VAHE 38
ʻUhinga ʻOku Totonu Ai Ke Ta ʻOfa ʻia Sīsuú
FAKAKAUKAU atu ʻokú ke ʻi ha vaka ʻoku ngoto. Te ke loto ke fakahaofi koe ʻe ha taha?— Fēfē kapau naʻe tuku atu ʻe ha taha ʻa ʻene moʻuí tonu ke fai pehē?— Sai, ko e meʻa ia naʻe fai ʻe Sīsū Kalaisí. Hangē ko ia naʻá ta ako ʻi he Vahe 37, naʻá ne foaki ʻa ʻene moʻuí ko ha huhuʻi koeʻuhí ke lava ai ʻo fakahaofi kitaua.
Ko e moʻoni, ʻoku ʻikai ke fakahaofi kitaua ʻe Sīsū mei haʻata melemo. Ko e hā ʻokú ne fakahaofi kitaua mei aí? ʻOkú ke manatuʻi?— Mei he angahala mo e mate naʻa tau maʻu kotoa meia ʻĀtamá. Neongo kuo fai ʻe he kakai ʻe niʻihi ʻa e ngaahi meʻa ʻoku kovi ʻaupito, naʻe pekia foki ʻa Sīsū maʻanautolu. Te ke tuku atu hoʻo moʻuí ke feinga ke fakahaofi ʻa e kakai peheé?—
ʻOku pehē ʻe he Tohitapú: “Neongo ko ha faitotonu, heiʻilo pe ai ha taha te ne fie mate maʻana: ʻio, kapau ko ha tangata lelei, tokaange nai ha taha te ne fakatoʻotoʻa nai ʻo mate maʻana.” Neongo ia, ʻoku fakamatala ʻa e Tohitapú naʻe ‘pekia ʻa [Sīsū] maʻá e fakaʻotuamaté.’ ʻOku kau ai ʻa e kakai ʻoku ʻikai te nau teitei tauhi ʻa e ʻOtuá! ʻOku hoko atu ʻa e lau ʻa e Tohitapú: ‘Naʻe pekia ʻa Kalaisi maʻatautolu, lolotonga ʻoku tau kei angahala [kei fai ʻa e ngaahi meʻa ʻoku koví].’—Loma 5:6-8.
ʻE lava ke ke fakakaukau ki ha ʻapositolo ʻa ia naʻá ne fai ʻi ha taimi ʻe taha ha ngaahi meʻa naʻe kovi ʻaupito?— Naʻe tohi ʻe he ʻapositolo ko iá: “Naʻe haʻu ʻa Kalaisi Sisu ki mamani ke fakamoʻui ʻa e kakai angahala. ʻA ia ʻoku ou fungani ai.” (Fakaʻītali ʻamautolu.) Ko e ʻapositolo naʻá ne leaʻaki iá ko Paula. Naʻá ne pehē, naʻá ne “faivale ʻi he taimi ʻe taha” pea naʻe hokohoko atu ʻene “faikoví.”—1 Timote 1:15, 16; Taitusi 3:3, NW.
Fakakaukau atu ki he lahi ʻo e ʻofa naʻe maʻu ʻe he ʻOtuá ʻo ne fekau hifo ai ʻa hono ʻAló ke pekia maʻá e kakai peheé! Fēfē ke ke toʻo mai hoʻo Tohitapú pea lau ʻo fekauʻaki mo e meʻá ni ʻi he Sione vahe 3, veesi 16. ʻOku pehē ai: “Naʻe ʻofa pehe ʻa e ʻOtua ki māmāni [ʻa ia, ko e kakai ʻoku moʻui ʻi he māmaní], ko ia naʻa ne foaki hono ʻAlo tofu-pe-taha-ne-fakatupu, koeʻuhi ko ia kotoa pe ʻoku tui pikitai kiate ia ke ʻoua naʻa ʻauha, kae maʻu ʻa e moʻui taʻengata.”
Ko e hā ʻa e ngaahi meʻa naʻe faingataʻaʻia ai ʻa Sīsū ʻi heʻene foaki ʻa ʻene moʻuí maʻatauá?
Naʻe fakamoʻoniʻi ʻe Sīsū naʻá ne maʻu ʻa e ʻofa ko ia naʻe maʻu ʻe heʻene Tamaí kia kitauá. Te ke manatuʻi nai ʻi he Vahe 30 ʻo e tohí ni, naʻá ta lau ai ʻo fekauʻaki mo e ngaahi meʻa naʻe faingataʻaʻia ai ʻa Sīsū ʻi he pō naʻe puke ai iá. Naʻe ʻave ia ki he ʻapi ʻo e Taulaʻeiki Lahi ko Kaiafasí, ʻa ia naʻe fakamāuʻi ai Ia. Naʻe ʻomai ʻa e kau fakamoʻoni loi ʻa ia naʻa nau tala ʻa e ngaahi loi ʻo fekauʻaki mo Sīsū, pea naʻe tuki ia ʻe he kakaí. Ko e taimi ia naʻe fakaʻikaiʻi ai ʻe Pita ʻa ʻene ʻiloʻi ʻa Sīsuú. Sai, pehē eni ʻokú ta ʻi ai tonu ʻo ta mamata ki ha toe meʻa kehe ʻoku hoko.
Ko e pongipongí eni. Kuo ʻā ʻa Sīsū ʻi he poó kotoa. Koeʻuhi ko e fakamaau ʻi he pō ko iá naʻe ʻikai totonu, ʻoku ui fakavave mai ʻe he kau taulaʻeikí ʻa e Sanetalimí, pe ko e fakamaauʻanga māʻolunga faka-Siú, pea toe fai ha fakamaau ʻe taha. ʻOku nau toe tukuakiʻi heni ʻa Sīsū ki he hia ki he ʻOtuá.
ʻOku hoko atu ai ʻa hono haʻi ʻe he kau taulaʻeikí ʻa Sīsū, pea nau taki ia kia Pailato, ko e kōvana Lomá. ʻOku nau tala kia Pailato: ‘ʻOku fakafepaki ʻa Sīsū ki he puleʻangá. ʻOku totonu ke tāmateʻi.’ Ka ʻoku lava ke sio ʻa Pailato ʻoku loi ʻa e kau taulaʻeikí. Ko ia, ʻoku tala ange ʻe Pailato kia kinautolu: ‘ʻOku ʻikai te u ʻilo ha hala ʻa e tangatá ni. Te u tukuange ia.’ Ka ʻoku kaila ʻa e kau taulaʻeikí mo e niʻihi kehé: ‘ʻIkai! Tāmateʻi ia!’
Ki mui ai, ʻoku toe feinga ʻa Pailato ke tala ki he kakaí te ne tukuange ʻa Sīsū ke tauʻatāina. Ka ʻoku ʻai ʻe he kau taulaʻeikí ʻa e fuʻu kakaí ke nau kaila: ‘Kapau te ke tukuange ia, ʻokú ke fakafepaki mo koe foki ki he puleʻangá! Tāmateʻi ia!’ ʻOku hoko ʻo longoaʻa ʻaupito ʻa e fuʻu kakaí. ʻOkú ke ʻilo ʻa e meʻa ʻoku fai ʻe Pailató?—
ʻOkú ne fakavaivai ki ai. ʻUluakí, ʻokú ne ʻai ke uipi ʻa Sīsū. Hili iá, ʻokú ne tuku atu ia ki he kau sōtiá ke tāmateʻi. ʻOku nau ʻai ha kalauni talatala ʻi he ʻulu ʻo Sīsuú pea fakakataʻaki ia ʻaki ʻenau punou ʻi muʻa ʻiate ia. ʻOku nau ʻoange leva kia Sīsū ha fuʻu pou, pe ko e fuʻu ʻakau ke ne fua pea taki atu ia ki tuʻa mei he koló ki ha feituʻu ʻoku ui ko e Potu ʻUlupokó. ʻOku nau tuki ai ʻa e nima mo e vaʻe ʻo Sīsuú ki he ʻakaú. Hili iá, ʻoku nau fokotuʻu hake ia ki ʻolunga koeʻuhi ke tautau ai ʻa Sīsū. ʻOkú ne fetotoʻi. ʻOku lahi ʻaupito ʻa e langá.
ʻOku ʻikai ke mate ʻa Sīsū ʻi he taimi pē ko iá. ʻOkú ne tautau pē ʻi he ʻakaú. ʻOku fakakataʻaki ia ʻe he kau taulaʻeiki lahí. Pea ko e faʻahinga ʻoku lue haké ʻoku nau pehē: ‘Kapau ko e ʻAlo koe ʻo e ʻOtuá, ʻalu hifo mei he ʻakaú!’ Ka ʻoku ʻilo ʻe Sīsū ʻa e meʻa naʻe fekau mai ia ʻe heʻene Tamaí ke ne faí. ʻOkú ne ʻilo kuo pau ke ne foaki ʻa ʻene moʻui haohaoá koeʻuhi ke ta lava ai ʻo maʻu ʻa e faingamālie ke maʻu ʻa e moʻui taʻengatá. Faifai pē, ʻi he tolú nai ʻo e efiafi ko iá, ʻoku kaila hake ʻa Sīsū ki heʻene Tamaí peá ne mate.—Mātiu 26:36–27:50, PM; Maake 15:1; Luke 22:39–23:46; Sione 18:1–19:30.
He kehe moʻoni ko Sīsū meia ʻĀtama! Naʻe ʻikai ke fakahā ʻe ʻĀtama ha ʻofa ki he ʻOtuá. Naʻá ne talangataʻa ki he ʻOtuá. Pea naʻe ʻikai ke fakahā ʻe ʻĀtama ha ʻofa kia kitaua. Koeʻuhi naʻá ne faiangahala, kuo fanauʻi kotoa mai kitautolu ʻi he angahala. Ka ko Sīsū naʻá ne fakahā ʻa e ʻofa ki he ʻOtuá mo kitaua. Naʻá ne talangofua maʻu pē ki he ʻOtuá. Pea naʻá ne foaki ʻa ʻene moʻuí koeʻuhi ke ne malava ai ʻo toʻo ʻa e maumau naʻe fai ʻe ʻĀtama kia kitauá.
Ko e hā ʻe lava ke ta fai ke fakahaaʻi ai ʻokú ta ʻofa ʻia Sīsuú?
ʻOkú ke houngaʻia ʻi he meʻa fakaofo naʻe fai ʻe Sīsuú?— ʻI hoʻo lotu ki he ʻOtuá, ʻokú ke fakamālō kiate ia ʻi heʻene foaki mai ʻa hono ʻAló?— Naʻe houngaʻia ʻa e ʻapositolo ko Paulá ʻi he meʻa naʻe fai ʻe Kalaisi maʻaná. Naʻe tohi ʻe Paula ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá naʻá ne “ʻofeina au, mo ne foaki ia ʻe ia ke pekia koeʻuhi ko au.” (Fakaʻītali ʻamautolu; Kaletia 2:20) Naʻe pekia ʻa Sīsū maʻau pea mo au foki. Naʻá ne foaki ʻa ʻene moʻui haohaoá koeʻuhi ke ta lava ai ʻo maʻu ʻa e moʻui taʻengatá! Ko e moʻoni, ko ha ʻuhinga mālohi ia ʻoku totonu ai ke ta ʻofa ʻia Sīsuú.
Naʻe tohi ʻa e ʻapositolo ko Paulá ki he kau Kalisitiane ʻi he kolo ko Kolinitoó: “Ko e ʻofa ʻa Kalaisí ʻokú ne ʻai kitautolu ke tau ngāue.” Ko e hā ʻa e faʻahinga ngāue ʻoku totonu ke ʻai kitaua ʻe he ʻofa ʻa Kalaisí ke ta faí? Ko e hā hoʻo fakakaukaú?— Fakatokangaʻi ʻa e tali ʻa Paulá: “Naʻe pekia ʻa Kalaisi maʻá e tokotaha kotoa pē koeʻuhi ke nau moʻui Maʻana. ʻOku ʻikai totonu ke nau moʻui ke fakafiemālieʻi kinautolu.”—Fakaʻītali ʻamautolu; 2 Kolinito 5:14, 15, New Life Version.
ʻE lava ke ke fakakaukau ki ha ngaahi founga ʻe lava ke ke fakahaaʻi ai ʻokú ke moʻui ke fakafiemālieʻi ʻa Kalaisi?— Sai, ko e founga ʻe taha ko hono tala ki he niʻihi kehé ʻa e meʻa kuó ke ako ʻo fekauʻaki mo iá. Pe kiʻi fakakaukau angé ki he meʻá ni: Mahalo ʻokú ke tokotaha nai, ko ia ʻoku ʻikai lava ke sio atu ʻa hoʻo faʻeé pe tamaí ki he meʻa ʻokú ke faí, pea pehē foki ki ha sio atu ʻa ha taha pē kia koe. Te ke sio ʻi he ngaahi polokalama televīsone pe mamata ʻi he ngaahi meʻa ʻi he ʻInitanetí ʻokú ke ʻilo ʻe ʻikai ke fakafiemālieʻi ai ʻa Sīsuú?— Manatuʻi, ʻoku lolotonga moʻui ʻa Sīsū he taimí ni, pea ʻoku malava ke ne sio hifo ki he meʻa kotoa pē ʻokú ta faí!
Ko hai ʻoku lava ke sio mai ki he meʻa kotoa pē ʻokú ta faí?
Ko e toe ʻuhinga ʻoku totonu ai ke ta ʻofa ʻia Sīsuú he ko hota lotó ia ke faʻifaʻitaki kia Sihova. ‘ʻOku ʻofaʻi au ʻe he Tamaí,’ ko e lea ia ʻa Sīsuú. ʻOkú ke ʻilo ʻa e ʻuhinga ʻokú ne ʻofa ai ʻia Sīsū pea mo e ʻuhinga ʻoku totonu ai ke ta ʻofa ʻia Sīsuú?— Koeʻuhí he naʻe loto-lelei ʻa Sīsū ke pekia kae lava ke fakahoko ʻa e finangalo ʻo e ʻOtuá. (Sione 10:17) Ko ia, ta fai ʻa e meʻa ʻoku tala mai ʻe he Tohitapú: “Mou hoko muʻa ko e kau faʻifaʻitaki ki he ʻOtua, ʻo tāu mo e fanau kuo ʻofeina: pea fou ʻi he ʻofa, ʻo hange foki ko Kalaisi ne ne ʻofaʻi kimoutolu, ʻo ne liʻoa ia koeʻuhi ko kimoutolu.”—Efeso 4:32e, 33 (5:1, 2, PM).
Ke fakalahi ʻeta houngaʻia ʻia Sīsū mo e meʻa naʻá ne fai maʻatauá, kātaki ʻo lau ʻa e Sione 3:35; 15:9, 10; mo e 1 Sione 5:11, 12.