Ko e Tohitapú ʻe Lava Ke Ne Tokoniʻi Hoʻo Nofo Malí
NOFO MALÍ—ki he niʻihi, ʻoku langaʻi ʻe he foʻi leá ʻa e ngaahi fakakaukau fakafiefia. Ki he niʻihi kehe, ʻokú ne fakatupunga ʻa e loto-mamahi. “ʻOku ou ongoʻi ʻo hangē kuó u veté,” ko e tangilāulau ia ʻa ha uaifi ʻe taha. “ʻOku ou ongoʻi līʻekina mo taʻelata ʻi he taimi kotoa pē.”
Ko e hā ʻokú ne fakatupunga ha ongo meʻa ʻe toko ua ʻa ia naʻá na fuakava ʻi ha taimi ke feʻofaʻaki mo fetauhiʻakí ke na hoko ʻo mātuʻaki vā mamaʻó? Ko e moʻoniʻi meʻa ʻe taha ko e ʻikai ha ako fekauʻaki mo e meʻa ʻoku kau ki he nofo malí. “ʻOku tau hoko ʻo mali taʻeʻiai ha momoʻi ako ʻe taha,” ko e lau ia ʻa ha fainusipepa fakafaitoʻo ʻe taha.
Ko e maʻu ko ia ʻe he tokosiʻi he ʻahó ni ʻa e ʻilo pehē fekauʻaki mo e nofo malí ʻoku fakahaaʻi ia ʻi ha fekumi naʻe fai ʻe he Ngāue ki he Nofo Mali Fakafonuá, ko ha fakatotolo fakaʻāuliliki ʻa e ʻUnivēsiti Rutgers ʻi New Jersey, U.S.A. “Ko e tokolahi ʻi he fekumí ni ne nau tupu hake ʻi ha ngaahi mātuʻa naʻe ʻikai te nau ʻi ha nofo mali fiefia pe naʻa nau vete,” ko e tohi ia ʻa e kau talēkita ʻo e ngāué. “ʻOku nau ʻiloʻi lelei ʻa e nofo mali taʻelavameʻá, ka ʻoku ʻikai te nau loko ʻilo fakapapau pe ʻoku totonu ke fēfē ha nofo mali lelei. Ko hano fakamatalaʻi pē ʻe he niʻihi ha nofo mali lelei ko e ‘tuʻunga fehangahangai ia ʻo ʻeku ongo mātuʻá.’”
ʻOku hao ʻa e kau Kalisitiané mei he ngaahi palopalema fakaemalí? ʻIkai. Ko hono moʻoní, ko e kau Kalisitiane ʻe niʻihi ʻi he ʻuluaki senitulí naʻa nau fiemaʻu ʻa e akonaki hangatonu ke ‘ʻoua ʻe kumi ha vete’ mei heʻenau nofo malí. (1 Kolinito 7:27) ʻOku hā mahino, ko ha nofo mali pē ʻa ha ongo meʻa fakaetangata taʻehaohaoa ʻe toko ua ʻoku pau ke ʻi ai hono ngaahi palopalema, ka ʻoku tau maʻu ha tokoni. Ko e ngaahi husepānití mo e ngaahi uaifí ʻe lava ke nau fakaleleiʻi honau vahaʻangataé ʻaki hono ngāueʻaki ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni faka-Tohitapú.
Ko e moʻoni, ko e Tohitapú ʻoku ʻikai ko ha tohi fakahinohino ia ʻo e nofo malí. Kae kehe, koeʻuhi ʻoku fakamānavaʻi ia ʻe he Tokotaha naʻá ne kamata ʻa e fokotuʻutuʻu fakaemalí, ʻe lava ke tau ʻamanekina ʻe ʻaonga lahi ʻa ʻene ngaahi tefitoʻi moʻoní. Fakafou ʻi he palōfita ko ʻAiseá, naʻe pehē ʻe Sihova ko e ʻOtuá: “Ko au Sihova ko ho ʻOtua, ʻoku ou ako koe ke fai meʻa ʻaonga, ʻoku ou tataki koe ʻi he hala ʻoku totonu ke ke fou ai. Taumaiā naʻa ke tokanga ki heʻeku ngaahi tuʻutuʻuni! pehe kuo hange ha vaitafe hoʻo fiemalie, pea ko hoʻo maʻoniʻo[n]i hange ko e ngaahi peau ʻo e tahi.”—Aisea 48:17, 18.
Kuo kamata ke mole ʻa e ʻofa naʻe ʻi ai ʻi ho vahaʻa mo ho hoá? ʻOkú ke ongoʻi fihia ʻi ha nofo mali ʻoku ʻikai ʻi ai ha ʻofa? Naʻe pehē ʻe ha uaifi ʻe taha ne mali ʻi he taʻu ʻe 26: “Ko e mamahi ʻa ia ʻoku hokosia ʻi he faʻahinga vahaʻangatae ko ení ʻoku faingataʻa ke lava ʻo fakamatalaʻi. ʻOku tuʻumaʻu ia pea ʻi ai maʻu pē.” ʻI he ʻikai tuku atu koe ki ha nofo mali ʻe ʻikai te ne fakalato hoʻo fiemaʻú, ko e hā ʻoku ʻikai te ke fakapapau ai ke fai ha meʻa fekauʻaki mo iá? Ko e kupu hoko maí ʻe fakahaaʻi ai ki he ngaahi husepānití mo e ngaahi uaifí ʻa e founga ʻe lava ai ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni faka-Tohitapú ke tokoniʻi ʻenau nofo malí ʻi he tafaʻaki tefito ʻe taha—ko e fai ko ia ʻo e palōmesí.