“ Wɛ ekɔ onto lele la nɛmɔ efula”!

1-2. Ngande wakokaso nshikikɛ dia tekɔ la nɛmɔ lo washo wa Jehowa?

L’ATEI w’ekambi wa Jehowa wele la nɛmɔ, mbele ndo wanɛ wele la kanyi ya kɔlɔ lo dikambo diawɔ vɔamɛ. Ondo onto ɔmɔtshi akaasalɛ akambo watekana oko anto waki komonga la nɛmɔ di’efula. Onde dui sɔ diambokokomɛka ndo wɛ lawɔ? Naka ngasɔ, ngande wakokayɛ nshikikɛ dia wɛ ekɔ la nɛmɔ lo washo wa Jehowa?

² Wɛ koka mɛna ohomba efula nsɛdingola ɛkɔndɔ wa lo Bible wɛnya woho walanga Jehowa dia sho salɛ anto akina akambo. Ɔnande Yeso akasalɛka anto akambo la dilɛmiɛlɔ ndo l’ɔlɔlɔ tshɛ. Lo nsala ngasɔ, Yeso akɛnya dia nde la She mbɔsaka la nɛmɔ di’efula akanga w’okitshakitsha wayaɔsa dia vɔ bu la nɛmɔ di’efula. (Jni. 5:19; Hɛb. 1:3) Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola: 1) Woho wakakimanyiya Yeso anto dia vɔ nshihodia nɛmɔ diele la wɔ ndo 2) woho wakokaso ndjashikikɛ shoamɛ dia tekɔ la nɛmɔ di’efula lo washo wa Nzambi.—Han. 2:7.

WOHO WAKAKIMANYIYA YESO ANTO DIA VƆ NSHIHODIA NƐMƆ DIELE LA WƆ

3. Ngande wakasalɛ Yeso ase Ngalileya wakayangaka ekimanyielo kande akambo?

³ Mbala ka sato kakatshu Yeso dia tosambisha la Ngalileya, anto efula wakatshumana lalende, wakoohokamɛ ndo nde akaakɔnɔla. Yeso akate dia “vɔ wakahɛnyahɛnyamaka ndo komonga la okimanyedi oko ɛkɔkɔ waha la olami.” (Mat. 9:36; enda nɔtɛ ya wekelo lo Falase.) Ewandji awɔ w’ɛtɛmwɛlɔ kombaɔsaka la nɛmɔ, ndo wakawaelɛka ɔnɛ anto “wambodjama mananu.” (Jni. 7:​47-49; nɔtɛ ka wekelo lo Falase) Koko Yeso akawaɔshi la nɛmɔ lo ntshungola etena ka mbaetsha ndo mbakɔnɔla oma lo hemɔ yawɔ. (Mat. 9:35) Kɛnɛ koleki tshɛ ele, l’oyango wa ndeka nkimanyiya anto, nde akalowanya apɔstɔlɔ ande dia nsambisha ndo akawasha wolo wa nkɔnɔla ase hemɔ.—Mat. 10:​5-8.

4. Wetshelo akɔna wambotokondja oma lo woho wakasalɛ Yeso ampokami ande waki l’okitshakitsha akambo?

⁴ Lo salɛ ampokami ande akambo la dilɛmiɛlɔ, Yeso akɛnya dia nde la She mbɔsaka la nɛmɔ wanɛ wɛnama oko bu la nɛmɔ oma le anto akina. Naka wɛ ekɔ lo kambɛ Jehowa koko ekɔ la taamu lo nɛmɔ diele la yɛ, kete kana yimba lo woho wakɔsaka Yeso akanga w’okitshakitsha wakalangaka mbeka oma le nde. Nsala ngasɔ ayokokimanyiya dia wɛ mɛna dia wɛ ekɔ la nɛmɔ lo washo wa Jehowa.

5. Lembetshiya woho waki lɔsɛnɔ la womoto l’ose Ngalileya lakahomana la Yeso.

⁵ Yeso kokomɛ tsho lo mbetsha elui w’anto, koko nde akayasha nto le ɔmɔmɔ la l’atei awɔ. Ɛnyɛlɔ, lam’akandasambishaka la Ngalileya, Yeso akahomana la womoto ɔmɔtshi lakadiɛnɛka la hemɔ ka ɛkɛlɛlɔ ka dikila ɛnɔnyi 12. (Makɔ 5:25) Lo ndjela Ɛlɛmbɛ, nde aki mindo ndo onto tshɛ lakawonandaka akongaka mindo. Kɛsɔ mɛtɛ akawodjɛka wekamu dia monga kaamɛ l’anto. Kɛnɛ koleki tshɛ ele, nde kokokaka ntɛmɔla Jehowa kaamɛ l’anto akina lo shinangɔnga kana monga kaamɛ la wɔ lo afɛstɔ. (Lɛw. 15:​19, 25) Aha la taamu, womoto ɔsɔ akasowaka lo demba ndo lo yimba.—Makɔ 5:26.

6. Lo yoho yakɔna yakakɔnɔ womoto laki la hemɔ ka ɛkɛlɛlɔ ka dikila?

⁶ Womoto lakasowaka ɔsɔ akalange dia Yeso mbɔkɔnɔla. Koko nde kosukana la nde mbala kakɔ ɔtɔi. Lande na? Ondo nde akookaka nsɔnyi kana akafɔnyaka dia nde ayɔnywama l’ɔtɛ wa hemɔ kande. Kana ondo nde akakoke mboka wɔma w’ɔnɛ Yeso hatowetawɔ l’ɔtɛ wakandasukana l’olui w’anto nɛ dia nde aki mindo. Diakɔ diakandananda tsho dihɔndɔ dia Yeso dia laadiko, ele l’eshikikelo ɔnɛ tshelo shɔ tsho yakakoke mbɔkɔnɔla. (Makɔ 5:​27, 28) Nde akafutama l’ɔtɛ wa mbetawɔ kande—nde akakɔnɔ. Oma laasɔ Yeso akambola dia mbeya onto lakookimɛ, ndo nde aketawɔ dia nde mbakasele dui sɔ. Ngande wakoosalɛ Yeso akambo?

7. Ngande wakasalɛ Yeso womoto ɔmɔtshi lakasowaka akambo? (Makɔ 5:34)

⁷ Yeso akasalɛka wamato akambo l’ɔlɔlɔ ndo la dilɛmiɛlɔ tshɛ. Nde akɛnyi dia womoto akɔ “akoke wɔma, akasake lokomba.” (Makɔ 5:33) Lam’ele Yeso akeyaka woho wakandayaokaka, nde akatɛkɛta la nde l’eshikikelo tshɛ. Nde akawelɛ ɔnɛ “ɔna womoto”—tshɛkɛta yakawakambaka la yɔ dia ntɛkɛta la loshilambo, la ɔlɔlɔ ndo la kɛtshi. (Adia Makɔ 5:34.) Nɔtɛ kɛmɔtshi ka wekelo ka lo tshɛkɛta shɔ mbutaka dia “ɔnɛ mbele mbala ɔtɔi kakatɛkɛta Yeso la womoto lo mbelɛ ɔnɛ ‘ɔna womoto’ ondo l’ɔtɛ w’okakatanu waki la nde ndo l’ɔtɛ ‘wakandasake lokomba.’” Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wakahombe monga la nde lee! Otondongaka Yeso kɔtɛkɛta la nde l’eshikikelo tshɛ, kaanga mbakandakɔnɔ oma lo hemɔ kande, nde otomɔ oma laawɔ la lonyangu l’efula. Lo dihole dia nsala ngasɔ, Yeso akookimanyiya dia nde mɛna woho w’onto mɛtɛ wakinde, mbuta ate ɔna womoto laki la nɛmɔ le Shɛso ka ngandji ka l’olongo.

8. Naa ekakatanu wakahomana la kadiyɛso kɛmɔtshi ka la Brésil?

⁸ Ɛlɔ kɛnɛ nto, ekambi wa Nzambi ɛmɔtshi wekɔ lo mpomana l’ekakatanu wendana la yoonge wele la shɛngiya lo tokanyi tawɔ. Maria,a ombatshi mboka wa pondjo ɔmɔtshi wa la Brésil, akotɔ bu l’ekolo ndo la lonya la lɔmɔsɔ. Nde nembetshiyaka ate: “Wakambɔlaka mbala la mbala la kalasa lo menda woho wakimi. Wakambɔlɛ nkombo ya kɔlɔ efula. Ndo kaanga ase nkumbo kami wakasalɛka akambo wa kɔlɔ.”

9. Ngande wakakimanyiyama Maria dia nde ndjaɔsa la nɛmɔ oko wawɔsa Jehowa?

⁹ Kakɔna kakakimanyiya Maria? Lam’akandakome Ɔmɛnyi wa Jehowa, asekande Akristo wakoosambe ndo wakookimanyiya dia ndjaɛna woho wawɛna Jehowa. Nde mbutaka ate: “Anangɛso l’akadiyɛso efula wakakimanyiya! Lambosha Jehowa losaka l’otema ami tshɛ lo woho wakandambisha nkumbo ka lo nyuma ka dimɛna efula.” Anangɛnde l’akadiyɛnde la Maria wakookimanyiya dia nshikikɛ dia nde aki la nɛmɔ lo washo wa Nzambi.

10. Kakɔna kakɛnyaka Mariya w’ose Mangadala paa? (Enda ndo esato.)

¹⁰ Tɔsɛdingole woho wakakimanyiya Yeso onto okina—Mariya w’ose Mangadala. Nde aki l’ɛdiɛngɛ esambele! (Luka 8:2) Ondo nde akasalaka akambo waheyama ɔtɛ l’ekolo l’ɔtɛ wakandasɛngiyamaka oma le ɛdiɛngɛ ndo etombelo waki la dui sɔ ele, anto akina wakawewewɔka. L’etena ka kɔlɔ ka lo lɔsɛnɔ lande kɛsɔ, nde akahombe ndjaoka okalema, bu l’ekokelo ndo aha l’ekimanyielo. Ondo Yeso akatondja ɛdiɛngɛ wakosoyaka ndo nde akakome ombeki ande. Lo yoho yakɔna kina yakakimanyiya Yeso Mariya w’ose Mangadala dia nshihodia nɛmɔ diaki la nde le Nzambi?

11. Ngande wakɛnya Yeso Mariya w’ose Mangadala dia nde aki la nɛmɔ le Nzambi? (Enda ndo esato.)

¹¹ Yeso akelɛ Mariya w’ose Mangandala dia mbotshindɛ l’olimu w’esambishelo.b Etombelo waki la dui sɔ ele, nde akatetemala nkondja wahɔ etena kakandokaka Yeso etsha anto akina. Yeso nto akɛnama le nde lo lushi lakandolɔ. Ndo nde mbaki l’atei w’ambeki wa ntondo wakatɛkɛta la Yeso lushi lɔsɔ. Yeso akawosha ɔkɛndɛ wa tewoya apɔstɔlɔ ande dia nde ambolɔ. Ande awui efula wɛnya dia nde aki la nɛmɔ le Jehowa lee!—Jni. 20:​11-18.

12. Lembetshiya woho wele awui wakete lo lɔsɛnɔ laki Lidia wakookonya dia ndjaoka oko bu la nɛmɔ.

¹² Paka oko waki Mariya w’ose Mangadala, anto efula ɛlɔ kɛnɛ wekɔ lo ndɔshana la nsaki ka ndjaɔsa oko vɔ bu la nɛmɔ. Lidia, kadiyɛso kɛmɔtshi k’oma l’Espagne mbutaka dia la ntondo ka nde mbotɔ, mama kande akakanyiyaka dia ntondja diemi diande. Kaanga mbakinde dikɛnda, Lidia mbohɔka woho waki mama kande kombodjaka yimba ndo woho wakandotondjɛka ɛtɛkɛta wa kɔlɔ. Nde mbutaka ate: “Oyango ami lo lɔsɛnɔ aki wa mbetawɔma ndo nangema oma le anto akina. Laki la wɔma lo mfɔnya dia hambokamaki ngandji pondjo nɛ dia mama akashikikɛ dia dimi laki onto la kɔlɔ.”

13. Kakɔna kakakimanyiya Lidia dia nde ndjaɛna dia nde ekɔ la nɛmɔ le Jehowa?

¹³ L’ɔkɔngɔ wa Lidia mbeka akambo wa mɛtɛ, dɔmbɛlɔ ndo wekelo w’onto ndamɛ mbidja ndo ɛtɛkɛta l’etsha w’asekande Akristo wakookimanyiya dia nshihodia ɔnɛ nde ekɔ la nɛmɔ lo washo wa Jehowa. Nde mbutaka ate: “Omɛmi mbutɛkami mbala efula dia nde nangakami. Tena la tena, nde mboholakami waonga ami w’amɛna. Ndo angɛnyi ami akina wakasale woho akɔ waamɛ.” Onde wɛ mbeyaka onto ɔmɔtshi lele l’ohomba w’ekimanyielo dia nshihodia dia nde ekɔ la nɛmɔ lo washo wa Jehowa?

WOHO WA NDJAƐNA OKO WATƐNA JEHOWA

14. Ngande watokimanyiya 1 Samuɛlɛ 16:7 dia mɛna anto woho wawaɛna Jehowa? (Enda ndo kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Lande na kɔsa Jehowa ekambi ande la nɛmɔ?”)

¹⁴ Ohɔka dia Jehowa hakɛnyi woho wakɛna anto. (Adia 1 Samuɛlɛ 16:7.) Nde hɛdika nɛmɔ diele la yɛ lo menda ɛnamelo kayɛ, dihole diele la yɛ lo tshunda kana lo ndjela kalasa yakayɔtɔ. (Isa. 55:​8, 9) Laasɔ sala la wolo dia ndjaɛna woho wakɛna Jehowa koko aha woho wakɛna anto wa l’andja. Wɛ koka mbadia ɛkɔndɔ wa lo Bible wɛnya dia Jehowa akɔshi la nɛmɔ wanɛ waki la taamu lo nɛmɔ diawɔ, ɛnyɛlɔ oko Elidja, Naɔmi ndo Hana. Wɛ mbeyaka nto mfunda awui amɔtshi shikaa wakakokomɛ washikikɛ dia Jehowa kookaka mɛtɛ ngandji ndo kɔsaka la nɛmɔ. Ndo nto, wɛ koka menda asawo watɛkɛta dia nɛmɔ diele l’onto watanema lo ekanda aso.c

15. Lande na kakɔshi Jehowa Danyɛlɛ oko “onto lele la nɛmɔ efula”? (Danyɛlɛ 9:23)

¹⁵ Eya dia kɔlamelo yayɛ ketɛka onto la nɛmɔ lo washo wa Jehowa. L’etena kɛmɔtshi, ondo lam’akandakome otsha l’ekomelo k’ɛnɔnyi ande 90, omvutshi Danyɛlɛ ‘akalɛmbɛ efula’ ndo akakɔmɔ. (Dan. 9:​20, 21) Ngande wakookeketsha Jehowa? Nzambi akatome ondjelo Ngabriyɛlɛ dia tohola Danyɛlɛ dia nde aki “onto lele la nɛmɔ efula” ndo ɔnɛ alɔmbɛlɔ ande wakookɛma. (Adia Danyɛlɛ 9:23.) Kakɔna kaketɛ Danyɛlɛ onto lele la nɛmɔ efula le Nzambi? L’atei wa waonga akina efula, nde akalangaka losembwe ndo aki la kɔlamelo. (Ɛzk. 14:14) Jehowa akombe ɔkɔndɔ ɔsɔ l’Ɔtɛkɛta ande dia sho sambema. (Rɔmɔ 15:4) Jehowa pokamɛka nto alɔmbɛlɔ ayɛ ndo kɔsaka la nɛmɔ l’ɔtɛ walangayɛ losembwe ndo l’ɔtɛ wa kɔlamelo yayɛ l’olimu ande.—Mika 6:​8, nɔtɛ.; Hɛb. 6:10.

16. Kakɔna kakoka kokimanyiya dia mɛna Jehowa oko Papa kokana ngandji?

¹⁶ Ɔsa Jehowa oko Papa kakooka ngandji. Nde nangaka dia kokimanyiya koko aha dia konda la munga. (Os. 130:3; Mat. 7:11; Luka 12:​6, 7) Kana yimba la dui sɔ akakimanyiya anto efula dia ndɔshana la nsaki ka ndjaɔsa oko bu la nɛmɔ. Ɛnyɛlɔ, tɔsɛdingole kɛnɛ kakakomɛ kadiyɛso kɛmɔtshi kadjasɛ l’Espagne kelɛwɔ Michelle, nde akayaokaka okalema ndo bu la nɛmɔ l’ɔkɔngɔ wa diɛnɛ l’edja k’ɛnɔnyi efula l’ɛtɛkɛta wa kɔlɔ oma le omɛnde. Nde mbutaka ate: “Etena tshɛ kayaokami oko dimi bu ohomba, dimi kanyiyaka woho wamɛmba Jehowa l’anya ande ndo kamɛnyande ngandji ndo ekokelo.” (Os. 28:9) Lauren, kadiyɛso kɛmɔtshi k’oma l’Afrique du Sud, mbohɔka ate: “Naka Jehowa akankotola la eshinga wa ngandji oya le nde, akatshike suke la nde l’edja k’ɛnɔnyi ɛnɛ tshɛ, ndo akakambe la mi dia mbetsha anto akina, laasɔ dimi lekɔ l’eshikikelo dia nde mbɔsakami la nɛmɔ ndo lekɔ ohomba.”—Hɔs. 11:4.

17. Kakɔna kakoka koshikikɛ dia wɛ mbetawɔmaka le Jehowa? (Osambo 5:12) (Enda ndo osato.)

¹⁷ Yashikikɛ dia wɛ mbetawɔmaka le Jehowa. (Adia Osambo 5:12.) Davidɛ akɛdika woho wetawɔmaso le Jehowa la “engawo ka woke” kakokɛ anto w’ɛlɔlɔ. Mbeya dia wɛ mbetawɔmaka le Jehowa ndo ekɔ l’osukɔ ande koka kokokɛ diaha wɛ mɛnama la nsaki ka ndjaoka oko wɛ bu la nɛmɔ. Ngande wakokayɛ mbeya dia wɛ mbetawɔmaka le Jehowa? Oko wakatadiɛnyi, Jehowa koshikikɛka oma lo tshimbo y’Ɔtɛkɛta ande. Laadiko dia laasɔ, nde kambaka la dikumanyi, la angɛnyi ayɛ wa ma ma ndo l’anto akina dia kohola dia wɛ ekɔ la nɛmɔ lo washo ande. Kakɔna kakokayɛ nsala la ɛtɛkɛta wa lowando ɛsɔ?

18. Lande na kahombayɛ mbetawɔ ɛtɛkɛta wa lowando?

¹⁸ Tɔnyɔlake ɛtɛkɛta w’oma k’ɛse otema ndo w’ekeketshelo w’oma le wanɛ wakeya ndo wakooka ngandji. Tohɛke dia Jehowa koka nkamba la wɔ dia koshikikɛ dia wɛ mbetawɔmaka le nde. Michelle, lakatatɛkɛtshi la diko mbutaka ate: “Yema yema, lambeka dia mbetawɔ l’otema ɔtɔi ɛtɛkɛta wambutɛ anto akina. Ekɔ tshondo y’okakatanu, koko dimi mbeyaka dia kɛsɔ mbalanga Jehowa dia dimi nsala.” Michelle akakondja wahɔ oma lo welo wa la ngandji wakadje dikumanyi dia mbokimanyiya. Kakianɛ nde ekɔ lo nkamba oko ombatshi mboka ndo oko onto layakimɔ la lolango lo Bɛtɛlɛ oma l’etale.

19. Lande na kakokayɛ ndjashikikɛ dia wɛ ekɔ la nɛmɔ lo washo wa Jehowa?

¹⁹ Yeso toholaka la ngandji tshɛ dia Shɛso lele l’olongo ndjakiyanyaka efula lo dikambo diaso. (Luka 12:24) Ɔnkɔnɛ sho koka monga l’eshikikelo dia Jehowa tɔsaka la nɛmɔ. Tatohɛke dui sɔ pondjo! Ndo tosale kɛnɛ tshɛ kakokaso nsala dia nkimanyiya anto akina dia vɔ mbeya dia wekɔ la nɛmɔ lo washo wa Nzambi!