LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • be ako 23 p. 157-p. 159 pal. 4
  • Fakamaʻalaʻala ʻa Hono ʻAonga Moʻoní

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Fakamaʻalaʻala ʻa Hono ʻAonga Moʻoní
  • Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Fakatupu-ʻIlo ki Hoʻo Kau Fanongó
    Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Talateu Langaʻi-Mahuʻingaʻia
    Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Teuteuʻi ʻa e Ngaahi Malanga ki he Fakatahaʻangá
    Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Teuteuʻi ʻa e Ngaahi Malanga ki he Kakaí
    Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
be ako 23 p. 157-p. 159 pal. 4

AKO 23

Fakamaʻalaʻala ʻa Hono ʻAonga Moʻoní

Ko e hā ʻoku fiemaʻu ke ke faí?

Tokoniʻi hoʻo kau fanongó ke sio ki he anga hono ueʻi ʻe hoʻo tuʻunga-leá ʻa ʻenau moʻuí pe ko e lava ke nau ngāueʻaki ia ʻi ha founga ʻaongá.

Ko e hā ʻoku mahuʻinga aí?

Kapau ʻoku ʻikai ke sio ʻa e kakaí ki he ʻaonga moʻoni ʻo e meʻa ʻokú ke leaʻakí, te nau tala atu nai kiate koe ʻoku ʻikai te nau mahuʻingaʻia, pe ʻe toʻo ʻosi ʻenau fakakaukaú, ʻo fakaʻatā honau ʻatamaí ke tā kakau holo.

PE ʻOKÚ KE lea ki ha tokotaha pe ki ha fuʻu kau fanongo tokolahi ange, ʻoku taʻefakapotopoto ke pehē ko hoʻo tokotaha (kau) fanongó te nau mahuʻingaʻia ʻi hoʻo tuʻunga-leá koeʻuhi pē ko hoʻo mahuʻingaʻia aí. ʻOku mahuʻinga hoʻo pōpoakí, ka ʻo kapau ʻe ʻikai te ke lava ke ʻai ke maʻalaʻala ʻa hono ʻaonga moʻoní, ʻe ʻikai nai te ke maʻu ai ʻa e mahuʻingaʻia ʻa hoʻo kau fanongó ʻo fuʻu fuoloa.

ʻOku moʻoni eni naʻa mo e kau fanongo ʻi he Fale Fakatahaʻangá. Te nau fanongo nai ʻi hoʻo ngāueʻaki ha talanoa fakatātā pe ko ha meʻa naʻe hokosia kuo teʻeki ai te nau fanongo ai ki muʻa. Ka ʻe taʻofi nai ʻenau fanongó ʻi hoʻo talanoa fekauʻaki mo e ngaahi meʻa kuo nau ʻosi ʻiló, tautefito kapau ʻoku ʻikai te ke lava ke langa hake ʻi he ngaahi meʻa ko iá. ʻOku fiemaʻu ke ke tokoniʻi kinautolu ke nau sio ki he ʻuhinga pea mo ʻene ʻaonga moʻoni kia kinautolu ʻa e meʻa ʻokú ke leaʻakí.

ʻOku fakalotolahiʻi kitautolu ʻe he Tohitapú ke fakakaukau ki he ngaahi tuʻunga ʻaongá. (Pal. 3:​21) Naʻe ngāueʻaki ʻe Sihova ʻa Sione Papitaiso ke ne tataki ʻa e kakaí ki he “[poto ʻaonga] ʻo e kau angatonu.” (Luke 1:​17) Ko e poto eni ʻa ia ʻoku makatuʻunga ʻi he manavahē lelei kia Sihová. (Sāme 111:10) Ko e faʻahinga ʻoku nau houngaʻia ʻi he poto ko ení ʻoku tokoniʻi ai kinautolu ke nau fekuki lavameʻa mo e moʻuí he taimí ni pea ke puke ki he moʻui moʻoní, ʻa e moʻui taʻengata ka hoko maí.​—1 Tim. 4:8; 6:​19.

ʻAi ha Malanga ke ʻAonga. Kapau ʻoku fiemaʻu ke ʻaonga hoʻo malangá, kuo pau ke ke fai ha fakakaukau lelei ʻo ʻikai ki he fakamatalá pē kae pehē foki ki he kau fanongó. ʻOua ʻe fakakaukau kia kinautolu ko ha kulupu peé. Ko e kulupu ko iá ʻoku faʻuʻaki ia ʻa e faʻahinga tāutaha mo e ngaahi fāmili. ʻOku ʻi ai nai ʻa e faʻahinga ʻoku fuʻu kei iiki, kau taʻu hongofulu tupu, kakai lalahi mo e faʻahinga ʻoku nau taʻumotuʻa. ʻOku ʻi ai nai ʻa e faʻahinga mahuʻingaʻia foʻou pea pehē ki he faʻahinga naʻa nau kamata tauhi kia Sihova ki muʻa ʻi hono fāʻeleʻi koé. ʻOku matuʻotuʻa fakalaumālie nai ʻa e niʻihi; ʻoku kei tākiekina mālohi nai ʻa e niʻihi kehe ʻe he ngaahi fakakaukau mo e ngaahi tōʻonga ʻe niʻihi ʻa e māmaní. ʻEke hifo kiate koe: ‘ʻE anga-fēfē nai ʻa e maʻu ʻaonga ʻa e faʻahinga ʻi he kau fanongó mei he fakamatala te u lāulea ki aí? ʻE lava fēfē ke u tokoniʻi kinautolu ke nau maʻu ʻa e poiní?’ Te ke fili nai ke fai ha tokanga tefito ki ha taha pē pe ko e ua ʻo e kulupu naʻe lave ki ai ʻi hení. Kae kehe, ʻoua ʻe fakangaloʻi fakaʻaufuli ʻa e niʻihi kehé.

Fēfē kapau ʻoku vaheʻi atu kiate koe ke ke lāulea ki ha akonaki faka-Tohitapu tefito? ʻE lava fēfē ke ke ʻai ha malanga pehē ke ʻaonga ki ha tokotaha fanongo kuo ʻosi tui ia ki he akonakí? Feinga ke ʻai ke mālohi ʻenau tuipau ki aí. Anga-fēfē? ʻAki ʻa e fakaʻuhinga ʻi he fakamoʻoni Fakatohitapu ʻokú ne poupouʻi iá. ʻE lava ke ke toe ʻai ke loloto ʻenau houngaʻia ki he akonaki faka-Tohitapu ko iá. ʻE fai nai eni ʻaki hono fakahaaʻi ʻa e anga ʻo e huʻufataha ʻa e akonakí mo e ngaahi moʻoni faka-Tohitapu kehé pea mo e ʻulungaanga tonu ʻo Sihová. Ngāueʻaki ha ngaahi fakatātā—ko e ngaahi meʻa naʻe hokosia moʻoni ʻi he moʻuí kapau ʻe malava—ʻa ia ʻoku fakahaaʻi ʻe he meʻa ko iá ʻa e anga ʻo e maʻu ʻaonga ʻa e kakaí ʻi hono mahinoʻi ʻa e akonaki tefito ko ení pea kuó ne tākiekina ʻa ʻenau vakai atu ki he kahaʻú.

ʻOua ʻe fakangatangata pē ʻa e ngāueʻaki ʻaongá ki ha kiʻi fakamatala nounou pē ʻi he fakamulituku hoʻo malangá. Mei he kamatá pē, ʻoku totonu ke ongoʻi ʻe he tokotaha taki taha ʻi hoʻo kau fanongó ko e “meʻá ni ʻoku kaunga ia kiate au.” ʻI hono fakatoka ʻa e makatuʻunga ko iá, hokohoko atu ʻa e ngāueʻaki ʻaongá ʻi hoʻo fakatupulekina ʻa e ngaahi poini tefito taki taha ʻi he sino ʻo e malangá pea pehē ki he fakamulitukú.

ʻI hono ngāueʻakí, fakapapauʻi ke fai ia ʻi ha founga ʻa ia ʻoku huʻufataha mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni faka-Tohitapú. ʻOku ʻuhinga ia ki he hā? ʻOku ʻuhingá ko hono fai ia ʻi ha founga ʻofa pea fakahaaʻi ʻa e kaungāongoʻi. (1 Pita 3:8; 1 Sione 4:8) Naʻa mo e feangainga mo e ngaahi palopalema faingataʻa ʻi Tesalonaiká, naʻe fakapapauʻi ʻe he ʻapositolo ko Paulá ke fakamamafaʻi ʻa e ngaahi tafaʻaki pau ʻo e fakalakalaka fakalaumālie ʻo hono fanga tokoua mo e fanga tuofāfine Kalisitiane ʻi aí. Naʻá ne toe fakahāhā ʻa e tuipau ko e meʻa ko ia naʻe toki fai ʻa e lāulea ki aí, te nau loto ke fai ʻa e meʻa ʻoku totonú. (1 Tes. 4:​1-​12) Ko ha sīpinga lelei ē ke faʻifaʻitaki ki ai!

ʻOku ʻuhinga hoʻo malangá ke ueʻi ʻa e kau ki he ngāue ko hono malangaʻi mo hono akoʻi ʻa e ongoongo leleí ki he niʻihi kehé? Langa hake ʻa e faivelenga mo e houngaʻia ki he monū ko iá. Kae kehe, lolotonga hono fai iá, manatuʻi ko e lahi ʻa ia ʻoku malava ke kau ai ʻa e faʻahinga tāutaha ʻi he meʻá ni ʻoku kehekehe, pea ʻoku fakamatala ʻa e Tohitapú ki he meʻá ni. (Mt. 13:23) ʻOua ʻe fakaongosiaʻi ʻa ho fanga tokouá ʻaki ʻa e ngaahi ongoʻi halaiá. ʻOku enginaki mai ʻa e Hepelu 10:24 kia kitautolu “ke fefakaʻaiʻaiʻaki ʻa kitautolu ki he feʻofaʻaki mo e ngaue lelei.” Kapau ʻoku tau fefakaʻaiʻaiʻaki ki he feʻofaʻakí, ʻe hoko mai ai ʻa e ngaahi ngāue ʻoku makatuʻunga ʻi he fakaueʻiloto lelei. ʻI he ʻikai feinga ke fakamālohiʻi ʻa e liliú, fakatokangaʻi ko e meʻa ʻoku fiemaʻu ʻe Sihová ke tau poupouʻi ʻa e “talagofua [ʻaki ʻa e] tui.” (Loma 16:​26, PM) ʻI he manatuʻi ení, ʻoku tau feinga ai ke ʻai ke mālohi ʻa e tuí​—fakatouʻosi haʻatautolú pea mo e tui ʻa hotau fanga tokouá.

Tokoniʻi ʻa e Niʻihi Kehé Ke Nau Maʻu ʻa e Poiní. ʻI hoʻo faifakamoʻoni ki he niʻihi kehé, ʻoua ʻe tuku hono fakamamafaʻi ʻa e ʻaonga moʻoni ʻo e ongoongo leleí. Ko hono fai iá ʻoku fiemaʻu ai ke ke fakakaukau ki he meʻa ʻoku ʻi he ʻatamai ʻo e kakai ʻi ho feituʻú. ʻE lava fēfē ke ke ʻilo ia? Fanongo ki he ongoongo ʻi he letioó pe televīsoné. Sio ki he ʻuluaki peesi ʻo e nusipepá. Pehē foki, feinga ke tohoakiʻi ʻa e kakaí ki ha fetalanoaʻaki, pea fanongo ʻi he taimi ʻoku nau talanoa aí. Te ke ʻilo nai ai ʻoku nau fāinga mo e ngaahi palopalema he taimi ko iá—ko e mole ha ngāue, totongi ʻo e nofó, mahamahaki, mate ʻo ha mēmipa ʻi he fāmilí, fakatuʻutāmaki mei he faihiá, fakamaau taʻetotonu mei ha taha maʻu mafai, movete ʻo ha nofo mali, hokohoko atu ʻa hono tokangaʻi ʻo e fānau īkí, mo e hā fua. ʻE lava ke tokoniʻi kinautolu ʻe he Tohitapú? ʻAupito.

ʻI hono kamata ha fetalanoaʻakí, ngalingali ʻe ʻi hoʻo fakakaukaú ha tuʻunga-lea. Kae kehe, kapau ʻoku fakahaaʻi ʻe he tokotahá ʻoku mahuʻingaʻia fakafoʻituitui ia he taimi ko iá ʻi ha ʻīsiu kehe, ʻoua ʻe toumoua ke lāulea ki ai ko hano fetongi kapau ʻokú ke malava ke fai ia, pe tala ange te ke foki atu mo ha fakamatala ʻaonga. Ko e moʻoni, ʻoku tau fakaʻehiʻehi mei he ‘kaunoá,’ ka ʻoku tau vahevahe fiefia ki he niʻihi kehé ʻa e akonaki ʻaonga ʻoku ʻomai ʻe he Tohitapú. (2 Tes. 3:​11, PM) ʻOku hā mahino, ko e meʻa ʻe maongo lahi taha ki he kakaí ko e akonaki faka-Tohitapu ko ē ʻokú ne laveʻi ʻenau moʻuí tonu.

Kapau ʻoku ʻikai lava ke sio ʻa e kakaí ki he anga ʻo e kaunga fakafoʻituitui kia kinautolu ʻa ʻetau pōpoakí, te nau fakangata vave nai ai ʻa e fetalanoaʻakí. Neongo kapau te nau tuku ke tau talanoa, ko e taʻemalava ʻi heʻetau tafaʻakí ke fakahaaʻi ʻa e ʻaonga moʻoni ʻo e tuʻunga-leá ʻe ʻuhinga nai ia ko ʻetau pōpoakí ʻe mātuʻaki siʻi ʻaupito ʻa ʻene kaunga ki heʻenau moʻuí. ʻI hono kehé, kapau te tau ʻai ke maʻalaʻala ʻa e ʻaonga moʻoni ʻo e pōpoakí, ʻe lava ke fakaʻilongaʻi ʻe heʻetau lāuleá ʻa e liliu mahuʻinga ʻi he moʻui ʻa e kakaí.

ʻI hono fai ʻa e ngaahi ako Tohitapú, hokohoko atu hono fakamamafaʻi ʻa e meʻa ʻoku ʻaonga moʻoní. (Pal. 4:7) Tokoniʻi ʻa e kau akó ke nau mahinoʻi ʻa e akonaki Fakatohitapú, ngaahi tefitoʻi moʻoní, mo e ngaahi fakatātā ʻokú ne fakahaaʻi kia kinautolu ʻa e founga ke ʻaʻeva ai ʻi he ngaahi founga ʻa Sihová. Fakamamafaʻi ʻa e ngaahi ʻaonga ʻoku hoko mai ʻi hono fai iá. (Ai. 48:​17, 18) ʻE ueʻi ʻe he meʻá ni ʻa e kau akó ke nau fai ʻa e ngaahi liliu ʻoku fiemaʻu ʻi heʻenau moʻuí. Langa hake ʻia kinautolu ʻa e ʻofa kia Sihová pea mo ha holi ke fakahōifuaʻi ia, pea tuku ʻa e fakaueʻiloto ke ngāueʻaki ʻa e akonaki mei he Folofola ʻa e ʻOtuá ke haʻu ia mei loto.

FOUNGA KE FAI AI IÁ

  • ʻI hono teuteuʻi ha malangá, vakaiʻi ʻo ʻikai ko e fakamatalá pē kae pehē foki ki hoʻo kau fanongó. Fakahoko ia ʻi ha founga ʻa ia ʻe ʻaonga moʻoni kia kinautolú.

  • Ko e ngāueʻaki ʻaongá ʻoku ʻikai totonu ke tuku tauhi pē ia ki hoʻo fakamulitukú. ʻOku totonu ke hā mahino ia ʻi he kotoa ʻo hoʻo malangá.

  • ʻI he teuteu ke fai ha fakamoʻoní, fakakaukau ki he meʻa ʻoku tokanga ki ai ʻa e kakai ʻi ho feituʻú.

  • ʻI he faifakamoʻoní, fanongo moʻoni ki he tokotaha ʻe tahá, pea feʻunuʻaki hoʻo malangá ʻo fakatatau ki ai.

MEʻA KE FAI: Fakamanatu ʻa e ngaahi ʻīsiu ʻo e Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻangá ʻa ia ʻokú ke ala maʻú, pea fili ha tuʻuaki ʻe taha pe ua ʻokú ke ongoʻi ʻe ʻaonga tefito ke ngāueʻaki ʻi ho feituʻú. ʻAhiʻahiʻi ia ʻi he malaʻe ngāué.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share