Līpooti ʻa e Kau Fanongonongo ʻo e Puleʻangá
Hoko Atu Hono Malangaʻi ʻa e Moʻoni ʻo e Tohitapú ʻi ʻAilani
ʻI HE ngaahi taʻu ki mui ní kuo hoko ai ʻa e funga fonua fakaʻofoʻofa fakaenatula ʻo ʻAilaní ko e feituʻu ʻo e māveuveu lahi. ʻI he taimi tatau pē, kuo tali lelei ai ʻe he kakai ʻAilaní ʻa e pōpoaki ʻo e ʻamanaki mei he Tohitapú naʻe ʻoange kiate kinautolu ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová. ʻOku fakamoʻoniʻi ia ʻe he ngaahi meʻa hono hoko ko ʻeni naʻe hokosia ʻi ʻAilaní.
■ ʻI Dublin naʻe kau ai ha taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová mo hono kiʻi ʻofefine ʻi he ngāue fakamalanga fale-ki-he-falé. Naʻá na fetaulaki ai mo ha fefine ko hono hingoá ko Cathy ʻa ia naʻá ne femoʻuekina ʻaupito ʻi heʻene fānau tokolahi. Naʻe kole ange ʻe he tokotaha Fakamoʻoní pe ʻe lava ke hanga ʻe hono ʻofefiné, ʻa ia naʻá ne ako ki he founga ke malanga aí, ʻo fakahā atu ha kiʻi pōpoaki nounou kiate ia. Naʻe loto ki ai ʻa Cathy, pea naʻe fai ʻe he kiʻi taʻahiné ha kiʻi malanga mahino, naʻe ʻosi teuteuʻi lelei. Naʻe maongo kia Cathy ʻa e mahino ʻa e loto-totonu mo e anga-fakaʻapaʻapa ʻa e kiʻi taʻahiné, pea naʻá ne tali ʻa hono tuʻuaki ange ʻo ha tuleki faka-Tohitapu.
Ki mui mai aí naʻe fakalaulauloto ʻa Cathy ki he mateuteu lelei mo e ʻulungaanga lelei ʻo e kiʻi tokotaha ʻaʻahi ange ko ʻeni kiate iá. “Naʻe maongo kiate au ʻa e malava ke fakahā ʻe ha kiʻi taʻahine siʻisiʻi ha pōpoaki mahuʻinga pehē ʻo ʻikai te ne fiehā,” ko ʻene leá ia. “Naʻá ku fili leva ko e taimi hono hoko ʻe ʻaʻahi mai ai ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová, te u fakafanongo kiate kinautolu.”
ʻI he vahaʻa taimi ko iá naʻe hiki ai ʻa Cathy ki ha kiʻi kolo ʻi he tafaʻaki fakatonga-hihifo ʻo ʻAilaní ʻo ofi ki he kauʻā-fonua ʻo e ongo vahefonua ko Cork mo Kerry. Hili ha taimi siʻi mei ai naʻe ʻaʻahi atu ai ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ki hono matapaá, pea naʻá ne fakaafeʻi kinautolu ki loto. Naʻá ne tali ha ako tuʻumaʻu ʻo e Tohitapú pea ʻi he taimi ní ʻokú ne maʻu ʻa e ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá mo ha niʻihi ʻo ʻene fānaú. ʻOku houngaʻia ʻa Cathy ʻi he holi loto-moʻoni ʻa e kiʻi taʻahiné ke fakahā ange ʻa e ongoongo leleí kiate iá.
■ ʻI he feituʻu ko Tullamore, naʻe talanoa ai ʻi he Tohitapú ʻa e Kau Fakamoʻoní mo ha fefine ko hono hingoá ko Jean ʻi ha vahaʻa taimi ko e taʻu ʻe fitu. ʻI he taimi ʻe niʻihi naʻá ne fakahāhā ai ha mahuʻingaʻia pea tali mo e ngaahi tohí, ka ʻi he ngaahi taimi kehé naʻe hōloa ai ʻa ʻene mahuʻingaʻiá. ʻI he ʻaho ʻe taha, ʻi he ʻaʻahi atu kia Jean ha tokotaha Fakamoʻoni ko hono hingoá ko Frances pea mo hano takanga, naʻá na ʻilo naʻá ne loto-ʻingoʻingo ʻaupito. “Tatau ai pē pe ko e hā ha meʻa naʻá ma leaʻaki,” ko e fakamatala ia ʻa e tokotaha Fakamoʻoní, “naʻá ne toe ʻita lahi ange. Fakaʻosí, naʻá ne talamai kiate kimaua ke ma pulia peá ne haʻaki mai ʻa e matapaá.”
Naʻe fifili ʻa Frances pe ʻe toe hoko pē ha tali meimei tatau mo ia kapau ʻe toe fai ha ngaahi ʻaʻahi ki ai. ‘Mahalo ʻoku ʻikai ke kei ʻaonga ke fai ha ʻaʻahi ki ai kapau ʻoku ʻikai te ne mahuʻingaʻia moʻoni ʻi he pōpoakí,’ ko e fakakaukau ia ʻa Frances. Kae kehe, naʻá ne talanoa ki he meʻá ni mo hono husepānití, ko Thomas, pea naʻe fakatuʻamelie lahi ange ʻa Thomas. Ko e taimi hono hokó naʻá na ʻi he feituʻu ai ko iá, naʻe toe fai ai ha ʻaʻahi kia Jean. Naʻá ne anga-fakakaumeʻa mo tali ʻa e ngaahi tatau ʻo e ongo makasini Taua Leʻo mo e Awake! Naʻe tali lelei pehē mo e toe ngaahi ʻaʻahi naʻe fai ki aí, pea naʻe kamata leva ʻe Thomas mo Frances ha ako Tohitapu tuʻumaʻu ʻi ʻapi mo ia.
Ko e hā naʻe hoko ai ʻa e feliliuakí? ʻOku fakamatala ʻa Jean ʻo pehē, ko e taimi ko ia naʻá ne mātuʻaki taʻefakaʻapaʻapa ai ki he ongo Fakamoʻoní, naʻá ne toki ʻosi fāʻele pea naʻá ne toki ʻatā atu pē mei he fale mahakí. Koeʻuhi ko hono fakahuhu ʻene kiʻi tama toki fāʻeleʻí pea mo hono kei fafanga sēpuni ʻo ʻene kiʻi pēpē ʻoku lahi angé, ko e houa pē ʻe taha mo e konga naʻá ne maʻu ke mohe ai he poʻulí. “Ko e meʻa fakamuimui taha naʻá ku loto ke u faí,” ko e lea ia ʻa Jean, “ko ha talanoa ʻo kau ki he lotú.”
ʻI loto ʻi he māhina ʻe ua naʻe maʻu ai ʻe Jean ʻa e ngaahi fakataha kotoa ʻa e fakatahaʻangá, pea ʻi loto ʻi he māhina ʻe fā naʻá ne kau ai ʻi he ngāue fakafaifekaú. He māhina ʻe hongofulu mei he taimi naʻe kamata ai ʻene ako Tohitapú, naʻá ne papitaiso leva. ʻI he taimi ní ko e meʻa ko ia naʻe hokosia tonu ʻe Jean ʻoku tokoni ia ki heʻene ngāue fakafaifekaú. ʻOkú ne pehē: “Kapau ʻoku ou fetaulaki mo ha taha ʻoku mātuʻaki taʻefakaʻapaʻapa, ʻoku ou feinga ke u maʻu ʻa e mahino lahi ange. ʻOku ou tohiʻi maʻu pē ʻa e meʻa ko iá. Mahalo pē ʻe liliu ʻa e tuʻunga ko iá ʻi he taimi te u foki ai ki aí; ʻe ongoʻi lelei ange nai ai ʻa e tokotahá mo fie fanongo ange.”