Kau Mātuʻa Akoʻi ʻa e Niʻihi Kehé ke Fua ʻa e Fatongiá
ʻI HE ngaahi fakatahaʻanga ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻi māmani lahi, ʻoku ʻi ai ha fiemaʻu fakavavevave ki ha kau tangata ʻe malava ke nau ngāue ʻi he ngaahi tuʻunga fakaeʻovasiá. ʻOku ʻi ai ʻa e ngaahi ʻuhinga tefito ʻe tolu ki he fakalahi ko ʻení.
ʻUluakí, ʻoku fakahoko ʻe Sihova ʻene talaʻofa ke ʻai ʻa e “momoʻi meʻa ko e puleʻanga malohi.” (Aisea 60:22) ʻI heʻene ʻofa maʻataʻataá, ʻoku meimei ko e toko taha miliona ʻa e kau ākonga foʻou kuo nau papitaiso ko e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihova ʻi he taʻu ʻe tolu kuo maliu atú. ʻOku fiemaʻu ʻa e kau tangata fua fatongiá ke tokoni ki he faʻahinga papitaiso foʻou ko ʻení ke nau fakalakalaka atu ki he tuʻunga matuʻotuʻa faka-Kalisitiané.—Hepelu 6:1.
Uá, ko e niʻihi kuo nau ngāue ko e kau mātuʻa ʻi ha ngaahi hongofuluʻi taʻu kuo ʻai kinautolu ʻe he taʻumotuʻá pe ngaahi palopalema ʻo e moʻuileleí ke fakasiʻisiʻi ai ʻa e ngāue ʻoku nau fua ʻi he fakatahaʻangá.
Tolú, ko ha tokolahi ʻo e kau mātuʻa Kalisitiane faivelengá ʻoku nau ngāue he taimí ni ko e kau mēmipa ʻo e Ngaahi Kōmiti Fetuʻutaki Faka-Falemahakí, Ngaahi Kōmiti Langa Fakaefeituʻú pe Ngaahi Kōmiti Holo ʻAsemipilií. ʻI he ngaahi tuʻunga ʻe niʻihi, naʻe pau ke nau aʻusia ai ha mafamafatatau ʻaki hono tuku atu ha niʻihi ʻo honau ngaahi fatongia ʻi heʻenau fakatahaʻanga fakalotofonuá.
ʻE malava fēfē leva ke aʻusia ʻa e fiemaʻu vivili ki ha toe kau tangata tāú? Ko e akoʻí ko e meʻa tefitó ia. ʻOku fakalototoʻaʻi mai ʻe he Tohitapú ʻa e kau ʻovasia Kalisitiané ke nau akoʻi ʻa e “kau tangata ala-falalaʻanga . . . ko ha niʻihi te nau mafai ke akoʻaki ki ha kakai kehe foki.” (2 Timote 2:2) Ko e foʻi veape ke akoʻí ʻoku ʻuhingá ke akoʻi koeʻuhí ke feʻunga, taau pe potopotoʻi. Tau lāulea angé ki he founga ʻe malava ai ʻa e kau mātuʻá ke akoʻi ha kau tangata taau kehe.
Muimui ʻi he Faʻifaʻitakiʻanga ʻa Sihová
Naʻe ‘feʻunga, taau mo potopotoʻi’ moʻoni ʻa Sīsū Kalaisi ʻi heʻene ngāué—pea ʻoku ʻikai ha ofo ai! Naʻe akoʻi ia ʻe Sihova ko e ʻOtuá tonu. Ko e hā ʻa e ngaahi meʻa naʻá ne ʻai ʻa e polokalama ako ko ʻení ke mātuʻaki ola leleí? Naʻe lave ʻa Sīsū ki ha meʻa ʻe tolu, hangē ko ia ʻoku lēkooti ʻi he Sione 5:20: “ʻOku [1] ʻofa ʻa e Tamai ki he ʻAlo, pea ʻoku ne [2] fakahā ki ai ʻa e ngaahi meʻa kotoa pe ʻoku fai ʻe he ʻEne ʻAfio: pea te ne fakahā ki ai ha [3] ngaahi ngaue ʻoku hulu atu ʻi he ngaahi meʻa ni.” Ko hano sivisiviʻi ʻa e ngaahi meʻá ni taki taha te ne ʻomai ai ʻa e fakamaama ki he tuʻunga-lea ko e akoʻí.
Fakatokangaʻi naʻe ʻuluaki pehē ʻe Sīsū: “ʻOku ʻofa ʻa e Tamai ki he ʻAlo.” Mei he kamataʻanga pē ʻo e fakatupú, naʻe ʻi ai ha haʻi māfana ʻi he vahaʻa ʻo Sihova mo hono ʻAló. ʻOku ʻomai ʻe he Palovepi 8:30 (NW) ʻa e fakamaama ki he vahaʻangatae ko iá: “Ko e taimi ko iá naʻá ku [Sīsū] hoko ʻo ʻi hono tafaʻakí [Sihova ko e ʻOtuá] ko ha tufunga lahi, pea naʻá ku hoko ko e tokotaha naʻá ne hōhōʻia tefito ai ʻi he ʻaho ki he ʻaho, ʻo u hoko ʻo fiefia ʻi hono ʻaó ʻi he taimi kotoa pē.” Naʻe ʻikai ha toe veiveiua ʻi he fakakaukau ʻa Sīsuú ko Sihová naʻe “hōhōʻia” ʻiate ia. Pea naʻe ʻikai ke fufū ʻe Sīsū ʻa e fiefia naʻá ne ongoʻi he lolotonga ʻene ngāue ʻi he tafaʻaki ʻo ʻene Tamaí. He lelei lahi ē ko e taimi ʻoku ʻi ai ai ha vahaʻangatae māfana mo ʻatā ʻi he vahaʻa ʻo e kau mātuʻa Kalisitiané pea mo e faʻahinga ko ia ʻoku nau akoʻí!
Ko e meʻa hono ua naʻe lave ki ai ʻa Sīsuú, ʻoku pehē ko e Tamaí naʻá ne “fakahā ki ai ʻa e ngaahi meʻa kotoa pe ʻoku fai ʻe he ʻEne ʻAfio.” ʻOku fakapapauʻi mai ʻe he ngaahi foʻi leá ni ʻa e meʻa ʻoku fakahaaʻi ʻi he Palovepi 8:30, ʻa ia ko Sīsuú naʻe ʻi he “tafaʻaki” ʻo Sihová lolotonga hono fakatupu ʻo e ʻunivēsí. (Senesi 1:26) ʻOku malava ʻa e kau mātuʻá ke nau muimui ʻi he faʻifaʻitakiʻanga lelei ʻaupito ko iá ʻaki ʻa e ngāue vāofi mo e kau sevāniti fakafaifekaú, ʻo fakahaaʻi kiate kinautolu ʻa e founga ke fakahoko ai ʻi ha founga lelei honau ngaahi ngafá. Kae kehe, ko e kau sevāniti fakafaifekau toki fakanofó ʻoku ʻikai ko e faʻahinga pē ia ʻoku fiemaʻu ki ai ha akoʻi fakalakalaká. Fēfē ʻa e fanga tokoua loto-tōnunga ko ia kuo nau kakapa atu ki he tuʻunga ko e ʻovasiá ʻi he ngaahi taʻu lahi ka kuo ʻikai pē ke fakanofo kinautolu iá? (1 Timote 3:1) ʻOku totonu ki he kau mātuʻá ke nau fai ha akonaki papau ki he kau tangata peheé koeʻuhi ke nau ʻilo ʻa e tafaʻaki ke fakahanga ki ai ʻenau ngaahi feingá.
Ko e fakatātaá, ʻoku falalaʻanga nai, tauhi-taimi mo tōtōivi ha sevāniti fakafaifekau ʻi hono tokangaʻi hono ngaahi ngafá. ʻOkú ne toe hoko nai ko ha faiako lelei. ʻI he ngaahi tafaʻaki lahi, ʻokú ne fai nai ha ngāue lelei ʻaupito ʻi he fakatahaʻangá. Kae kehe, ʻoku ʻikai nai te ne fakatokangaʻi ʻokú ne hehema ke anga-fefeka ʻi heʻene feangainga mo e kaungā Kalisitiané. ʻOku fiemaʻu ki he kau mātuʻá ke nau fakahāhā “ʻa e angavaivai ʻa poto.” (Semisi 3:13) ʻIkai ko ha anga-ʻofa ia ki ha tokotaha mātuʻa ke ne lea ki he sevāniti fakafaifekaú, ʻo fakaeʻa mahino ʻa e palopalemá, ʻoange ha ngaahi fakatātā pau pea fai ha ngaahi fokotuʻu ʻaonga ki ha fakalaka ki muʻa? Kapau ʻe tokanga ʻa e tokotaha mātuʻá ʻo ‘fakaifo ʻene leá ʻaki ha masima,’ ko ʻene ngaahi poupoú ʻe tali lelei. (Kolose 4:6) Ko hono moʻoní, ʻe ʻai ʻe he sevāniti fakafaifekaú ʻa e ngafa ʻo e tokotaha mātuʻá ke fakafiefia lahi ange ʻaki ʻene hoko ʻo mateuteu loto-lelei ke fanongo mo tali ha akonaki pē ʻokú ne maʻu.—Sāme 141:5.
ʻI he ngaahi fakatahaʻanga ʻe niʻihi, ʻoku fai ai ʻe he kau mātuʻá hano akoʻi ʻaonga mo hokohoko ʻa e kau sevāniti fakafaifekaú. Ko e fakatātaá, ʻoku nau ʻave ʻa e kau sevāniti fakafaifekau tāú fakataha mo kinautolu ʻi he taimi ʻoku nau ʻaʻahi ai ki he kau puké pe ko e kau taʻumotuʻá. ʻOku maʻu ʻe he kau sevāniti fakafaifekaú ʻi he foungá ni ʻa e taukei ʻi he ngāue fakaetauhisipí. Ko hono moʻoní, ʻoku lahi ʻa e meʻa ʻe malava ke fai ʻe ha sevāniti fakafaifekau ke fakalahi atu ai ʻa ʻene fakalakalaka fakalaumālié.—Sio ki he kiʻi puha ʻi lalo ʻoku fakakaveinga “Meʻa ʻOku Malava ke Fai ʻe he Kau Sevāniti Fakafaifekaú.”
Ko e meʻa hono tolu naʻá ne ʻai ʻa e akoʻi ʻo Sīsuú ʻo mātuʻaki ola leleí he naʻe akoʻi ia ʻe Sihova mo ha fakakaukau ki ha fakalakalaka ʻi he kahaʻú. Naʻe lea ʻa Sīsū ʻo fekauʻaki mo e Tamaí ʻo pehē te ne fakahā ki he ʻAló ʻa e “ngaahi ngaue ʻoku hulu atu ʻi he ngaahi meʻa ni.” Ko e taukei naʻe maʻu ʻe Sīsū ʻi he taimi naʻe ʻi māmani aí naʻe fakaivia ai ia ke ne fakatupulekina ʻa e ngaahi ʻulungaanga ʻe fiemaʻu kiate ia ki hono fakahoko ʻa e ngaahi ngafa ʻi he kahaʻú. (Hepelu 4:15; 5:8, 9) Ko e fakatātaá, ko ha ngafa mafatukituki lahi ē ʻe vavé ni ke maʻu ʻe Sīsuú—ʻa hono fokotuʻu hake mo fakamāuʻi ʻa e laui piliona ʻo e kakai ʻoku lolotonga maté!—Sione 5:21, 22.
ʻI hono akoʻi ʻa e kau sevāniti fakafaifekaú, ʻoku totonu ki he kau mātuʻa ʻi he ʻaho ní ke nau fakakaukau atu ki he ngaahi fiemaʻu ʻi he kahaʻú. Lolotonga ʻoku hā ngali feʻunga pē ʻa e kau mātuʻa mo e kau sevāniti fakafaifekaú ki hono tokangaʻi ʻa e ngaahi fiemaʻu lolotongá, ʻe kei pehē ai pē kapau ʻe fokotuʻu ha fakatahaʻanga foʻou? Kapau ʻoku fokotuʻu ha ngaahi fakatahaʻanga? ʻI he lolotonga ʻa e taʻu ʻe tolu kuo maliu atú, ne laka hake he ngaahi fakatahaʻanga foʻou ʻe 6,000 ʻi māmani lahi. Ko ha fuʻu tokolahi ē ʻo e kau mātuʻa mo e kau sevāniti fakafaifekau ʻoku fiemaʻu ki hono tokangaʻi ʻa e ngaahi fakatahaʻanga foʻou ko iá!
Kau mātuʻa, ʻoku mou muimui ʻi he faʻifaʻitakiʻanga ʻa Sihová ʻaki hono fakatupu ha vahaʻangatae fakafoʻituitui māfana mo e kau tangata ʻoku mou akoʻí? ʻOku mou fakahā kiate kinautolu ʻa e founga ke fakahoko ai ʻenau ngāué? ʻOku mou fakakaukau atu ki ha ngaahi fiemaʻu ʻi he kahaʻú? Ko e muimui ʻi he faʻifaʻitakiʻanga ʻa Sihova ʻi heʻene akoʻi ʻa Sīsuú ʻe hoko ai ha ngaahi tāpuaki lahi ki he tokolahi.
ʻOua ʻe Manavasiʻi ke Vaheʻi Atu
Ko e kau mātuʻa taukei ko ia ʻoku nau maheni ki hono fua ha ngaahi fatongia mamafá ʻoku nau kiʻi toumoua nai ke vaheʻi atu ʻa e mafaí ki he niʻihi kehé. Ne nau feinga nai ke fai pehē ʻi he kuohilí ka naʻe taʻefakafiemālie ʻa e ngaahi olá. Ko ia, ʻoku nau maʻu nai ʻa e fakakaukau, ‘Kapau ʻokú te loto ke fai lelei ha ngāue, kuo pau ke te fai pē ia ʻe kita.’ Ka ʻoku fehoanaki ʻa e fakakaukaú ni mo e finangalo ko ia ʻo Sihova ʻoku fakahaaʻi ʻi he ngaahi Konga Tohitapú, ke maʻu ako ʻa e kau tangata ʻoku siʻi ʻenau taukeí mei he faʻahinga ʻoku taukei lahi angé?—2 Timote 2:2.
Naʻe loto-mamahi ʻa e ʻapositolo ko Paulá ʻi he taimi naʻe liʻaki ai ʻe he taha ʻo hono kaungā fonongá, ko Sione Maʻake, ʻa hono ngafa ʻi Pamifilia pea foki ia ki ʻapí. (Ngāue 15:38, 39) Kae kehe, naʻe ʻikai ke fakaʻatā ʻe Paula ʻa e fakaholomui ko iá ke ne loto-siʻi ai mei hono akoʻi ʻa e niʻihi kehé. Naʻá ne fili ha toe kiʻi talavou ʻe taha, ʻa Tīmote, pea akoʻi ia ʻi he ngāue fakamisinalé.a (Ngāue 16:1-3) Naʻe fetaulaki ʻa e kau misinalé mo e fakafepaki kakaha ʻi Pēlea pea hoko ai ʻo taʻefakapotopoto kia Paula ke ne kei nofo ai. Ko ia ai, naʻá ne tuku ʻa e fakatahaʻanga foʻoú ke tokangaʻi ʻe Sailosi, ko ha tokoua taʻumotuʻa ange mo matuʻotuʻa pea mo Tīmote. (Ngāue 17:13-15) ʻOku ʻikai ha veiveiua naʻe ako ʻe Tīmote ʻa e meʻa lahi meia Sailosi. Ki mui ai, ʻi he taimi naʻe mateuteu ai ʻa Tīmote ke tali ha toe fatongia ʻe tahá, naʻe ʻave ia ʻe Paula ki Tesalonaika ke fakalototoʻaʻi ʻa e fakatahaʻanga aí.—1 Tesalonaika 3:1-3.
Ko e vahaʻangatae ʻo Paula mo Tīmoté naʻe ʻikai hangē ia ha fakafoufoungá, momoko pe tukunoaʻi ʻa e taha kehé. Naʻe ʻi ai ha haʻi māfana ʻi hona vaá. ʻI he taimi naʻe tohi ai ki he fakatahaʻanga ʻi Kolinitoó, naʻe lave ʻa Paula kia Tīmote, ʻa ia naʻá ne palani ke ʻave ia ki ai, ko hono ‘foha ʻoku ʻofa ai, pea ko e tōnunga ʻi he ngaue ʻa e ʻEikí.’ Naʻá ne tānaki atu: “[Ko Tīmote] te ne fakamanatu kiate kimoutolu ʻeku toʻonga ʻi he moʻui faka-Kalaisi.” (1 Kolinito 4:17) Naʻe tali ʻe Tīmote ʻa e akoʻi naʻá ne maʻu meia Paulá, ʻo hoko ai ʻo taau ʻi hono fakahoko hono ngaahi ngafá. ʻOku tokolahi ʻa e fanga tokoua kei talavou kuo nau hoko ko ha sevāniti fakafaifekau, ko ha tokotaha mātuʻa, pe naʻa mo e hoko ko ha ʻovasia fefonongaʻaki koeʻuhí naʻá ne maʻu ʻa e ʻaonga mei he ʻene ako ʻi he kau tangata tokanga matuʻotuʻa ange ʻa ia naʻa nau mahuʻingaʻia moʻoni ʻiate iá, ʻo hangē ko ia naʻe fai ʻe Paula ʻi he fekauʻaki mo Tīmoté.
Kau Mātuʻa, Akoʻi ʻa e Niʻihi Kehé!
ʻOku lolotonga fakahoko tonu ʻa e kikite ʻi he Aisea 60:22 he ʻahó ni. ʻOku ʻai ʻe Sihova ʻa e “momoʻi meʻa ko e puleʻanga malohi.” Ke kei “malohi” ai pē ʻa e puleʻanga ko iá, kuo pau ke fokotuʻutuʻu maau lelei. Kau mātuʻa, ko e hā ʻoku ʻikai fakakaukau ai ki ha ngaahi founga ʻa ia ʻe malava ai ke fai hano toe akoʻi lahi ange ʻo e kau tangata ʻosi fakatapui ko ia ʻoku nau taau ke maʻu iá? Fakapapauʻi ʻoku lāuʻilo lelei ʻa e sevāniti fakafaifekau taki taha ki ha faʻahinga fakalelei pē ʻoku fiemaʻu ke ne fai koeʻuhi ke fakalakalaka ai. Pea ko kimoutolu fanga tokoua ʻosi papitaisó, ngāueʻaongaʻaki ha tokanga fakafoʻituitui pē ʻoku fai mai kiate koe. Fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi faingamālié ke fakatupulekina ai hoʻo malavá, ʻiló mo e taukeí. ʻE tāpuakiʻi moʻoni ʻe Sihova ha polokalama tokoni anga-ʻofa pehē.—Aisea 61:5.
[Fakamatala ʻi lalo]
a Ki mui ai, naʻe toe ngāue ʻa Paula mo Sione Maʻake.—Kolose 4:10.
[Puha ʻi he peesi 30]
Meʻa ʻOku Malava ke Fai ʻe he Kau Sevāniti Fakafaifekaú
Lolotonga ʻoku totonu ki he kau mātuʻá ke nau fokotuʻutuʻu hano akoʻi ʻo e kau sevāniti fakafaifekaú, ʻoku lahi ʻa e meʻa ʻe malava ke fai ʻe he kau sevāniti fakafaifekaú ke fakalahi atu ai ʻenau fakalakalaka fakalaumālie pē ʻa kinautolú.
—ʻOku totonu ki he kau sevāniti fakafaifekaú ke nau tōtōivi mo falalaʻanga ʻi hono tokangaʻi honau ngaahi ngafá. ʻOku totonu foki ke nau fakatupulekina ha tōʻonga ako lelei. ʻOku fakatuʻunga ʻa e lahi ʻo e fakalakalaká ʻi he ako mo e ngāueʻaki ʻo e ngaahi meʻa naʻe akó.
—ʻI he teuteu ha sevāniti fakafaifekau ke ne fai ha malanga ʻi ha fakataha faka-Kalisitiane, ʻoku totonu ke ʻoua te ne toumoua ke kole ki ha tokotaha mātuʻa taukei ha ngaahi fokotuʻu ki he founga ke fakahoko ai ʻa e malangá.
—ʻE toe kole nai ʻa e sevāniti fakafaifekaú ki ha tokotaha mātuʻa ke ne siofi ʻa e founga ʻo ʻene fai ha malanga faka-Tohitapu pea fai ha akonaki ki ha meʻa ke fakaleleiʻi.
ʻOku totonu ki he kau sevāniti fakafaifekaú ke nau kumi, tali pea ngāueʻaki ʻa e akonaki mei he kau mātuʻá. ʻI he foungá ni, ʻe hoko ai ʻenau laka ki muʻá ʻo “ha ki he kakai kotoa.”—1 Timote 4:15.