Ngaahi Fehuʻi mei he Kau Lautohí
ʻI he ngaahi tuʻunga fē ʻoku feʻungamālie ai ki ha fefine Kalisitiane ke ne tui ha pūlou ki ha ngaahi ʻuhinga fakalaumālie?
“ʻIlonga ha fefine ʻoku fai ha lotu, pe ha malanga palofisai, taʻeʻufiʻufi hono ʻulu, ʻoku ne fakatokilaloʻi ai hono ʻulu,” ko e tohi ia ʻa e ʻapositolo ko Paulá. Ko e hā hono ʻuhingá? Koeʻuhi ko e tefitoʻi moʻoni ʻa e Tohitapú ki he tuʻunga-ʻulú: “Ko e ʻulu ʻo e fefine ko e tangata.” Ko e lotú pe malanga ʻi he fakatahaʻanga Kalisitiané ko hono anga-mahení ko e fatongia ia ʻo ha tangata. Ko ia ai, ʻi he taimi ʻoku tokangaʻi ai ʻe ha fefine Kalisitiane ʻa e ngaahi meʻa ʻoku fekauʻaki mo e lotú ʻa ia ʻe māʻunga fakahoko ia ʻe hono husepānití pe ko ha tangata ʻosi papitaiso, ʻoku totonu ke ne tui ha pūlou.—1 Kolinito 11:3-10.
Ko e ngaahi tuʻunga ʻa ia ʻe pau ai ki ha fefine Kalisitiane ke ne tui ha pūloú ʻe malanga hake nai ia ʻi hono vahaʻangatae ʻi he nofo malí. Ko e fakatātaá, ʻi he taimi ʻoku fakatahataha kotoa ai ʻa e fāmilí ki ha ako Tohitapu pe ki ha houa kai, ko e husepānití ʻoku anga-maheniʻaki ke ne takimuʻa ʻi hono akoʻi kinautolú pea ʻi hono fakafofongaʻi kinautolu ʻi he lotu ki he ʻOtuá. Kae kehe, kapau ko ha tokotaha taʻetui ia, ʻe tō nai ʻa e fatongiá ni ki hono uaifí. Ko ia ai, ʻi hono fai ha lotu leʻo-lahi maʻana mo e niʻihi kehé pe ʻi hono fai ha ako Tohitapu mo ʻene fānaú ʻoku ʻi ai hono husepānití, ʻoku totonu ki he tuofefine Kalisitiané ke ne tui ha pūlou. Kapau ʻoku ʻikai ke ʻi ai hono husepānití, ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ki he uaifí ke ne tui ha pūlou, koeʻuhí ʻoku fakamafaiʻi fakaʻotua ia ke ne akoʻi ʻa e fānaú.—Palovepi 1:8; 6:20.
Neongo ia, fēfē kapau ʻoku ʻi ai ha kiʻi foha ʻi he fāmilí ko ha sevāniti fakatapui mo ʻosi papitaiso ia ʻa Sihova ko e ʻOtuá? Koeʻuhi ko e fohá ko ha mēmipa ʻo e fakatahaʻanga Kalisitiané, ʻoku totonu ke ne maʻu ʻa e fakahinohinó mei he kau mēmipa tangata ʻo e fakatahaʻangá. (1 Timote 2:12) Kapau ko ʻene tamaí ko ha tokotaha tui, ʻoku totonu kiate ia ke ne akoʻi ʻa e fohá. Kae kehe, kapau ko e tamaí ʻoku ʻikai ke ʻi ai, ʻoku totonu leva ki he faʻeé ke ne tui ha pūlou kapau ʻokú ne fai ha ako Tohitapu mo e kiʻi foha ʻosi papitaisó pea mo e fānau kehé. Pe te ne kole ki he kiʻi foha ʻosi papitaisó ke lotu ʻi ha ako pehē pe ʻi he taimi kaí ko e fili pē ia ʻaʻana. Te ne ongoʻi nai ʻoku teʻeki ai ke malava feʻunga ʻa e kiʻi fohá pea fili pē nai ʻe ia ke ne fai ʻa e lotú. Kapau ʻokú ne fili ke ne lotu ʻi ha tuʻunga pehē, ʻoku totonu ke ne tui ha pūlou.
ʻI he lolotonga ʻa e kau ki ha ngaahi ngāue pau ʻa e fakatahaʻangá, ʻe fiemaʻu nai ai ki he kau fefine Kalisitiané ke nau tui ha pūlou. Ko e fakatātaá, ʻi ha fakataha he lolotonga ʻo e uiké ki he ngāue fakamalangá, ko e fanga tuofāfine Kalisitiané pē nai ia ʻoku ʻi aí, ʻo ʻikai ha kau tangata ʻosi papitaiso. ʻE ʻi ai nai ha ngaahi tuʻunga kehe ʻe ʻikai ke ʻi ai ai ha kau tangata ʻosi papitaiso ʻi ha fakataha ʻa e fakatahaʻangá. Kapau ʻoku pau ki ha tuofefine ke ne fakahoko ʻa e ngaahi ngafa ʻoku māʻunga fakahoko ʻe ha tokoua ʻi ha fakataha fakaefakatahaʻanga kuo ʻosi fokotuʻutuʻu, pe ʻi ha fakataha ki he malaʻe ngāué, ʻoku totonu ke ne tui ha pūlou.
ʻE pau ki he kau fefine Kalisitiané ke nau tui ha pūlou ʻi heʻenau fai ha liliu lea pe lea fakaʻilonga ʻo e ngaahi malanga faka-Tohitapú pe ʻi he taimi ʻoku nau lau ai ʻa e ngaahi palakalafi mei he tohi tokoni ako Tohitapu ʻoku lolotonga ngāueʻaki ʻi ha fakataha ʻa e fakatahaʻangá? ʻIkai. Ko e fanga tuofāfine ʻoku nau fakahoko ʻa e ngaahi ngafa ko ʻení ʻoku ʻikai ke nau tataki pe faiako ai. ʻI he tuʻunga meimei tatau, ʻoku ʻikai fiemaʻu ha pūlou ia ki he fanga tuofāfine ʻoku nau fai ha konga ʻi he ngaahi fakahāhaá, ko e lave ki ha ngaahi meʻa naʻe hokosia, pe ko hono fai ʻa e ngaahi konga ʻa e tokotaha akó ʻi he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí.
Lolotonga ko e faiako ʻi he loto fakatahaʻangá ke fai pē ia ʻe he kau tangata ʻosi papitaisó, ʻoku maʻu fakatouʻosi ʻe he kakai tangatá mo e kakai fefiné ʻa e fatongia ko e malanga mo faiako ʻi tuʻa mei he fakatahaʻangá. (Mātiu 24:14; 28:19, 20) Ko ia, ʻi he taimi ʻoku lea ai ha fefine Kalisitiane ki he faʻahinga ʻi tuʻá ʻo fekauʻaki mo e Folofola ʻa e ʻOtuá ʻi he ʻi ai ha tangata Fakamoʻoni ʻa Sihova, ʻe ʻikai fiemaʻu ia ke ne tui ha pūlou.
Kae kehe, ʻoku kehe ʻa e tuʻungá ia ʻi he taimi ʻoku lolotonga fakahoko ai ha ako Tohitapu tuʻumaʻu ʻi ha ʻapi kuo ʻosi fakataimitēpileʻi pea ʻoku ʻi ai ha tangata ʻosi fakatapui mo papitaiso. Ko ha konga ʻeni ia ʻo e faiako ʻosi fokotuʻutuʻu ki muʻa ʻa ia ko e tokotaha ʻokú ne fai ʻa e akó ʻokú ne tataki moʻoni ia. ʻI he malumalu ʻo e ngaahi tuʻungá ni, ʻoku hoko ʻa e akó ia ko ha fakalahi ʻo e fakatahaʻangá. Kapau ʻoku fakahoko ʻe ha fefine Fakamoʻoni ʻosi papitaiso ha ako pehē ʻoku ʻi ai ha tangata Fakamoʻoni ʻosi papitaiso ai, ʻoku totonu ke ne tui ha pūlou. Kae kehe, ʻoku totonu ki he tokoua ʻosi fakatapuí ke ne fai ʻa e lotú. Heʻikai ke lotu ha tuofefine ʻi he ʻi ai ha tokoua ʻosi fakatapuí tuku kehe ka ʻi ai ha ʻuhinga makehe, hangē ko e mole atu ʻa e mālohi fakaesino ia ʻo e leá mei he tokouá.
ʻE ʻi ai nai ha taimi ʻe ʻalu ai ki ha ako Tohitapu ha tuofefine Kalisitiane mo ha tangata malanga ʻo e Puleʻangá ʻoku teʻeki papitaiso. Kapau ʻoku loto ki ai ʻa e tuofefiné, te ne kole nai ki ai ke ne fai ʻa e akó. Ka koeʻuhi heʻikai malava ke ne fakafofongaʻi totonu ʻa e tuofefine ʻosi papitaisó ʻi he lotu kia Sihová, ʻe totonu ki he tuofefiné ke ne lotu ʻi he akó. ʻI hono fai ʻa e akó pea ʻi hono fai ha lotu ʻi he ngaahi tuʻunga ko ʻení, ʻoku totonu ki he tuofefiné ke ne pūlou hono ʻulú. Neongo ko e tangata malangá ʻoku teʻeki ai ke papitaiso, ʻoku vakai mai ʻa e kakai ia ʻi tuʻá kiate ia ʻoku ʻi he fakatahaʻangá koeʻuhi ko ʻene ngāue fakamalangá.
“ʻOku totonu ke ʻai ʻe he fefine ki hono ʻulu ʻa e fakaʻilonga puleʻia, telia ʻa e kau angelo,” ko e tohi ia ʻa e ʻapositolo ko Paulá. ʻIo, ʻoku maʻu ʻe he fanga tuofāfine Kalisitiané ʻa e monū ʻo e hoko ko ha ngaahi faʻifaʻitakiʻanga lelei ki he laui miliona ʻo e kau ʻāngelo ʻoku nau hokohoko atu mateaki ke fakamoʻulaloaʻi kinautolu kia Sihová. He mahuʻinga lahi ē ki he kau fefine Kalisitiané ke nau fai ʻa e tokanga totonu ke tui ha pūlou ʻi he taimi ʻoku fiemaʻu ai iá!
[Fakatātā ʻi he peesi 26]
Ko ha pūlou ko ha fakaʻilonga ia ʻo e fakaʻapaʻapa ki he tuʻunga-ʻulú