Ko e Hā ʻE ʻIkai Te Ke Kau Ai mo Kinautolú?
KO NDJAUKUA ULIMBA ʻoku taʻu 73, pea ʻi he taʻu kuo ʻosí naʻá ne ʻalu ai ʻi ha fononga he kilomita nai ʻe 450. Naʻá ne luelue ʻi he mamaʻo kotoa ko iá, pea naʻe feʻunga kiate ia mo e ʻaho ʻe 16.
Ko e tangataʻeiki taʻumotuʻa ko ʻení naʻá ne fai ʻene fononga lōloá koeʻuhi ke ne maʻu ʻa e taha ʻo e ngaahi fakataha-lahi fakataʻu ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová. Hili ʻa e fakataha-lahí, ʻi he fonu fiefia mo e fakaivimālohiʻi fakalaumālié, naʻá ne toe luelue ʻo foki ki ʻapi—ko e toe ʻaho ia ʻe 16. Naʻe ʻaonga ʻa e feingá? ʻIo, ko e moʻoni! Kuo fai fakataʻu ʻe Ndjaukua Ulimba ʻa e fononga ko ʻení ʻi ha ngaahi taʻu lahi.
Ko e tangata ʻAfilika ko ʻení ko e tokotaha ia ʻi he laka hake he toko 15 miliona, mei he ngaahi fonua laka hake he 230 ʻa ia naʻa nau maʻu ʻa e ngaahi fakataha-lahi ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻi he taʻu kuo ʻosí. Ko e tokolahi tahá, ko e moʻoni, naʻe ʻikai pau ia ke nau luelue ʻi ha ngaahi ʻaho ki he feituʻu faiʻanga fakataha-lahí. Ko e tokolahi tahá naʻa nau aʻu ki ai ʻi he kā, pasi, lēlue, pe vakapuna. Ko ha tokotaha koe ʻo kinautolu?
ʻI he 1998, ʻe toe fai ai ʻa e ngaahi fakataha-lahi takatakai ʻi he māmaní, ko e lahi tahá ʻi he lolotonga ʻo e ngaahi māhina māfaná (pe ʻi he lolotonga ʻo e faʻahitaʻu mōmoá). Kapau ʻe fakaʻatā ia ʻe hono tuʻunga moʻui leleí, ngalingali pē ʻe toe fai ʻe Ndjaukua Ulimba ʻa e fononga lōloa tatau koeʻuhi ke maʻu ia. Ko ia mo e laui miliona kehe te nau fanongo ʻi ha polokalama ʻaonga, fakatuimālohi, mo longomoʻui. Kiate kinautolu kotoa te nau maʻu iá, ʻe hoko ʻa e fakataha-lahí ko e meʻa mahuʻinga ia ʻo e taʻú. ʻOku fakaafeʻi loto-māfana atu mo koe foki ke ke maʻu ia. ʻE fiefia ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihova ʻi ho feituʻú ke tala atu kiate koe ʻa e feituʻu ʻo e fakataha-lahi ʻoku ofi taha atu kiate koé.