LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • nwt Hepelū 1:1-13:25
  • Hepelū

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Hepelū
  • Liliu Tohi Tapu ʻo e Māmani Foʻoú ʻo e Tohi Tapu Māʻoniʻoní
Liliu Tohi Tapu ʻo e Māmani Foʻoú ʻo e Tohi Tapu Māʻoniʻoní
Hepelū

KI HE KAU HEPELUÚ

1 ʻI he kuonga muʻá naʻe folofola ʻa e ʻOtuá ki heʻetau fanga kuí ʻo fakafou ʻi he kau palōfitá ʻi he ngaahi taimi lahi pea ʻi he ngaahi founga lahi.+ 2 Pea ʻi he fakaʻosinga ʻo e ngaahi ʻaho ko ení kuó ne folofola kiate kitautolu fakafou ʻi ha ʻAlo,+ ʻa e tokotaha naʻá ne fakanofo ko e ʻea ʻo e ngaahi meʻa kotoa pē,+ pea fakafou ʻiate ia naʻá ne ngaohi ai ʻa e ngaahi meʻa ʻi he māmaní mo e ngaahi meʻa ʻi he langí.*+ 3 ʻOkú ne tapua haohaoa mai ʻa e lāngilangi ʻo e ʻOtuá+ pea mo hono ʻīmisí tonu,+ pea ʻokú ne tauhi maʻu ke kei tuʻu ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē ʻaki ʻene folofola mālohí. Pea ʻi he hili ʻene fakamaʻa ʻetau ngaahi angahalá,+ naʻá ne nofo hifo ʻi he nima toʻomataʻu ʻo ʻene ʻAfió ʻi hēvani.+ 4 Ko ia kuó ne hoko ai ʻo lelei ange ʻi he kau ʻāngeló+ ʻi he tuʻunga kuó ne maʻu ha hingoa ʻoku lelei ʻaupito ange ia ʻi haʻanautolú.+

5 Ko e fakatātaá, ko hai ia ha taha ʻo e kau ʻāngeló ne faifai ange pea folofola ki ai ʻa e ʻOtuá: “Ko hoku ʻalo koe; ʻi he ʻahó ni, kuó u hoko ko hoʻo tamai”?+ Peá ne toe folofola: “Te u hoko ko ʻene tamai, pea te ne hoko ko hoku ʻalo”?+ 6 Ka ʻi he taimi te ne toe ʻomai ai hono ʻUluaki Fohá+ ki he māmani kuo nofoʻí, ʻokú ne folofola: “Pea tuku ki he kotoa ʻo e kau ʻāngelo ʻa e ʻOtuá ke nau fakaʻapaʻapa* kiate ia.”

7 Pehē foki, ʻokú ne folofola fekauʻaki mo e kau ʻāngeló: “ʻOkú ne ʻai ʻene kau ʻāngeló ko e ngaahi laumālie, pea ʻai ʻene kau talafekaú*+ ko ha uloʻi afi.”+ 8 Kae fekauʻaki mo e ʻAló, ʻokú ne folofola: “Ko e ʻOtuá ko ho taloni+ ʻo taʻengata pea taʻengata, pea ko e sēpita ʻo ho Puleʻangá ko ha sēpita ʻo e faitotonu.* 9 Naʻá ke ʻofa ʻi he māʻoniʻoní, peá ke fehiʻa ʻi he maumau-laó. Ko e ʻuhinga ia ne hanga ai ʻe he ʻOtuá, ʻa ho ʻOtuá, ʻo pani koe+ ʻaki ʻa e lolo ʻo e fiefia ʻo lahi ange ia ʻi ho ngaahi takangá.”*+ 10 Pea: “ʻI he kamataʻangá, ʻe ʻEiki, naʻá ke fakatoka ai ʻa e ngaahi makatuʻunga ʻo e māmaní, pea ko e ngaahi langí ko e ngaahi ngāue ia ʻa ho nimá. 11 Te nau ʻauha, ka ko koe te ke kei ʻi ai ai pē; pea ʻi he hangē tofu pē ko ha kofú, te nau hoko kotoa ʻo popo, 12 pea te ke takatakai kinautolu ʻo hangē tofu pē ko ha pulupulú, ʻo hangē ko ha kofú, pea ʻe fetongi kinautolu. Ka ko koé ʻokú ke tatau ai pē, pea ko ho ngaahi taʻú ʻe ʻikai ʻaupito ke ngata.”+

13 Ka ko hai ia ʻi he kau ʻāngeló kuo faifai ange peá ne folofola ki ai: “Nofo hifo ʻi hoku nima toʻomataʻú kae ʻoua kuó u tuku ho ngaahi filí ke nau hoko ko ho tuʻunga-vaʻe”?+ 14 ʻIkai ko e ngaahi laumālie kotoa kinautolu ki he ngāue toputapú,+ ʻo fekauʻi atu ke nau ngāue maʻá e faʻahinga ko ia te nau maʻu ʻa e fakamoʻuí?

2 Ko e ʻuhinga ia ʻoku fiemaʻu ai kiate kitautolu ke tau tokanga ʻo lahi ange ʻi he tuʻunga anga-mahení ki he ngaahi meʻa kuo tau fanongo aí,+ koeʻuhi ke ʻoua ʻaupito naʻa tau ʻauhia atu.+ 2 He kapau ko e lea kuo leaʻaki fakafou ʻi he kau ʻāngeló+ kuo fakamoʻoniʻi ʻoku pau, pea ko e laka hala mo e ngāue talangataʻa kotoa pē naʻe tauteaʻi ʻo fehoanaki mo e fakamaau totonú,+ 3 ʻe fēfē ai haʻatau hao kapau kuo tau fakataʻetaʻetokanga ki ha fakamoʻui ʻoku lahi pehē fau?+ He naʻe kamata ke leaʻaki ia fakafou ʻi hotau ʻEikí+ pea naʻe fakapapauʻi mai ia kiate kitautolu ʻe he faʻahinga naʻa nau fanongo kiate iá, 4 lolotonga ia ʻa e toe fakamoʻoni mai ʻa e ʻOtuá ʻaki ha ngaahi fakaʻilonga mo e ngaahi mana mo e ngaahi ngāue fakaofo kehekehe+ pea ʻi hono tufotufa ʻa e ngaahi meʻaʻofa ʻo e laumālie māʻoniʻoní ʻo fakatatau ki hono finangaló.+

5 He kuo ʻikai tuku ʻe he ʻOtuá ʻa e kau ʻāngeló ke nau pule ki he māmani ka hoko maí,+ ʻa ia ʻoku mau lea ʻo fekauʻaki mo iá. 6 Ka naʻe tohi ʻe ha fakamoʻoni ʻe taha ki muʻa: “Ko e hā ʻa e tangatá ke ke manatu ai kiate ia, pe ko ha foha ʻo e tangatá ke ke tokanga ai kiate ia?+ 7 Naʻá ke ʻai ia ke kiʻi māʻulalo ange ʻi he kau ʻāngeló; naʻá ke fakakalauni ia ʻaki ʻa e ngeia mo e lāngilangi, peá ke fakanofo ia ke pule ki he ngaahi ngāue ʻa ho nimá. 8 Ko e ngaahi meʻa kotoa pē naʻá ke fakamoʻulaloaʻi ia ki hono lalo vaʻé.”+ ʻI hono fakamoʻulaloaʻi ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē kiate iá,+ naʻe ʻikai ke tuku ʻe he ʻOtuá ha meʻa ʻo taʻefakamoʻulaloaʻi kiate ia.+ Ka ʻi he taimí ni, ʻoku teʻeki ai ke tau sio ʻoku fakamoʻulaloa kiate ia ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē.+ 9 Ka ʻoku tau sio ko Sīsuú, ʻa ia naʻe ʻai ʻo ne kiʻi māʻulalo ange ʻi he kau ʻāngeló,+ kuo fakakalauni ia he taimí ni ʻaki ʻa e lāngilangi mo e ngeia ko e meʻa ʻi heʻene faingataʻaʻia ʻo aʻu ki heʻene pekiá,+ ko ia ʻi he ʻofa maʻataʻatā ʻa e ʻOtuá naʻá ne pekia ai maʻá e tokotaha kotoa pē.+

10 Kuo hoko ʻa e meʻa kotoa pē ʻo ʻi ai koeʻuhi ko e lāngilangi ʻo e ʻOtuá pea ʻoku nau ʻi aí fakafou ʻiate ia. Ko ia, ke fakalāngilangiʻi ʻa hono ngaahi foha tokolahí,+ ʻoku feʻungamālie kiate ia ke ne ʻai ʻa e Fakafofonga Tefitó ke haohaoa fakafou ʻi he ngaahi mamahi.+ ʻOku fakahaofi kinautolu ʻe he ʻOtuá+ ʻo fakafou ʻi he Fakafofonga Tefitó ni. 11 He ko e tokotaha ʻokú ne fai ʻa e fakamāʻoniʻoniʻí mo e faʻahinga kuo fakamāʻoniʻoniʻí+ ʻoku nau tupu kotoa pē mei he toko taha,+ pea ʻi he ʻuhinga ko ení ʻoku ʻikai te ne mā ke ui kinautolu ko e fanga tokoua,+ 12 ʻi heʻene pehē: “Te u talaki ho huafá ki hoku fanga tokouá; ʻi he lotolotonga ʻo e fakatahaʻangá te u fakahīkihikiʻi ai koe ʻaki ʻa e hiva.”+ 13 Pea ʻokú ne toe pehē: “Te u tuku ʻeku falalá kiate ia.”+ Peá ne toe pehē: “Vakai, ko au eni mo e fānau, ʻa ia naʻe foaki mai ʻe Sihova* kiate aú.”+

14 Ko ia ai, koeʻuhi ko e ‘fānaú’ ko e tangata ʻoku kakano mo toto, naʻá ne hoko foki ko e tangata ʻoku kakano mo toto,+ koeʻuhí fakafou ʻi heʻene pekiá, ke ne fakakaʻanga ai ʻa e tokotaha ʻokú ne malava ke fakatupunga ʻa e maté,+ ʻa ia, ko e Tēvoló,+ 15 pea ke ne fakatauʻatāinaʻi ai ʻa e faʻahinga kotoa naʻa nau hangē ha pōpulá ʻi he kotoa ʻenau moʻuí tupu mei heʻenau manavahē ki he maté.+ 16 He ʻoku ʻikai moʻoni ko ha kau ʻāngelo ʻokú ne tokoniʻí, ka ko e hako ʻo ʻĒpalahamé ʻokú ne tokoniʻí.+ 17 Ko ia ai, naʻe pau ke ne hoko ʻo hangē ko hono “fanga tokouá” ʻi he ngaahi tafaʻaki kotoa,+ koeʻuhi ke ne hoko ai ko ha taulaʻeiki lahi mohu meesi mo faitōnunga ʻi he ngaahi meʻa fekauʻaki mo e ʻOtuá, koeʻuhí ke ne ʻoatu ha feilaulau fakatupuhōifuaʻanga*+ maʻá e ngaahi angahala ʻa e kakaí.+ 18 Koeʻuhí kuó ne ʻosi hokosia ʻa e faingataʻá ʻi he taimi naʻe ʻahiʻahiʻi ai iá,+ ʻokú ne malava ai ke tokoni mai ki he faʻahinga ʻoku ʻahiʻahiʻí.+

3 Ko ia ai, fanga tokoua tapu, ʻa e faʻahinga ʻoku ui* ke ʻalu ki hēvaní,+ mou fakakaukau ki he faʻifaʻitakiʻanga ʻa Sīsuú,+ ʻa e tokotaha ʻoku tau tali ko ha ʻapositolo mo e taulaʻeiki lahi. 2 Naʻá ne faitōnunga ki he Tokotaha naʻá ne fakanofo iá,+ ʻo hangē tofu pē foki ko e fai pehē ʻa Mōsese ʻi he fakakātoa ʻo e fale ʻo e Tokotaha ko iá.+ 3 He ʻoku lau ia* ʻokú ne taau mo e lāngilangi lahi ange+ ʻia Mōsese, koeʻuhí ko e tokotaha ʻokú ne langa ha fale ʻoku lahi ange hono ngeiá ʻi he falé tonu. 4 Ko e moʻoni, ko e fale kotoa pē ʻoku langa ia ʻe ha taha, ka ko e tokotaha naʻá ne ngaohi ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē ko e ʻOtuá. 5 Pea ko Mōsese naʻá ne faitōnunga ʻi hono tuʻunga ko ha sevānití ʻi he fakakātoa ʻo e fale ʻo e Tokotaha ko iá pea ko ʻene ngāué naʻe tuhu* ia ki he ngaahi meʻa ʻe talaki ʻi he kahaʻú, 6 ka ko Kalaisi naʻá ne faitōnunga ʻi hono tuʻunga ko ha ʻAló+ ʻi heʻene tokangaʻi ʻa e fale ʻo e ʻOtuá. Ko e fale kitautolu ʻo Ia,+ kapau te tau hokohoko atu ke lea tauʻatāina pea tau piki maʻu ki heʻetau ʻamanakí ʻa ia ʻoku tau pōlepoleʻaki ʻo aʻu ki he ngataʻangá.

7 Ko ia ai, hangē tofu pē ko e lea ʻa e laumālie māʻoniʻoní,+ “ʻI he ʻahó ni kapau te mou fanongo ki hono leʻó, 8 ʻoua ʻe fakafefeka homou lotó ʻo hangē ko ia ko e taimi naʻe langaʻi ai ʻa ʻeku houhau kakahá, ʻi he ʻaho ʻo e ʻahiʻahi ʻi he toafá,+ 9 ʻa ia naʻe ʻahiʻahiʻi mo siviʻi ai au ʻe hoʻomou fanga kuí, neongo ʻenau mamata ki heʻeku ngaahi ngāué ʻo feʻunga mo e taʻu ʻe 40.+ 10 Ko e ʻuhinga eni naʻá ku fakaliliʻa ai ʻi he toʻutangata ko iá peá u pehē: ‘ʻOku nau ʻalu hē maʻu pē ʻi honau lotó, pea kuo ʻikai te nau hoko ʻo ʻiloʻi ʻa hoku ngaahi ʻalungá.’ 11 Ko ia naʻá ku fai ai ha fakapapau ʻi heʻeku houhaú: ‘ʻE ʻikai te nau hū ki hoku mālōlōʻangá.’”+

12 Tokanga, fanga tokoua, telia naʻa faifai ange pea fakatupulekina ʻe ha taha ʻo kimoutolu ha loto fulikivanu ʻi he taʻetui ʻaki haʻane mavahe mei he ʻOtua moʻuí;+ 13 kae hokohoko atu ʻi he ʻaho taki taha ʻa e fefakalototoʻaʻakí, lolotonga ʻa e kei tolonga ʻa e ‘ʻaho ko ení’+ koeʻuhi ke ʻoua ʻe ʻi ai ha taha ʻo kimoutolu ʻe hoko ʻo loto-fefeka tupu mei he mālohi kākā ʻo e angahalá. 14 He te tau maʻu moʻoni ʻa e meʻa kuo maʻu ʻe Kalaisí* ʻo kapau pē te tau piki maʻu ʻo aʻu ki he ngataʻangá ki he falala pau naʻa tau maʻu ʻi he kamataʻangá.+ 15 He kuo pehē, “ʻI he ʻahó ni kapau te mou fanongo ki hono leʻó, ʻoua ʻe fakafefeka homou lotó ʻo hangē ko ia ko e taimi naʻe langaʻi ai ʻa ʻeku houhau kakahá.”+

16 Ko hai ia naʻe fanongo ka nau kei langaʻi pē ia ke ne houhau kakahá? ʻIkai ko hono moʻoní, ko e faʻahinga kotoa naʻe ʻalu atu mei ʻIsipite ʻi he malumalu ʻo Mōsesé?+ 17 ʻIkai ko ia pē, ko hai ia naʻe fakaliliʻa ai ʻa e ʻOtuá ʻo feʻunga mo e taʻu ʻe 40?+ ʻIkai ko e faʻahinga naʻe faiangahalá, ʻa ia naʻe tō honau ngaahi ʻangaʻangá ʻi he toafá?+ 18 Pea ko hai ia naʻá ne fai ha fakapapau ki ai ʻe ʻikai te nau hū ki hono mālōlōʻangá? ʻIkai ko e faʻahinga ko ia naʻe talangataʻá? 19 Ko ia ʻoku tau ʻilo ai naʻe ʻikai malava ke nau huú koeʻuhí ko e taʻetuí.+

4 Ko ia ai, koeʻuhí ʻoku kei ʻi ai ha talaʻofa ʻo e hū ki hono mālōlōʻangá, tuku ke tau leʻo* telia naʻa ʻi ai ha taha ʻi homou lotolotongá ʻe ʻikai te ne aʻusia ia.+ 2 He ko kitautolu foki kuo talaki mai ki ai ʻa e ongoongo leleí ʻo hangē tofu pē ko ia kuo fai kiate kinautolú;+ ka ko e lea naʻa nau fanongo ki aí naʻe ʻikai ke ʻaonga ia kiate kinautolu, koeʻuhí naʻe ʻikai ke nau fāʻūtaha ʻi he tuí pea mo e faʻahinga ko ia naʻe fanongó. 3 He ko kitautolu ko ia kuo tau ngāueʻi ʻa e tuí ʻoku tau hū ki he mālōlōʻangá, ʻo hangē tofu pē ko ia kuó ne folofolaʻakí: “Ko ia naʻá ku fai ai ha fakapapau ʻi heʻeku houhaú, ‘ʻE ʻikai te nau hū ki hoku mālōlōʻangá,’”+ neongo ko ʻene ngaahi ngāué naʻe ʻosi ia talu mei he tanupou ʻo e māmaní.*+ 4 He ʻi he potutohi ʻe taha kuó ne folofola ai ʻo fekauʻaki mo e ʻaho hono fitú ʻo peheni: “Pea naʻe mālōlō ʻa e ʻOtuá ʻi he ʻaho hono fitú mei heʻene ngaahi ngāué kotoa,”+ 5 pea ko ʻeni ʻokú ne toe folofola: “ʻE ʻikai te nau hū ki hoku mālōlōʻangá.”+

6 Ko ia ai, koeʻuhí ʻoku kei toe ki he niʻihi ke nau hū ki ai, pea ko e faʻahinga ko ia naʻe ʻuluaki talaki atu ki ai ʻa e ongoongo leleí naʻe ʻikai te nau hū ki ai koeʻuhí ko e talangataʻá,+ 7 ʻokú ne toe vaheʻi ha ʻaho ʻe taha ʻaki ʻene folofola hili ha taimi fuoloa mei ai ʻi he saame ʻa Tēvitá ʻo pehē, “ʻI he ʻahó ni”; ʻo hangē tofu pē ko ia naʻe ʻosi lave ki ai ʻi he tohí ni, “ʻI he ʻahó ni kapau te mou fanongo ki hono leʻó, ʻoua ʻe fakafefeka homou lotó.”+ 8 He kapau naʻe taki kinautolu ʻe Siosiua+ ki ha feituʻu ʻo e mālōlōʻanga, ʻe ʻikai ke toe folofola ʻa e ʻOtuá ia ʻi he hili iá ʻo kau ki ha toe ʻaho kehe. 9 Ko ia ʻoku kei ʻi ai ʻa e mālōlō faka-Sāpate* maʻá e kakai ʻa e ʻOtuá.+ 10 He ko e tangata kuó ne hū ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻOtuá kuó ne mālōlō foki mei heʻene ngaahi ngāue ʻaʻaná, ʻo hangē tofu pē ko e ʻOtuá mei haʻaná.+

11 Ko ia tuku ke tau fai hotau tūkuingatá ke hū ki he mālōlōʻanga ko iá, ke ʻoua naʻa ʻi ai ha taha ʻe tō ki he sīpinga tatau ko ia ʻo e talangataʻá.+ 12 He ko e folofola ʻa e ʻOtuá ʻoku moʻui pea ko e koto mālohi+ pea ʻoku māsila ange ia ʻi ha faʻahinga heletā fakatoumata pē+ pea ʻoku hū atu ia ki loto ʻo aʻu ʻo ne vaetuʻua ʻa e tangata ʻi tuʻá mei he laumālié,* mo e ngaahi hokotangá mei he uhó, pea ʻoku malava ke ne vavanga ki he ngaahi fakakaukau mo e ngaahi taumuʻa ʻo e lotó. 13 Pea ʻoku ʻikai ʻi ai ha meʻa fakatupu ʻe puli mei heʻene vakaí,+ ka ko e ngaahi meʻa kotoa pē ʻoku telefua mo tokaimaʻananga ia ki he ongo foʻi fofonga ʻo e tokotaha ko ia kuo pau ke tau fai ki ai ha fakamatalá.+

14 Ko ia ai, koeʻuhi ko ʻetau maʻu ha fungani taulaʻeiki lahi kuó ne ʻalu hake ki hēvani, ʻa Sīsū ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá,+ tuku ke tau talaki fakahāhā ʻetau tui kiate iá.+ 15 He ʻoku ʻikai ke tau maʻu ha taulaʻeiki lahi ʻoku taʻemalava ke ne kaungāongoʻi mai ki heʻetau ngaahi vaivaiʻangá,+ ka ʻoku tau maʻu ha tokotaha kuo ʻosi ʻahiʻahiʻi ʻi he ngaahi tafaʻaki kotoa pē ʻo hangē ko kitautolú, kae ʻikai ʻi ai haʻane angahala.+ 16 Ko ia tuku ke tau ʻunuʻunu atu ki he taloni ʻo e ʻofa maʻataʻataá ʻaki ʻa e tauʻatāina ʻo e leá,+ koeʻuhi ke tau aʻusia ʻa e mēsí pea maʻu ʻa e ʻofa maʻataʻataá ke ne tokoniʻi kitautolu ʻi he taimi totonú.

5 He ko e taulaʻeiki lahi kotoa pē kuo toʻo mei he lotolotonga ʻo e tangatá kuo fakanofo ia ke ne fakahoko ʻa e ngāue ʻa e ʻOtuá maʻá e tangatá,+ ke ne ʻoatu ai ʻa e ngaahi meʻaʻofa mo e ngaahi feilaulau koeʻuhi ko e ngaahi angahalá.+ 2 ʻOku malava ke ne faimanavaʻofa* ki he faʻahinga taʻeʻilo mo faihalá,* koeʻuhí he ʻokú ne fāinga* foki mo ʻene vaivaiʻanga pē ʻaʻaná, 3 pea koeʻuhi ko e meʻa ko iá kuo pau ai ke ne fai ʻa e ngaahi feilaulau maʻá e ngaahi angahala ʻaʻaná ʻo hangē tofu pē ko ʻene fai pehē maʻá e ngaahi angahala ʻa e kakaí.+

4 Heʻikai lava ha tangata ke taulaʻeiki lahi ʻiate ia pē, ka ko e ʻOtuá pē ʻokú ne fakanofo ia ki aí, ʻo hangē pē ko ʻene fakanofo ʻa ʻĒloné.+ 5 ʻOku pehē pē foki ʻa e Kalaisí naʻe ʻikai te ne fakalāngilangiʻi ʻe ia ia+ ʻaki ʻene hoko ko ha taulaʻeiki lahi, ka naʻe fakalāngilangiʻi ia ʻe he Tokotaha naʻá ne folofola kiate ia: “Ko koe ʻa hoku ʻaló; kuó u hoko ʻi he ʻahó ni ko hoʻo tamai.”+ 6 Hangē ko ia ʻokú ne toe folofola ʻaki ʻi ha potutohi ʻe taha, “Ko ha taulaʻeiki koe ʻo taʻengata ʻi he ʻalunga ʻo Melekisētekí.”+

7 Lolotonga ʻa e moʻui ʻa Kalaisi ʻi he māmaní,* naʻá ne fai ʻa e ngaahi hū tōtōaki mo e ngaahi kōlenga foki, fakataha mo e ngaahi kalanga leʻo-lahi mo e loʻimataʻia,+ ki he Tokotaha ʻa ia naʻe malava ke ne fakahaofi ia mei he maté, pea naʻe ongona ʻene ngaahi lotú ʻi he tuʻunga fakahōifua koeʻuhí ko ʻene manavahē-ʻOtuá. 8 Neongo ko e ʻalo ia, naʻá ne ako ʻa e talangofuá mei he ngaahi meʻa naʻá ne faingataʻaʻia aí.+ 9 Pea ʻi he hili hono fakahaohaoaʻi ia aí,+ naʻe malava ai ke maʻu ʻe he faʻahinga kotoa ʻoku talangofua kiate iá ʻa e fakamoʻui taʻengatá fakafou ʻiate ia,+ 10 koeʻuhi kuo fakanofo ia ʻe he ʻOtuá ko ha taulaʻeiki lahi ʻi he ʻalunga ʻo Melekisētekí.+

11 ʻOku lahi ʻa e meʻa ke mau leaʻaki ʻo kau kiate iá, pea ʻoku faingataʻa ke fakamatalaʻi, koeʻuhi kuo mou fakatōtōʻohi ke fanongo. 12 He neongo ʻi he taimí ni* ʻoku totonu ke mou hoko ko e kau faiako, ʻoku toe fiemaʻu ha tokotaha ia ke ne akoʻi kiate kimoutolu mei he kamataʻangá ʻa e ngaahi meʻa tefito+ ʻo e ngaahi pōpoaki toputapu ʻa e ʻOtuá, pea kuo mou toe foki kimoutolu ʻo fiemaʻu ʻa e huʻakaú, kae ʻikai ko e meʻakai mālohí. 13 He ko e tokotaha kotoa pē ʻoku hokohoko atu ʻi he kai huʻakaú ʻoku ʻikai ke maheni ia mo e folofola māʻoniʻoní, he ko ha kiʻi tama kei siʻi pē ia.+ 14 Ka ko e meʻakai mālohí ʻoku ʻa e kakai matuʻotuʻá ia, ʻa e faʻahinga ʻa ia fakafou ʻi heʻenau ngāueʻaki ʻenau ngaahi mafai ʻiloʻiló* kuo nau ako ai ke fakafaikehekeheʻi ʻa e tonú mo e halá.

6 Ko ia ai, ko eni kuo tau mavahe atu mei he tokāteline tefito+ fekauʻaki mo e Kalaisí, tuku ke tau tutui atu ki he tuʻunga matuʻotuʻá,+ ʻo ʻikai ko ʻetau toe foki ki he ngaahi akonaki tefitó,* ʻa ia ko e fakatomala mei he ngaahi ngāue maté mo e tui ki he ʻOtuá, 2 ko e akonaki fekauʻaki mo e ngaahi papitaisó pea mo e hilifaki nimá,+ ko e toetuʻu ʻa e kau maté+ pea mo e fakamaau taʻengatá. 3 Ka ʻi he tokoni ʻa e ʻOtuá te tau hoko ʻo matuʻotuʻa.

4 He ʻi he fekauʻaki mo e faʻahinga ko ia kuo ʻosi fakamāmaʻi ki muʻá+ pea kuo nau maʻu ʻa e meʻaʻofa taʻetotongi fakahēvaní pea kuo nau maʻu ʻa e laumālie māʻoniʻoní 5 pea kuo nau maʻu ʻa e folofola lelei ʻa e ʻOtuá mo e ngaahi meʻa lelei* ʻo e fokotuʻutuʻu ka hoko maí,* 6 ka kuo nau tafoki mei he tuí,+ ʻoku ʻikai malava ke toe tokoniʻi kinautolu ke nau foki ʻo fakatomala, koeʻuhi ʻoku hangē ʻoku nau toe tutuki ʻe kinautolu ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá ki he ʻakaú pea fakaeʻa atu ia ki hono fakamaaʻi fakahāhā.+ 7 He ʻoku maʻu ʻe he kelekelé ha tāpuaki mei he ʻOtuá ʻi heʻene inumia ʻa e ʻuha ʻoku faʻa tō hifo ki aí peá ne fakatupu mai leva ʻa e ʻakau ʻoku ʻaonga kiate kinautolu ʻoku nau ngoueʻi iá. 8 Ka ʻo kapau ʻokú ne fakatupu mai ʻe ia ha ngaahi ʻakau talatala mo ha ngaahi talatalaʻāmoa, ʻoku taʻeʻaonga ia pea ʻoku vavé ni ke fakamalaʻiaʻi ia ʻe he ʻOtuá, pea ko hono ikuʻangá ʻe tutu ia.

9 Ka ʻi he tuʻunga ʻo kimoutolú, siʻi faʻahinga ʻofeina, ʻoku mau tuipau ʻoku mou maʻu ha tuʻunga lelei ange, ʻa ia ko ha tuʻunga ʻoku taki atu ki he fakamoʻuí, neongo ʻemau lea pehení. 10 He ʻoku ʻikai ke taʻemāʻoniʻoni ʻa e ʻOtuá ke ne fakangaloʻi hoʻomou ngāué pea mo e ʻofa naʻa mou fakahaaʻi ki hono huafá,+ ʻi he tauhi mo e tokoni hokohoko kuo mou fai ki he kakai tapú. 11 Ka ʻoku mau loto ke fakahāhā ʻe he tokotaha taki taha ʻo kimoutolu ʻa e faʻa ngāue tatau naʻa mou maʻu mei he kamataʻangá koeʻuhi ke fakapapauʻi hoʻomou ʻamanakí+ ʻo aʻu ki he ngataʻangá,+ 12 koeʻuhí ke ʻoua te mou hoko ai ʻo fakapikopiko,+ kae hoko ko e kau faʻifaʻitaki ki he faʻahinga ʻa ia fakafou ʻi he tuí mo e kātakí ʻoku nau maʻu ai ʻa e ngaahi talaʻofá.

13 He ʻi hono fai ʻe he ʻOtuá ʻene talaʻofa kia ʻĒpalahamé, naʻá ne fai ha fakapapau ʻiate ia pē koeʻuhi ʻoku ʻikai ha taha ʻoku lahi ange ʻiate ia,+ 14 ʻo pehē: “Te u tāpuakiʻi moʻoni koe pea te u fakatokolahi moʻoni koe.”+ 15 Ko ia ʻi he hili hono fakahāhā ʻe ʻĒpalahame ʻa e kātakí, naʻá ne aʻusia ai ʻa e talaʻofá ni. 16 He ʻoku fai ʻe he tangatá ha fakapapau ʻi ha tokotaha ʻoku lahi ange, pea ko ʻenau fuakavá ko e ngataʻanga ia ʻo e fakakikihi kotoa pē, koeʻuhi ko ha fakapapauʻiʻanga fakalao ia kiate kinautolu.+ 17 ʻI he founga tatau pē ko ʻení, ʻi he taimi naʻe fili ai ʻe he ʻOtuá ke fakahāhā ke māʻalaʻala ange ki he ngaahi ʻea ʻo e talaʻofá+ ʻa e taʻealaliliu ʻo ʻene taumuʻá,* naʻá ne fakapapauʻi ia ʻaki ha* fuakava, 18 ko e ongo meʻa ʻe ua ko eni naʻe fai ʻe he ʻOtuá,* ʻoku ʻikai ʻaupito ke liliu, pea ʻoku ʻikai ʻaupito ke loi ai ʻa e ʻOtuá;+ pea ʻoku fakaivimālohiʻi kitautolu ʻe he ongo meʻá ni ʻo tau hola ai ʻo hūfanga ki he ʻOtuá koeʻuhi ke tau piki maʻu ki he ʻamanaki kuo fokotuʻu ʻi muʻa ʻiate kitautolú. 19 ʻOku tau maʻu ʻa e ʻamanakí ni+ ko ha taula ia ki heʻetau moʻuí, ʻoku pau mo mālohi, pea ʻoku taki atu kitautolu ʻe he ʻamanakí ni ke tau hū atu ki loto ʻi he puipuí,+ 20 ʻa e feituʻu ʻa ia kuo tomuʻa hū ki ai ha tokotaha* maʻatautolu, ʻa Sīsū,+ ʻa ia kuo hoko ko ha taulaʻeiki lahi ʻo fakatatau ki he ʻalunga ʻo Melekisētekí ʻo taʻengata.+

7 He ko Melekisēteki ko ení, ʻa e tuʻi ʻo Sālema pea ko e taulaʻeiki ʻa e ʻOtua Fungani Māʻolungá, naʻá ne fetaulaki mo ʻĒpalahame ʻi heʻene foki mai mei hono taaʻi ʻa e ngaahi tuʻí peá ne tāpuakiʻi ia,+ 2 pea naʻe ʻoange* ʻe ʻĒpalahame kiate ia ha vahe hongofulu ʻo e meʻa kotoa pē. ʻUluakí, ko hono hingoá ʻoku ʻuhingá ko e “Tuʻi ʻo e Māʻoniʻoni,” pea ko e tuʻi foki ʻo Sālema, ʻa ia ko e “Tuʻi ʻo e Melino.” 3 ʻI he ʻikai haʻane tamai, ʻikai haʻane faʻē, ʻikai hano laine hohoko, pe ko ha kamataʻanga ʻo hono ngaahi ʻahó pe ko ha ngataʻanga ʻo ʻene moʻuí, ka kuo ʻai ia ke hangē ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá, ʻokú ne kei hoko ai ko ha taulaʻeiki ʻo taʻengata.*+

4 Mou vakai ange ki hono lahi ʻo e tangatá ni ʻa ia naʻe hanga ʻe ʻĒpalahame, ko e ʻuluʻi fāmilí,* ʻo ʻoange kiate ia ha vahe hongofulu mei he ngaahi koloa vete* lelei tahá.+ 5 Ko e moʻoni, fakatatau ki he Laó, ko e faʻahinga ʻo e ngaahi foha ʻo Līvaí+ ʻa ia ʻoku nau maʻu ʻa e lakanga fakataulaʻeikí, ʻoku nau maʻu ʻa e tuʻutuʻuni ke nau tānaki ʻa e ngaahi vahe hongofulú mei he kakaí,+ ʻa ia mei honau fanga tokouá, neongo ko e faʻahingá ni ko e ngaahi hako kinautolu ʻo ʻĒpalahame. 6 Ka ko e tangatá ni ʻa ia naʻe ʻikai hano kaunga ki honau laine hohokó naʻá ne maʻu ha ngaahi vahe hongofulu meia ʻĒpalahame peá ne tāpuakiʻi ʻa e tokotaha naʻá ne maʻu ʻa e ngaahi talaʻofá.+ 7 Ko ia, ʻoku ʻikai ala fakaʻikaiʻi ko e tokotaha siʻi angé ʻoku tāpuakiʻi ia ʻe he tokotaha lahi angé. 8 Pea ʻi he tuʻunga ʻe tahá, ʻoku maʻu mai ʻa e ngaahi vahe hongofulú ʻe ha kau tangata te nau mate, ka ʻi he tuʻunga ia ʻe tahá, ʻoku maʻu mai ia ʻe ha tokotaha ʻa ia ʻoku ʻi ai ha fakamoʻoni ki ai ʻokú ne moʻui.+ 9 Pea ʻoku malava ke pehē, naʻa mo Līvai, ʻa ia ʻokú ne tānaki mai ʻa e ngaahi vahe hongofulú, kuó ne totongi ʻa e ngaahi vahe hongofulú fakafou ʻia ʻĒpalahame, 10 he naʻe teʻeki ke fanauʻi mai ia ko ha foha ʻe hoko mai meia ʻĒpalahame ko ʻene kuí ʻi he taimi naʻe fetaulaki ai ʻa Melekisēteki mo iá.+

11 Kapau leva naʻe ala maʻu ʻa e haohaoá fakafou ʻi he tuʻunga taulaʻeiki faka-Līvaí+ (he ko e tuʻunga taulaʻeikí ko ha tafaʻaki ia ʻo e Lao naʻe ʻoange ki he kakaí), ko e hā ʻe toe fiemaʻu ai ha taulaʻeiki ʻi he ʻalunga ʻo Melekisētekí+ kae ʻikai feʻunga pē ʻi he ʻalunga ʻo ʻĒloné? 12 He koeʻuhi kuo liliu ʻa e tuʻunga taulaʻeikí, ʻoku fiemaʻu leva ke liliu mo e Laó.+ 13 He ko e tangata kuo leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni ʻo kau kiate iá ko ʻene haʻú mei ha matakali kehe, mei ha matakali kuo ʻikai ha taha ai kuó ne fakahoko fatongia ʻi he ʻōlitá.+ 14 He ʻoku hā mahino naʻe tukuʻau mai hotau ʻEikí meia Siuta,+ ka naʻe ʻikai leaʻaki ʻe Mōsese ia ha meʻa ʻe taha ʻo fekauʻaki mo ha kau taulaʻeiki ʻe haʻu mei he matakali ko iá.

15 Pea ʻoku hoko eni ʻo toe hā mahino ange ʻi he ʻalu hake ko ia ha toe taulaʻeiki ʻe taha+ ʻoku hangē ko Melekisētekí,+ 16 ʻa ia ʻokú ne ngāue ko ha taulaʻeiki, ʻo ʻikai koeʻuhi ko e matakali naʻá ne haʻu mei aí ʻo fakatatau ki he fiemaʻu ʻa e Laó, ka koeʻuhi ʻokú ne maʻu ʻa e mālohi ʻokú ne ʻai ia ke ne moʻui taʻealaʻauha.+ 17 He kuo leaʻaki ko ha fakamoʻoni kiate ia: “Ko ha taulaʻeiki koe ʻo taʻengata ʻi he ʻalunga ʻo Melekisētekí.”+

18 Ko ia ai, ko e tuʻutuʻuni ki muʻá ʻoku fakangata ia koeʻuhí ʻoku vaivai mo taʻeʻaonga.+ 19 He naʻe ʻikai lava ʻe he Laó ke ne fakahoko ʻa e meʻa kotoa naʻe fiemaʻu ʻe he ʻOtuá,+ ka naʻe fakahoko ia ʻe he meʻa lelei ange kuo tau ʻamanaki+ ki ai, ʻa ia ʻoku fakafou ai ʻetau ʻunuʻunu ofi ki he ʻOtuá.+ 20 Pehē foki, ko e taulaʻeikí ni naʻe ʻikai hoko ia ʻo taʻekau ai hano fai ha fuakava, 21 (he ko e moʻoni, ʻoku ʻi ai ʻa e kau tangata kuo nau hoko ko e kau taulaʻeiki ʻo ʻikai kau ki ai hano fai ha fuakava, ka ko e tokotahá ni kuo hoko ia ko ha taulaʻeiki fakafou ʻi ha fuakava kuo fai ʻo fekauʻaki mo ia ʻe he Tokotaha naʻá ne pehē: “Kuo fai ʻe Sihova* ha fuakava, pea ʻe ʻikai te ne liliu ʻa ʻene fakakaukaú,* ‘Ko ha taulaʻeiki koe ʻo taʻengata’”),+ 22 ʻi he ʻuhinga ko iá kuo hoko ai ʻa Sīsū ko e fakapapauʻiʻanga* ʻo ha fuakava lelei ange.+ 23 ʻIkai ko ia pē, ko e tokolahi naʻe pau ke nau hoko ko e kau taulaʻeiki ke nau hokohoko atu ʻa e tuʻunga taulaʻeikí+ he naʻe taʻofi kinautolu ʻe he maté mei heʻenau hokohoko atu ko e taulaʻeikí, 24 ka koeʻuhí ko e hokohoko atu ʻene moʻuí ʻo taʻengatá,+ ʻoku ʻikai ai ke ʻi ai ha kau fetongi ke nau hoko atu hono tuʻunga taulaʻeikí. 25 Ko ia ʻokú ne malava foki ke fakahaofi fakaʻaufuli ʻa e faʻahinga ʻoku fakaofiofi ki he ʻOtuá fakafou ʻiate iá, koeʻuhí he ʻokú ne moʻui maʻu pē ke tautapa maʻanautolu.+

26 He ʻoku taau mo kitautolu ke tau maʻu ha taulaʻeiki lahi pehē ʻa ia ʻoku mateaki, ʻikai haʻane kovi, ʻikai ʻuliʻi,+ ʻikai hangē ko e kau faiangahalá, pea hakeakiʻi ʻo māʻolunga ʻi he ngaahi langí.+ 27 ʻI he ʻikai hangē ko e kau taulaʻeiki lahi kehé, ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke ne fai ha ngaahi feilaulau fakaʻaho,+ ʻuluakí maʻá e ngaahi angahala ʻaʻaná pea toki hoko ai ʻa e ngaahi angahala ʻa e kakaí,+ koeʻuhí naʻá ne fai tā-tuʻo-taha pē eni ʻi heʻene foaki atu ʻa ia tonú.+ 28 He ko e Laó ʻokú ne fakanofo ke taulaʻeiki lahi ha kau tangata ʻoku ʻi ai honau ngaahi vaivaiʻanga,+ ka ko e lea ʻo e fuakava+ kuo fai ʻi he hili ʻa e Laó ʻokú ne fakanofo ha ʻAlo, ʻa ia kuo fakahaohaoaʻi+ ʻo taʻengata.

8 Ko ia ko e poini tefito eni ʻo e meʻa ʻoku mau leaʻakí: ʻOku tau maʻu ha taulaʻeiki lahi pehē hangē ko iá,+ pea kuó ne nofo hifo ʻi he nima toʻomataʻu ʻo e taloni ʻo ʻene ʻAfió ʻi he ngaahi langí,+ 2 ko ha faifekau* ʻo e potu toputapú*+ pea mo e tēniti moʻoní, ʻa ia kuo fokotuʻu ʻe Sihova,* ʻo ʻikai ko e tangatá. 3 He ko e taulaʻeiki lahi kotoa pē kuo fakanofo ia ke ne ʻoatu fakatouʻosi ʻa e ngaahi meʻaʻofá mo e ngaahi feilaulaú; ko ia naʻe fiemaʻu ki he tokotahá ni foki ke ʻi ai haʻane meʻa ke foaki.+ 4 Kapau naʻá ne ʻi he māmaní, heʻikai te ne hoko ko ha taulaʻeiki,+ koeʻuhí ʻoku ʻosi ʻi ai ha kau tangata ia ʻoku nau ʻoatu ʻa e ngaahi meʻaʻofá ʻo fakatatau ki he Laó. 5 Ko e kau tangatá ni ʻoku nau fai ha ngāue toputapu ʻi ha tuʻunga ko ha fakatātā mo ha ʻata+ ia ʻo e ngaahi meʻa fakahēvaní;+ ʻo hangē tofu pē ko Mōsesé, ʻi he ʻamanaki ke ne langa ʻa e tēnití,* naʻe ʻoange kiate ia ʻa e fekau fakaʻotua: He ʻokú Ne folofola: “Fakapapauʻi ke ke ngaohi ʻa e meʻa kotoa pē ʻo fakatatau ki honau sīpinga ʻa ia naʻe fakahaaʻi atu kiate koe ʻi he moʻungá.”+ 6 Ka ko eni kuo maʻu ʻe Sīsū ha ngāue mātuʻaki lelei ange, koeʻuhí ʻokú ne toe hoko ko e fakalaloa+ ia ʻo ha fuakava lelei ange,+ ʻa ia kuo fokotuʻu fakalao ʻi ha ngaahi talaʻofa lelei ange.+

7 Kapau naʻe taʻemele ʻa e ʻuluaki fuakavá, naʻe ʻikai toe fiemaʻu ha fuakava ia hono ua.+ 8 He ʻokú ne tala ʻa e mele ʻi he kakaí ʻi heʻene pehē: “‘Vakai! ʻOku hoko mai ʻa e ngaahi ʻaho,’ ko e folofola ia ʻa Sihová,* ‘ʻa ia te u fai ai ha fuakava foʻou mo e fale ʻo ʻIsilelí pea mo e fale ʻo Siutá. 9 ʻE ʻikai ke hangē ia ko e fuakava naʻá ku fai mo ʻenau fanga kuí ʻi he ʻaho naʻá ku puke ai honau nimá ʻo taki mai kinautolu mei he fonua ko ʻIsipité,+ koeʻuhí naʻe ʻikai te nau nofo maʻu ʻi heʻeku fuakavá, ko ia naʻá ku taʻofi ai ʻeku tokanga kiate kinautolú,’ ko e folofola ia ʻa Sihová.”*

10 “‘He ko e fuakava eni te u fai mo e fale ʻo ʻIsilelí hili ʻa e ngaahi ʻaho ko iá,’ ko e folofola ia ʻa Sihová.* ‘Te u ʻai ʻeku ngaahi laó ki honau ʻatamaí, pea te u tohi ia ʻi honau lotó.+ Pea te u hoko ko honau ʻOtua, pea te nau hoko ko hoku kakai.+

11 “‘Pea ʻe ʻikai te nau kei taki taha akoʻi ʻa hono kaungā-tangataʻifonua mo taki taha akoʻi ʻa hono tokoua, ʻo pehē: “Mou ʻiloʻi ʻa Sihova!”* He te nau ʻiloʻi kotoa au, mei he siʻi taha ki he lahi taha ʻo kinautolú. 12 He te u faimeesi ki heʻenau ngaahi ngāue taʻemāʻoniʻoní, pea ʻe ʻikai te u kei manatua ʻa ʻenau ngaahi angahalá.’”+

13 ʻI heʻene folofola ko ia ʻo pehē ko ha “fuakava foʻou,” kuó ne ʻai ai ʻa e ʻuluaki fuakavá ke ʻosi hono ʻaongá.+ Ko e meʻa leva kuo ʻosi hono ʻaongá mo fakaʻaʻau ke motuʻá ʻoku ofi ke mole atu ia.+

9 ʻI he tafaʻaki ʻa e muʻaki fuakavá naʻe faʻa ʻi ai hono ngaahi fiemaʻu fakalao ki ha ngāue toputapu pea mo hono potu toputapu+ ʻi he māmaní. 2 He naʻe langa ʻa e tēnití ni ʻo loki ʻe ua. ʻI he ʻuluaki lokí naʻe ʻi ai ʻa e tuʻuʻanga māmá+ pea mo e tēpile ʻo e ngaahi foʻi mā foakí;+ pea ʻoku ui ia ko e Potu Toputapú.+ 3 Ka ʻi mui ʻi he puipui hono uá+ ko e loki ia ʻo e tēnití naʻe ui ko e Potu Fungani Toputapú.+ 4 Naʻe ʻi heni ha tutuʻanga ʻinisēnisi koula+ pea mo e ʻaʻake ʻo e fuakavá+ ʻa ia naʻe kofu kakato ʻaki ia ʻa e koula,+ pea naʻe ʻi loto ai ʻa e siā koula naʻe ʻi ai ʻa e maná+ pea mo e tokotoko ʻo ʻĒlone ʻa ia naʻe motó+ pea mo e ongo lauʻimaka+ ʻo e fuakavá; 5 pea ʻi ʻolunga ʻi he funga ʻaʻaké naʻe tuʻu ai ʻa e ongo selupimi lāngilangiʻia ʻa ia ʻokú na fakamalumalu ʻa e tāpuni ʻo e fakatupuhōifuaʻangá.*+ Ka ʻoku ʻikai ko e taimi eni ke fakamatala fakaikiiki ai ki he ngaahi meʻá ni.

6 ʻI he hili hono langa ʻa e ngaahi meʻá ni ʻi he foungá ni, ʻoku hū maʻu pē ʻa e kau taulaʻeikí ki he loki ʻuluaki ʻo e tēnití ke fai ʻa e ngaahi ngāue toputapú;+ 7 ka ko e taulaʻeiki lahí ʻokú ne hū toko taha pē ki he loki hono uá ʻo tuʻo taha ʻi he taʻu,+ ʻo ʻikai taʻeʻalu mo ha toto,+ ʻa ia ʻokú ne ʻoatu ia koeʻuhi ko ia tonu+ pea koeʻuhi ko e ngaahi angahala naʻe fai taʻeʻilo ʻe he kakaí.+ 8 Ko ia ʻoku ʻai ʻe he laumālie māʻoniʻoní ke hā mahino ko e hala ki he potu toputapú* naʻe teʻeki ai ke fakahaaʻi ia ki ha taha lolotonga ʻa e kei tuʻu ʻa e ʻuluaki tēnití.+ 9 Ko e tēniti ko ení ko ha fakatātā ia ki he taimi lolotonga ko ení,+ pea fakatatau ki he fokotuʻutuʻú ni, ʻoku fakatou ʻoatu ai ʻa e ngaahi meʻaʻofa mo e ngaahi feilaulau.+ Kae kehe, ko e ngaahi meʻá ni ʻoku ʻikai malava ke ne ʻai ke haohaoa ʻa e konisēnisi ʻo e tangata ʻokú ne fai ʻa e ngāue toputapú.+ 10 Ko e ngaahi meʻa ko iá ʻoku fekauʻaki pē ia mo e ngaahi meʻakai mo e ngaahi inu mo e ngaahi fakamaʻa fakaeouau*+ kehekehe. Ko e ngaahi fiemaʻu fakalao ia felāveʻi mo e sinó+ pea naʻe hilifaki mai ia kae ʻoua ke aʻu ki he taimi kotofa ke fakatonutonu ai ʻa e ngaahi meʻá.

11 Kae kehe, ʻi he taimi naʻe haʻu ai ʻa Kalaisi ʻi he tuʻunga ko ha taulaʻeiki lahi ʻo e ngaahi meʻa lelei kuo ʻosi hokó, naʻá ne hū ki he tēniti lahi ange mo haohaoa ange ʻa ia naʻe ʻikai ngaohi ʻe he nimá, pea ʻoku ʻikai ʻi he māmani ko ení. 12 Naʻá ne hū ki he potu toputapú, ʻo ʻikai mo e toto ʻo e fanga kosi mo e fanga kiʻi pulu tangata, ka ko hono taʻataʻa ʻoʻoná+ ʻo tā-tuʻo-taha, peá ne fakahaofi* taʻengata ai kitautolu.+ 13 He kapau naʻe malava ʻe he toto ʻo e fanga kosí mo e fanga pulu tangatá+ pea mo e efuefu ʻo ha kiʻi pulu fefine naʻe afuhi ki he faʻahinga kuo ʻuliʻí ʻo fakamaʻa ʻa e kakanó,+ 14 huanoa ange ai ʻa hono hanga ʻe he taʻataʻa ʻo e Kalaisí,+ ʻa ia fakafou ʻi ha laumālie taʻengata naʻá ne ʻoatu ʻa ia tonu ʻokú ne taʻemele ki he ʻOtuá, ʻo fakamaʻa hotau konisēnisí mei he ngaahi ngāue maté+ koeʻuhi ka tau fai ʻa e ngāue toputapu ki he ʻOtua moʻuí!+

15 Ko e ʻuhinga ia ʻokú ne hoko ai ko ha fakalaloa ʻo ha fuakava foʻoú+ kae lava ʻa e faʻahinga kuo uí ʻo maʻu ʻa e talaʻofa ʻo e tofiʻa taʻengatá, koeʻuhi naʻá ne pekia ke fakatauʻatāinaʻi ʻaki ha huhuʻi+ ʻa e kakaí mei he ngaahi faihala ʻi he malumalu ʻo e muʻaki fuakavá.+ 16 He ʻi he ʻi ai ha fuakava mo e ʻOtuá, ʻoku fiemaʻu ia ke mate ʻa e tokotaha ʻokú ne fakahoko ʻa e fuakavá,* 17 he ʻoku moʻui ha fuakava ʻi he ʻi ai ha maté, koeʻuhí ʻoku ʻikai ke ngāue ia ʻi he lolotonga ko ia ʻa e kei moʻui ʻa e tangata fuakavá. 18 Ko ia naʻe pehē pē foki mo e muʻaki fuakavá naʻe ʻikai ke ngāue* ia ʻo taʻekau ai ha toto. 19 He ʻi he taimi naʻe leaʻaki ai ʻe Mōsese ʻa e tuʻutuʻuni kotoa pē ʻo e Laó ki he kotoa ʻo e kakaí, naʻá ne toʻo ʻa e toto ʻo e fanga kiʻi pulu tangatá mo e fanga kosí ʻo fakatahaʻi mo e vaí. Pea naʻá ne ngāueʻaki ha vaʻa ʻīsope naʻe haʻi ki ai ha fulufuluʻisipi kula ʻahoʻaho ke afuhi ʻaki ʻa e tohí* pea mo e kotoa ʻo e kakaí, 20 ʻo ne pehē: “Ko e toto eni ʻo e fuakavá ʻa ia kuo tuʻutuʻuni mai ʻe he ʻOtuá ke mou tauhí.”+ 21 Naʻá ne afuhi foki ʻa e tēnití pea mo e kotoa ʻo e ʻū naunau ʻo e ngāue toputapú ʻaki ʻa e totó.+ 22 ʻIo, fakatatau ki he Laó ʻoku meimei ke fakamaʻa ʻa e meʻa kotoa pē ʻaki ʻa e totó,+ pea ka ʻikai lilingi ha toto ʻoku ʻikai lava ke fai ha fakamolemole.+

23 Ko ia ai, naʻe pau ki he ngaahi meʻa naʻe tuʻu fakaefakatātā+ ki he ngaahi meʻa ʻi he langí ke fakamaʻa ʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni,+ ka ʻoku fiemaʻu ki he ngaahi meʻa fakalangí ia ʻa e ngaahi feilaulau lelei lahi ange. 24 He ko Kalaisi naʻe ʻikai te ne hū ki ha potu toputapu naʻe ngaohi ʻe he nimá,+ ʻa ia ko ha tatau pē ia ʻo e meʻa moʻoní,+ ka ki hēvani tonu,+ koeʻuhí ke ne hā he taimi ko ʻení ʻi he ʻao* ʻo e ʻOtuá maʻatautolu.+ 25 Naʻe ʻikai ke fakahoko ʻeni ia koeʻuhí ke ne toutou ʻoatu ai ʻa ia tonu, hangē ko ia ko e hū ʻa e taulaʻeiki lahí ki he potu toputapú ʻi he taʻu ki he taʻu+ mo e toto ʻo ha monumanu ʻo ʻikai ko hoʻoná tonu. 26 He ka ne pehē, naʻá ne mei toutou faingataʻaʻia talu mei he tanupou ʻo e māmaní.* Ka ʻi he taimi ko ení kuó ne fakaeʻa ʻa ia tonu ʻo tā-tuʻo-taha ʻi he fakaʻosiʻosi ʻo e fokotuʻutuʻu lolotongá* ke toʻo atu ai ʻa e angahalá fakafou ʻi hono feilaulauʻi ʻo ia tonú.+ 27 Pea hangē tofu pē ko ia ko e pau ke mate tā-tuʻo-taha pē ʻa e tangatá, ka ʻi he hili iá ʻe fai hano fakamāuʻí, 28 ʻoku pehē pē foki mo e Kalaisí naʻe ʻoatu tā-tuʻo-taha ia ke ne fua ʻa e ngaahi angahala ʻa e tokolahi;+ pea ko e taimi hono ua ʻo ʻene haʻú, ʻoku ʻikai ko ʻene haʻu ke toʻo atu ʻa e angahalá, ka ko ʻene haʻú ke fakahaofi ʻa e faʻahinga ʻoku nau tatali kiate iá.+

10 He koeʻuhí ko e maʻu ʻe he Laó ha ʻata+ pē ʻo e ngaahi meʻa lelei ka hoko maí,+ kae ʻikai ko e tuʻunga moʻoni ʻo e ngaahi meʻá, ʻe ʻikai ʻaupito lava ʻe he Laó,* pea mo e ngaahi feilaulau tatau ʻoku hokohoko ʻoatu ʻi he taʻu ki he taʻú, ʻo ʻai ke haohaoa ʻa e faʻahinga ʻoku nau lotu ki he ʻOtuá.+ 2 He ka ne pehē, ʻikai naʻe mei tuku hono ʻoatu ʻo e ngaahi feilaulaú, koeʻuhí he ko e faʻahinga ʻoku nau fai ʻa e ngāue toputapú ʻa ia kuo fakamaʻá ʻe ʻikai te nau kei ongoʻi halaia ʻi heʻenau ngaahi angahalá? 3 ʻI hono kehé, ko e ngaahi feilaulaú ni ko ha fakamanatu ia ʻo e ngaahi angahalá ʻi he taʻu ki he taʻu,+ 4 he ʻoku ʻikai malava ʻe he toto ʻo e fanga pulu tangatá mo e fanga kosí ʻo ʻave ʻa e ngaahi angahalá.

5 Ko ia ʻi heʻene haʻu ki he māmaní, ʻokú ne pehē: “‘Ko e feilaulaú mo e foakí naʻe ʻikai ke ke fiemaʻu, ka naʻá ke teuteu ha sino moʻoku. 6 Naʻe ʻikai te ke hōifua ki he ngaahi feilaulau tutu kakató mo e ngaahi feilaulau angahalá.’+ 7 Pea naʻá ku pehē: ‘Vakai! Kuó u haʻu (ʻi he takainga tohi* kuo hiki fekauʻaki mo aú) ke fai ho finangaló, ʻe ʻOtua.’”+ 8 ʻI he hili ʻa e ʻuluaki pehē: “Naʻe ʻikai te ke fiemaʻu pe te ke hōifua ki he ngaahi feilaulaú mo e ngaahi foakí mo e ngaahi feilaulau tutu kakató mo e ngaahi feilaulau angahalá”—ʻa e ngaahi feilaulau ʻa ia ʻoku ʻoatu ʻo fakatatau ki he Laó— 9 pea naʻá ne pehē: “Vakai! Kuó u haʻu ke fai ho finangaló.”+ ʻOkú ne toʻo atu ʻa e ʻuluaki meʻá koeʻuhi ke fokotuʻu ʻa e meʻa hono uá. 10 Fakatatau ki he ‘finangalo’+ ko eni ʻo e ʻOtuá kuo fakamāʻoniʻoniʻi ai kitautolu fakafou ʻi hono ʻoatu tā-tuʻo-taha ʻa e sino ʻo Sīsū Kalaisí.+

11 Pehē foki, ko e taulaʻeiki kotoa pē ʻokú ne tuʻu ki hono tuʻungá ʻi he ʻaho ki he ʻaho ke fai ʻene ngāue toputapú+ pea ke toutou ʻoatu ʻa e ngaahi feilaulau tatau,+ ʻa ia ʻe ʻikai ʻaupito lava ke toʻo fakaʻaufuli atu ai ʻa e ngaahi angahalá.+ 12 Ka ko e tangatá ni naʻá ne ʻoatu ʻa e foʻi feilaulau ʻe taha ʻo tā-tuʻo-taha maʻá e ngaahi angahalá peá ne nofo hifo ʻi he nima toʻomataʻu ʻo e ʻOtuá,+ 13 pea talu mei ai mo ʻene tatali kae ʻoua ke tuku ʻa hono ngaahi filí ke hoko ko hono tuʻunga-vaʻe.+ 14 He fakafou ʻi he foʻi feilaulau ʻe taha kuó ne ʻai ai ʻa e faʻahinga kuo fakamāʻoniʻoniʻí ke nau haohaoa+ ʻo taʻengata. 15 ʻIkai ko ia pē, ʻoku toe fakamoʻoni foki ʻa e laumālie māʻoniʻoní kiate kitautolu, he ʻi he hili ʻene pehē: 16 “‘Ko e fuakava eni te u fai mo kinautolu hili ʻa e ngaahi ʻaho ko iá,’ ko e folofola ia ʻa Sihová.* ‘Te u ʻai ʻeku ngaahi laó ki honau lotó, pea te u tohi ia ʻi honau ʻatamaí.’”+ 17 Peá ne toki pehē: “Pea ʻe ʻikai te u kei manatua ʻa ʻenau ngaahi angahalá mo ʻenau ngaahi ngāue maumau-laó.”+ 18 Ko ia ʻi he ʻi ai ʻa e fakamolemole ʻo e ngaahi meʻá ni, ʻoku ʻikai leva ke toe ʻi ai ha foaki feilaulau maʻá e angahalá.

19 Ko ia ai, fanga tokoua, fakafou ʻi he taʻataʻa ʻo Sīsuú ʻoku tau maʻu ai ʻa e loto-toʻa* ke hū atu ʻi he hala ʻoku taki atu ki he potu toputapú,*+ 20 ʻo hangē haʻatau hū atu ʻi ha puipuí,+ naʻá ne fakaava mai ai kiate* kitautolu ha hala foʻou ʻoku taki atu ki he moʻuí. Ko e puipui ko iá ko hono sinó, 21 pea koeʻuhi ʻoku tau maʻu ha taulaʻeiki lahi ʻokú ne tokangaʻi ʻa e fale ʻo e ʻOtuá,+ 22 tuku ke tau fakaofiofi atu ʻaki ʻa e loto-moʻoni mo e tui kakato, kuo ʻosi afuhi ʻo fakamaʻa hotau lotó mei ha konisēnisi fulikivanu+ pea kuo fakamaʻa mo hotau sinó ʻaki ʻa e vai maʻa.+ 23 Tuku ke tau kītaki ʻi hono talaki fakahāhā ʻetau ʻamanakí ʻo taʻeueʻia,+ he ko e tokotaha naʻá ne fai ʻa e talaʻofá ʻoku falalaʻanga. 24 Pea tuku ke tau fetokangaʻaki koeʻuhi ke fakaʻaiʻai* ai kitautolu ki he ʻofá mo e ngaahi ngāue leleí,+ 25 ʻo ʻoua ʻe liʻaki ʻa ʻetau fakataha fakatahatahá,+ ʻo hangē ko ia ʻoku angaʻaki ʻe he niʻihi, kae fefakalototoʻaʻaki,+ pea toe ʻāsili angé ʻi hoʻomou sio ko ia ki he fakaofiofi mai ʻa e ʻahó.+

26 He kapau ʻoku tau tōʻonga loto-lelei ʻaki ʻa e angahalá ʻi he hili ia ʻetau maʻu ʻa e ʻilo totonu ki he moʻoní,+ ʻoku ʻikai kei toe ha feilaulau ia maʻá e ngaahi angahalá,+ 27 ka ko e nofoʻaki tali manavahē pē ki he fakamāú pea ki ha houhau kakaha ʻa ia te ne keina ʻa e faʻahinga ʻoku fakafepakí.+ 28 Ko ha taha pē kuó ne taʻetokaʻi ʻa e Lao ʻa Mōsesé ʻe tāmateʻi ia ʻo ʻikai ha manavaʻofa ki ai ʻi he fakamoʻoni ʻa ha toko ua pe toko tolu.+ 29 Ko e hā leva hono lahi ʻo e tautea ʻoku mou fakakaukau atu ʻoku tuha mo ha taha kuó ne tāmalaki ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá peá ne lau ʻoku ʻikai ke fuʻu mahuʻinga ʻa e taʻataʻa ʻo e fuakavá+ ʻa ia naʻe fakamāʻoniʻoniʻi ai iá, pea kuó ne taʻefakaʻapaʻapaʻi ʻa e laumālie ʻo e ʻOtuá ʻa ia ʻokú ne ʻomai ʻa e ʻofa maʻataʻataá?+ 30 He ʻoku tau ʻiloʻi ʻa e Tokotaha ko ia naʻá ne pehē: “Ko e sāuní ʻoku ʻaʻaku ia; te u fai ʻe au ʻa e totongi fakafokí.” Pea toe pehē: “Ko Sihova* te ne fakamāuʻi hono kakaí.”+ 31 Ko ha meʻa fakamanavahē ia ke tō ki he nima ʻo e ʻOtua moʻuí.

32 Kae kehe, mou hanganaki manatu ki he muʻaki ngaahi ʻahó, ʻa ia ʻi he hili hono fakamaama kimoutolú,+ naʻa mou kātekina ha fāinga lahi mo ha ngaahi faingataʻa. 33 ʻI he ngaahi taimi ʻe niʻihi naʻe fakaeʻa fakahāhā atu kimoutolu* ki he ngaahi luma mo e ngaahi mamahi, pea ʻi he taimi ʻe niʻihi naʻa mou kau fakataha* mo e faʻahinga ʻa ia naʻa nau hokosia ʻa e ngaahi meʻa peheé. 34 He naʻa mou fakahaaʻi ʻa e kaungāongoʻi ki he faʻahinga ʻi he pilīsoné mo tali fiefia ʻa hono faʻao fakamālohi ʻa hoʻomou ngaahi meʻá,+ ʻi hoʻomou ʻiloʻi ʻoku mou maʻu ʻe kimoutolu ia ha koloa lelei ange mo tuʻuloa.+

35 Ko ia ai, ʻoua te mou foʻi ʻi he lea loto-toʻá,* ʻa ia ʻe fakapaleʻi lahí.+ 36 He ʻoku fiemaʻu kiate kimoutolu ʻa e kātakí,+ koeʻuhí ʻi he hili hoʻomou fai ʻa e finangalo ʻo e ʻOtuá, ʻe lava ke mou maʻu ai ʻa hono fakahoko ʻo e talaʻofá. 37 He ʻoku toe pē “ha kiʻi taimi siʻisiʻi ʻaupito,”+ pea “ko e tokotaha ʻoku haʻú te ne aʻu mai pea ʻe ʻikai toloi.”+ 38 “Ka ko ʻeku tokotaha māʻoniʻoní te ne moʻui koeʻuhí ko e tuí,”+ pea “kapau te ne tauholomui, ʻe ʻikai haʻaku hōhōʻia ʻiate ia.”+ 39 Ko ia ʻoku ʻikai ko e faʻahinga kitautolu ʻoku tauholomui ʻo taki atu ki he fakaʻauhá,+ ka ko e faʻahinga kitautolu ʻoku tau maʻu ʻa e tuí ʻo taki atu ki hono fakahaofi ʻo ʻetau moʻuí.

11 Ko e tuí ʻokú ne ʻoatu kiate koe ʻa e tuipau ko e meʻa ʻokú ke ʻamanaki ki aí+ ʻe hoko moʻoni. Ko e tuí ko e fakamoʻoni ia ko e meʻa ʻokú ke tui ki aí ʻoku moʻoni neongo ʻoku teʻeki ke ke mātā. 2 Koeʻuhi ko e maʻu ʻe he kau tangata ʻo e kuonga muʻá ʻa e faʻahinga tui ko ení, naʻe fakahaaʻi ʻe he ʻOtuá ʻene hōifua kiate kinautolú.

3 ʻI he tuí ʻoku tau ʻiloʻi ai ko e ngaahi meʻa ʻi he māmaní mo e ngaahi meʻa ʻi he langí* naʻe fokotuʻutuʻu ia ʻe he folofola ʻa e ʻOtuá, ko ia ko e ngaahi meʻa ʻoku mātaá kuo hoko mai ia mei he ngaahi meʻa ʻoku ʻikai hā mai.

4 ʻI he tuí naʻe ʻoatu ai ʻe ʻĒpeli ki he ʻOtuá ha feilaulau naʻe lahi ange hono mahuʻingá ʻi he feilaulau ʻa Keiní,+ pea fakafou ʻi he tui ko iá naʻá ne maʻu ai ʻa e fakamoʻoni naʻá ne māʻoniʻoni, he naʻe hōifua ʻa e ʻOtuá* ki heʻene ngaahi meʻaʻofá,+ pea neongo naʻá ne mate, ʻoku kei lea pē+ ʻa ʻene tuí.

5 ʻI he tuí naʻe ʻave ai ʻa ʻĪnoke+ koeʻuhi ke ʻoua te ne sio ʻi he maté, pea naʻe ʻikai ke ne toe ʻiloʻiloa koeʻuhí naʻe ʻave ia ʻe he ʻOtuá;+ he ki muʻa ke ʻave iá naʻá ne maʻu ʻa e fakamoʻoni naʻá ne fakahōifuaʻi ʻa e ʻOtuá. 6 ʻIkai ko ia pē, ʻi he ʻikai ha tuí ʻoku ʻikai malava ke fakahōifuaʻi ʻa e ʻOtuá, he ʻilonga ʻa ia ʻokú ne fakaofiofi ki he ʻOtuá kuo pau ke ne tui ʻoku ʻi ai ia pea ko ia te ne fakapaleʻi ʻa e faʻahinga ʻoku nau kumi tōtōivi kiate iá.+

7 ʻI he tuí, naʻe hanga ai ʻe Noa,+ hili ʻene maʻu ʻa e fakatokanga fakaʻotua fekauʻaki mo e ngaahi meʻa kuo teʻeki mātaá,+ ʻo fakahāhā ʻa e manavahē-ʻOtuá peá ne langa ha ʻaʻake+ ki hono fakahaofi ʻa hono falé; pea fakafou ʻi he tui ko ʻení naʻá ne fakahalaiaʻi ai ʻa e māmaní,+ pea naʻá ne hoko ai ko ha ʻea ki he māʻoniʻoni ʻoku tupu mei he tuí.

8 ʻI he tuí, naʻe talangofua ai ʻa ʻĒpalahame+ ʻi he taimi naʻe ui ai iá, ʻaki ʻene ʻalu ki ha feituʻu ʻa ia te ne maʻu ko hano tofiʻa; naʻá ne ʻalu atu, neongo ʻa e ʻikai ke ne ʻiloʻi pe ko ʻene ʻalú ki fē.+ 9 ʻI he tuí naʻá ne nofo ai ko ha muli ʻi he fonua ʻo e talaʻofá ʻo hangē ko e nofo ʻi ha fonua mulí,+ ʻo nofo ʻi ha ngaahi tēniti+ fakataha mo ʻAisake mo Sēkope, ʻa ia ko e ongo ʻea fakataha mo ia ki he talaʻofa tatau pē.+ 10 He naʻá ne fakatatali ki he kolo ʻokú ne maʻu ʻa e ngaahi fakavaʻe moʻoní, ʻa ia ko hono tokotaha palaní mo e tokotaha langá ko e ʻOtuá.+

11 ʻI he tuí foki naʻe maʻu ai ʻe Sela ʻa e mālohi ke tuʻituʻiaʻi ha tama,* neongo naʻá ne fakalaka atu ʻi he taʻumotuʻa ke fanaú,+ koeʻuhí naʻá ne tui ko e Tokotaha naʻá ne fai ʻa e talaʻofá ʻoku faitōnunga.* 12 ʻI he ʻuhinga ko ʻení, ʻi ha tangata ʻe taha ʻa ia naʻe hangē pē ia kuo ʻosi maté,*+ naʻe fanauʻi meiate ia ha fānau,+ naʻe hangē honau tokolahí ko e ngaahi fetuʻu ʻo e langí pea naʻe taʻefaʻalaua ʻo hangē ko e ʻoneʻone ʻi he matātahí.+

13 Naʻe mate ʻa e faʻahingá ni kotoa ʻoku kei mālohi pē ʻenau tuí, neongo naʻe ʻikai te nau aʻusia ʻa e fakahoko ʻo e ngaahi talaʻofá;+ ka naʻa nau sio atu ki ai mei he mamaʻó+ pea naʻa nau talitali lelei ia pea nau talaki fakahāhā ko e kau sola mo e kau nofo fakataimi pē kinautolu ʻi he fonuá. 14 He ko e faʻahinga ʻoku nau talaki ʻa e ngaahi meʻa pehení ʻoku nau ʻoatu ha fakamoʻoni ʻoku nau kumi tōtōivi ki ha feituʻu moʻonautolu. 15 Pea neongo ia, kapau naʻa nau hanganaki fakakaukau ki he feituʻu naʻa nau mavahe mei aí,+ naʻa nau mei maʻu ha faingamālie ke nau foki. 16 Ka ko eni ʻoku nau kakapa atu ki ha feituʻu lelei ange, ʻa ia ko ha feituʻu ʻoku ʻo hēvani. Ko ia ai, ʻoku ʻikai ke mā ʻa e ʻOtuá ke nau ui ange kiate ia ko honau ʻOtua,+ he kuó ne teuteu ha kolo moʻonautolu.+

17 ʻI he taimi naʻe ʻahiʻahiʻi ai ʻa ʻĒpalahamé,+ naʻá ne fakahāhaaʻi ʻene tuí ʻaki ʻene teu ke feilaulauʻaki ʻa ʻAisake—ko e tangata ʻa ia naʻá ne maʻu fiefia ʻa e ngaahi talaʻofá naʻe teu ke ne feilaulauʻi ʻa hono foha pē taha ne fanauʻí+— 18 neongo naʻe folofolaʻaki kiate ia: “Ko ia ʻe ui ko ho hakó ʻe fou mai ia ʻia ʻAisake.”+ 19 Ka naʻá ne ʻiloʻi ʻe malava ʻe he ʻOtuá ke ne fokotuʻu hake ʻa ʻAisake mei he maté, pea naʻá ne maʻu mai ia mei ai ʻi ha founga fakaefakatātā.+

20 ʻI he tuí foki naʻe tāpuakiʻi ai ʻe ʻAisake ʻa Sēkope+ mo ʻĪsoa+ ʻi he fekauʻaki mo ha ngaahi meʻa ʻe hoko mai.

21 ʻI he tuí, naʻe hanga ai ʻe Sēkope, ʻi he ʻamanaki ke ne maté,+ ʻo tāpuakiʻi ʻa e ongo foha ʻo Siosifá+ peá ne lotu lolotonga ʻene piki ki hono tokotokó.+

22 ʻI he tuí, naʻe lave ai ʻa Siosifa ʻi he ofi ki he ngataʻanga ʻo ʻene moʻuí ki he ʻekisoto* ʻa e kau ʻIsilelí; pea naʻá ne ʻoatu ʻa e ngaahi fakahinohino* fekauʻaki mo hono ngaahi huí.*+

23 ʻI he tuí naʻe fūfuuʻi ai ʻa Mōsese ʻe heʻene ongo mātuʻá ʻi he māhina ʻe tolu ʻi he hili hono fanauʻi iá,+ koeʻuhí naʻá na sio naʻe fakaʻofoʻofa ʻa e kiʻi tamá+ pea naʻe ʻikai te na manavahē ki he tuʻutuʻuni ʻa e tuʻí.+ 24 ʻI he tuí, naʻe fakafisi ai ʻa Mōsese ʻi heʻene tupu haké+ ke ui ia ko e tama ʻa e ʻofefine ʻo Feló,+ 25 ʻo ne fili ke ngaohikovia ia fakataha mo e kakai ʻa e ʻOtuá kae ʻikai ko e maʻu ʻa e fiefia fakataimi ʻi he angahalá, 26 koeʻuhí naʻá ne lau ʻa e lumaʻi ʻo e Kalaisí ko e ngaahi koloa ia ʻoku lahi ange ʻi he ngaahi koloa ʻo ʻIsipité, he naʻá ne sio fakamamaʻu atu ki hono maʻu ʻo e palé. 27 ʻI he tuí naʻá ne mavahe ai mei ʻIsipite,+ ka naʻe ʻikai ke ne ilifia ki he houhau ʻa e tuʻí,+ he naʻá ne hanganaki tuʻu maʻu ʻi heʻene sio atu ko ia ki he Tokotaha ʻa ia ʻoku taʻehāmaí.+ 28 ʻI he tuí naʻá ne fai ai ʻa e Pāsová pea mo hono afuhi ʻo e totó, ke ʻoua ʻe tāmateʻi ʻe he tokotaha faifakaʻauhá ʻa ʻenau ʻuluaki tamá.+

29 ʻI he tuí naʻa nau ʻalu atu ai ʻi he Tahi Kulokulá ʻo hangē haʻanau ʻalu ʻi ha fonua mōmoá,+ ka ʻi he feinga ʻa e kau ʻIsipité ke nau fai iá, naʻe lōmekina ai kinautolu ʻe he tahí.+

30 ʻI he tuí naʻe holo ai ʻa e ngaahi ʻā ʻo Sielikoó ʻi he hili ʻa e laka takai ai ʻa e kakaí ʻi he ʻaho ʻe fitu.+ 31 ʻI he tuí naʻe ʻikai ke ʻauha ai ʻa Lēhapi ko e fefine feʻauakí fakataha mo e faʻahinga naʻa nau talangataʻá, koeʻuhí naʻá ne talitali lelei ʻa e ongo asiasí.+

32 Pea ko e hā ha toe meʻa ke u leaʻaki? He ʻe siʻisiʻi ʻa e taimí ia kapau te u hoko atu ke fakamatala fekauʻaki mo Kitione,+ Pēlake,+ Samisoni,+ Sēfita,+ Tēvita,+ pea pehē kia Sāmiuela+ mo e kau palōfita kehé. 33 Fakafou ʻi he tuí naʻa nau ikunaʻi ha ngaahi puleʻanga,+ fai ʻa e meʻa naʻe māʻoniʻoní, maʻu ha ngaahi talaʻofa,+ taʻofi ʻa e ngutu ʻo ha fanga laione,+ 34 tāmateʻi ʻa e mālohi ʻo e afí,+ hao mei he mata ʻo e heletaá,+ ʻi he vaivaí naʻe ʻai kinautolu ʻo nau mālohi,+ hoko ʻo kaukaua ʻi he taú,+ naʻa nau laiki ʻa e ngaahi matatau naʻe ʻoho maí.+ 35 Naʻe fokotuʻu mai mei he maté ʻa e ngaahi kāinga ʻo ha kau fefine,+ ka naʻe fakamamahiʻi ha kau tangata kehe koeʻuhí naʻe ʻikai te nau siʻaki ʻenau tuí ka nau hoko ʻo tauʻatāina, koeʻuhi ke nau aʻusia ha toetuʻu lelei ange. 36 ʻIo, naʻe maʻu ʻe ha niʻihi kehe honau ʻahiʻahiʻí fakafou ʻi he ngaahi manuki mo hono uipi, kae mahulu hake aí, fakafou ʻi he haʻi sēini+ mo e nofo pilīsone.+ 37 Naʻe tolomakaʻi kinautolu,+ naʻe ʻahiʻahiʻi kinautolu, naʻe kilisi ua kinautolu, naʻe fakapoongi kinautolu ʻaki ʻa e heletā,+ naʻa nau tui ʻa e kofu kiliʻisipi mo e kofu kiliʻikosi.+ Naʻa nau ʻi he tuʻunga masiva, ʻi he faingataʻaʻia,+ ngaohikovia;+ 38 pea naʻe ʻikai ke taau ʻa e māmaní mo kinautolu. Naʻa nau ʻalu fano holo ʻi he ngaahi toafa mo e ngaahi moʻunga mo e ngaahi ʻana+ mo e ngaahi luo ʻo e māmaní.

39 Pea neongo iá ko kinautolú ni kotoa, neongo naʻa nau maʻu ha fakamoʻoni fakahōifua koeʻuhi ko ʻenau tuí, naʻe ʻikai te nau aʻusia ʻa e fakahoko ʻo e talaʻofá, 40 he naʻe tomuʻa ʻafioʻi ʻe he ʻOtuá ha meʻa lelei ange maʻatautolu,+ koeʻuhí ke ʻoua naʻa ʻai kinautolu ke nau haohaoa ʻo taʻekau ai kitautolu.

12 Ko ia ai, koeʻuhí ko ʻetau maʻu ha fuʻu kulupu* ʻo e kau fakamoʻoni tokolahi pehē ʻoku nau takatakaiʻi kitautolú, tuku ke tau liʻaki atu foki ʻa e fakamamafa kotoa pē pea mo e angahala ko ia ʻokú ne fakafihiaʻingofua kitautolú,+ pea tuku ke tau lele fakataha mo e kātaki ʻi he lova ko ia kuo fokotuʻu ʻi muʻa ʻiate kitautolú,+ 2 ʻi heʻetau sio fakamamaʻu atu ki he Fakafofonga Tefito pea mo e Tokotaha-Fakahaohaoa ʻo ʻetau tuí, ʻa Sīsū.+ He ko e meʻa ʻi he fiefia ko ia naʻe fokotuʻu ʻi muʻa ʻiate iá naʻá ne kātakiʻi ai ha ʻakau fakamamahi,* ʻo tukunoaʻi hono fakamāʻí, pea kuó ne nofo hifo ʻi he toʻomataʻu ʻo e taloni ʻo e ʻOtuá.+ 3 Ko hono moʻoní, fakakaukau fakalelei atu ki he tokotaha ko ia kuó ne kātakiʻi ha lea fakafili pehē mei he kau angahalá+ ʻa ia ʻi heʻenau fai peheé naʻe kaungakovi pē kiate kinautolu tonu, koeʻuhí ke ʻoua naʻa mou hoko ʻo ongosia pea mou foʻi ai.+

4 ʻI hoʻomou fāinga ke fakafepakiʻi ʻa e angahala ko iá, kuo teʻeki ai ʻaupito te mou talitekeʻi ia ʻo aʻu ki he tuʻunga kuo lilingi ai homou totó. 5 Pea kuo ngalo ʻaupito ʻiate kimoutolu ʻa e enginaki naʻe ʻoatu ʻe he ʻOtuá kiate kimoutolu ko hono ngaahi fohá: “ʻE hoku foha, ʻoua te ke lau ko e meʻa siʻisiʻi ʻa e akonaki* meia Sihová,* pe foʻi ʻi he taimi ʻokú ne fakatonutonu ai koé; 6 he ko kinautolu ʻoku ʻofa ai ʻa Sihová* ʻokú ne akonakiʻi, ko hono moʻoní, ʻokú ne tautea* ʻa e tokotaha kotoa pē ʻokú ne maʻu ko hano fohá.”+

7 ʻOku fiemaʻu ke mou kātaki he ko e konga ia ʻo hono akonakiʻi* kimoutolú. ʻOku fakafeangai ʻa e ʻOtuá kiate kimoutolu ko e ngaahi foha.+ He ko hai ia ha foha ʻoku ʻikai ke akonakiʻi* ʻe heʻene tamaí?+ 8 Ka ʻo kapau kuo ʻikai te mou ʻinasi kotoa ʻi he akonaki* ko ʻení, tā ko e fānau tuʻutāmaki moʻoni kimoutolu, ʻo ʻikai ko e ngaahi foha. 9 ʻIkai ko ia pē, naʻe faʻa akonakiʻi* kitautolu ʻe heʻetau ngaahi tamai fakaetangatá,* pea naʻa tau ʻoange kiate kinautolu ʻa e fakaʻapaʻapa. ʻIkai ʻe totonu ke tau loto-lelei ange ke fakamoʻulaloa kitautolu ki he Tamai ʻo ʻetau moʻui fakalaumālié pea tau moʻui?+ 10 He naʻa nau akonakiʻi* kitautolu ʻi ha kiʻi taimi siʻi ʻo fakatatau ki he meʻa naʻe hā lelei kiate kinautolú, ka ʻoku fai pehē ʻa e ʻOtuá ki ha lelei maʻatautolu koeʻuhí ke tau ʻinasi ai ʻi heʻene māʻoniʻoní.+ 11 Ko e moʻoni, ʻoku ʻikai ha akonaki* ʻe hā ʻoku fakafiefia ʻi he taimi ko iá, ka ʻoku fakamamahi; ka ʻi he hili atu iá, ʻoku fakatupu mai ai ʻa e fua fakamelino ko e māʻoniʻoni ki he faʻahinga kuo akoʻi aí.

12 Ko ia ai, ʻai ke mālohi ʻa e ngaahi nima ʻoku tāupé pea mo e ngaahi foʻi tui ʻoku ngāvaivaí,+ 13 pea hanganaki ʻai ke hangatonu ʻa e ngaahi hala ki homou vaʻé,+ koeʻuhi ke ʻoua naʻa fasi ʻa ia ʻoku heké kae hoko ʻo moʻui. 14 Tuli ke melino mo e kakai kotoa pē+ pea ki he fakamāʻoniʻoniʻí+ he ka ʻikai ke maʻu ia ʻe ha taha ʻe ʻikai te ne sio ki he ʻEikí. 15 Vakavakai lelei ke ʻoua naʻa ʻi ai ha taha ʻe ʻikai te ne aʻusia ʻa e ʻofa maʻataʻatā ʻa e ʻOtuá, koeʻuhi ke ʻoua naʻa ʻi ai ha aka kona ʻe tupu hake ʻo fakatupunga ha maumau pea ʻuliʻi ai ha tokolahi;+ 16 pea vakavakai ke ʻoua naʻa ʻi ai ha taha ʻi homou lotolotongá ʻe fehokotaki fakasino taʻetaau* pe ha taha ʻoku ʻikai te ne houngaʻia ʻi he ngaahi meʻa toputapú, hangē ko ʻĪsoá, ʻa ia naʻá ne tuku ange atu ʻene ngaahi totonu ko e ʻuluaki fohá ʻo fakafetongiʻaki ha foʻi houa kai pē ʻe taha.+ 17 He ʻoku mou ʻilo ʻi he hili iá ʻi he taimi naʻá ne fiemaʻu ai ke ne maʻu ʻa e tāpuakí, naʻe fakafisingaʻi ia; koeʻuhi neongo naʻá ne feinga tōtōivi mo e tō loʻimata ke liliu ʻa e fakakaukaú,*+ naʻe ʻikai hano ʻaonga.*

18 He kuo ʻikai te mou fakaofiofi atu ki ha meʻa ʻe lava ke ala ki ai ʻo ongoʻi+ pea kuo ulo mei ai ha afi,+ pea mo ha konga ʻao fakapoʻuli mo ha poʻuli matolu pea mo ha afā,+ 19 pea mo e ʻuʻulu mai ʻa e leʻo ʻo ha talupite+ pea mo e leʻo ʻoku lea mai,+ ʻa ia ʻi he fanongo ki aí, naʻe kōlenga ʻa e kakaí ke ʻoua muʻa naʻa toe fai mai ha lea kiate kinautolu.+ 20 He naʻa nau manavahē ʻi he fekaú ni: “Kapau ʻe lave naʻa mo ha monumanu ki he moʻungá, kuo pau ke tolomakaʻi ia.”+ 21 Pehē foki, naʻe mātuʻaki fakamanavahē ʻa e meʻa naʻe haá ʻo pehē ai ʻe Mōsese: “ʻOku ou ilifia mo tetetete.”+ 22 Ka kuo mou fakaofiofi ki Moʻunga Saione+ pea ki ha kolo ʻo e ʻOtua moʻuí, ʻa Selusalema fakalangi,+ pea ki he laui mano ʻo e kau ʻāngeló 23 ʻi heʻenau fuʻu fakatahatahá,+ pea mo e fakatahaʻanga ʻo e ʻuluaki fānaú ʻa ia kuo tohi ʻi hēvaní, pea mo e ʻOtuá ko e Fakamaau ʻo e faʻahinga kotoa,+ pea mo e moʻui ʻa e faʻahinga māʻoniʻoni ʻa ia kuo fanauʻi ʻe he laumālie māʻoniʻoní+ pea kuo fakahaohaoaʻí,+ 24 pea kia Sīsū ko e fakalaloa+ ʻo ha fuakava foʻou,+ pea kuo mou fakaofiofi ki he taʻataʻa naʻá ne afuhi ʻiate kitautolú, ʻa ia ʻoku lelei ange ia ʻi he toto ʻo ʻĒpelí.+

25 Vakai ke ʻoua naʻa mou fakafisi ke* fanongo ki he tokotaha ʻoku leá. He kapau naʻe ʻikai ke hao mei he tauteá ʻa e faʻahinga ko ia naʻa nau fakafisi ke fanongo ki he tokotaha naʻá ne ʻomai ʻa e fakatokanga fakaʻotuá ki he māmaní, huanoa hake ai ha ʻikai ke tau hao mei he tauteá kapau te tau hanga kehe meiate ia ʻoku lea mai mei he langí!+ 26 ʻI he taimi ko iá naʻe luluʻi ʻe hono leʻó ʻa e māmaní,+ ka ko eni kuó ne palōmesi: “Ka te u toe fai hano luluʻi ʻo ʻikai ngata pē ʻi he māmaní kae toe pehē foki ki he langí.”+ 27 Pea ko e kupuʻi lea “ka te u toe,” ʻokú ne fakahaaʻi mai ʻa e toʻo atu ʻo e ngaahi meʻa kuo luluʻí, ʻa e ngaahi meʻa kuo faʻú, koeʻuhi ke kei tuʻu pē ʻa e ngaahi meʻa ia ʻoku ʻikai ke luluʻí. 28 Ko ia ai, ʻi he vakai atu ko ia te tau maʻu ha Puleʻanga ʻoku ʻikai lava ke luluʻí, tuku ke hokohoko atu ʻetau maʻu ʻa e ʻofa maʻataʻataá, ʻa ia ʻoku fakafou ai ʻetau malava ʻi he tuʻunga fakahōifua ke fai ki he ʻOtuá ʻa e ngāue toputapú fakataha mo e manavahē-ʻOtuá mo e ʻapasiá. 29 He ko hotau ʻOtuá ko ha afi faifakaʻauha ia.+

13 Tuku ke hokohoko atu ʻa hoʻomou ʻofa fakatokouá.+ 2 ʻOua ʻe ngalo ʻa e anga-talitali kakaí,*+ he naʻe fakafou ai hono talitali ʻe he niʻihi ha kau ʻāngelo ʻi he taʻeʻilo.+ 3 Manatuʻi ʻa e faʻahinga ʻoku ʻi he pilīsoné,+ ʻo hangē pē naʻe tuku pilīsone kinautolu fakataha mo kimoutolú,+ pea mo e faʻahinga ʻoku ngaohikoviá, koeʻuhi he ʻoku mou ʻi he sinó mo kinautolu foki.* 4 Tuku ke fakaʻapaʻapaʻi ʻa e nofo malí ʻe he kakai kotoa, pea tuku ke ʻoua naʻa ʻuliʻi ʻa e mohenga ʻo e malí,+ he ʻe fakamāuʻi ʻe he ʻOtuá ʻa e kakai fehokotaki fakasino taʻetāú* mo e kau tonó.+ 5 Tuku ke hoko hoʻomou founga moʻuí ʻo ʻataʻatā mei he ʻofa ki he paʻangá,+ lolotonga ia hoʻomou fiemālie pē ʻi he ngaahi meʻa ʻoku mou maʻú.+ He kuó ne pehē: “ʻE ʻikai ʻaupito te u mavahe meiate koe, pea ʻe ʻikai ʻaupito te u liʻaki koe.”+ 6 Ko ia te tau mātuʻaki loto-toʻa ai ke pehē: “Ko Sihova* ʻa hoku tokoní; ʻe ʻikai te u ilifia. Ko e hā ʻe lava ke fai mai ʻe he tangatá kiate au?”+

7 Manatuʻi ʻa e faʻahinga ʻoku nau takimuʻa ʻiate kimoutolú,+ ʻa e faʻahinga kuo nau leaʻaki ʻa e folofola ʻa e ʻOtuá kiate kimoutolú, pea ʻi hoʻomou vakavakai ki he ola lelei ʻo ʻenau tōʻongá, faʻifaʻitaki ki heʻenau tuí.+

8 Ko Sīsū Kalaisi ʻoku tatau ai pē ʻi he ʻaneafí mo e ʻahó ni, pea taʻengata.

9 ʻOua ʻe tuku ke takiheeʻi kimoutolu ʻe he ngaahi akonaki kehekehe mo ngalikehé, he ʻoku lelei ange ke fakaivimālohiʻi ʻa e lotó ʻaki ʻa e ʻofa maʻataʻataá, kae ʻikai ʻaki ʻa e meʻakaí,* ʻa ia ʻoku ʻikai ʻaonga ki he faʻahinga ʻoku nau nōfoʻi aí.+

10 ʻOku tau maʻu ha ʻōlita ʻa ia ʻoku ʻikai maʻu ʻe he faʻahinga ʻoku nau fai ʻa e ngāue toputapu ʻi he tāpanekalé ha totonu* ke nau kai mei ai.+ 11 He ko e sino ʻo e fanga monumanu ko ia ko honau totó ē ʻoku ʻave ʻe he taulaʻeiki lahí ki he potu toputapú* ko ha feilaulau angahalá, ʻoku tutu ia ʻi tuʻa ʻapitanga.+ 12 Ko ia ai, naʻe tofanga foki mo Sīsū ʻi he mamahi ʻi he tuʻa matapā ʻo e koló+ koeʻuhi ke fakamāʻoniʻoniʻi ʻa e kakaí ʻaki ʻa hono taʻataʻa ʻoʻoná.+ 13 Ko ia tuku ke tau ʻalu atu kiate ia ki he tuʻa ʻapitangá, ʻo fataki ʻa e luma naʻá ne fuesiá,+ 14 he ʻoku ʻikai ke tau maʻu ʻi heni ha kolo ʻoku tuʻuloa, ka ʻoku tau tatali vēkeveke ki he kolo ʻa ia ʻe hoko maí.+ 15 Tuku ke tau ʻoatu maʻu pē ki he ʻOtuá ʻo fakafou ʻiate ia ha feilaulau ʻo e fakafetaʻi,+ ʻa ia ko e fua ʻo hotau loungutú+ ʻokú ne talaki fakahāhā ʻa hono huafá.+ 16 ʻIkai ko ia pē, ʻoua ʻe ngalo ke failelei mo vahevahe atu ʻa e meʻa ʻoku mou maʻú ki he niʻihi kehé,+ he ʻoku hōifua ʻa e ʻOtuá ʻi he ngaahi feilaulau peheé.+

17 Mou talangofua ki he faʻahinga ʻoku nau takimuʻa ʻiate kimoutolú+ mo fakamoʻulaloa kiate kinautolu,+ he ʻoku nau hanganaki leʻohi kimoutolu ʻi he tuʻunga ko e faʻahinga ʻa ia te nau fai ha fakamatala ki he meʻá ni,+ koeʻuhi ke nau fai eni ʻi he fiefia ʻo ʻikai ʻi he māpuhoi, he ʻe kaungakovi eni kiate kimoutolu.

18 Hanganaki lotu maʻamautolu, he ʻoku mau falala ʻoku mau maʻu ha konisēnisi faitotonu,* he ko ʻemau fakaʻamú ia ke mau faitotonu ʻi he meʻa kotoa pē.+ 19 Ka ʻoku tautefito ʻeku fakaʻaiʻai kimoutolu ke mou lotú koeʻuhi ke toe fakafoki vave atu au kiate kimoutolu.

20 Ko ia fakatauange ki he ʻOtua ʻo e melinó, ʻa ia naʻá ne ʻohake mei he maté ʻa e tauhi-sipi lahi+ ʻo e fanga sipí, ʻa hotau ʻEiki ko Sīsuú, ʻa ia naʻá ne ʻoatu ki he ʻOtuá ʻa e taʻataʻa ʻo ha fuakava taʻengatá, 21 ke ne teuʻi kimoutolu ʻaki ʻa e meʻa lelei kotoa pē ke fai hono finangaló, ʻo ne fakahoko ʻiate kitautolu fakafou ʻia Sīsū Kalaisi ʻa e meʻa ʻoku fakahōifua ʻi heʻene vakaí, ke ʻaʻana ʻa e lāngilangí ʻo taʻengata pea taʻengata. ʻĒmeni.

22 ʻOku ou enginaki atu leva kiate kimoutolu, fanga tokoua, ke mou fanongo anga-kātaki ki he lea fakalototoʻa ko ení, he kuó u fai atu ha tohi nounou kiate kimoutolu. 23 ʻOku ou loto ke mou ʻiloʻi ko hotau tokoua ko Tīmoté kuo tuku ange mai. Kapau ʻe vave haʻane haʻu, te ma ʻalu atu ke sio kiate kimoutolu.

24 ʻOatu hoku ʻofa ki he faʻahinga kotoa ʻoku nau takimuʻa ʻiate kimoutolú pea ki he kotoa ʻo e kakai tapú. ʻOku ʻofa atu ʻa e faʻahinga ʻi ʻĪtalí+ kiate kimoutolu.

25 Ke ʻiate kimoutolu kotoa ʻa e ʻofa maʻataʻataá.

Pe “ʻa e ngaahi kuonga naʻe hoko ai ʻa e ngaahi meʻá.”

Pe “punou.”

Pe “kau sevāniti.”

Pe “fakamaau totonu.”

Ko e ngaahi tuʻi kehe ʻo e laine ʻo Tēvitá.

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

Pe “ke ne fai ha feilaulau ʻufiʻufi angahala; fai ha fakalelei.”

Pe “fakaafeʻi.”

ʻA ia, ko Sīsū.

Pe “ko ha fakamoʻoni.”

Pe “tau kaungāʻinasi mo Kalaisi.”

Fakafoʻilea, “manavahē.”

ʻOku ʻuhinga eni ki he fānau ʻa ʻĀtama mo ʻIví.

Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga, “Sāpate.”

Pe “mei he tangata ʻi lotó.”

Pe “faifakaʻatuʻi.”

Pe “talangataʻá.”

Pe “fekuki.”

Fakafoʻilea, “ʻI he ngaahi ʻaho ʻo ʻene ʻi he kakanó.”

Fakafoʻilea, “ʻi he vakai atu ki he taimí.”

Pe “ngaahi mafai ʻilo meʻá.”

Fakafoʻilea, “toe fakatoka ha makatuʻunga.”

Fakafoʻilea, “ngaahi mālohi.”

Pe “ʻo e kuonga ka hoko maí.” Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga, “Fokotuʻutuʻu ko Ení.”

Pe “akonakí.”

Pe “hū mai mo ha.” Fakafoʻilea, “fakalaloaʻi ʻaki ha.”

ʻOku ʻuhinga eni ki he talaʻofa mo e fuakava ʻa e ʻOtuá.

Pe “ha fakamelomelo.”

Fakafoʻilea, “vaheʻi.”

Pe “maʻu ai pē.”

Pe “ko e pēteliaké.”

Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

Pe “ʻe ʻikai te ne ongoʻi fakaʻiseʻisa.”

Pe “ko e tokotaha kuo foaki ko ha fakapapauʻiʻanga.”

Pe “sevāniti.”

ʻOku ʻuhinga eni ki he “Potu Fungani Toputapú.”

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

ʻA ia, ko e “tāpanekalé.”

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

Pe “ʻa e feituʻu ʻo e ʻufiʻufi angahalá.”

ʻOku ʻuhinga eni ki he “Potu Fungani Toputapú.”

Fakafoʻilea, “ngaahi papitaiso.”

Fakafoʻilea, “huhuʻi.”

Pe “ʻa e feilaulau fakalaloá.”

Fakafoʻilea, “ke fokotuʻu.”

Pe “takainga tohí.”

Fakafoʻilea, “ki he fofonga.”

ʻOku ʻuhinga eni ki he fānau ʻa ʻĀtama mo ʻIví.

Pe “ʻo e kuongá.” Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Pe ngalingali, “ʻe he tangatá.”

Fakafoʻilea, “takainga ʻo e tohi.”

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

Pe “loto-maʻu.”

ʻOku ʻuhinga eni ki he “Potu Fungani Toputapú.”

Fakafoʻilea, “naʻá ne tofa moʻo.”

Pe “ueʻi; langaʻi.”

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

Fakafoʻilea, “naʻe fakaeʻa atu kimoutolu ʻo hangē ʻi ha malaʻe vaʻinga.”

Pe “mou tuʻu fakataha.”

Fakafoʻilea, “lea tauʻatāiná.”

Pe “ko e ngaahi kuongá.” Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga, “Fokotuʻutuʻu ko Ení.”

Pe “naʻe fakamoʻoni ki ai ʻa e ʻOtuá ʻaki ʻene fakahaaʻi ʻokú ne lāuʻilo.”

Fakafoʻilea, “hako.”

Pe “falalaʻanga.”

ʻA ia, ko e ʻikai malava ke ne fakatupu ha hako.

ʻOku ʻuhinga eni ki he hiki atu mei ʻIsipité.

Pe “ha fekau.”

Pe “hono tanú.”

Fakafoʻilea, “fuʻu konga ʻao.”

Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Pe “tautea.”

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

Fakafoʻilea, “taaʻi.”

Pe “tauteaʻi.”

Pe “tauteaʻi.”

Pe “tautea.”

Pe “tauteaʻi.”

Fakafoʻilea, “ʻe he ngaahi tamai ʻo hotau kakanó.”

Pe “tauteaʻi.”

Pe “tautea.”

Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga, “Fehokotaki fakasino taʻetaau.”

ʻA ia, ko ha liliu ʻa e fakakaukau ʻa ʻene tamaí.

Fakafoʻilea, “naʻe ʻikai hano faingamālie ki ai.”

Pe “fai ha kalofanga ke ʻoua ʻe; tukunoaʻi ʻa e.”

Pe “ʻa e anga-lelei ki he kau solá.”

Pe ngalingali, “ʻo hangē ne mou faingataʻaʻia fakataha mo kinautolú.”

Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga, “Fehokotaki fakasino taʻetaau.”

Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.

ʻA ia, ko e ngaahi tuʻutuʻuni fekauʻaki mo e meʻakaí.

Fakafoʻilea, “ha mafai.”

ʻOku ʻuhinga eni ki he “Potu Fungani Toputapú.”

Fakafoʻilea, “lelei.”

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share