pe. 2:1-3) Petero akalangaka nkeketsha anangɛnde l’akadiyɛnde dia vɔ nshika tanga la ntondo ka waale wa lo nyuma ɔsɔ. Dia nsala dui sɔ, nde akawaohola awui amɔtshi wakawashile mbeka. Wetshelo ɛsɔ wakakoke mbakimanyiya dia vɔ nama olowanyi awɔ polo l’ekomelo.
3. Sha ɛnyɛlɔ kɛnya di’Akristo tshɛ pombaka kanaka yimba la wetshelo w’oma lo Bible.
3 Oyadi edja ka ngande kambotokambɛ Jehowa, sho koka ntetemala nkondja wetshelo w’ohomba efula oma lo wekelo w’etatelo w’oma lo Bible. Dia nembetshiya dikambo sɔ tɔshi ɛnyɛlɔ kɛnɛ: Okatshi wa manamana la ɔnɛ leke oyoyo koka nkamba la diangɔ diakɔ diaamɛ etena kakatɛwɔ ɛngɔ kɛmɔtshi. Koko l’edjedja ka wonya okatshi wa manamana akayolekaka mbeya woho wa nkamba la diangɔ diaamɛ lo toho totshikitanyi dia mbahɛ lo yoho y’oyoyo ndo ya dimɛna efula. Woho akɔ waamɛ mbele oyadi wanɛ wambokambɛ Jehowa l’edja k’ɛnɔnyi efula kana ambeki wa Bible koka nkondja wahɔ oma lo wetshelo w’etatelo w’oma lo Bible lo toho totshikitanyi. Yoho yaso ya nsɛna kana ɛkɛndɛ aso w’olimu mbeyaka monga ko wakatshikitana oma k’etena kakatalongola batisimu. Etena kakanaso yimba efula l’awui wele la so, sho koka nkondja wetshelo w’oyoyo ndo wa shikaa. Nyɛsɔ tende wetshelo wakoka Akristo wambotshunda nkondja oma lo wetshelo esato w’etatelo w’oma lo Bible.
JEHOWA KELE OTUNGI
4. Mbeya dia Jehowa kele otungi akonge la shɛngiya yakɔna le so?
4 “Otungi wa diangɔ tshɛ ele Nzambi.” (Hɛb. 3:4) Sho mbeyaka dia planɛtɛ kaso ndo lɔsɛnɔ lele lɔkɔ lakatongama oma le Otungi woleki lomba ndo woleki wolo tshɛ. Nde mbakatotonge, laasɔ nde teyaka dimɛna dimɛna. Laadiko dia laasɔ, nde ndjakiyanyaka dikambo diaso. Nde mbeyaka kɛnɛ koleki dimɛna le so. Mbeya dia Jehowa kele Otungi ekɔ la shɛngiya ya wolo le so, ndo dui sɔ toshaka lɔsɛnɔ lele la kitshimudi ndo lele l’oyango.
5. Dui diakɔna dia mɛtɛ diakoka tokimanyiya dia monga l’okitshakitsha? (Isaya 45:9-12)
5 Dui dia mɛtɛ di’ɔnɛ Jehowa kele Otungi koka teetsha wetshelo wa monga l’okitshakitsha. L’ɔkɔngɔ wa Jɔbɔ mbika washo le nde ndaamɛ ndo le anto akina, Jehowa akawohola dia nde kele Otungi kanga wolo tshɛ. (Jɔbɔ 38:1-4) Dui sɔ diakakimanyiya Jɔbɔ dia mɛna dia mboka ya Nzambi ndeka y’anto la fwa. Lo yoho yɔtɔnɛ la dui sɔ, omvutshi Isaya akayofundaka l’ɔkɔngɔ ate: “Onde diwomba diayotɛ Okengi ɔnɛ: “Akengayɛ?’”—Adia Isaya 45:9-12.
6. Etena kakɔna kahombaso nkana yimba lo dihole diele la Jehowa oko wende Otungi aso? (Enda ndo esato.)
6 Lam’ataleke Okristo monga la diewo d’efula, nde koka ntatɛ ndjaɛkɛ amboleka lo tokanyi tande lo dihole dia mendɛ le Jehowa ndo l’Ɔtɛkɛta Ande dia mbɔlɔmbɔla. (Jɔbɔ 37:23, 24) Ko kakɔna kakoka ntomba naka onto nkana yimba efula lo dikambo dia lomba lahadjama anya ndo woke woke wele Otungi ande? (Isa. 40:22; 55:8, 9) Mɛtɛ kɛsɔ kayowokimanyiya dia ntetemala monga l’okitshakitsha ndo mbɔsa dia tokanyi ta Jehowa mboleki ohomba.
Kakɔna kakoka tokimanyiya dia mɛna akambo aso la sso di’ɔlɔlɔ? (Enda odingɔ 6)d
7. Kakɔna kakasale Rahela dia mbetawɔ otshikitanu wendana l’ɛlɔmbwɛlɔ?
7 Rahela, ladjasɛ la Slovénie akɛnyi dia nkana yimba lo woho wele Jehowa Otungi ande, akokimanyiya dia mbetawɔ etshikitanu wasalema l’okongamelo. Nde mbutaka ate: “Tena dimɔtshi, komongaka wɔdu le mi dia mbetawɔ tɛdikɔ takɔsaka wanɛ walɔmbɔla. Ɛnyɛlɔ, kaanga l’ɔkɔngɔ wa dimi menda Alapɔlɔ wa 8 w’oma le Olui-walɔmbɔla wa lo 2023, lakonge la lonyangu lam’akamɛnyi mbala ka ntondo ɔnangɛso lele la lɔlɛdu asha sawo. Ko lakalɔmbɛ Jehowa dia nde kimanyiyami dia mbetawɔ otshikitanu ɔsɔ.” Rahela akashihodia dia oko wende Otungi w’olongo la nkɛtɛ, Jehowa ekɔ l’akoka tshɛ lo tshɛ dia nɔmbɔla okongamelo ande lo yoho ya dimɛna. Naka wɛ ambɛna dia ekɔ wolo le yɛ dia mbetawɔ ɛlɔmbwɛlɔ k’oyoyo, lande na kahayakanyiya l’okitshakitsha tshɛ lo lomba lahandjama anya ndo wolo w’Otungi aso?—Rɔmɔ 11:33-36.
ƆKƆKƆ WATSHIKA NZAMBI ASUI
8. Wahɔ akɔna wakondjaso lo mbeya ɔkɔkɔ watshika Nzambi asui?
8 Lande na katshika Nzambi asui? Wanɛ waki kokondja okadimwelo wa dimbola sɔ wakoke Nzambi nkɛlɛ ndo wakate dia Nzambi bu! (Tok. 19:3) Otshikitanyi la wɔ, wɛ akeke dia pɛkato kakatahowɔ ndo eongelo kele keema kokele mbatokonya dia nsowa koko aha Jehowa. Wɛ akeke nto dia solo dia lotutsha dia Jehowa otsha le anto diambosha miliyɔ y’anto diaaso dia mbeya ndo mɛna vɔamɛ woho wayonya Jehowa asui lo pondjo. (2 Pe. 3:9, 15) Mbeya ɔkɔkɔ watshika Nzambi asui, akakokeketsha ndo akakosukanya suke suke la nde.
9. Etena kakɔna kakokaso mbohɔka ɛkɔkɔ watshika Nzambi asui?
9 Tamboshihodia ohomba wa monga la solo dia lotutsha etena kakongaso dia Jehowa nkomiya asui. Koko etena kamɛnamaso kana kamɛnama anto wokaso ngandji l’ekiyanu, l’awui waha la losembwe kana kavushaso lakiso la ngandji, sho mbeyaka ndjambola lande na kahasale Nzambi dui dimɔtshi aha la tshimbatshimba. (Hab. 1:2, 3) Lo tena dia ngasɔ ekɔ ohomba sho nkanyiya lo ɛkɔkɔ wetawɔ Jehowa di’anto w’ɛlɔlɔ nsowa.a (Os. 34:19) Sho koka nkana yimba nto lo nsangwelo diande dia nkomiya asui tshɛ lo pondjo.
10. Ngande wakakikɛ Anne nyɔi ka nyango?
10 Mbeya lande na katshika Nzambi asui koka tokimanyiya dia mbikikɛ. Anne, ladjasɛ lo disɛnga dia Mayotte, lo Océan Indien mbutaka ate: “Ambeta oko ɛnɔnyi ɛmɔtshi wakamavusha mama ndo dui sɔ diakambisha lonyangu efula. Koko, lakohɔka mbala la mbala diaha Jehowa mbele lo kiɔkɔ y’asui aso. Jehowa ekɔ lo nomɔlomɔ dia minya weho tshɛ w’asui ndo mbolola wakiso ngandji. Nkana yimba lo akambo wa mɛtɛ asɔ mbishakami wɔladi wa lo yimba.”
11. Ngande wele mbeya ɛkɔkɔ watshika Jehowa asui koka tokimanyiya dia ntetemala nsambisha?
11 Mbeya mɛtɛ lande na katshika Nzambi asui koka tokimanyiya dia ntetemala nsambisha. L’ɔkɔngɔ wa nde nembetshiya dia solo dia lotutsha nembetshiyaka panda le wanɛ wayatshumoya, Petero akafunde ate: “Nyokanyiya weho w’anto wahombanyu monga lo etsha wa lɔkɛwɔ l’ekila ndo lo ditshelo diɛnya omamemelo le Nzambi.” (2 Pe. 3:11) L’atei wa “ditshelo diɛnya omamemelo le Nzambi” mbele ndo olimu aso w’esambishelo. Oko Shɛso, sho mbokaka anto ngandji. Sho nangaka dia vɔ ndjɔsɛna l’andja w’oyoyo ndo wosembwe watolaka Nzambi. La solo dia lotutsha tshɛ, Jehowa mbishaka anto wa l’ɛtshi kayɛ ka nkɛtɛ diaaso dia vɔ mbɔtɛmɔla. Ande diɛsɛ dia nkamba kaamɛ l’ekambi wa Nzambi ndo dia nkimanyiya anto efula dia mbeka dia mbeeya la ntondo k’ekomelo ndja lee!—1 Kɔr. 3:9.
TEKƆ LO NSƐNA LO “NSHI Y’EKOMELO”
12. Wahɔ akɔna wakondjaso lo mbeya dia tekɔ lo nsɛna lo “nshi y’ekomelo”?
12 Bible mɛnyaka kɛwɔ yakoka anto monga la yɔ lo “nshi y’ekomelo.” (2 Tim. 3:1-5) Etena kɛnaso kɛwɔ y’anto wotodingi, sho koka mɛna kɛnɛ kata Bible dia kekɔ mɛtɛ. Tekɔ lo mɛna ɛnamelo ndo kɛwɔ y’anto yekɔ lo tatetemala ntshɔ otsha lo kɔlɔ. Kɛsɔ toshikikɛka dia Ɔtɛkɛta wa Nzambi sunganaka mbɛkɛ otema—2 Tim. 3:13-15.
13. Lo woho wɔtɔnɛ la kɛnɛ kakate Yeso katanaso lo Luka 12:15-21, ambola akɔna wakokaso ndjaoka?
13 Mbeya dia tekɔ lo nsɛna lo nshi y’ekomelo ayotokimanyiya nto dia mbika washo lo kɛnɛ koleki ohomba. Sho koka mɛna mɛtɛ ka dikambo sɔ l’ɛtɛkɛta wa Yeso watanaso lo Luka 12:15-21. (Adia.) Lande na kakelamɛ pami k’ɔngɔnyi ɔnɛ: “Enginya”? Aha l’ɔtɛ waki pami kɛsɔ ɔngɔnyi koko nɛ dia eyango ande waki wa kɔlɔ. Nde ‘akayaombɛ diangɔ dia nɛmɔ, koko komonga ɔngɔnyi lo washo wa Nzambi.’ Kakɔna kaketɛ dui sɔ ɛngɔ k’ohomba efula? Nzambi akatɛ pami kakɔ ate: “Wayokɔlɔmba lɔsɛnɔ layɛ l’otsho w’ɛlɔ.” Ɛlɔ kɛnɛ, oko wamboleka nsukana ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo, sho koka ndjambola ɔnɛ: ‘Kakɔna kɛnya eyango ami lo kɛnɛ kendana la dikongɛ di’akambo nɛ? Eyango akɔna wakimanyiyami anami dia vɔ ndjadjɛ? Onde dimi lekɔ lo nkamba la wolo, wenya ndo ekundji ami dia ndjaombɛ diangɔ la nkɛtɛ ko kana lekɔ lo ndjaombɛ diangɔ l’olongo?’
14. Oko wɛnya kɛnɛ kakakomɛ Miki, lande na kele ekɔ dui dia lomba dia kanaka yimba l’Afundelo wɛnya dia tekɔ lo nsɛna lo nshi y’ekomelo?
14 Lɔsɛnɔ laso l’otondo koka ntshikitana etena kakanaso yimba l’awui wɛnya dia tekɔ lo nsɛna lo nshi y’ekomelo. Kɛsɔ mbakakomɛ kadiyɛso kelɛwɔ Miki. Nde kɔndɔlaka ate: “L’ɔkɔngɔ wa dimi nkondja dipɔlɔmɛ, lakalange nkamba olimu ɔmɔtshi wakakoke konyami dia mbeka akambo wendana la wa nyama. Laki nto l’oyango wa nkamba oko ombatshi mboka wa pondjo ndo ntshɔ tokamba lɛnɛ ewɔ l’ohomba w’apandjudi. Angɛnyi wambotshunda lo nyuma wakandake dia nkana yimba dimɛna dia menda kana layokoka nkamba olimu wakamalangaka nkamba ko l’etena kakɔ kaamɛ lakotsha eyango ami wa lo nyuma. Vɔ wakambohala dia dikongɛ nɛ di’akambo diayanga nkomɛ kem’edja. Lo wedi okina, l’andja w’oyoyo layonga la diɛsɛ dia mbeka pondjo pondjo akambo wakamakombolaka wendana la wa nyama. Ɔnkɔnɛ, lakasɔnɛ ekongelo ka mondo ndo ka shikaa. Kɛsɔ akakimanyiya dia dimi nkondja olimu wakasukɛ l’olimu w’ombatshi mboka ndo oma laasɔ lakonɔ otsha l’Équateur lɛnɛ akiwɔ l’ohomba w’apandjudi.” Kakianɛ Miki nde l’omɛnde wekɔ lo nkamba olimu w’otshimbedi lo wodja ɔsɔ.
15. Onde anto tshɛ mbayetawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ mbala kakɔ ɔtɔi? Sha ɛnyɛlɔ. (Enda ndo esato.)
15 Hatohombe nkɔmɔ etena katona anto lokumu l’ɔlɔlɔ. Anto koka ndjolietawɔ. Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ kaki Jakɔba y’ɔnango Yeso. Nde akɛnyi woho wakole Yeso, woho wakandakome Mɛsiya ndo woho wakandetsha polo ndo lo yoho yele ndooko onto lakakoke mbetsha. Koko, l’edja k’ɛnɔnyi efula Jakɔba kondjela Yeso. Paka l’ɔkɔngɔ wa eolwelo ka Yeso mbakayokomaka Jakɔba ombeki wa Yeso waki l’ohetoheto!b (Jni. 7:5; Ngal. 2:9) Tatɔnyɔlake nɛmɔ diele la welo wadjaso dia nsambisha ewotɔ aso wahayasha l’akambo wa mɛtɛ kana ntetemala mbelɛ wanɛ wambotonaka losango la Diolelo. Tatohɛke dia tekɔ lo nsɛna lo nshi y’ekomelo, laasɔ olimu aso w’esambishelo wekɔ wa wanyandja. Kɛnɛ kawatɛyɛ ɛlɔ koka monga la shɛngiya le wɔ kaanga l’ɔkɔngɔ w’etatelo ka mfɔnu ka woke ntatɛ.c
Kakɔna kakoka totshutshuya diaha mpekɔ ewotɔ aso wele bu ambetawodi? (Enda odingɔ 15)e
TETEMALA MONGA LA LOWANDO LO WAOHWELO WA JEHOWA
16. Wahɔ akɔna wamboyokondja oma lo waohelo wa Jehowa? (Enda ndo kiombo yele l’ɔtɛ adui ɔnɛ: “Kamba la wɔ dia nkimanyiya anto akina.”)
16 Mbo ya ndɛ mɔtshi yalongolaso yakalɔngɔsɔma dikambo di’anto wele watokaka losango la mɛtɛ la lo Bible. Ɛnyɛlɔ asawo wa lo sɛkɛ wa lomingu la lomingu, asawo amɔtshi ndo tovidɛo ta lo jw.org, ndo periodikɛ y’anto tshɛ yakasalema dikambo di’anto wele keema Ɛmɛnyi wa Jehowa. Kaanga mbediɔ ngasɔ, sho tshɛ kondjaka wahɔ oma lo waohelo asɔ. Vɔ fudiaka ngandji kokaso Jehowa, keketshaka kɔlamelo yaso l’Ɔtɛkɛta ande ndo tokimanyiyaka dia nsambisha dimɛna dimɛna wetshelo w’etatelo w’oma lo Bible.—Os. 19:7.
17. L’awui akɔna wakokaso nkana yimba lo wetshelo w’etatelo w’oma lo Bible?
17 Oko Ɛmɛnyi wa Jehowa, sho ngɛnangɛnaka efula etena kalongolaso eokelo k’oyoyo k’Afundelo. Koko, tekɔ nto la lowando l’efula l’ɔtɛ wa wetshelo w’etatelo w’oma lo Bible wakatokotola ntondo oya l’akambo wa mɛtɛ. Naka tambohembaka dia ndjaɛkɛ lo tokanyi taso lo dihole dia ndjaɛkɛ l’ɛlɔmbwɛlɔ k’oma le okongamelo wa Jehowa, kete sho koka mbohɔ l’okitshakitsha tshɛ dia ɔnɛ lalɔmbɔla okongamelo ekɔ kanga wolo tshɛ ndo Otungi wele la lomba lahadjama anya. Etena kakikɛso kana kakikɛ wakiso wa ngandji ehemba, sho koka monga la solo dia lotutsha lo mbika washo l’ɛkɔkɔ watshika Jehowa asui ndo etena kayotɔsa yɛdikɔ lo woho wayotokamba la wolo ndo l’ekundji aso, sho kokaka mbohɔ dia tekɔ lo nsɛna lo nshi y’ekomelo ndo etena kambototshikalɛ kaya mondo. Waohwelo wa Jehowa watetemale tokeketsha, totutshutshuya ndo tokonya akanga wa tomba.
OSAMBO 95 Osase wekɔ lo taleke mpɛta
a Enda sawo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Kem’edja asui tshɛ wayanga komɛ” lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka samalo 1, 2007, lk. 14-18.
c Enda sawo diele l’ɔtɛ adui ɔnɛ: “Awui akɔna weyaso lo kɛnɛ kendana la kilombo ka Jehowa ka lo nshi yayaye?” lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka tanu 2024, lk. 8-13.
d ELEMBETSHIELO W’OSATO: Kanyi y’ekumanyi kɛmɔtshi hayetawɔmi oma le olui wa dikumanyi. Oma laasɔ, etena kendande tɔɔtɔ l’olongo nde ambotshutshuyama dia mɛna akambo ande lo yoho ya dimɛna.
e ELEMBETSHIELO W’OSATO: Lo wekelo ande w’onto ndaamɛ, Ɔmɛnyi wa Jehowa ɔmɔtshi amboshihodia dia tekɔ lo nsɛna lo nshi y’ekomelo. Dui sɔ ambootshutshuya dia mbelɛ kadiyɛdɛ dia mbosambisha