SĀKALAIA
1 ʻI he māhina hono valu ʻi he taʻu hono ua ʻo e pule ʻa Talaiasí,+ naʻe hoko mai ai ʻa e folofola ʻa Sihová ki he palōfita ko Sākalaia*+ ko e foha ʻo Pelekaia ko e foha ʻo ʻItó, ʻo pehē: 2 “Naʻe tuputāmaki lahi ʻa Sihova ʻi hoʻomou ngaahi tamaí.+
3 “Lea kiate kinautolu, ‘Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú: “‘Mou foki mai kiate au,’ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘pea te u foki atu kiate kimoutolu,’+ ko e folofola ia ʻa Sihova ʻo e ngaahi kau taú.”’
4 “‘ʻOua te mou hangē ko hoʻomou ngaahi tamaí, ʻa ia naʻe talaki ki ai ʻe he kau palōfita ki muʻá: “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘Mou kātaki muʻa ʻo tafoki* mei homou ngaahi ʻalunga koví mo hoʻomou ngaahi ngāue koví.’”’+
“‘Ka naʻe ʻikai te nau fanongo, pea naʻe ʻikai te nau tokanga mai kiate au,’+ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihová.
5 “‘Ko fē hoʻomou ngaahi tamaí he taimí ni? Pea naʻe moʻui taʻengata koā ʻa e kau palōfitá? 6 Kae kehe, ko ʻeku ngaahi leá mo ʻeku ngaahi tuʻutuʻuní ʻa ia naʻá ku fekauʻi ki heʻeku kau sevāniti, ko e kau palōfitá, ʻikai naʻe sio hoʻomou ngaahi tamaí ʻi hono fakahokó?’+ Ko ia naʻa nau foki mai ai kiate au mo pehē: ‘Kuo fakafeangai mai ʻa Sihova ʻo e ngaahi kau tau kiate kitautolu ʻo fakatatau ki hotau ngaahi ʻalungá mo ʻetau ngaahi ngāué, ʻo hangē tofu pē ko ia naʻá ne fakapapauʻi ke ne faí.’”+
7 ʻI he ʻaho hono 24 ʻo e māhina hono 11, ʻa ia, ko e māhina ko Sēpatí,* ʻi he taʻu hono ua ʻo e pule ʻa Talaiasí,+ naʻe hoko mai ai ʻa e folofola ʻa Sihová ki he palōfita ko Sākalaia ko e foha ʻo Pelekaia ko e foha ʻo ʻItó, ʻo pehē: 8 “Naʻá ku sio ʻi ha vīsone ʻi he poʻulí. Ko ha tangata naʻe heka ʻi ha hoosi kulokula, pea naʻá ne tuʻu maʻu ʻi he lotolotonga ʻo e ʻulu maile ʻi he teleʻa fāsiʻí; pea naʻe ʻi mui ʻiate ia ha fanga hoosi kulokula, kelo, mo e hinehina.”
9 Ko ia naʻá ku pehē: “Ko hai ʻa e kau tangata heka hoosi ko ení, ʻe hoku ʻeiki?”
Naʻe tali mai ʻe he ʻāngelo ko ia naʻe lea mai kiate aú: “Te u fakahaaʻi atu pe ko hai ʻa e faʻahingá ni.”
10 Ko e tangata leva naʻe tuʻu maʻu ʻi he lotolotonga ʻo e ʻulu mailé naʻá ne pehē mai: “Ko e faʻahinga eni kuo fekauʻi atu ʻe Sihova ke nau feʻaluʻaki holo ʻi he māmaní.” 11 Pea naʻa nau pehē ki he ʻāngelo ko ia ʻa Sihova naʻe tuʻu ʻi he lotolotonga ʻo e ʻulu mailé: “Kuo mau feʻaluʻaki holo ʻi he māmaní, pea vakai, ʻoku lōngonoa mo nonga+ ʻa e māmaní fakakātoa.”
12 Ko ia naʻe pehē ʻe he ʻāngelo ʻa Sihová: “ʻE Sihova ʻo e ngaahi kau tau, ko e hā hono fuoloa ʻa hoʻo taʻofi ʻa hoʻo mēsí mei Selusalema mo e ngaahi kolo ʻo Siutá,+ ʻa ē kuó ke tuputāmaki ki ai he ngaahi taʻu ko eni ʻe 70?”+
13 Naʻe tali ange ʻe Sihova ki he ʻāngelo ko ia naʻe lea mai kiate aú, ʻaki ha ngaahi lea anga-ʻofa mo fakafiemālie. 14 Naʻe tala mai leva ʻe he ʻāngelo naʻe lea mai kiate aú: “Uingaki atu, ‘Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú: “ʻOku ou mamahiʻi ʻa Selusalema mo mātuʻaki mamahiʻi+ ʻa Saione. 15 ʻOku ou ʻita lahi ʻi he ngaahi puleʻanga kehe ko ia ʻoku nofo nongá.+ Naʻá ku ʻita siʻisiʻi+ pē ʻi hoku kakaí. Ka ko e ngaahi puleʻanga ko eé naʻa nau fakatupu ha maumau+ ki ai ʻo mahulu atu ia ʻi he meʻa naʻá ku fakakaukau ki aí.’”
16 “Ko ia ai, ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihová: ‘“Te u foki ki Selusalema mo ha meesi,+ pea ʻe langa ʻa hoku falé ʻi ai,”+ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, “pea ʻe falō atu ha afo fua ʻi Selusalema.”’+
17 “Toe uingaki atu ʻo pehē, ‘Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú: “ʻE toe fakafonu ʻa hoku ngaahi koló ʻaki ʻa e meʻa lelei; pea ʻe toe fakafiemālieʻi ʻe Sihova ʻa Saione+ pea toe fili ʻa Selusalema.”’”+
18 Pea naʻá ku hanga hake peá u sio ki ha meʻatui ʻe fā.+ 19 Ko ia naʻá ku ʻeke ange ki he ʻāngelo naʻe lea mai kiate aú: “Ko e hā ʻa e ngaahi meʻá ni?” Naʻá ne tali mai: “Ko e ngaahi meʻatui eni ʻoku nau fakafofongaʻi ʻa e ngaahi mafai naʻa nau fakamovetevete atu ʻa Siuta,+ ʻIsileli,+ mo Selusalemá.”+
20 Naʻe fakahaaʻi mai leva ʻe Sihova kiate au ha kau tangata nima-meaʻa ʻe toko fā. 21 Naʻá ku ʻeke ange: “Ko e hā ʻoku haʻu ʻa e faʻahingá ni ke faí?”
Naʻá ne pehē mai: “Ko e ngaahi meʻatui eni naʻa nau fakamovetevete atu ʻa Siuta ʻo aʻu ki he tuʻunga naʻe ʻikai ha taha ʻe malava ke hanga hake hono ʻulú. Ko e faʻahingá ni te nau haʻu ke fakamanavaheeʻi kinautolu, ke fakapuna ʻa e ngaahi meʻatui ʻo e ngaahi puleʻanga ko ia naʻa nau hiki hake ʻenau ngaahi meʻatuí ki he fonua ko Siutá ke fakamovetevete atu iá.”
2 Pea naʻá ku hanga hake ʻo sio ki ha tangata ʻoku ʻi ai ha afo fua+ ʻi hono nimá. 2 Ko ia naʻá ku ʻeke ange: “Ko hoʻo ʻalú ki fē?”
Naʻá ne tali mai: “Ke fua ʻa Selusalema, ke ʻilo ʻa hono fālahí pea mo hono lōloá.”+
3 Pea vakai, naʻe ʻalu atu ʻa e ʻāngelo naʻe talanoa mo aú, pea naʻe haʻu ha toe ʻāngelo ʻe taha ke fakafetaulaki kiate ia. 4 Naʻá ne pehē ange leva kiate ia: “Lele ki hē ʻo tala ange ki he talavou ko eé, ‘“ʻE nofoʻi+ ʻa Selusalema ʻo hangē ha kolo ʻuta ʻoku ʻatāloá,* koeʻuhí ʻe tokolahi ʻa e kau tangata mo e fanga monumanu ʻi aí.+ 5 Pea te u hoko kiate ia,” ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihová, “ko ha ʻā afi takatakai,+ pea ko hoku lāngilangí ʻe ʻi hono lotolotongá.”’”+
6 “Haʻu! Haʻu! Mou hola mei he fonua ʻo e tokelaú,”+ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihová.
“He kuó u fakamovetevete atu kimoutolu ki he ngaahi matangi ʻe fā ʻo e langí,”+ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihová.
7 “Haʻu, ʻe Saione! Hola, ʻa koe ʻokú ke nofo mo e ʻofefine ʻo Pāpiloné.+ 8 He ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ʻa ia ʻi he hili hono fakalāngilangiʻí* naʻá ne fekauʻi au ki he ngaahi puleʻanga naʻa nau fai ha faʻao fakamālohi meiate kimoutolú:+ ‘ʻIlonga ʻa ia te ne ala kiate kimoutolú ʻokú ne ala ki hoku tamaʻimatá.*+ 9 He ʻi he taimí ni te u hiki hoku nimá kiate kinautolu, pea te nau hoko ko e koloa vete* ʻa ʻenau kau pōpulá.’+ Pea kuo pau ke mou ʻilo ko Sihova ʻo e ngaahi kau tau kuó ne fekauʻi mai aú.
10 “Kaila ʻi he fiefia, ʻe ʻofefine ʻo Saione;+ he ʻoku ou ʻalu atu,+ pea te u nofo ʻi ho lotolotongá,”+ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihová. 11 “Ko e ngaahi puleʻanga lahi te nau kau fakataha mo Sihova ʻi he ʻaho ko iá,+ pea te nau hoko ko hoku kakai; pea te u nofo ʻi ho lotolotongá.” Pea kuo pau ke ke ʻilo ko Sihova ʻo e ngaahi kau taú kuó ne fekauʻi mai au kiate koé. 12 ʻE maʻu ʻe Sihova ʻa Siuta ko hono tofiʻa ʻi he kelekele toputapú, pea te ne toe fili ʻa Selusalema.+ 13 Ke sīlongo ʻa e kakano* kotoa, ʻi he ʻao ʻo Sihová, he ʻokú ne fai ha ngāue mei hono ʻafioʻanga toputapú.
3 Pea naʻá ne fakahaaʻi mai kiate au ʻa Siosiua+ ko e taulaʻeiki lahí ʻokú ne tuʻu ʻi he ʻao ʻo e ʻāngelo ʻa Sihová, pea naʻe tuʻu ʻa Sētane+ ʻi hono toʻomataʻú ke fakafepakiʻi ia. 2 Naʻe pehē ange leva ʻe he ʻāngelo ʻa Sihová kia Sētane: “ʻOfa ke valokiʻi koe ʻe Sihova, Sētane,+ ʻio, ʻofa ke hanga ʻe Sihova, ʻa ia kuó ne fili ʻa Selusalemá,+ ʻo valokiʻi koe! ʻIkai ko e tokotahá ni ko ha potuʻi ʻakau vela naʻe hamusi mei he afí?”
3 Pea ko Siosiuá naʻá ne tui ha ngaahi kofu mātuʻaki palakū peá ne tuʻu ʻi he ʻao ʻo e ʻāngeló. 4 Naʻe pehē ʻe he ʻāngeló ki he faʻahinga ʻoku tuʻu ʻi hono ʻaó, “Toʻo hono ngaahi kofu mātuʻaki palakuú.” Naʻá ne pehē ange leva kiate ia, “Vakai, kuó u ʻai hoʻo faihalá* ke mavahe atu meiate koe, pea ʻe fakakofuʻaki koe ʻa e ngaahi kofu lelei.”*+
5 Ko ia naʻá ku pehē ange: “ʻAi ha faʻufaʻu makehe mo maʻa ki hono ʻulú.”+ Pea naʻa nau ʻai ha faʻufaʻu makehe mo maʻa ki hono ʻulú pea fakakofu ia ʻaki ha ngaahi kofu; pea naʻe tuʻu ʻa e ʻāngelo ʻa Sihová ʻo ofi ai. 6 Naʻe fakahā ange leva ʻe he ʻāngelo ʻa Sihová kia Siosiua: 7 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘Kapau te ke ʻaʻeva ʻi hoku ngaahi ʻalungá pea fakahoko ho ngaahi fatongia ʻi hoku ʻaó, te ke hoko leva ko ha fakamaau ʻi hoku falé+ mo tauhi* ʻa hoku ongo lotoʻaá; pea te u fakaʻatā koe ke ke hū tauʻatāina ki hoku ʻaó fakataha mo e faʻahinga ko eni ʻoku nau tuʻu ní.’
8 “‘Fanongo mai muʻa, ʻa e Taulaʻeiki Lahi ko Siosiuá, ʻa koe mo ho ngaahi kaungāmeʻa ko ia ʻoku nau tangutu ʻi ho ʻaó, he ko e kau tangatá ni ʻoku nau hoko ko ha fakaʻilonga ʻo e meʻa ʻe hoko ʻi he kahaʻú; vakai, ʻoku ou ʻomai ʻeku sevāniti+ ko Huli!+ 9 Sio ki he maka kuó u fokotuʻu ʻi he ʻao ʻo Siosiuá! ʻI he fuʻu maka ʻe taha ko ení ʻoku ʻi ai ha foʻi fofonga ʻe fitu; pea ʻoku ou fai ha tā tongitongi ai,’ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau tau, ‘pea te u ʻave ʻa e hia ʻa e fonua ko iá ʻi he ʻaho pē ʻe taha.’+
10 “‘ʻI he ʻaho ko iá,’ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau tau, ‘ko kimoutolu taki taha te mou fakaafeʻi homou kaungāʻapí ke haʻu ki homou lalo kālepí pea ki homou lalo fikí.’”+
4 Ko e ʻāngelo ko ia naʻe lea mai kiate aú naʻe toe foki mai ʻo ne fafangu au, ʻo hangē hano fafangu ha taha mei he mohé. 2 Naʻá ne pehē mai leva kiate au: “Ko e hā ʻokú ke sio ki aí?”
Ko ia naʻá ku pehē ange: “ʻOku ou sio, pea vakai ko ha tuʻunga-maama ʻoku koula ʻataʻatā,+ pea ʻoku ʻi ai ha poulu ʻi ʻolunga ai. ʻOku ʻi ai ha maama ʻe fitu ʻi ai,+ ʻio, ʻe fitu, pea ko e ngaahi māmá, ʻa ia ʻoku ʻi ʻolunga ʻi he tuʻunga-māmá naʻe hokoʻi ia ki ha ngaahi foʻi paipa ʻe fitu. 3 Pea ʻoku ʻi hono tafaʻakí ha ongo fuʻu ʻōlive,+ ko e taha ʻi he tafaʻaki toʻomataʻu ʻo e poulú pea ko e taha ʻi hono tafaʻaki toʻohemá.”
4 Naʻá ku ʻeke ange leva ki he ʻāngelo naʻe lea mai kiate aú: “Ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻo e ngaahi meʻá ni, ʻe hoku ʻeiki?” 5 Ko ia naʻe ʻeke mai ʻe he ʻāngelo naʻe lea mai kiate aú: “ʻOku ʻikai koā te ke ʻilo ʻa e ʻuhinga ʻo e ngaahi meʻá ni?”
Naʻá ku tali ange: “ʻIkai, ʻe hoku ʻeiki.”
6 Naʻá ne pehē mai leva kiate au: “Ko e folofola eni ʻa Sihova kia Seluipēpelí: ‘“ʻE ʻikai fakatuʻunga ʻi ha kongakau, pe ʻi ha mafai,+ ka ʻi hoku laumālié+ ʻe hoko ai ʻa e ngaahi meʻá ni kotoa,” ko e folofola ia ʻa Sihova ʻo e ngaahi kau taú. 7 Ko hai koe, ʻe moʻunga lahi? ʻI he ʻao ʻo Seluipēpelí+ te ke hoko ko ha fonua tokalelei.+ Pea te ne ʻomai ʻa e maka tokaʻolunga ʻo e temipalé ʻi he lotolotonga ʻo e kaikaila: “He meʻa fakaofo ē! He meʻa fakaofo ē!”’”
8 Naʻe toe hoko mai ʻa e folofola ʻa Sihová kiate au, ʻo pehē: 9 “Ko e nima ʻo Seluipēpelí kuó ne fakatoka ʻa e fakavaʻe ʻo e falé ni,+ pea ko hono nimá tonu te ne fakaʻosi iá.+ Pea kuo pau ke ke ʻilo ko Sihova ʻo e ngaahi kau taú naʻá ne fekauʻi mai au kiate kimoutolú. 10 He ko hai ia kuó ne taʻetokaʻi ʻa e ʻaho ʻo e kamakamata siʻisiʻí?*+ He ko e kakaí te nau fiefia pea vakai atu ki he palamú* ʻi he nima ʻo Seluipēpelí, naʻa mo e ngaahi foʻi fofonga ʻe fitú. Ko e ngaahi foʻi fofonga ʻe fitu ko ení ko e ngaahi foʻi fofonga ia ʻo Sihová, ʻa ia ʻoku fetoutoumoliliuaki ʻi he kotoa ʻo e māmaní.”+
11 Naʻá ku ʻeke ange leva kiate ia: “Ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻo e ongo fuʻu ʻōlive ko eni ʻi he toʻomataʻu mo e toʻohema ʻo e tuʻunga-māmá?”+ 12 Naʻá ku ʻeke ange kiate ia ko hono tuʻo uá ia: “Ko e hā ʻa e ongo haʻinga vaʻa ʻōlive* ʻoku ʻi ai ʻa e ongo tafeʻanga koula ʻoku tafe mai ai ʻa e huhuʻa koula ki he poulú?”
13 Ko ia naʻá ne ʻeke mai kiate au: “ʻOku ʻikai koā te ke ʻilo ʻa e ʻuhinga ʻo e ngaahi meʻá ni?”
Naʻá ku tali ange: “ʻIkai, ʻe hoku ʻeiki.”
14 Naʻá ne pehē mai: “Ko e ongo meʻa ko ení ʻokú na fakafofongaʻi ha ongo pani ʻe toko ua ʻokú na tuʻu ʻi he tafaʻaki ʻo e ʻEiki ʻo e māmaní kotoa.”+
5 Naʻá ku toe hanga hake, pea naʻá ku mamata ki ha takainga tohi ʻoku puna. 2 Naʻá ne ʻeke mai kiate au: “Ko e hā ʻokú ke sio ki aí?”
Naʻá ku tali ange: “ʻOku ou sio ki ha takainga tohi ʻoku puna, ʻa ia ʻoku kiupite* ʻe 20 ʻa hono lōloá pea kiupite ʻe 10 ʻa hono fālahí.”
3 Naʻá ne pehē mai leva kiate au: “Ko e mala eni ʻoku ʻalu atu ki he funga kotoa ʻo e māmaní, koeʻuhí ko e tokotaha kotoa ʻoku kaihaʻá,+ hangē ko ia ʻoku tapui ʻi he tafaʻaki ʻe taha ʻo e takainga tohí, kuo ʻalu atu taʻetautea ia; pea ko e tokotaha kotoa ʻokú ne fai ha fuakava loí,+ hangē ko ia ʻoku tapui ʻi he tafaʻaki ʻe taha ʻo e takainga tohí, kuo ʻalu atu taʻetautea ia. 4 ‘Kuó u tuku ange atu ʻa e malá,’ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘pea ʻe hū ia ki he fale ʻo e tokotaha kaihaʻá pea ki he fale ʻo e tokotaha ʻokú ne fai ha fuakava loi ʻi hoku hingoá; pea te ne nofo ai pē ʻi loto ʻi he fale ko iá ʻo keina ia mo hono ngaahi papá mo hono ngaahi maká.’”
5 Naʻe toe ʻunu mai leva ʻa e ʻāngelo naʻe lea mai kiate aú ʻo ne pehē mai kiate au: “Hanga hake muʻa, pea sio ki he meʻa ʻoku ʻalu atú.”
6 Ko ia naʻá ku ʻeke ange: “Ko e hā ʻa e meʻa ko iá?”
Naʻá ne tali mai: “Ko e ʻaiʻanga efa* eni ʻoku ʻalu atú.” Naʻá ne hoko atu: “Ko honau fōtungá eni ʻi he kotoa ʻo e māmaní.” 7 Pea naʻá ku mamata ki he tāpuni pulu* fuopotopotó naʻe toʻo hake, pea naʻe ʻi ai ha fefine ʻoku tangutu ʻi loto ʻi he ʻaiʻanga meʻá. 8 Ko ia naʻá ne pehē: “Ko Anga-Fulikivanu eni.” Naʻá ne toe lī leva ʻa e fefiné ki loto ki he ʻaiʻanga efá, pea ʻi he hili iá naʻá ne haʻaki hifo ʻa e tāpuni pulú ʻi he ngutu ʻo e ʻaiʻanga efá.
9 Naʻá ku hanga hake leva peá u vakai ki ha ongo fefine ʻokú na haʻu, pea naʻá na puna mai ʻi he matangí. Naʻá na maʻu ʻa e kapakau ʻo hangē ko e kapakau ʻo ha sitoaké. Pea naʻá na toʻo hake ʻa e ʻaiʻanga meʻá ki he vahaʻa ʻo e māmaní mo e langí. 10 Ko ia naʻá ku ʻeke ange ki he ʻāngelo naʻe lea mai kiate aú: “Ko ʻena ʻave ki fē ʻa e ʻaiʻanga efá?”
11 Naʻá ne tali mai: “Ki he fonua ko Sainá*+ ke langa ha fale maʻá e fefiné; pea ʻi he taimi ʻe teuteu ai ʻa e falé, ʻe tuku ki ai ʻa e fefiné ʻi hono feituʻu totonú.”
6 Naʻá ku toe hanga hake ʻo sio ki ha saliote ʻe fā ʻoku haʻu ʻi he vahaʻa ʻo ha ongo moʻunga, pea ko e ongo moʻungá ko e moʻunga kopa. 2 Ko e saliote ʻuluakí naʻe toho ia ʻe ha fanga hoosi kulokula, pea ko e saliote hono uá naʻe toho ia ʻe ha fanga hoosi ʻuliʻuli.+ 3 Ko e saliote hono tolú naʻe toho ia ʻe ha fanga hoosi hinehina, pea ko e saliote hono faá naʻe toho ia ʻe ha fanga hoosi ʻileʻila mo pulepule.+
4 Naʻá ku ʻeke ange ki he ʻāngelo naʻe lea mai kiate aú: “Ko e hā ʻa e ngaahi meʻá ni, ʻe hoku ʻeiki?”
5 Naʻe tali mai ʻe he ʻāngeló kiate au: “Ko e ngaahi laumālie eni ʻe fā+ ʻo e langí ʻoku nau ʻalu atu ʻi he hili ʻenau tuʻu ʻi he ʻao ʻo e ʻEiki ʻo e māmaní kotoa.+ 6 Ko e taha* ko ia mo e fanga hoosi ʻuliʻulí ʻoku ʻalu atu ia ki he fonua ʻo e tokelaú;+ ko e fanga hoosi hinehiná ʻoku ʻalu atu ia ki he fonua ʻo e hihifó;* pea ko e fanga hoosi ʻileʻilá ʻoku ʻalu atu ia ki he fonua ʻo e tongá. 7 Pea ko e fanga hoosi pulepulé naʻa nau vēkeveke ke ʻalu atu ʻo feʻaluʻaki holo ʻi he māmaní.” Naʻá ne pehē leva: “ʻAlu atu, ʻo feʻaluʻaki holo ʻi he māmaní.” Pea naʻa nau kamata ke feʻaluʻaki holo ʻi he māmaní.
8 Naʻá ne ui mai leva kiate au ʻo pehē: “Sio, ko e fanga hoosi ko ia ʻoku ʻalu atu ki he fonua ʻo e tokelaú kuo nau ʻai ʻa e laumālie ʻo Sihová ke mālōlō ʻi he fonua ʻo e tokelaú.”
9 Naʻe toe hoko mai ʻa e folofola ʻa Sihová kiate au, ʻo pehē: 10 “Toʻo meia Heletai, Topisa, mo Sitaia ʻa e meʻa naʻa nau ʻomai mei he kakai naʻe ʻave fakamālohí; pea ʻi he ʻaho ko iá, kuo pau ke ke ʻalu ki he fale ʻo Siosaia ko e foha ʻo Sēfanaiá fakataha mo e faʻahinga ko eni kuo nau haʻu mei Pāpiloné. 11 Te ke ʻave ha siliva mo ha koula pea ngaohi ha kalauni* ʻo ʻai ia ki he ʻulu ʻo Siosiua+ ko e taulaʻeiki lahí, ʻa ia ko e foha ʻo Sihosatakí. 12 Pea pehē ange kiate ia,
“‘Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú: “Ko eni ʻa e tangata ʻa ia ko hono hingoá ko Hulí.+ Te ne huli hake mei hono feituʻú tonu, pea te ne langa ʻa e temipale ʻo Sihová.+ 13 Ko e tokotaha ia te ne langa ʻa e temipale ʻo Sihová, pea ko e tokotaha ia te ne maʻu ʻa e lāngilangí. Te ne nofo hifo ʻi hono taloní ʻo pule, pea te ne toe hoko foki ko ha taulaʻeiki ʻi hono taloní,+ pea ʻe ʻi ai ha aleapau fakamelino ʻi he vahaʻa ʻo e ongo meʻá ni.* 14 Pea ko e kalauní* ʻe hoko ia ko ha fakamanatu kia Helemi, Topisa, Sitaia,+ mo Heni ko e foha ʻo Sēfanaiá, ʻi he temipale ʻo Sihová. 15 Pea ko e faʻahinga ʻoku nau nofo ʻi he mamaʻó te nau haʻu ʻo kau ʻi hono langa ʻo e temipale ʻo Sihová.” Pea kapau te mou fanongo ki he leʻo ʻo Sihova ko homou ʻOtuá, te mou ʻilo leva ko Sihova ʻo e ngaahi kau taú kuó ne fekauʻi mai au kiate kimoutolú.’”
7 Pea ʻi he taʻu hono fā ʻo e pule ʻa Tuʻi Talaiasí, naʻe hoko mai ai ʻa e folofola ʻa Sihová kia Sākalaia+ ʻi he ʻaho hono fā ʻo e māhina hono hivá, ʻa ia, ko e māhina ko Kisileú.* 2 Naʻe fekau atu ʻe he kakai ʻo Pētelí ʻa Salesa mo Lekemi-meleki mo ʻene kau tangatá ke nau kōlenga ki he hōifua ʻa* Sihová, 3 ʻo nau pehē ki he kau taulaʻeiki ʻo e fale* ʻo Sihova ʻo e ngaahi kau taú pea ki he kau palōfitá: “Te u fai koā ha tengihia ʻi he māhina hono nimá+ pea fakaʻehiʻehi mei he meʻakaí, ʻo hangē ko ia kuó u fai he laui taʻu lahi?”
4 Naʻe toe hoko mai ʻa e folofola ʻa Sihova ʻo e ngaahi kau taú kiate au, ʻo pehē: 5 “Lea ki he kakai kotoa ʻo e fonuá pea ki he kau taulaʻeikí, ‘ʻI he taimi naʻa mou ʻaukai ai mo tangilāulau ʻi he māhina hono nima pea ʻi he māhina hono fitu+ ʻi he taʻu ʻe 70,+ naʻa mou ʻaukai moʻoni kiate au? 6 Pea ʻi hoʻomou kai mo inú, ʻikai naʻa mou kai pē mo inu ke fakafiemālieʻi pē kimoutolu? 7 ʻIkai ʻoku totonu ke mou talangofua ki he ngaahi lea naʻe tala ʻe Sihova fakafou ʻi he kau palōfita ki muʻá,+ lolotonga ia ʻa hono nofoʻi mo nonga ʻa Selusalema mo hono ngaahi kolo takatakaí, pea ʻi he lolotonga hono nofoʻi ʻa e feituʻu Nīkepí mo e Sefelaʻá?’”*
8 Naʻe toe hoko mai ʻa e folofola ʻa Sihová kia Sākalaia, ʻo pehē: 9 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘Mou fakamaau ʻaki ʻa e fakamaau totonu moʻoní,+ pea mou fefakafeangaiʻaki ʻi he ʻofa mateaki+ mo e meesi. 10 ʻOua ʻe kākaaʻi ʻa e uitoú pe ko e kiʻi tama tamai-maté,*+ mo e mulí+ pe ko e masivá;+ pea ʻoua ʻe fai ha faʻufaʻu kovi ki ha taha ʻi homou lotó.’+ 11 Ka naʻa nau hanganaki fakafisi ke tokanga,+ pea nau sītuʻa+ ʻi he loto-fefeka, ʻo nau tāpuniʻi honau telingá ke ʻoua te nau fanongo.+ 12 Naʻa nau ʻai honau lotó ke hangē ha foʻi taiamoní*+ pea ʻikai ke nau talangofua ki he laó* mo e ngaahi folofola naʻe ʻomai ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú ʻi hono laumālié ʻo fakafou mai ʻi he kau palōfita ki muʻá.+ Ko ia naʻe hoko mai ai ha tuputāmaki lahi meia Sihova ʻo e ngaahi kau taú.”+
13 “‘Hangē pē ko e ʻikai ke nau fanongo ʻi he taimi naʻá ku* ui aí,+ ko ia naʻe ʻikai te u fanongo ʻi he taimi naʻa nau ui mai aí,’+ ko e folofola ia ʻa Sihova ʻo e ngaahi kau tau. 14 ‘Pea naʻá ku fakamovetevete kinautolu ʻaki ha matangi afā ki he kotoa ʻo e ngaahi puleʻanga naʻe ʻikai te nau ʻiloʻi,+ pea naʻe maomaonganoa ʻa e fonuá ʻi heʻenau mavahe mei aí, ʻo ʻikai ha taha ʻe laka atu ai pe toe foki ki ai;+ he naʻa nau liliu ʻa e fonua manakoá ʻo hoko ko ha meʻa ke fai ai ha fakalilifuʻia.’”
8 Naʻe toe hoko mai ʻa e folofola ʻa Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ʻo pehē: 2 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘Te u mamahiʻi ʻa Saione ʻo mātuʻaki mamahiʻi lahi,+ pea te u mamahiʻi ia ʻaki ha tuputāmaki lahi.’”
3 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihová, ‘Te u foki ki Saione+ pea te u nofo ʻi Selusalema;+ pea ʻe ui ʻa Selusalema ko e kolo ʻo e moʻoní,*+ pea ko e moʻunga ʻo Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ʻe ui ko e moʻunga tapu.’”+
4 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘ʻE toe nofo hifo ʻa e kau tangata mo e kau fefine taʻumotuʻá ʻi he ngaahi malaʻe fakakolo* ʻo Selusalemá, ʻo taki taha toʻo ʻene tokotoko ʻi hono nimá koeʻuhí ko ʻene fuʻu taʻumotuʻá.*+ 5 Pea ko e ngaahi malaʻe fakakolo ʻo e koló ʻe fonu ʻi he tamaiki tangata mo e tamaiki fefine ʻoku nau vaʻinga ai.’”+
6 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘Neongo ʻe hā ngali fuʻu faingataʻa nai ki he toenga ʻo e kakaí ni ʻi he ngaahi ʻaho ko iá, ʻoku totonu ke toe hā ngali fuʻu faingataʻa nai ia kiate au?’ Ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú.”
7 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘Ko au eni ʻoku ou fakahaofi ʻa hoku kakaí mei he ngaahi fonua ʻo e hahaké mo e hihifó.*+ 8 Pea te u ʻomi kinautolu, pea te nau nofo ʻi Selusalema;+ pea te nau hoko ko hoku kakai, pea te u hoko ko honau ʻOtua+ ʻi he moʻoni* pea ʻi he māʻoniʻoni.’”
9 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘ʻAi homou nimá ke mālohi,*+ ʻa kimoutolu ʻoku mou fanongó ni ki he ngaahi lea ko eni mei he ngutu ʻo e kau palōfitá,+ ko e ngaahi lea tatau pē ia naʻe leaʻaki ʻi he ʻaho ʻo hono fakatoka ʻa e fakavaʻe ʻo e fale ʻo Sihova ʻo e ngaahi kau taú ke langa ai ʻa e temipalé. 10 He ki muʻa ʻi he taimi ko iá, naʻe ʻikai fai ha totongi ki ha tangata pe ki ha monumanu;+ pea naʻe ʻikai malu ke fai ha feʻaluʻaki koeʻuhí ko e filí, he naʻá ku ʻai ʻa e tangata kotoa pē ke nau fetauʻaki.’
11 “‘Ka ko eni heʻikai te u fakafeangai ki he toenga ʻo e kakaí ni ʻo hangē ko ia ʻi he ngaahi ʻaho ki muʻá,’+ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú. 12 ‘He te nau tūtuuʻi ʻa e tenga ʻo e melinó; ʻe tuku mai ʻe he kālepí ʻa hono fuá pea mo e māmaní ʻa hono fuá,+ pea ʻe tuku mai ʻe he ngaahi langí ʻa e hahaú; pea te u ʻai ʻa e toenga ʻo e kakaí ni ke nau maʻu ʻa e ngaahi meʻá ni kotoa.+ 13 Pea hangē pē ko hoʻomou hoko ko ha meʻa ke talatuki ki ai ʻi he lotolotonga ʻo e ngaahi puleʻangá,+ ʻe fale ʻo Siuta mo e fale ʻo ʻIsileli, ko ia te u fakahaofi kimoutolu, pea te mou hoko ko ha tāpuaki.+ ʻOua ʻe manavahē!+ ʻAi homou nimá ke mālohi.’*+
14 “He ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘“Hangē pē ko ʻeku fakapapauʻi ke ʻomi ha fakatamaki kiate kimoutolu koeʻuhi naʻe ʻai au ʻe hoʻomou fanga kuí ke u tuputāmakí,” ko e folofola ia ʻa Sihova ʻo e ngaahi kau taú, “pea naʻe ʻikai te u ongoʻi fakaʻiseʻisa ai,+ 15 ko ia ʻi he taimí ni kuó u fakapapauʻi ke fai ha meʻa lelei ki Selusalema pea ki he fale ʻo Siutá.+ ʻOua ʻe manavahē!”’+
16 “‘Ko e ngaahi meʻa eni ʻoku totonu ke mou faí: Leaʻaki ʻa e moʻoní ʻiate kimoutolu,+ pea ko e ngaahi fakamaau ʻi homou ngaahi matapaá kuo pau ke ne pouaki ʻa e moʻoní mo e melinó.+ 17 ʻOua ʻe faʻufaʻu ha kovi ʻiate kimoutolu ʻi homou lotó,+ pea ʻoua ʻe ʻofa ʻi ha faʻahinga fuakava loi pē;+ he ko e ngaahi meʻá ni kotoa ʻoku ou fakaliliʻa+ ki ai,’ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihová.”
18 Naʻe toe hoko mai ʻa e folofola ʻa Sihova ʻo e ngaahi kau taú kiate au, ʻo pehē: 19 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘Ko e ʻaukai ʻi he māhina hono faá,+ mo e ʻaukai ʻi he māhina hono nimá,+ mo e ʻaukai ʻi he māhina hono fitú,+ pea mo e ʻaukai ʻi he māhina hono hongofulú+ ʻe hoko ia ko ha ngaahi taimi ʻo e mavava mo e fiefia ki he fale ʻo Siutá—ko e ngaahi kātoanga ʻo e fiefia.+ Ko ia ʻofa ʻi he moʻoní mo e melinó.’
20 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘ʻE toki hoko ai ʻi he kahaʻú ko e ngaahi kakai mo e kau nofo ʻi he ngaahi kolo lahi te nau haʻu; 21 pea ko e kau nofo ʻi he kolo ʻe taha te nau ʻalu ki he faʻahinga ʻi ha kolo ʻe taha mo pehē: “Tau vēkeveke ʻalu ʻo kole ki he hōifua ʻa* Sihová pea kumi kia Sihova ʻo e ngaahi kau taú. Te u ʻalu+ foki mo au.” 22 Pea ko e ngaahi kakai lahi mo e ngaahi puleʻanga mālohí te nau haʻu ʻo kumi kia Sihova ʻo e ngaahi kau taú ʻi Selusalema+ pea kōlenga ki he hōifua ʻa* Sihová.’
23 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau taú, ‘ʻI he ngaahi ʻaho ko iá ʻe ʻi ai ha kau tangata ʻe toko hongofulu mei he ngaahi lea kotoa ʻo e ngaahi puleʻangá+ te nau piki, ʻio, te nau piki maʻu ki he kofu* ʻo ha Siu,* mo pehē: “ʻOku mau loto ke mau ō mo kimoutolu,+ he kuo mau fanongo ko e ʻOtuá ʻoku ʻi he kakai ko kimoutolú.”’”+
9 Ko ha fanongonongo:
“Ko e folofola ʻa Sihova ki he fonua ko Hatelakí,
Pea ko Tāmasikusi ʻoku tāketi ki aí*+
—He ko e fofonga ʻo Sihová ʻoku ʻi he faʻahinga ʻo e tangatá+
Mo e ngaahi matakali kotoa ʻo ʻIsilelí—
2 Pea ki Hēmati,+ ʻa ia ʻoku tuʻu ʻo kauʻāfonua mo iá,
3 Naʻe langa ʻe Tāia maʻana hano fakatafunga kelekele.*
Naʻá ne fokotuʻu ʻa e silivá ʻo hangē ha efú
Pea mo e koulá ʻo hangē ko e kelekele ʻo e ngaahi halá.+
4 Vakai! ʻE ʻave ʻe Sihova ʻene ngaahi koloá,
Pea te ne taaʻi hifo ʻene kau taú ki he tahí;*+
Pea ʻe keina ia ʻe he afi.+
5 ʻE sio ki ai ʻa ʻAsikeloni peá ne ilifia;
ʻE ongoʻi mamahi lahi ʻa Kesa,
Pehē foki ki ʻEkiloni, koeʻuhí ko ʻene ʻamanakí kuo fakamaaʻi.
ʻE ʻauha ha tuʻi mei Kesa,
Pea ʻe ʻikai ke nofoʻi+ ʻa ʻAsikeloni.
7 Te u toʻo ʻa e ngaahi meʻa kuo pani totó mei hono ngutú
Mo e ngaahi meʻa fakalieliá mei hono vahaʻa nifó,
Pea ʻilonga ha taha ʻe toe meiate ia ʻe ʻa hotau ʻOtuá ia;
Pea te ne hoko ʻo hangē ha ʻeiki* ʻi Siutá,+
Pea ko ʻEkiloni ʻe hangē ha tokotaha Siepusí.+
8 Te u ʻapitanga takai ko ha leʻo* ki hoku falé,+
Koeʻuhi ke ʻoua ʻe laka atu ai ha taha pe foki mai ai ha taha;
Pea ʻoua naʻa toe laka atu+ ai ha taki ngāue,*
He ko eni kuó u vakai ki ai* ʻaki hoku fofongá.
9 Fiefia lahi, ʻe ʻofefine ʻo Saione.
Kaila ʻi he ikuna, ʻe ʻofefine ʻo Selusalema.
Vakai! ʻOku hāʻele mai ho tuʻí kiate koe.+
ʻOkú ne māʻoniʻoni, ʻokú ne ʻomai ʻa e fakamoʻui,*
ʻOkú ne anga-fakatōkilalo+ pea ʻokú ne heka ʻi ha ʻasi,
ʻI ha ʻuhikiʻi ʻasi tangata,* ko ha ʻuhiki ʻo ha ʻasi fefine.+
10 Te u ʻave ʻa e saliote taú mei ʻIfalemi
Pea mo e hōsí mei Selusalema.
Ko e kaufana ki he taú ʻe toʻo atu ia.
Pea te ne talaki ʻa e melinó ki he ngaahi puleʻangá;+
Te ne pule mei he tahi ki he tahi
11 Ko e meʻa kiate koé, ʻe fefine,* ʻi he toto ʻo e fuakava ʻi he vahaʻa ʻoʻou pea mo aú,
Te u tuku ki tuʻa ʻa hoʻo kau pōpulá mei he luo ʻoku ʻikai ha vaí.+
12 Mou foki ki he hūfangaʻangá, ʻa kimoutolu kau pōpula ʻoku ʻi ai hoʻomou ʻamanakí.+
ʻOku ou tala atu kiate koe ʻi he ʻahó ni,
‘Te u totongi kiate koe, ʻe fefine, ha ʻinasi lōua.+
13 He te u fusiʻi* ʻa Siuta ko ʻeku kaufaná ia.
Te u fakafonu ʻa e kaufaná ʻaki ʻa ʻIfalemi,*
Pea te u fafangu ho ngaahi fohá, ʻe Saione,
Ke tuʻu ki ho ngaahi fohá, ʻe Kalisi,
Pea te u ʻai koe ʻe Saione ke ke hangē ha heletā ʻa ha pāteʻi taú.’
14 ʻE fakahaaʻi mahino ʻe Sihova ʻokú ne kau mo hono kakaí,
Pea ko ʻene ngahaú ʻe ʻalu atu ʻo hangē ha ʻuhilá.
ʻE ifi ʻe he ʻEiki Hau ko Sihová ʻa e meʻaifí,+
Pea ʻi he hangē ko e ngaahi matangi mālohi ʻo e tongá, te ne ʻalu atu ke faitau mo e ngaahi filí.
15 ʻE maluʻi kinautolu ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau tau,
Pea te nau keina mo fakavaivaiʻi ʻa e ngaahi makataá.+
Te nau inu pea hoko ʻo uatau, ʻo hangē naʻa nau inu uainé;
Pea ʻe fakafonu kinautolu ʻo hangē ko e poulú,
Hangē ko e ngaahi tuliki ʻo e ʻōlitá.+
16 Ko Sihova ko honau ʻOtuá te ne fakahaofi kinautolu ʻi he ʻaho ko iá
ʻO hangē ha tauhi-sipi ʻokú ne fakahaofi ʻa ʻene fanga sipí;+
He te nau hangē ko e ngaahi maka koloa ʻo ha kalauni ʻoku fetapaki hifo ʻi hono kelekelé.+
17 He lahi ē ko ʻene leleí,+
Pea he lahi ē ko hono fakaʻofoʻofá!
ʻE ʻai ʻe he meʻakaí ʻa e kau talavoú ke nau mālohi,
Mo e kau fefine kei nofo anga-maʻá+ ʻe he uaine foʻoú.”
10 “Mou kole kia Sihova ki ha ʻuha ʻi he taimi ʻuha ʻo e faʻahitaʻu failaú.
Ko Sihova ia ʻokú ne ngaohi ʻa e ngaahi konga ʻao ʻo e matangí,
ʻOkú ne huaʻi hifo ʻa e ʻuha kiate kinautolu,+
Pea foaki ʻa e ʻakau ʻi he vaó ki he tokotaha kotoa pē.
2 He ko e ngaahi ʻīmisi telafimí* kuo nau leaʻaki ʻa e kākā;*
Pea ko e kau vavaló kuo nau vīsone ʻaki ha loi.
ʻOku nau lea ʻo fekauʻaki mo e ngaahi misi ʻoku ʻikai hano ʻaonga,
Pea ko e kulanoa ʻenau feinga ke fai ha fakafiemālié.
Ko e ʻuhinga ia te nau ʻalu fano holo ai hangē ha fanga sipí.
Te nau faingataʻaʻia, he ʻoku ʻikai ha tauhi-sipi.
3 ʻOku kakaha ʻeku houhaú ki he kau tauhi-sipí,
Pea te u kounaʻi ha fakamatala mei he kau takimuʻa anga-fakaaoaó;*
He kuo tokanga ʻa Sihova ʻo e ngaahi kau tau ki heʻene tākangá,+ ki he fale ʻo Siutá,
Pea kuó ne ʻai kinautolu ʻo hangē haʻane hoosi lāngilangiʻia ʻi he taú.
4 ʻOku haʻu meiate ia ʻa e takí,*
ʻOku haʻu meiate ia ʻa e tokotaha pule ʻoku poupou kiate ia,*
ʻOku haʻu meiate ia ʻa e kaufana ki he taú;
ʻOku ʻalu atu meiate ia ʻa e taki ngāue* kotoa pē, ʻa kinautolu hono kotoa.
5 Pea te nau hoko ʻo hangē ha kau pāteʻi taú,
ʻO nau tāmalaki hifo ʻa e pelepela ʻo e ngaahi halá ʻi he taú.
Te nau faitau, he ʻoku kau ʻa Sihova mo kinautolu;+
Pea ko e kau tangata heka hoosi ko honau ngaahi filí ʻe fakamaaʻi.+
6 Te u ʻai ʻa e fale ʻo Siutá ke māʻolunga,
Pea ko e fale ʻo Siosifá te u fakahaofi.+
Te u toe fakafoki mai kinautolu,
He te u fakahāhā kiate kinautolu ʻa e meesi;+
Pea ʻe hangē pē naʻe ʻikai ʻaupito te u siʻaki kinautolú;+
He ko au Sihova ko honau ʻOtuá, pea te u fai ha tali kiate kinautolu.
7 Ko e faʻahinga ʻo ʻIfalemí kuo pau ke nau hoko ʻo hangē ha tokotaha toʻa ʻi he taú,
Pea ko honau lotó ʻe fiefia ʻo hangē naʻa nau inu uainé.+
ʻE sio honau ngaahi fohá ki he meʻá ni mo nau fiefia;
ʻE fiefia honau lotó ʻia Sihova.+
8 ‘Te u mapu kiate kinautolu ʻo tānaki fakataha mai kinautolu;
He te u huhuʻi kinautolu,+ pea te nau hoko ʻo tokolahi,
Pea ʻe hokohoko atu ʻenau tokolahí.
9 Neongo ʻoku ou fakamovetevete atu kinautolu ʻo hangē ha tengaʻi ʻakaú ʻi he lotolotonga ʻo e ngaahi kakaí,
Te nau manatuʻi au ʻi heʻenau ʻi he ngaahi feituʻu mamaʻó;
Te nau toe maʻu ha ivi foʻou fakataha mo honau ngaahi fohá pea nau toe foki mai.
10 Te u fakafoki mai kinautolu mei he fonua ko ʻIsipité
Pea fakatahatahaʻi mai kinautolu mei ʻAsīlia;+
Te u ʻomi kinautolu ki he fonua ko Kiliatí+ mo Lepanoni,
Pea heʻikai ke kei maʻu ha feituʻu maʻanautolu.+
11 Kuo pau ke ne fou atu ʻi he tahí mo e tuputāmaki;
Pea ʻi he tahí te ne taaʻi hifo ʻa e ngaahi peaú;+
ʻE mōmoa ʻa e ngaahi loloto kotoa ʻo Nailá.
ʻE tuku hifo ʻa e pōlepoleʻanga ʻo ʻAsīliá,
Pea ʻe mole atu+ ʻa e sēpita ʻa ʻIsipité.
12 Ko au Sihova+ te u ʻai kinautolu ke nau māʻolunga ange ʻi he niʻihi kehé kotoa,
Pea te nau ʻaʻeva holo ʻi hoku hingoá,’+ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihová.”
11 “Fakaava ho ngaahi matapaá, ʻe Lepanoni,
Koeʻuhi ke keina ʻe ha afi ho ngaahi sitá.
2 Tangilāulau, ʻa koe siunipa, he kuo holo ʻa e sitá;
Kuo fakaʻauha ʻa e ʻuluʻakau lelei tahá!
Tangilāulau, ʻa kimoutolu ʻulu ʻoke ʻo Pēsaní,
He kuo ʻauha ʻa e vaotā fihí!
3 Fanongo! ʻOku tangilāulau ʻa e kau tauhi-sipí,
He kuo mole atu honau lāngilangí.
Fanongo! ʻOku ngungulu ʻa e fanga laione muí,
He kuo ʻauha ʻa e vao ʻakau fihi ʻi he veʻe Sioataní.
4 “Ko e meʻa eni ʻoku folofolaʻaki ʻe Sihova ko hoku ʻOtuá, ‘Tauhi ʻa e tākanga ʻoku teu ke tāmateʻí,+ 5 ʻa ia ʻoku tāmateʻi kinautolu ʻe he faʻahinga naʻa nau fakatau mai iá+ pea ʻoku ʻikai lau ʻoku nau halaia. Pea ko e faʻahinga ʻoku nau fakatau atu kinautolú+ ʻoku nau pehē, “ʻOfa ke fakahīkihikiʻi ʻa Sihova, he te u hoko ʻo tuʻumālie.” Pea ko honau kau tauhí ʻoku ʻikai haʻanau manavaʻofa kiate kinautolu.’+
6 “‘Koeʻuhi heʻikai te u kei fakahāhā ha manavaʻofa ki he kau nofo ʻi he fonuá,’ ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihová. ‘Ko ia te u ʻai ʻa e tangata taki taha ke ne tō ki he nima ʻo hono kaungāʻapí mo hono tuʻí; pea te nau laiki ʻa e fonuá, pea heʻikai te u fakahaofi kinautolu mei honau nimá.’”
7 Pea naʻá ku kamata ke tauhi ʻa e tākanga ʻoku teu ke tāmateʻí,+ koeʻuhi ko kimoutolu, siʻi kau faingataʻaʻia ʻi he tākangá. Ko ia naʻá ku toʻo ha tokotoko ʻe ua, pea naʻá ku ui ʻa e taha ko Hōifua, pea ko e taha ko Fāʻūtaha,+ pea naʻá ku kamata ke tauhi ʻa e tākangá. 8 Pea naʻá ku kapusi ha kau tauhi-sipi ʻe toko tolu ʻi he māhina pē ʻe taha, he naʻe ʻikai te u kei kātakiʻi kinautolu, pea naʻa nau fakaliliʻa foki ʻiate au. 9 Pea naʻá ku pehē: “Heʻikai te u kei tauhi ai pē kimoutolu. Tuku ki he taha ʻoku mei maté ke ne mate, pea tuku ki he taha ʻoku mei ʻauhá ke ne ʻauha. Pea ko e faʻahinga ʻoku toé, tuku ke nau fekeinaʻaki honau kakanó.” 10 Ko ia naʻá ku toʻo hoku tokotoko ko Hōifuá+ ʻo tuʻusi ia, ko hono maumauʻi ia ʻa ʻeku fuakava naʻá ku fai mo e kotoa ʻo e ngaahi kakaí. 11 Ko ia naʻe maumauʻi ʻa e fuakavá ʻi he ʻaho ko iá, pea ko e kau faingataʻaʻia ʻo e tākangá ʻa ia naʻa nau sio mai kiate aú naʻa nau ʻilo ko e folofola ia ʻa Sihova.
12 Naʻá ku pehē ange leva kiate kinautolu: “Kapau ʻoku hā lelei kiate kimoutolu, ʻomi kiate au ʻeku totongí; ka ʻo kapau ʻoku ʻikai, mou tuku pē ia.” Pea naʻa nau totongi* mai ʻeku totongí, ko e konga siliva ʻe 30.+
13 Naʻe pehē mai leva ʻe Sihova kiate au: “Lī ia ki he tukuʻanga koloá—ʻa e mahuʻinga taupotu taha ko ia kuo nau fakamahuʻingaʻi ʻaki aú.”+ Ko ia naʻá ku toʻo ʻa e konga siliva ʻe 30 ʻo lī ia ki he tukuʻanga koloa ʻi he fale ʻo Sihová.+
14 Naʻá ku tuʻusi leva ʻa hoku tokotoko hono uá, ʻa Fāʻūtaha,+ ko hono maumauʻi ia ʻa e fetokouaʻaki ʻi he vahaʻa ʻo Siuta mo ʻIsilelí.+
15 Pea naʻe folofola mai ʻa Sihova kiate au: “Ko eni, toʻo ʻa e naunau ʻa ha tauhi-sipi taʻeʻaonga.+ 16 He te u tuku ke ʻalu hake ha tauhi-sipi ʻi he fonuá. Heʻikai te ne tokanga ki he fanga sipi ʻoku fakaʻau atu ki he ʻauhá;+ heʻikai te ne kumi ki he sipi ʻoku kei valevalé pe faitoʻo ʻa e sipi ʻoku laveá+ pe fafanga ʻa e fanga sipi ʻoku lava ke tuʻú. ʻI hono kehé, ʻokú ne keina ʻa e kakano ʻo e sipi sisinó+ pea haehae ʻa e topuvaʻe ʻo e fanga sipí.+
17 ʻOiauē ʻa ʻeku tauhi-sipi taʻeʻaongá,+ ʻa ia ʻokú ne siʻaki ʻa e tākangá!+
ʻE taaʻi ʻe ha heletā ʻa hono nimá mo hono mata toʻomataʻú.
ʻE mate ʻaupito ʻa hono nimá,
Pea ko hono mata toʻomataʻú ʻe kui ʻaupito.”*
12 Ko ha fanongonongo:
“Ko e folofola ʻa Sihova ʻo fekauʻaki mo ʻIsileli,” ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihová,
ʻA e Tokotaha naʻá ne falō atu ʻa e ngaahi langí,+
ʻA ia naʻá ne fakatoka ʻa e makatuʻunga ʻo e māmaní,+
Pea naʻá ne ngaohi ʻa e laumālie ʻo e* tangatá ʻi loto ʻiate ia.
2 “Ko eni ʻoku ou ngaohi ʻa Selusalema ko ha ipu* ʻokú ne fakatupunga ʻa e ngaahi kakai takatakaí kotoa ke nau konā ʻo tāsipa; pea ʻe ʻi ai hano ʻākoloʻi ʻo Siuta pea pehē ki Selusalema.+ 3 ʻI he ʻaho ko iá te u ngaohi ʻa Selusalema ko ha fuʻu maka mamafa* ki he ngaahi kakaí kotoa. Ko e faʻahinga kotoa te nau hiki iá ko e moʻoni te nau kafo lahi ai;+ pea ko e ngaahi puleʻanga kotoa ʻo e māmaní te nau fakatahataha ʻo tuʻu kiate ia.+ 4 ʻI he ʻaho ko iá,” ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihová, “te u taaʻi ʻa e hoosi kotoa pē ʻaki ʻa e ilifia mo e tokotaha ʻoku heka aí ʻaki ʻa e vale. ʻE hanga maʻu pē hoku matá ki he fale ʻo Siutá, ka te u taaʻi ke kui ʻa e hoosi kotoa pē ʻa e ngaahi kakaí. 5 Pea ko e ngaahi ʻeiki* ʻo Siutá te nau pehē ʻi honau lotó, ‘Ko e kau nofo ʻo Selusalemá ko ha fakaivimālohi ia kiate au koeʻuhí ko Sihova ʻo e ngaahi kau tau ʻa honau ʻOtuá.’+ 6 ʻI he ʻaho ko iá te u ngaohi ʻa e ngaahi ʻeiki ʻo Siutá ke hangē ha tafuʻanga afi ʻi he lotolotonga ʻo e ʻuluʻakaú pea hangē ha tūhulu ʻoku ulo ʻi ha ʻotu uite kuo tuʻusí,+ pea te na keina ʻa e ngaahi kakai takatakai kotoa ʻoku ʻi he toʻomataʻú pea ʻi he toʻohemá;+ pea ko e kakai ʻo Selusalemá te nau toe nofo ʻi honau koló tonu,* ʻi Selusalema.+
7 “Pea ʻe ʻuluaki fakahaofi ʻe Sihova ʻa e ngaahi tēniti ʻo Siutá, koeʻuhi ko e fakaʻofoʻofa* ʻo e fale ʻo Tēvitá pea mo e fakaʻofoʻofa* ʻo e kakai ʻo Selusalemá ke ʻoua naʻa hoko ʻo fuʻu lahi ia ʻi hono fakahoa ki Siutá. 8 ʻI he ʻaho ko iá ʻe maluʻi ʻe Sihova ʻa e kau nofo ʻi Selusalemá;+ ʻi he ʻaho ko iá ko e tokotaha ʻoku humu* ʻi honau lotolotongá ʻe mālohi ʻo hangē ko Tēvitá, pea ko e fale ʻo Tēvitá ʻe mālohi ʻo hangē ko e ʻOtuá, ʻo hangē ha ʻāngelo ʻa Sihova ʻoku ʻalu muʻomuʻa ʻiate kinautolú.+ 9 Pea ʻi he ʻaho ko iá te u fakapapauʻi ke fakaʻauha ʻosi ʻa e ngaahi puleʻanga kotoa ʻoku nau haʻu ke fakafepaki ki Selusalemá.+
10 “Te u huaʻi atu ki he fale ʻo Tēvitá pea ki he kakai ʻo Selusalemá ʻa e laumālie ʻo e hōifua mo e hū tōtōaki, pea te nau sio ki he tokotaha naʻa nau hokaʻí,+ pea te nau tangilāulau koeʻuhi ko ia ʻo hangē haʻanau tangilāulau koeʻuhi ko ha foha pē ʻe tahá; pea te nau mātuʻaki mamahi koeʻuhi ko ia ʻo hangē ko haʻanau mamahi ʻi hanau ʻuluaki fohá. 11 ʻI he ʻaho ko iá ʻe lahi ʻa e tangilāulau ʻi Selusalemá, hangē ko e tangilāulau ʻi Hetatilimoni ʻi he Tokalelei ʻo Mekitó.+ 12 Pea ʻe tangilāulau ʻa e fonuá, ʻa e fāmili taki taha fakaekinautolu pē; ʻa e ngaahi fāmili ʻoku kau ki he fale ʻo Tēvitá fakaekinautolu pē, pea mo honau kakai fefiné fakaekinautolu pē; ʻa e ngaahi fāmili ʻoku kau ki he fale ʻo Nētané+ fakaekinautolu pē, pea mo honau kakai fefiné fakaekinautolu pē; 13 ʻa e ngaahi fāmili ʻoku kau ki he fale ʻo Līvaí+ fakaekinautolu pē, pea mo honau kakai fefiné fakaekinautolu pē; ʻa e fāmili ʻo e kau Simí+ fakaekinautolu pē, pea mo honau kakai fefiné fakaekinautolu pē; 14 pea ko e fāmili taki taha ʻo e ngaahi fāmili kotoa ʻoku toé te nau tangilāulau fakaekinautolu pē, pea ko honau kakai fefiné te nau tangilāulau fakaekinautolu pē.
13 “ʻI he ʻaho ko iá ʻe keli ha vaitupu maʻá e fale ʻo Tēvitá mo e kakai ʻo Selusalemá ke fakamaʻa kinautolu mei heʻenau angahalá mo ʻenau taʻemaʻá.+
2 “ʻI he ʻaho ko iá,” ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau tau, “te u fakaʻauha ʻa e ngaahi ʻaitolí mei he fonuá,+ pea ʻe ʻikai ke toe manatua kinautolu; pea te u fakaʻauha mei he fonuá ʻa e kau palōfita+ mo e faʻahinga ʻoku nau pouaki ʻa e meʻa ʻoku taʻemaʻa ki he ʻOtuá. 3 Pea kapau ʻe toe fai ʻe ha tangata ha kikite, ʻe pehē kiate ia ʻe heʻene tamaí mo ʻene faʻeé ʻa ia naʻá na fanauʻi iá, ‘ʻE ʻikai te ke moʻui, koeʻuhi kuó ke leaʻaki ʻa e ngaahi loi ʻi he huafa ʻo Sihová.’ Pea ko ʻene tamaí mo ʻene faʻeé ʻa ia naʻá na fanauʻi iá te na hokaʻi ia ʻaki ha hele koeʻuhi ko ʻene kikité.+
4 “ʻI he ʻaho ko iá ʻe mā ʻa e palōfita taki taha ʻi he vīsone ʻokú ne tala ʻi heʻene kikité; pea heʻikai te nau tui ha kofu fulufuluʻimanu+ fakapalōfita koeʻuhí ke nau kākā ai. 5 Pea te ne lea ʻo pehē, ‘ʻOku ʻikai ko ha palōfita au. Ko ha tangata ngoue pē au, koeʻuhí naʻe fakatau mai au ʻe ha tangata ʻi heʻeku kei siʻí.’ 6 Pea kapau ʻe ʻeke ʻe ha taha kiate ia, ‘Ko e hā ʻa e ngaahi kafo ko ena ʻi he vahaʻa ʻo ho ongo umá?’* Te ne tali ange, ‘Ko e ngaahi kafo naʻá ku maʻu ʻi he fale ʻo hoku ngaahi kaungāmeʻá.’”*
7 “ʻE heletā, ʻā hake ki heʻeku tauhi-sipí,+
Ki he tangata ʻa ia ko hoku kaumeʻá,” ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihova ʻo e ngaahi kau tau.
“Taaʻi ʻa e tauhi-sipí,+ pea tuku ke movete+ ʻa e tākangá;*
Pea te u hiki hoku nimá ki he faʻahinga ʻoku ʻikai ke loko mahuʻingá.”
8 “Pea ʻi he fonuá kotoa,” ko e fakahaaʻi ia ʻe Sihová,
“Ko e vahe tolu ʻe ua ʻo e faʻahinga ʻi aí ʻe tuʻusi pea te nau ʻauha;*
Pea ko e vahe tolu ʻe taha ʻe toe ʻi aí.
9 Pea te u ʻomi ʻa e vahe tolu ʻe tahá ʻi he afi;
Pea te u fakamaʻa kinautolu ʻo hangē ko hono fakamaʻa ʻa e silivá,
Pea sivi kinautolu ʻo hangē ko hono sivi+ ʻa e koulá.
Te nau ui ki hoku hingoá,
Pea te u fai ha tali kiate kinautolu.
Te u pehē ange, ‘Ko hoku kakai kinautolu,’+
Pea te nau pehē mai, ‘Ko Sihova ʻa homau ʻOtuá.’”
14 “Vakai! ʻOku haʻu ʻa e ʻahó, ko ha ʻaho ʻo Sihova, ʻa ia ʻe vahevahe ai ʻa e koloa vete meiate koé* ʻi ho lotolotongá. 2 Te u fakatahatahaʻi ʻa e kotoa ʻo e ngaahi puleʻangá ke nau ʻalu atu ki Selusalema ki he tau; pea ʻe hamu ʻa e koló pea ʻe fai ha kaihaʻa fakamālohi ʻi he ngaahi falé pea tohotohoʻi ʻa e kakai fefiné. Pea ko e vaeua ʻo e koló ʻe ʻave fakamālohi, ka ko e toenga ʻo e kakaí ʻe ʻikai ke ʻave mei he koló.
3 “ʻE hāʻele atu ʻa Sihova ʻo tau mo e ngaahi puleʻanga ko iá+ ʻo hangē ko ʻene faitau ʻi he kuohilí, ʻi he ʻaho ʻo e taú.+ 4 ʻI he ʻaho ko iá ʻe tuʻu ai hono vaʻé ʻi he Moʻunga ʻŌlivé,+ ʻa ia ʻoku hanga ki he hahake ʻo Selusalemá; pea ʻe mavaeua ʻa e Moʻunga ʻŌlivé, mei he hahaké* ki he hihifó,* ʻo tupu ai ha fuʻu teleʻa lahi; pea ko e vaeua ʻo e moʻungá ʻe ngaʻunu ia ki he tokelaú, pea ko e vaeua ʻo ia ki he tongá. 5 Te mou hola ki he teleʻa ʻi he vahaʻa ʻo hoku ongo moʻungá, he ko e teleʻa ʻi he vahaʻa ʻo e ongo moʻungá ʻe lele ia ʻo aʻu ki ʻĀsili. Kuo pau ke mou hola, hangē pē ko hoʻomou hola koeʻuhi ko e mofuike ʻi he ngaahi ʻaho ʻo Tuʻi ʻŪsaia ʻo Siutá.+ Pea ʻe hāʻele mai ʻa Sihova ko hoku ʻOtuá, pea ko e kotoa ʻo e kau māʻoniʻoní te nau ʻiate ia.+
6 “ʻI he ʻaho ko iá ʻe ʻikai ke kei maamaloa+—ʻe fefeka* ʻa e ngaahi meʻá. 7 Pea ʻe hoko ia ko e ʻaho ʻa ia ʻoku ʻiloa ko e ʻaho ʻo Sihová.+ ʻE ʻikai ke ʻaho, pea ʻe ʻikai ke poʻuli; pea ʻi he efiafí ʻe ʻi ai ha maama. 8 ʻI he ʻaho ko iá ʻe tafe mai mei Selusalema+ ha vai moʻui,+ ko e vaeua ʻo ia ʻe tafe ki he tahi ʻi he tafaʻaki fakahahaké*+ pea ko e vaeua ʻo ia ʻe tafe ki he tahi ʻi he tafaʻaki fakahihifó.*+ ʻE hoko ia ʻi he faʻahitaʻu māfaná pea ʻi he faʻahitaʻu momokó. 9 Pea ʻe hoko ʻa Sihova ko e Tuʻi ki he kotoa ʻo e māmaní.+ ʻI he ʻaho ko iá ʻe lotu ʻa e tokotaha kotoa kia Sihova toko taha pē,+ pea mo hono huafá pē taha.+
10 “ʻE hoko ʻa e fonuá kotoa ʻo hangē ko e ʻAlapá,+ mei Kepā+ ki Līmoni+ ʻi he fakatonga ʻo Selusalemá; pea ʻe hakeakiʻi ʻa Selusalema pea ʻe nofoʻi ʻa hono feituʻú,+ mei he Matapā ʻo Penisimaní+ ʻo aʻu ki he feituʻu ʻo e Matapā ʻUluakí, ʻo aʻu ki he Matapā Tulikí, pea mei he Taua ʻo Henanelí+ ʻo aʻu ki he ngaahi tataʻoʻanga uaine ʻa e tuʻí. 11 Pea ʻe nofoʻi ia ʻe he kakaí; pea ʻe ʻikai ʻaupito ke toe fakahalaiaʻi ʻa e koló ni ki he fakaʻauha,+ pea ʻe nofoʻi ʻa Selusalema ʻi he tuʻunga malu.+
12 “Pea ko eni ʻa e mala ʻa ia ʻe taaʻi ʻaki ʻe Sihova ʻa e kotoa ʻo e ngaahi kakai ʻoku faitau ki Selusalemá:+ Ko honau kakanó ʻe ʻauʻaunga lolotonga pē ʻenau kei tuʻu ʻaki honau vaʻé, ko honau matá ʻe ʻauʻaunga ʻi honau ngaahi tuʻuʻangá, pea ko honau ʻeleló ʻe ʻauʻaunga ʻi honau ngutú.
13 “ʻI he ʻaho ko iá ʻe mafola mai ha puputuʻu meia Sihova ki honau lotolotongá; pea ʻe puke ʻe he tokotaha taki taha ʻa e nima ʻo hono kaungāmeʻá, pea te nau feʻohofaki.+ 14 ʻE kau foki ʻa Siuta ʻi he tau ʻi Selusalemá; pea ko e koloa ʻa e kotoa ʻo e ngaahi puleʻanga takatakaí ʻe tānaki fakataha, ʻa e koulá mo e silivá mo e ngaahi kofú ʻo lahi ʻaupito.+
15 “Pea ko ha mala hangē ko e mala ko iá ʻe hoko mai foki ia ki he fanga hōsí, fanga miulí, fanga kāmelí, fanga ʻasí, pea mo e kotoa ʻo e fanga monumanu ʻoku ʻi he ngaahi ʻapitanga ʻo e filí.
16 “Ko e tokotaha kotoa ʻoku toe ʻi he kotoa ʻo e ngaahi puleʻanga ʻoku fakafepaki ki Selusalemá te ne ʻalu hake ʻi he taʻu ki he taʻu+ ke punou* ki he Tuʻí, kia Sihova ʻo e ngaahi kau tau,+ pea ke kātoangaʻi ʻa e Kātoanga ʻo e Falelouʻakaú.*+ 17 Ka ʻo kapau ʻoku ʻi ai ha taha ʻi he lotolotonga ʻo e ngaahi fāmili ʻo e māmaní ʻoku ʻikai te ne ʻalu hake ki Selusalema ke punou ki he Tuʻí, kia Sihova ʻo e ngaahi kau tau, heʻikai tō ha ʻuha kiate kinautolu.+ 18 Pea kapau heʻikai ke ʻalu hake ʻa e fāmili ʻo ʻIsipité ʻo hū ki he koló, heʻikai tō ha ʻuha kiate kinautolu. ʻI hono kehé, te nau maʻu ʻa e mala ko ia ʻoku taaʻi ʻaki ʻe Sihova ʻa e ngaahi puleʻanga ʻoku ʻikai te nau ʻalu hake ke kātoangaʻi ʻa e Kātoanga ʻo e Falelouʻakaú. 19 Ko e tautea eni ʻe hoko ki he angahala ʻa ʻIsipité pea mo e angahala ʻa e kotoa ʻo e ngaahi puleʻanga ko ia ʻoku ʻikai te nau ʻalu hake ke kātoangaʻi ʻa e Kātoanga ʻo e Falelouʻakaú.
20 “ʻI he ʻaho ko iá ʻe tohi ʻi he ngaahi fafangu ʻi he fanga hōsí ʻa e leá ni, ‘Ko e māʻoniʻoní ʻoku ʻa Sihova ia!’+ Pea ko e ngaahi kulo feimeʻakai*+ ʻi he fale ʻo Sihová ʻe hangē ko e ngaahi poulu+ ʻi he ʻao ʻo e ʻōlitá. 21 Pea ko e kulo feimeʻakai* kotoa pē ʻi Selusalema pea ʻi Siuta ʻe toputapu pea ʻe ʻa Sihova ia ʻo e ngaahi kau taú, pea ko e kotoa ʻo e faʻahinga ʻoku nau faifeilaulaú te nau hū mai ʻo ngāueʻaki ha kulo ʻe niʻihi ki he haka kanomaté. ʻI he ʻaho ko iá heʻikai ke kei ʻi ai ha tokotaha Kēnani* ʻi he fale ʻo Sihova ʻo e ngaahi kau taú.”+
ʻOku ʻuhingá “Kuo Manatuʻi ʻe Sihova.”
Pe “foki.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi E15.
ʻA ia, ʻoku ʻikai hano ngaahi ʻā ke ʻaaʻi ia.
Fakafoʻilea, “hili ʻa e lāngilangí.”
Pe “ʻokú ne ala ki hoku kanoʻimatá.”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “faʻahinga ʻo e tangatá.”
Pe “hiá.”
Pe “ʻa e ngaahi kofu tōtōlofa ki he kātoangá.”
Pe “puleʻi; leʻohi.”
Pe “ʻo e ngaahi meʻa īkí?”
Pe “palameti.” Ko e meʻangāué ni ko ha meʻa fakamamafa ʻoku tautau ʻi ha afo pea ʻoku ngāueʻaki ke fakapapauʻi ʻa e tonu ʻa ha meʻa ʻoku tuʻu hangatonu ki ʻolunga.
ʻA ia, ko e ongo haʻinga vaʻa ʻōlive fua.
Ko ha kiupite naʻe tatau ia mo e senitimita ʻe 44.5 (ʻinisi ʻe 17.5). Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
Fakafoʻilea, ko e “efa,” ʻi hení ʻoku ʻuhinga ia ki ha ʻaiʻanga meʻa pe kato naʻe ngāueʻaki ki he fua ʻo ha efa. Ko ha efa naʻe tatau ia mo e lita ʻe 22 (kuata ʻe 20 ʻi he fua mōmoá). Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
ʻA ia, ko e mētale.
ʻA ia, ko Papilōnia.
ʻA ia, ko e saliote.
Pe “ʻo fakalaka ʻi he tahí.”
Pe “ha kalauni lāngilangiʻia.”
ʻA ia, ʻi he vahaʻa ʻo hono ngafa ko e pule mo e taulaʻeikí.
Pe “kalauni lāngilangiʻiá.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi E15.
Pe “ke nau fakamokomoko ʻa e fofonga ʻo.”
Pe “temipale.”
Pe “konga fonua māʻulaló,” ʻo ʻuhinga ki he ngaahi moʻunga māʻulalo angé.
Pe “paeá.”
Pe ngalingali, “hangē ha foʻi maka fefeká,” hangē ko e maka fakamatá.
Pe “fakahinohinó.”
Fakafoʻilea, “naʻá ne.”
Pe “faitōnungá.”
ʻA ia, ko ha feituʻu faiʻanga meʻa tefito ia ʻo e koló ki he kakaí.
Fakafoʻilea, “koeʻuhí ko e lahi honau ngaahi ʻahó.”
Pe “mei he fonua ʻo e hopoʻanga laʻaá mo e fonua ʻo e tōʻanga laʻaá.”
Pe “faitōnunga.”
Pe “Ke mou loto-toʻa.”
Pe “Ke mou loto-toʻa.”
Pe “ʻo fakamokomoko ʻa e fofonga ʻo.”
Pe “pea fakamokomoko ʻa e fofonga ʻo.”
Pe “ʻi he kapaʻikofu.”
Fakafoʻilea, “ʻo ha tangata Siu.”
Fakafoʻilea, “ʻa e feituʻu ʻoku nofo ki aí.”
Pe “hano kolotau.”
Pe ngalingali, “ʻi he tahí.”
Ko e ʻeikí ko ha houʻeiki fakamatakali ia.
Pe “ko ha nofoʻanga fakakautau.”
Pe “ha tokotaha fakafeʻātungia.”
ʻOku hā mahino ko e faingataʻaʻia ʻa hono kakaí.
Pe “pea ʻoku ikuna; pea kuo fakahaofi.”
Pe “ʻI ha ʻasi tangata.”
ʻA ia, ko e Vaitafe ʻIufaletesí.
ʻA ia, ko Saione pe Selusalema.
Fakafoʻilea, “malaki.”
ʻA ia, ʻo hangē ha ngahaú.
Pe “ngaahi ʻotua ʻo e fāmilí; ngaahi ʻaitolí.”
Pe “meʻa fakafaʻahikehe; meʻa fakafaimana.”
Fakafoʻilea, “mei he fanga kosi tangatá.”
Fakafoʻilea, “ʻa e taua ʻi he tulikí,” ko e fakatātaaʻi ia ʻo ha tangata mātuʻaki mahuʻinga; ko ha ʻeiki.
Fakafoʻilea, “ʻa e pine fakamaʻu,” ʻokú ne fakatātaaʻi ha tokotaha ʻokú ne fai ha poupou; ko ha pule.
Pe “ʻovasia.”
Fakafoʻilea, “fua.”
Fakafoʻilea, “ʻe vaivai ʻaupito.”
Pe “mānava ʻa e.”
Pe “poulu.”
Pe “ko ha fakamafasia.”
Ko e ʻeikí ko ha houʻeiki fakamatakali ia.
Pe “ʻi hono feituʻu totonú.”
Pe “ngeia.”
Pe “ngeia.”
Pe “ko e tokotaha vaivai taha.”
Fakafoʻilea, “ʻi he vahaʻa ʻo ho ongo nimá?” ʻA ia, ʻi he fatafatá pe ʻi he tuʻá.
Pe “ʻo e faʻahinga ʻoku nau ʻofa ʻiate aú.”
Pe “fanga sipí.”
Pe “mate.”
ʻA ia, ko e kolo ʻoku lave ki ai ʻi he veesi 2.
Pe “hopoʻanga laʻaá.”
Fakafoʻilea, “tahí.”
Pe “tuʻu maʻu,” ʻo hangē kuo fefekatuʻu ʻi he momokó.
ʻA ia, ko e Tahi Maté.
ʻA ia, ko e Tahi Metiteleniané.
Pe “lotu.”
Pe “Kātoanga ʻo e Ngaahi Palepale Fakataimí.”
Pe “ngaahi kulo feimeʻakai ʻoku fakamanga lahi ʻa honau ngutú.”
Pe “kulo feimeʻakai ʻoku fakamanga lahi ʻa hono ngutú.”
Pe ngalingali, “tokotaha fefakatauʻaki.”