Ngaahi Fehuʻi mei he Kau Lautohí
ʻE lava fēfē ʻe ha uaifi Kalisitiane ʻo ʻai ke mafamafatatau ʻa e mateaki ki he ʻOtuá mo e fakamoʻulaloa ki hono husepāniti taʻetuí kapau ʻokú ne kau ʻi he ngaahi fakafiefia ʻi he ʻaho mālōlō fakalotú?
Ko ʻene fai peheé ʻe fiemaʻu ki ai ʻa e poto mo e fakapotopoto. Ka ʻokú ne fai ʻa e meʻa totonu ʻi he feinga ke ʻai ke mafamafatatau ʻa hono ongo ngafá. Naʻe fai ʻe Sīsū ʻa e akonaki ʻo fekauʻaki mo ha tuʻunga tatau: “ʻAnge kia Sisa ʻa e ngāhi meʻa ʻa Sisa; pea ki he ʻOtua ʻa e ngāhi meʻa ʻa e ʻOtua.” (Mātiu 22:21) Ko e moʻoni, naʻá ne feangai mo e ngaahi ngafa ki he ngaahi founga-pulé, ʻa ia naʻe tala ki mui ki he kau Kalisitiané ke nau hoko ʻo fakamoʻulaloa ki aí. (Loma 13:1) Neongo ia, ko ʻene akonakí ʻoku lava ke toe ngāueʻaki ia ʻi hono ʻai ʻe ha uaifi ke mafamafatatau ʻa hono ngaahi ngafa ki he ʻOtuá pea mo ʻene fakamoʻulaloa Fakatohitapu ki hono husepānití, ʻo tatau ai pē pe ko ha tokotaha taʻetui ia.
ʻOku ʻikai ha taha ʻe alāanga mo e Tohitapú te ne fakaʻikaiʻi ʻokú ne fakamamafaʻi ko e ʻuluaki ngafa ʻo ha Kalisitiane ʻoku fai ia ki he ʻOtua Māfimafi-Aoniú, ke ne hoko ʻo mateaki kiate ia ʻi he taimi kotoa pē. (Ngāue 5:29) Neongo ia, ʻi he ngaahi tuʻunga lahi ʻoku lava ki ha tokotaha lotu moʻoni ke ne fai ha fakakaukau ki he ngaahi kole pe ngaahi fiemaʻu ʻa ha tokotaha taʻetui ʻi he tuʻunga mafaí lolotonga ia ʻoku ʻikai te ne kau ʻi hano maumauʻi ʻa e ngaahi lao māʻolunga ʻa e ʻOtuá.
ʻOku tau maʻu ha faʻifaʻitakiʻanga ko ha lēsoni ʻi he kau Hepelū ʻe toko tolú, hangē ko ia ʻoku fakamatalaʻi ʻi he Taniela vahe 3. Ko honau tokotaha māʻolunga fakapuleʻangá, ʻa Nepukanesa, naʻá ne tuʻutuʻuni kiate kinautolu mo e niʻihi kehé ke nau ʻi he tokalelei ʻo Tulá. ʻI hono ʻiloʻi naʻe fakapolokalamaʻi ha lotu loí, ngalingali naʻe mei fili ʻe he kau Hepelū ʻe toko tolú ke fakaʻehiʻehi mei haʻanau ʻi ai. Mahalo pē naʻe malava ʻa Taniela ke kalofi tonu ia mei ai, ka naʻe ʻikai lava ʻa e toko tolú ni.a Ko ia, naʻa nau fili ki he tuʻunga ʻo hono maʻu iá, ka heʻikai—pea naʻe ʻikai—te nau kau ʻi ha tōʻonga fehālaaki.—Taniela 3:1-18.
ʻI he tuʻunga meimei tatau, ʻi he ngaahi taimi takatakai ʻi he ʻaho mālōloó ʻe kole nai pe fiemaʻu ʻe ha husepāniti taʻetui ke fai ʻe hono uaifi Kalisitiané ha meʻa te ne saiʻia ke fakaʻehiʻehi mei ai. Fakakaukau atu ki ha ngaahi fakatātā: ʻOkú ne tala ange kiate ia ke ne ngaohi ha meʻakai pau ʻi he ʻaho te ne kātoangaʻi ai mo e niʻihi kehé ha ʻaho mālōlō. Pe ʻokú ne fiemaʻu ʻa e fāmilí (kau ai hono uaifí) ke nau ʻaʻahi ki hono ngaahi kāingá ʻi he ʻaho ko iá ki ha kai pe ko ha ʻaʻahi fakasōsiale pē. Pea naʻa mo e ki muʻa ʻi he ʻaho mālōloó, te ne pehē nai ki hono uaifí, kuo pau ke ne fai haʻane ngaahi fakatau ʻi he lolotonga ʻo ʻene ʻalu ʻo fai ha fakataú—ko e ngaahi meʻakai makehe ki he ʻaho mālōloó, ko e ngaahi meʻa ke ngāueʻaki ko e ngaahi meʻaʻofa, pe ko ha pepa kofu meʻaʻofa mo e ngaahi kaati ke ngāueʻaki fakataha mo ʻene ngaahi meʻaʻofá.
ʻOku totonu foki ki he uaifi Kalisitiané ke ne fakapapauʻi ke ʻoua ʻe kau ʻi he ngaahi ngāue fakaelotu loí, kae fēfē ʻa e ngaahi kole peheé? Ko ia ʻa e ʻulu ʻi he fāmilí, pea ʻoku pehē ʻe he Folofola ʻa e ʻOtuá: “A e kau fefine, fakavaivai [“anganofo,” NW] akimoutolu ki ho mou unoho o moutolu, he oku gali ia i he Eiki.” (Kolose 3:18, PM) ʻI he ngaahi tuʻungá ni, ʻe lava ke ne fakahaaʻi ʻa e anganofo fakaeuaifí lolotonga ia ʻokú ne kei hoko ʻo mateaki ki he ʻOtuá? Kuo pau ke ne fili ʻa e founga ke ʻai ai ke mafamafatatau ʻa e talangofua ki hono husepānití mo ʻene talangofua taʻefakangatangata kia Sihová.
ʻI ha ngaahi taimi kehe, ʻe kole ange nai ʻe hono husepānití kiate ia ke ne ngaohi ha meʻakai pau, pe koeʻuhi ko hono mamaná ia pe koeʻuhi ʻokú ne anga ki hono maʻu ʻa e meʻakai ko iá ʻi ha faʻahitaʻu tefito. Te ne loto ke fakahaaʻi ʻene ʻofa kiate iá mo ʻene ʻiloʻi ʻa hono tuʻunga-ʻulú. ʻE lava ke ne fai ia neongo ko ʻene fai ʻa e kole ʻi he taimi ko iá ki ha ʻaho mālōlō? ʻOku malava nai ʻe he ngaahi uaifi Kalisitiane ʻe niʻihi ke fai ia mo ha konisēnisi lelei, ʻo fakakaukau pē ki ai ko ha ngāue anga-maheni ʻo hono teuteuʻi ʻo e meʻakai fakaʻahó. Ko e moʻoni, ʻoku ʻikai ha Kalisitiane mateaki te ne fakafehokotaki ki ai ha ʻuhinga fakaeʻaho mālōlō, neongo kapau ʻoku pehē ʻa hono husepānití. ʻI he tuʻunga meimei tatau, te ne fiemaʻu nai ia ke na ō ʻi he taimi ʻokú ne ʻaʻahi ai ki hono ngaahi kāingá ʻi he ngaahi taimi kehekehe ʻi he māhina pe taʻu taki taha. ʻE lava ke ne fai ia neongo kapau ko e ʻaho ia ʻi ha ʻaho mālōlō? Pe te ne loto-lelei totonu ke fakatau mai ʻa e ngaahi meʻa ʻi heʻene kolé, ʻo ʻikai fakamāuʻi ʻa e meʻa ʻokú ne fakataumuʻa ke faiʻaki ʻa e ngaahi meʻa ʻokú ne fakatau mai kiate ia ʻi heʻene fai ʻene fakataú?
Ko e moʻoni, ʻoku totonu ke fakakaukau ha uaifi Kalisitiane ʻo fekauʻaki mo e niʻihi kehé—ʻa e uesia kinautolú. (Filipai 2:4) Te ne saiʻia ke fakaʻehiʻehi mei he ʻai ke hā ʻokú ne kaunga ki he ʻaho mālōloó, ʻo hangē pē ko ia ʻoku ngalingali naʻe saiʻia ʻa e kau Hepelū ʻe toko tolú ke ʻoua ʻe sio kiate kinautolu ʻa e niʻihi kehé ʻi heʻenau fononga ki he tokalelei ʻo Tulá. Ko ia te ne feinga fakapotopoto nai ke fakaʻuhinga mo hono husepānití ke sio, kapau ʻokú ne fakakaukauʻi ange ʻa ʻene ngaahi ongoʻí, te ne lava nai ʻo fai ʻiate ia pē ha ngaahi meʻa pau fekauʻaki mo e ʻaho mālōloó ke fakaʻatā ai ha uaifi ʻoku ʻofa mo ʻapasia kiate ia. Te ne sio nai ai ki he fakapotopoto ke ʻoua ʻe ʻai kinaua fakatouʻosi ʻi ha tuʻunga ʻoku malava ke fakamā kapau ʻe pau ke fakafisi ʻa e uaifí ia ke kau ʻi he ngaahi tōʻonga fakalotu loí. ʻIo, ko e fetalanoaʻaki anga-mokomoko ki muʻá ʻe iku nai ia ki hano fakaleleiʻi ʻi he melino.—Palovepi 22:3.
ʻI he ʻanalaiso fakaʻosí, kuo pau ke fakafuofuaʻi ʻe he Kalisitiane loto-tōnungá ʻa e ngaahi moʻoniʻi meʻá pea toki fili ʻa e meʻa ke faí. Kuo pau ke muʻomuʻa ʻa e talangofua ki he ʻOtuá, ʻo hangē ko ia naʻe hoko ʻi he kau Hepelū ʻe toko tolú. (1 Kolinito 10:31) Ka ʻi he fakakaukau ki he meʻa ko iá, kuo pau ke fili ʻa e Kalisitiane tāutaha ki he ngaahi meʻa ʻe ʻikai fakangaloku ʻe lava ke fai ʻi he kole ʻa ha taha ʻokú ne maʻu ha mafai ʻi he fāmilí pe ʻi he feituʻú.
[Fakamatala ʻi lalo]
a Sio ki he “Ngaahi Fehuʻi mei he Kau Lautohí” ʻi he Taua Leʻo ʻo ʻAokosi 1, 2001.