ʻOku Fakamatala ʻe he Kau Fanongonongo ʻo e Puleʻangá
Naʻá Na Hoko ʻo Tuipau ʻi Kathmandu
KO HA fefine tā-fakatātā naʻe kamata ʻa ʻene fekumi ki he moʻoní ʻi Brittany, ʻi Falanisē ʻi he 1980. Naʻá ne fai ha ngaahi fetalanoaʻaki mo e kau Penitekosí pea naʻá ne fai ʻene akó ʻo kau ki he ngaahi lotu ʻo e Hahake, ka naʻe taʻe fakafiemālie. Hili ia naʻá ne fai mo ha ngaahi fetalanoaʻaki mo ha tokotaha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ka naʻe vave pē hono tuku. Naʻá ne fetaulaki mo ha tangata tā-fakatātā ʻe taha pea naʻá ne ʻalu ʻo ngāue mo nonofo mo ia.
Fuoloa siʻi mei ai naʻe fakakaukau ʻa e ongo meʻa teʻeki ai ke mali ko ʻení ke na ʻeveʻeva ki Nepal. Naʻe mātuʻaki maongo ʻaupito kiate kinaua ʻa e fakaʻofoʻofa mo e melino ʻo e fonua ko iá ka naʻá na loto-mamahi koeʻuhi ko e founga ʻo e fakafaʻafaʻahi ʻa ia naʻe hā taʻe totonu ia ki he anga ʻo e fakakaukau ʻa kinaua mei he Hihifo.
ʻI heʻena foki ki Falanisē, naʻe fokotuʻu ʻe he fefine ki hono kaumeʻá ke na ako fakataha ʻa e Tohitapú pea naʻe fakaʻohovale kiate ia he naʻá ne loto-lelei ki ai. Naʻá na fetuʻutaki ki he tokotaha Fakamoʻoni ʻa ia naʻá ne fai ha fetalanoʻaki mo ia ʻi he taʻu ʻe ua ki muʻa atu. Naʻa nau ngāueʻaki pē ʻa e Tohitapú ʻi he kamataʻanga, ka faifai atu pē peá na loto-lelei ke ngāueʻaki ʻa e tohi Ko e Moʻoni ʻa ia ʻOku Fakatau ki he Moʻui Taʻengata! pea ki mui maí ko e tohi ko e Te Ke Malava ʻo Moʻui Taʻengata He Palataisi ʻi He Māmani. ʻI he vahaʻa ʻo e taʻu ʻe tahá naʻá na tuku ange hono ngāueʻaki ʻa e faitoʻo kona tapu.
ʻI he hili ʻa ʻena toe ʻeva ki Nepal ʻo feʻunga mo e māhina ʻe ua, naʻe toe foki ʻa e ongo meʻá ni ki Falanisē pea naʻá na hoko atu ai ʻa ʻena akó. Naʻá na tuku ange ʻa e ifi tapaká mo e ʻalu ki he ngaahi paá mo e ngaahi fale hulohulá pea naʻá na kamata ke maʻu ʻa e ngaahi fakataha ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihova. Kaekehe, ʻi he ʻosi ʻa e tohi Moʻui Taʻengata, naʻá na fili ke tuku ā ʻa e ako.
Naʻá na toe ʻalu ki Nepal, ʻa ia naʻá na nofo ai ʻi ha kiʻi fale ʻi he veʻe moʻunga ʻo e ʻOtu Moʻunga Himalaya. ʻI he ʻaho ʻe tahá, ko ha tangata matuʻotuʻa ʻe taha, naʻá ne tui ha suti mo ha hekesi, naʻá ne tukituki ki hona matapaá. Ko e fefine pē tokotaha naʻe ʻi he ʻapí, pea naʻá ne pehē ko e haʻu ʻa e tokotaha fefakatauʻaki tā-fakatātā ko ʻení ke ne sio ki heʻena ngaahi tā-fakatātaá. Naʻá ne ʻohovale he ko ha tokotaha Fakamoʻoni ko ʻene ʻaʻahi ange koeʻuhi ko e kole ʻa e tokotaha naʻá ne ako mo kinaua ʻi Falanisē. Naʻe foki vave mai ʻa hono kaumeʻa ki he ʻapí, pea naʻe hoko ai ʻa e fetalanoaʻaki feʻunga mo e houa ʻe ua.
ʻI ha ngaahi ʻaho siʻi ki mui maí, naʻe ʻalu ʻa e ongo meʻa ko ʻení ki ha fakataha ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihova ʻi Kathmandu pea naʻe fuʻu maongo ʻaupito kiate kinaua ʻa e hā maʻa ʻa kinautolu naʻe ʻi ai. Naʻá na fakatokangaʻi ko e ʻofa fakaetokouá mo e fiefiá tatau pē mo ia kuó na ʻosi sio aí ʻi he ngaahi fakataha ʻi Falanisē. Naʻá na toe fakatokangaʻi foki ʻa e fāʻūtaha ʻa e kakai Nepal naʻe ʻi aí, neongo ko ʻenau haʻu mei he ngaahi faʻahinga kehekehe. Naʻá na toki tuipau ʻoku pau ko e kautaha ʻeni ʻa Sihova.
ʻI he ʻosi ha māhina ʻe taha naʻá na foki ki Falanisē pea toe kamata leva ʻa ʻena ako Tohitapú pea kau ki he ngaahi fakatahá. Naʻá na mali, pea naʻá na kamata ke kau ki he ngāue fakamalanga, pea fakaʻosí naʻá na papitaiso. Ko e husepānití ko ha sevāniti ia ʻi he taimí ni, pea ko hono uaifí ʻokú ne kau tuʻumaʻu pē ki he ngāue taaimuʻa fakataimi. Ko e moʻoni, ko kinautolu ʻoku nau maʻu ʻa e loto-totonú ʻe tokoniʻi kinautolu ʻe he laumālie ʻo Sihová ke nau laka ki muʻa pea hoko ko ʻene kau lotu.—Fakahā 7:15-17.
[Puha/Mape ʻi he peesi 9]
NEPAL
Kakai ʻo e fonuá - 17,712,221
Tumutumu ʻo e Kau Malangá he 1990 - 63
Tokotaha ʻo e Kau Malangá ki he kakai ʻe - 281,146
ʻAvalisi ʻo e Kau Malanga Taaimuʻá - 10
Fakatahaʻangá - 1
ʻAvalisi ʻo e Kau Ako Tohitapú - 107
Kau Maʻu Fakamanatú - 220
[Mape]
(Ki he fakamatala kuo fokotuʻú, sio ki he tohi)
NEPAL
ʻINITIA
[Fakatātā ʻi he peesi 9]
Ko e māketi eni ʻi Kathmandu, Nepal