LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w98 4/15 p. 3-4
  • Kuo ʻOsi Tohi Koā ki Muʻa Hotau Kahaʻú?

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Kuo ʻOsi Tohi Koā ki Muʻa Hotau Kahaʻú?
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1998
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • ʻE Lava Ke Ke Puleʻi Ho Ikuʻangá?
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2005
  • Ko e Hā ʻOkú Ne Puleʻi Ho Kahaʻú?
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2005
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1998
w98 4/15 p. 3-4

Kuo ʻOsi Tohi Koā ki Muʻa Hotau Kahaʻú?

KO HA Kalisitiane, Mosilemi, Siu, Hinitū, pe ko ha tokotaha tui ki ha lotu ʻe taha​—ko e kakai ʻo e ngaahi tuí kotoa pē, ʻoku nau hokosia ʻa e fakatamaki mo e mamahi ʻi he meʻa peheé.

Ko e fakatātaá, ʻi Tīsema 6, 1997, naʻe hoko ai ha fakatamaki fakalilifu ʻi he kolo ʻo Saipīlia ko Irkutsk. Ko ha fuʻu vakapuna uta AN-124 naʻe mate ʻa hono mīsini ʻe ua ʻi heʻene mahikí hake pē. Ko e vakapuná, ʻi heʻene fonu penisiní, naʻá ne tūʻulu atu ki ha feituʻu nofoʻanga. Naʻe lōmekina ai ʻe he afí ha ngaahi fale ʻapātimeni, ʻo hoko ai ʻa e mate mo e lavelavea ʻa e fuʻu kau nofo ai tokolahi naʻe ʻikai lava ke tokonia, ʻo kau ai ʻa e fānau taʻehalaia.

ʻI he feituʻu ko ia ʻi Saipīlia naʻe hoko ai ʻa e fakatuʻutāmakí, ngalingali ʻoku ʻi ai ʻa e kakai mo e ngaahi fakakaukau fakalotu kehekehe. ʻOku fakahaaʻi nai ai ʻe he niʻihi ʻa ʻenau tui ki he Lotu faka-Kalisitiané, ka ʻoku lava ke nau kei tui pē ko e fakatamakí ko e nunuʻa ia ʻo e tufakangá. Ko kinautolu mo e niʻihi kehe ʻoku nau ongoʻi nai, ‘Ko e finangalo pē ia ʻo e ʻOtuá, pea kapau ko kinautolu ko ia naʻe maté naʻe ʻikai te nau mate ʻi he foungá ni, naʻe pau pē ke nau mate ʻi ha founga ʻe taha​—ko honau tufakangá pē ia.’

Ko e fakakaukau peheé, pe ʻoku leaʻaki pe ʻikai, ʻoku tapua mai ai ha fakakaukau ʻoku anga-maheniʻaki ʻi he ngaahi lotu lahi, takatakai ʻi he kolopé​—ko e tufakangá. ʻOku tui ʻa e kakai tokolahi ko hotau kahaʻú, mei he ʻaho ʻo hotau fanauʻí ki he ʻaho ʻo ʻetau maté, ʻi ha founga kuo tohi ia ki muʻa.

Ko e tui ki he tufakangá ʻoku ʻi ai hono ngaahi tuʻunga kehekehe, ʻo ʻai ai ke faingataʻa hano fakamatalaʻi ke kāpui kotoa. ʻOku fakahaaʻi tefito ʻi he tufakangá ʻa e foʻi fakakaukau ko e meʻa kotoa pē ʻa ia ʻoku hokó, ko e ngāue kotoa pē, ko e meʻa kotoa pē​—tatau ai pē pe ʻoku lelei pe kovi—ʻoku taʻealakalofi; kuo ʻosi fakapapauʻi ia ke hoko koeʻuhi kuo ʻosi fakapapauʻi ia ki muʻa ʻe ha mālohi māʻolunga ange, ʻo fakalaka atu ia ʻi he mapuleʻi ʻa e tangatá. Ko e fakakaukau peheé ʻoku lava ke maʻu ia ʻi he ʻasitalolosiá, ʻi he karma ʻo e lotu-Hinituú mo e lotu-Putá, pea pehē foki ki he tokāteline ʻa Puleʻanga-Haʻa-Kalisitiane ko e tomuʻa fakapapauʻi ʻo e tufakangá. ʻI Pāpilonia ʻo e kuonga muʻá, naʻe tui ai ʻa e tangatá naʻe puleʻi ʻe he ngaahi ʻotuá ʻa e tufakangá pea mo e kahaʻú ʻi ha tohi fakamoʻoni kuo tohi. ʻOku fakamahaloʻi, ko fē pē ʻa e ʻotua kuó ne puleʻi ʻa e “ngaahi pepa ʻo e tufakanga” ko ʻení ʻoku lava ke ne fakapapauʻi ʻa e ngaahi tufakanga ʻo e tangatá, ko e ngaahi puleʻangá, pea naʻa mo e ngaahi ʻotuá tonu.

ʻOku fakakaukau ʻa e kau tui tokolahi ʻi he tuʻutuʻuni fakaʻotua ki muʻa ke fanauʻi ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá, ʻoku fakapapauʻi ai ʻe he ʻOtuá ʻa e meʻa kotoa ʻe hoko ki he kakaí, ʻo kau ai ʻa e lōloa ʻo ʻenau moʻuí, pe te nau tangata pe fefine, koloaʻia pe masiva, mamahi pe fiefia. Ko e ngaahi meʻá ni kotoa ʻoku pehē ʻoku ʻi he ʻatamai ia ʻo e ʻOtuá pe ʻe tohi ia ʻi ha tohi ki muʻa ke hokó. Ko ia ai, ʻoku ʻikai ke foʻou ki ha taha tui ke ne pehē ʻi he taimi ʻoku hoko ai ʻa e fakatamakí, “mektoub,”​—kuo tohi! ʻOku fakaʻuhingaʻi koeʻuhi ko e tomuʻa ʻilo ʻe he ʻOtuá ʻa e meʻa kotoa pē, ʻoku pau foki ke ne toe fakapapauʻi ʻa e faʻahinga ʻe talangofua ki aí mo e faʻahinga ʻe talangataʻá. Ko ia, ko e kau tui pehē tokolahi ʻoku nau tui naʻa mo e ki muʻa ke fanauʻi ha tokotahá, kuo ʻosi fakapapauʻi ʻe he ʻOtuá ia pe ʻokú ne tufakanga ki he moʻui taʻengata fiefia ʻi he Palataisí pe te ne maʻu ʻa e malaʻia taʻengatá.

Te ke ongoʻi nai ʻoku mātuʻaki ongo tatau ʻeni mo e tokāteline tomuʻa fakapapauʻi ʻo e tufakangá kuo akoʻi ʻi he ngaahi siasi ʻe niʻihi ʻo Puleʻanga-Haʻa-Kalisitiané. Ko e tokotaha poupou Palotisani tuʻu-ki-muʻa ʻo e tomuʻa fakapapauʻi ʻo e tufakangá ko e Tokotaha Fakalelei-Lotu Falanisē ko Sione Kalavini ʻi he senituli hono 16. Naʻá ne fakaʻuhingaʻi ʻa e tomuʻa fakapapauʻi ʻo e tufakangá ko e “tuʻutuʻuni taʻengata ʻa e ʻOtuá, ʻa ia kuó ne ʻosi fakapapauʻi ai ʻa e meʻa kuó ne loto ke fai ki he tangata taki taha. ʻOku ʻikai ke fakatupu ʻa e tokotaha kotoa ʻi he tuʻunga tatau, ka ko e moʻui taʻengatá ʻoku tomuʻa fakapapauʻi ia maʻá e niʻihi pea ko e fakamalaʻia taʻengata maʻá e niʻihi kehe.” Naʻe toe pehē ʻe Kalavini: “Naʻe ʻikai ngata pē ʻi he tomuʻa ʻilo ʻe he ʻOtuá ʻa e tō ʻa e ʻuluaki tangatá, pea ʻi he ʻuluaki tangatá ʻa e ʻauha ʻo hono hakó; kae pehē foki ʻi hono lotó tonu naʻá ne fokotuʻutuʻu ia.”

Ka ʻoku ʻikai ke tui fakafoʻituitui ʻa e kau mēmipa kotoa pē ʻo e ngaahi lotu ʻoku nau akoʻi ʻa e tomuʻa fakapapauʻi ʻo e tufakangá pe meʻa kotoa kuo ʻosi tuʻutuʻuní ki he meʻa ko iá. ʻOku tuhu moʻoni ʻa e niʻihi ʻoku lave ʻa e ngaahi tohi fakalotú ki he tauʻatāina ʻa e tangatá ke filí. Ko hono moʻoní, kuo ʻi ai ʻa e fekīhiaki lahi ʻi he ngaahi ngāue ʻa e tangatá, pe ko e nunuʻa nai ia ʻo ha fili tauʻatāina fakaetangata pe kuo ʻosi tomuʻa fakapapauʻi kinautolu ʻe he ʻOtuá. Ko e fakatātaá, kuo kikihi ʻa e niʻihi ko e tangatá kuo pau ke tauʻatāina ia ke fili mo fai ha meʻa, koeʻuhi he ko e ʻOtuá, ʻa ia ʻoku fakamaau totonú, ʻokú ne tuku ia ki he tangatá pea te ne fai ha fakamatala ki heʻene ngaahi ngāué. Kuo pehē ʻe he niʻihi ʻoku fakatupunga ʻe he ʻOtuá ʻa e ngaahi ngāue ʻa e tangatá ka ko e tangatá ʻi ha founga ʻokú ne “maʻu” ia pea ʻokú ne hoko ai ʻo fakafatongiaʻaki ia. Kae kehe, ʻi hono fakalūkufuá, ʻoku tui ʻa e tokolahi ko e meʻa kotoa pē, lahi pe siʻi, ʻi heʻetau moʻui fakaʻahó kuo ʻosi tuʻutuʻuniʻi ia ʻe he ʻOtuá.

Ko e hā ʻokú ke tui ki aí? Kuo ʻosi fakapapauʻi ʻe he ʻOtuá ʻa e meʻa ʻe hoko ki ho kahaʻú? ʻOku maʻu moʻoni ʻe he tangatá ʻa e tauʻatāina ke filí, ʻa e malava ke fai ʻa e ngaahi fili fakaʻaho fekauʻaki mo honau kahaʻú? Ko e hā hano lahi ʻa e fakafalala hotau tufakangá ki heʻetau ngaahi ngāué tonu? ʻE kumi ʻa e kupu hono hokó ke ʻomai ha ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení.

[Maʻuʻanga ʻo e Tā ʻi he peesi 3]

SEL/Sipa Press

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share