LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w09 1/15 p. 3-7
  • “Muimui Kiate Au”

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • “Muimui Kiate Au”
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2009
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Ko e Hā ke Muimui Ai ʻia Sīsuú?
  • Faʻifaʻitaki ki he Poto ʻo Sīsuú
  • Anga-Fakatōkilalo ʻo Hangē ko Sīsuú
  • ʻI he Hangē ko Sīsuú, Faivelenga
  • Muimui ʻIa Sīsuú ʻOku ʻUhingá ko e ʻOfa ʻi he Niʻihi Kehé
  • Ko e Hā ke Muimui Ai ki he “Kalaisi”?
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2009
  • Naʻe Fokotuʻu ʻe Sīsū ʻa e Sīpinga ʻo e Anga-Fakatōkilaló
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2012
  • Pīkitai ki he Sīpinga Kuo Tā ʻe Sīsuú
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2005
  • “Kuo U Tuku Hamou Faʻifaʻitakiʻanga”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2002
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2009
w09 1/15 p. 3-7

“Muimui Kiate Au”

“Kabau e muimui ha taha kiate au, tuku ke jiaki ia eia, bea too hake ene akau māfajia i he aho kotoabe, bea muimui iate au.”—LUKE 9:23, PM.

1, 2. (a) Ko e hā ʻa e fakaafe anga-ʻofa naʻe fai ʻe Sīsuú? (e) Kuo anga-fēfē hoʻo tali ki he fakaafe ʻa Sīsuú?

ʻI HE ofi ki he ngataʻanga ʻo ʻene ngāue fakafaifekaú, naʻe faifakamoʻoni ai ʻa Sīsū ʻi Pēlea, ko ha vahefonua ʻi he tafaʻaki ʻe taha ʻo Sioataní, ʻi he tokelau-hahake ʻo Siuteá. Naʻe fakaofiofi atu ai kiate ia ha talavou ʻa ia naʻá ne ʻeke pe ko e hā kuo pau ke ne fai ka ne maʻu ai ʻa e moʻui taʻengatá. Ko Sīsū, hili ʻene fakapapauʻi naʻe tauhi faitōnunga ʻe he talavoú ʻa e Lao ʻa Mōsesé, naʻá ne fai kiate ia ha fakaafe fisifisimuʻa. Naʻá ne pehē: “Alu, o fakatau aia kotoabe oku aau, bea ke foaki ki he majiva, bea te ke maʻu ae koloa i he lagi: bea ke . . . muimui iate au.” (Mk. 10:21, PM) Fakakaukau atu pē ki ai—ko ha fakaafe ke muimui ʻia Sīsū, ko e ʻAlo tofu-pē-taha-ne-fakatupu ʻo e ʻOtua Fungani Māʻolungá!

2 Ko e talavou ko iá naʻá ne talitekeʻi ʻa e fakaafé, ka naʻe tali ia ʻe ha niʻihi kehe. Ki muʻa ai, naʻe pehē ange ai ʻe Sīsū kia Filipe: “Muimui kiate au.” (Sione 1:44 [1:43, PM]) Naʻe tali ia ʻe Filipe peá ne hoko ki mui ko ha ʻapositolo. Naʻe toe fai ʻe Sīsū ʻa e fakaafé kia Mātiu, pea naʻá ne tali ʻe ia foki. (Mt. 9:9; 10:2-4) Ko e moʻoni, naʻe fai ʻe Sīsū ʻa e fakaafe tatau ki he kotoa ʻo e kau ʻofa ki he māʻoniʻoní ʻi heʻene pehē: “Kabau e muimui ha taha kiate au, tuku ke jiaki ia eia, bea too hake ene akau māfajia i he aho kotoabe, bea muimui iate au.” (Luke 9:23, PM) Ko ia ai, ʻe lava ke hoko ha taha pē ko e muimui ʻo Sīsū kapau ʻokú ne loto moʻoni ki ai. ʻOkú ke maʻu ʻa e holi ko iá? Ko e tokolahi taha ʻo kitautolú kuo tau ʻosi tali lelei ʻa e fakaafe anga-ʻofa ʻa Sīsuú, pea ʻi he malaʻe malangá, ʻoku tau ʻoatu ai ʻa e fakaafe ko iá ki he niʻihi kehé.

3. ʻE lava fēfē ke tau fakaʻehiʻehi mei he ʻauhia atu mei he muimui kia Sīsuú?

3 Kae kehe, ko e meʻa fakamamahí, ko e niʻihi kuo nau fakahāhā ha mahuʻingaʻia ʻi he moʻoni Fakatohitapú ʻoku ʻikai kei hokohoko atu ʻenau akó. ʻI hono kehé, ʻoku nau māmālie hifo pea faifai pē ʻo nau “ʻauhia atu” mei he muimui kia Sīsuú. (Hep. 2:1) ʻE lava fēfē ke tau kalofi ʻa e tō ki he tauhele ko iá? ʻE tokoni kapau te tau ʻeke hifo kia kitautolu: ‘Ko e hā naʻá ku fili ai ke muimui ʻia Sīsuú? ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e muimui ʻiate iá?’ Ko hono manatuʻi ʻa e tali ki he ongo fehuʻi ko iá ʻe tokoniʻi ai kitautolu ke tau ʻai ke mālohi ʻetau fakapapau ke nofo maʻu ai pē ʻi he ʻalunga lelei kuo tau fili ki aí. ʻE toe tokoni ia kia kitautolu ke tau fakalototoʻaʻi ʻa e niʻihi kehé ke nau muimui ʻia Sīsū.

Ko e Hā ke Muimui Ai ʻia Sīsuú?

4, 5. Ko e hā ʻoku taau ai ʻa Sīsū ke takimuʻá?

4 Naʻe fakahaaʻi ʻe he palōfita ko Selemaiá: “ʻOku ou ʻilo, ʻe Sihova, ʻoku ʻikai ʻi he tangata hono hala: ʻoku ʻikai ʻi he tangata ʻoku haʻele ke fakaʻuli ʻene ʻalu.” (Sel. 10:23) Kuo fakamoʻoniʻi ʻe he hisitōliá ʻa e moʻoni ʻo e ngaahi lea ʻa Selemaiá. Kuo fakautuutu ʻene hā mahino mai heʻikai pē lava ʻe he faʻahinga taʻehaohaoa ʻo e tangatá ke pule lavameʻa kiate kinautolu. Naʻa tau tali ʻa e fakaafe ke muimui ʻia Sīsuú koeʻuhi kuo tau ako ʻo ʻiloʻi ʻokú ne taau ke hoko ko hotau Taki ʻi ha founga heʻikai lava ke faifai ange pea pehē ha tangata. Fakakaukau angé ki he niʻihi ʻo e ngaahi tuʻunga taau ʻo Sīsuú.

5 ʻUluakí, naʻe fili ʻa Sīsū ke hoko ko e Mīsaia mo e Takí ʻe Sihova tonu. Ko hai ia ʻe toe lelei ange ʻene ʻilo fekauʻaki mo e tokotaha ke fakanofo ko hotau Takí, ʻi hotau Tokotaha-Fakatupú? Uá, ʻoku maʻu ʻe Sīsū ʻa e ngaahi ʻulungāanga ʻe lava ke tau leleiʻia ai pea faʻifaʻitaki ki ai. (Lau ʻa e Aisea 11:2, 3.) Ko ha faʻifaʻitakiʻanga haohaoa ia. (1 Pita 2:21) Tolú, ʻoku tokanga lahi ʻa Sīsū fekauʻaki mo e faʻahinga ʻoku muimui kiate iá, hangē ko ia naʻá ne fakahā ʻi heʻene foaki ʻene moʻuí koeʻuhi ko kinautolú. (Lau ʻa e Sione 10:14, 15.) Pea naʻá ne fakahaaʻi ia ko ha tauhi-sipi tokanga ʻi heʻene tataki kitautolu ki ha moʻui ʻoku ʻomai ai ʻa e fiefia he taimí ni pea taki atu ai ki ha kahaʻu lāngilangiʻia taʻengata. (Sione 10:10, 11; Fkh. 7:16, 17) ʻI he meʻá ni mo e ngaahi ʻuhinga kehe, naʻa tau fai ha fili fakapotopoto ʻi he taimi naʻa tau fili ai ke muimui ʻiate iá. Ko ia ai, ko e hā ʻoku kau ki he ʻalunga ko iá?

6. Ko e hā ʻoku kau ʻi he muimui kia Sīsuú?

6 Ko e hoko ko e kau muimui ʻo Kalaisí ʻoku ʻi ai hono ʻuhinga lahi ange ʻi hono ui pē kitautolu ko e Kalisitiané. Ko e kakai ʻe toko ua piliona nai he ʻahó ni ʻoku nau taukaveʻi ko e Kalisitiane kinautolu, ka ko ʻenau ngaahi ngāué ʻoku fakahaaʻi ai ko kinautolú ko e “kau maumau lao.” (Lau ʻa e Mātiu 7:21-23.) ʻI he taimi ʻoku fakahaaʻi ai ʻe he faʻahinga tāutaha ha mahuʻingaʻia ʻi he fakaafe ke muimui ʻia Sīsuú, ʻoku tau fakamatalaʻi kia kinautolu ko e kau Kalisitiane moʻoní ʻoku nau fakatatau ʻenau founga moʻuí kotoa ki heʻene ngaahi akonakí mo e faʻifaʻitakiʻangá—pea ʻoku nau fai ia ʻi he ʻaho kotoa ʻo ʻenau moʻuí. Ke fakatātaaʻi ʻa e ʻuhinga ʻo e meʻá ni, fakakaukau angé ki he niʻihi ʻo e ngaahi meʻa ʻoku tau ʻilo fekauʻaki mo Sīsuú.

Faʻifaʻitaki ki he Poto ʻo Sīsuú

7, 8. (a) Ko e hā ʻa e poto, pea ko e hā naʻe maʻu lahi ʻaupito ai ia ʻe Sīsuú? (e) Naʻe anga-fēfē hono fakahāhā ʻe Sīsū ʻa e potó, pea ʻe lava fēfē ke tau faʻifaʻitaki kiate ia?

7 Naʻe fakahāhā ʻe Sīsū ʻa e ngaahi ʻulungāanga tuʻu-ki-muʻa lahi, ka te tau tokangataha pē ki he fā ai: ko ʻene potó, ko ʻene anga-fakatōkilaló, ko ʻene faivelengá pea mo ʻene ʻofá. ʻUluakí, fakakaukau angé ki hono potó—ʻa ʻene malava ke ngāueʻaki ʻa e ʻiló mo e mahinó ʻi ha founga ʻaonga. Naʻe tohi ʻe he ʻapositolo ko Paulá: “ʻOku faʻoaki [ʻia Sīsū] hono katokātoa ʻo e koloa poto mo e koloa ʻilo, ʻo fufū pe.” (Kol. 2:3) Ko fē naʻe maʻu mei ai ʻe Sīsū ʻa e poto ko iá? Ko ia tonu naʻá ne pehē: “Hange tofu pē hoku ako ʻe he Tamai, ʻoku pehē ʻeku tala ʻa e ngaahi meʻa ko eni.” (Sione 8:28) Ko hono potó ko e tupu ia meia Sihova, ko ia ʻoku ʻikai te tau ofo ai ʻi he lelei e fakaʻutoʻuta ʻa Sīsuú.

8 Ko e fakatātaá, naʻe ngāueʻaki ʻe Sīsū ʻa e fakaʻutoʻuta lelei ʻi hono fili ʻa e ʻalunga ʻo ʻene moʻuí. Naʻá ne fakapapauʻi ke tauhi ʻene moʻuí ke faingofua, ʻo tokangataha ki he meʻa pē ʻe taha: ko hono fai e finangalo ʻo e ʻOtuá. Naʻá ne līʻoa fakapotopoto hono taimí mo e iví ki hono fakalahi e ngaahi meʻa ʻo e Puleʻangá. ʻOku tau muimui ʻi he faʻifaʻitakiʻanga ʻa Sīsuú ʻaki ʻa e feinga ke tauhi ha ‘mata huʻufataha’ pea hao ai mei hono fakamafasiaʻi kitautolu ʻaki ʻa e ngaahi meʻa ʻoku ʻikai fiemaʻu ʻa ia ʻokú ne keina hotau iví mo ʻetau tokangá. (Mt. 6:22) Kuo fou ʻa e kau Kalisitiane tokolahi ʻi he ngaahi sitepu ke fakafaingofuaʻi ʻenau founga moʻuí koeʻuhi ke nau lava ai ʻo līʻoa ʻa e taimi lahi ange ki he ngāue fakafaifekaú. Kuo malava ʻa e niʻihi ke kau ki he ngāue tāimuʻá. Kapau ko e taha koe ʻo e faʻahinga ko iá, ʻoku mātuʻaki fakaongoongoleleiʻi atu koe. Ko e “fuofua kumi ae buleaga” ʻoku ʻomai ai ʻa e fiefia mo e fiemālie lahi.—Mt. 6:33, PM.

Anga-Fakatōkilalo ʻo Hangē ko Sīsuú

9, 10. Naʻe anga-fēfē hono fakahāhā ʻe Sīsū ʻa ʻene anga-fakatōkilaló?

9 Ko e tafaʻaki hono ua ʻo e ʻulungāanga ʻo Sīsū te tau lāulea ki aí ko ʻene anga-fakatōkilaló. ʻI hono ʻoange ha mafai ki he faʻahinga taʻehaohaoa ʻo e tangatá, ʻoku nau faʻa fakatupulekina ai ha ongoʻi ʻoku nau māʻolunga ange. He kehe moʻoni ē ko Sīsū ia! Neongo ʻa hono tuʻunga tefito ʻi hono fakahoko ʻo e taumuʻa ʻa Sihová, naʻe ʻatā ʻa Sīsū mei hano fakahāhā naʻa mo ha kiʻi tuʻunga siʻisiʻi ʻo e hīkisiá. Pea ʻoku fakalototoʻaʻi kitautolu ke tau faʻifaʻitaki kiate ia ʻi he meʻa ko iá. Naʻe tohi ʻe he ʻapositolo ko Paulá: “Ke ʻiate kimoutolu ʻa e loto pehe, ʻa ia naʻe ʻia Kalaisi Sisu foki. ʻA ia, neongo ʻene ʻafio ʻi he anga ʻo e ʻOtua, ka naʻe ʻikai te ne lau ʻene tatau mo e ʻOtua ko e meʻa ke haʻaki puke ki ai: kaekehe naʻa ne fakamasivesivaʻi ʻe ia ia, heʻene toʻo ʻa e anga ʻo e tamaioʻeiki, mo ʻene hoko ʻi he tatau ʻo e tangata.” (Fili. 2:5-7) Ko e hā naʻe kau ki he meʻa ko iá?

10 Naʻe maʻu ʻe Sīsū ʻa e monū lāngilangiʻia ʻo e nofo ʻi he ʻao ʻo ʻene Tamaí ʻi hēvani, ka naʻá ne loto-lelei ke “fakamasivesivaʻi ʻe ia ia.” Naʻe hiki ʻa ʻene moʻuí ki he manava ʻo ha tāupoʻou Siu, ʻo ne tupu ai ʻi he māhina ʻe hiva kae ʻoua kuo fanauʻi mai ia ko ha kiʻi valevale ʻoku ʻikai te ne malava ha meʻa ʻi he fāmili ʻo ha tufunga māʻulalo. ʻI he fale ʻo Siosefá, naʻe tupu māmālie hake ai ʻa Sīsū ʻo ne tōtuʻu, hoko ko ha kiʻi tamasiʻi pea hoko leva ai ʻo taʻu hongofulu tupu. Naʻe ʻikai haʻane angahala. Neongo ia, ʻi he kotoa ʻo hono tuʻunga talavoú naʻá ne fakamoʻulaloa ai pē ki heʻene ongo mātuʻá ʻa ia ko e ongo angahala taʻehaohaoa. (Luke 2:51, 52) Ko ha anga-fakatōkilalo taʻefakatataua moʻoni ia!

11. ʻI he ngaahi founga fē ʻe lava ai ke tau faʻifaʻitaki ki he anga-fakatōkilalo ʻa Sīsuú?

11 ʻOku tau faʻifaʻitaki ki he anga-fakatōkilalo ʻa Sīsuú ʻi heʻetau tali loto-lelei ʻa e ngaahi ngāue kuo vaheʻi mai ʻa ia ʻoku hā ngali māʻulaló. Ko ha fakatātā, fakakaukau atu angé ki he ngāue malangaʻi ʻo e ongoongo leleí. Ko e ngāue peheé ʻoku hā māʻulalo nai, tautefito ʻi he taimi ʻoku taʻemahuʻingaʻia, manuki pe fakafili mai ai ʻa e kakaí. Kae kehe, ʻi he kīvoi ʻi he ngāue fakamalangá, ʻoku tau tokoniʻi ai ʻa e niʻihi kehé ke nau tali ʻa e fakaafe ʻa Sīsū ke muimui ʻiate iá. Ko ia ʻoku tau tokoni ai ke fakahaofi ha ngaahi moʻui. (Lau ʻa e 2 Timote 4:1-5.) Ko e fakatātā ʻe taha ko hono tokangaʻi ʻa hotau Fale Fakatahaʻangá. ʻOku lava ke kau ki ai ʻa e ngaahi meʻa hangē ko hono huhua ʻa e ngaahi kapa vevé, mopi ʻa e falikí mo hono fufulu ʻa e loki ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi naunau fakamaʻá—ko e ngaahi ngāue māʻulalo kotoa! Neongo ia, ʻoku tau ʻiloʻi ko hono tokangaʻi ʻa hotau Fale Fakatahaʻangá—ʻa e senitā ʻo e lotu maʻá ʻi hotau feituʻú—ko e konga ia ʻo ʻetau ngāue toputapú. ʻI hono fakakakato loto-lelei ʻa e ngaahi ngāue ʻoku hā ngali māʻulaló, ʻoku tau fakahāhā ai ʻa e anga-fakatōkilaló pea tau muimui ai ʻi he topuvaʻe ʻo Kalaisí.

ʻI he Hangē ko Sīsuú, Faivelenga

12, 13. (a) Naʻe anga-fēfē hono fakahāhā ʻe Sīsū ʻa e faivelengá, pea ko e hā naʻá ne ueʻi iá? (e) Ko e hā te ne ueʻi kitautolu ke tau faivelenga ʻi he ngāue fakafaifekaú?

12 Fakakaukau ki he faivelenga ʻa Sīsū ʻi he ngāue fakafaifekaú. Naʻe fai ʻe Sīsū ʻa e meʻa lahi ʻi he taimi naʻá ne ʻi māmani aí. ʻI heʻene kei siʻí, ʻoku ngalingali naʻá ne ngāue mo ʻene tamai ohi ko Siosefá, ko ha tufunga. Lolotonga ʻene ngāue fakafaifekaú, naʻe fakahoko ai ʻe Sīsū ʻa e ngaahi mana, ʻo kau ai hono fakamoʻui ʻo e mahakí mo hono fokotuʻu hake ʻo e maté. Ka ko ʻene ngāue tefitó ko hono malangaʻi ko ia ʻa e ongoongo leleí mo hono akoʻi ʻa e faʻahinga ko ia naʻe fiefanongó. (Mt. 4:23) ʻI he hoko ko hono kau muimuí, ʻoku tau maʻu ʻa e ngāue tatau ke fai. ʻE lava fēfē ke tau muimui ʻi heʻene faʻifaʻitakiʻangá? Ko e meʻa ʻe taha, ʻe lava ke tau fakatupulekina ʻa e ngaahi taumuʻa hangē ko ia naʻe maʻu ʻe Sīsuú.

13 Hiliō he meʻa kotoa, ko e ʻofa ki he ʻOtuá naʻe ueʻi ai ʻa Sīsū ke ne malanga pea ke faiako. Ka naʻe toe ʻofa ʻa Sīsū he ngaahi moʻoni naʻá ne akoʻí. Kiate ia, ko e ngaahi moʻoni ko iá ko e ngaahi koloa mahuʻinga taʻehanotatau, pea naʻá ne vēkeveke ke vahevahe ia ki he niʻihi kehé. Ko kitautolu ʻi he tuʻunga ko e kau faiako, pe kau fai fakahinohino ki he kakaí, ʻoku tau ongoʻi ʻa e meʻa tatau. Fakakaukau atu pē ki he niʻihi ʻo e ngaahi moʻoni mahuʻinga kuo tau ako mei he Folofola ʻa e ʻOtuá! ʻOku tau ʻilo fekauʻaki mo e ʻīsiu ʻo e tuʻunga-hau fakalevelevá pea mo e founga ʻe fakaleleiʻi aí. ʻOku tau mahinoʻi lelei ʻa e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he Tohi Tapú ʻo fekauʻaki mo e tuʻunga ʻo e kau maté mo e ngaahi tāpuaki ka hoko mai ʻi he māmani foʻou ʻa e ʻOtuá. Pe naʻa tau ako ʻa e moʻoni ko iá ki muí ni mai pe fuoloa ʻaupito, ʻoku ʻikai ʻaupito ke hōloa ʻa hono mahuʻingá. Motuʻa pe foʻou, ko e ngaahi moʻoni ko iá, ko hono moʻoní, ko e ngaahi koloa mahuʻinga taʻehanotatau. (Lau ʻa e Mātiu 13:52.) ʻI he malanga fakataha mo e faivelenga moʻoní, ʻoku tau fakahaaʻi ai ki he niʻihi kehé ʻetau ʻofa ʻi he meʻa kuo akoʻi ʻe Sihova kia kitautolú.

14. ʻE lava fēfē ke tau faʻifaʻitaki ki he founga faiako ʻa Sīsuú?

14 Fakatokangaʻi foki ʻa e anga ʻo e faiako ʻa Sīsuú. Naʻá ne toutou fakahanga ʻa e tokanga ʻa ʻene kau fanongó ki he Tohi Tapú. Naʻá ne faʻa talateu ʻaki ha foʻi poini mahuʻinga ʻo ne pehē: “Kuo tohi.” (Mt. 4:4; 21:13) ʻI heʻene folofola kuo tohí, naʻá ne toʻo lea hangatonu ai pe lave ki he ngaahi tohi laka hake he vaeuá ʻo e Ngaahi Konga Tohi Tapu Faka-Hepeluú. ʻI he hangē ko Sīsuú, ʻoku tau fakafalala lahi ki he Tohi Tapú ʻi heʻetau ngāue fakafaifekaú pea feinga ke fakaeʻa ʻa e Tohi Tapú ʻi ha taimi pē ʻe ala lava aí. ʻI he founga ko iá, ʻoku tau tokoniʻi ai ʻa e faʻahinga loto-totonú ke nau sio tonu ʻoku tau akoʻi ʻa e ngaahi fakakaukau ʻa e ʻOtuá, ʻo ʻikai ko haʻatautolú. He fiefia ē ko kitautolu ʻi he taimi ʻoku loto-lelei ai ha taha ke lautohi mei he Tohi Tapú pea ke lāulea ki he mahuʻinga mo e ʻuhinga ʻo e Folofola ʻa e ʻOtuá! Pea ʻi he taimi ʻoku tali ai ʻe he faʻahinga peheé ʻa e fakaafe ke muimui ʻia Sīsuú, ʻoku ʻikai hano ngataʻanga ʻetau fiefiá.

Muimui ʻIa Sīsuú ʻOku ʻUhingá ko e ʻOfa ʻi he Niʻihi Kehé

15. Ko e hā ha ʻulungāanga tuʻu-ki-muʻa ʻo Sīsū, pea ʻe lava fēfē ke ueʻi kitautolu ʻi he fakakaukau ki aí?

15 Ko e tafaʻaki fakaʻosi ʻo e ʻulungāanga ʻo Sīsū te tau lāulea ki aí ʻoku mātuʻaki fakalotomāfana—ko ʻene ʻofa ki he kaungā faʻahinga ʻo e tangatá. Naʻe tohi ʻe he ʻapositolo ko Paulá: “ʻOku loki [pe ueʻi] kimautolu ʻe he ʻofa ʻa Kalaisi.” (2 Kol.2Ko 5:14) ʻI he taimi ʻoku tau fakakaukau ai ki he ʻofa ʻoku maʻu ʻe Sīsū ki he faʻahinga fakalūkufua ʻo e tangatá pea kia kitautolu tāutahá, ʻoku maongo ia ki hotau lotó pea ʻoku tau ongoʻi ai ʻoku ueʻi kitautolu ke tau muimui ʻi heʻene faʻifaʻitakiʻangá.

16, 17. ʻI he ngaahi founga fē naʻe fakahāhā ai ʻe Sīsū ʻene ʻofa ki he niʻihi kehé?

16 Naʻe anga-fēfē hono fakahāhā ʻe Sīsū ʻa e ʻofa ki he niʻihi kehé? Ko ʻene loto-lelei ke foaki ʻene moʻuí maʻá e faʻahinga ʻo e tangatá ʻa e fakahāhā māʻolunga taha ʻo ʻene ʻofá. (Sione 15:13) Kae kehe, lolotonga ʻene ngāue fakafaifekaú, naʻe toe fakahaaʻi ai ʻe Sīsū ʻa e ʻofá ʻi he ngaahi founga kehe. Hangē ko ení, naʻá ne maʻu ʻa e kaungāongoʻi ki he faʻahinga naʻe faingataʻaʻiá. ʻI heʻene sio kia Mele mo e faʻahinga naʻe ʻiate iá naʻa nau tangi ʻi he mate ʻa Lāsalosí, naʻe ongo lahi kiate ia ʻenau mamahí. Neongo naʻe teu ke ne fokotuʻu hake ʻa Lāsalosi, naʻe mātuʻaki maongo kia Sīsū ʻo ne “tutulu” ai.—Sione 11:32-35.

17 ʻI he konga ki muʻa ʻo e ngāue fakafaifekau ʻa Sīsuú, naʻe fakaofiofi atu ai ha kilia kia Sīsū ʻo ne pehē: “Ka ne ke loto ke fai, te ke lava ke fakamaʻa au.” Naʻe anga-fēfē ʻa e tali ʻa Sīsuú? ʻOku pehē ʻe he fakamatalá: ‘Naʻe langa hono fatú ʻi he ʻofa.’ Naʻá ne fai leva ai ha meʻa anga-kehe. Naʻe “mafao atu hono nima ʻo ala kiate ia, mo ne pehe, ʻOku ou loto pe; ke ke maʻa koe. Pea ʻi heʻene folofola, naʻe matafi leva ʻa e kilia meiate ia, pea ne maʻa.” ʻI he malumalu ʻo e Lao ʻa Mōsesé, ko e kau kiliá naʻa nau taʻemaʻa, pea naʻe mei lava moʻoni ke fakamoʻui ʻe Sīsū ʻa e tangatá ʻo ʻikai haʻane ala ki ai. Neongo ia, ʻi hono fakamoʻui ʻe Sīsū ʻa e kiliá, naʻá ne fakaʻatā ai ke ne ongoʻi ʻa e ala ange kiate ia ʻa ha tangata ʻe taha, mahalo ko e ʻuluaki taimí ia ʻi he ngaahi taʻu lahi. Ko ha fakahāhā moʻoni ia ʻo e manavaʻofa kaungāongoʻí!—Mk. 1:40-42.

18. ʻE lava fēfē ke tau fakahāhā ʻa e “femanavaofaaki” pe fekaungāongoʻiʻakí?

18 ʻI he hoko ko e kau muimui ʻo Kalaisí, ʻoku fekauʻi mai ke tau fakahāhā ʻetau ʻofá ʻaki hono fakahaaʻi ʻa e “femanavaofaaki,” pe fekaungāongoʻiʻaki. (1 Pita 3:8, PM) Heʻikai nai faingofua ke mahinoʻi ʻa e ngaahi ongoʻi ʻa ha kaungātui ʻa ia ʻoku faingataʻaʻia ʻi ha mahaki tauhi pe loto-mafasia lahi—tautefito kapau kuo teʻeki ai ʻaupito ke tau hokosia tonu ha ngaahi meʻa pehē. Kae kehe, naʻe ongoʻi ʻe Sīsū ʻa e kau puké neongo naʻe ʻikai ʻaupito te ne puke tuʻo taha. ʻE lava fēfē ke tau fakatupulekina ʻa e kaungāongoʻi meimei tatau? ʻAki ʻa e fanongo anga-kātaki ʻi he taimi ʻoku talanoa mai ai ʻa e faʻahinga faingataʻaʻiá kia kitautolú. ʻE toe lava foki ke tau ʻeke hifo kia kitautolu, ‘Kapau naʻá ku ʻi honau tuʻungá, ʻe fēfē ʻeku ongoʻí?’ Kapau te tau fakatupulekina ʻa e ongongofua ki he ngaahi ongoʻi ʻa e niʻihi kehé, te tau malava lelei ange ai ke “fakafiemalie ki he kau loto foi.” (1 Tes. 5:14, PM) Ko ia te tau muimui ai kia Sīsū.

19. ʻI he ngaahi founga fē ʻoku ueʻi ai kitautolu ʻe he faʻifaʻitakiʻanga ʻa Sīsuú?

19 Ko ha tafaʻaki fakafiefia moʻoni ē ʻo e akó ʻoku tau maʻu ʻi he ngaahi lea mo e ngāue ʻa Sīsū Kalaisí! Ko e lahi ange ʻo ʻetau ako fekauʻaki mo iá, ko e lahi ange ia ʻo ʻetau loto ke hangē ko iá—pea ko e lahi ange ia ʻetau loto ke tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé ke nau fai ʻa e meʻa tatau. ʻI he meʻa kotoa, ʻai leva ke tau maʻu ʻa e fiefiá ʻi he muimui ki he Tuʻi Faka-Mīsaiá—ʻi he taimí ni pea taʻengata!

ʻE Lava Ke Ke Fakamatalaʻi?

• ʻE lava fēfē ke tau fakahāhā ʻa e potó, ʻo hangē ko ia ko Sīsuú?

• ʻI he ngaahi founga fē ʻe lava ke tau fakahāhā ai ʻa e anga-fakatōkilaló?

• ʻE lava fēfē ke tau fakatupulekina ʻa e faivelenga ʻi he ngāue fakafaifekaú?

• ʻI he ngaahi founga fē ʻe lava ke tau faʻifaʻitaki ai kia Sīsū ʻi hono fakahāhā ʻa e ʻofa ki he niʻihi kehé?

[Puha/Fakatātā ʻi he peesi 5]

KO HA TOHI FOʻOU ʻOKÚ NE TOKONIʻI KITAUTOLU KE TAU FAʻIFAʻITAKI KIA KALAISI

Lolotonga ʻa e polokalama fakataha-lahi fakavahe 2007, naʻe tukuange mai ai ha tohi peesi 192 naʻe fakakaveinga ko e “Come Be My Follower.” Ko e tohí ni ʻoku faʻufaʻu ia ke ne tokoniʻi ʻa e kau Kalisitiané ke nau tokangataha kia Sīsū, tautefito ki hono ngaahi ʻulungāangá mo ʻene ngaahi ngāué. Hili ha ongo vahe talateu ʻe ua, ʻoku ʻomai ʻi he ʻuluaki kongá ha vakai fakalūkufua ki he ʻulungāanga tuʻu-ki-muʻa ʻo Sīsuú—ʻa ʻene anga-fakatōkilaló, ko ʻene loto-toʻá, ko ʻene potó, ko ʻene talangofuá pea mo ʻene kātakí.

ʻOku hoko atu hili ʻa e konga ko ʻení ha ngaahi kupu fekauʻaki mo e ngaahi ngāue ʻa Sīsū ko ha faiakó pea mo hono tuʻunga ko ha tokotaha malanga ʻo e ongoongo leleí pea mo e niʻihi ʻo e ngaahi founga naʻe fakahāhā ai ʻene ʻofa lahí. ʻI he kotoa ʻo e tohí, ʻoku ʻomai ai ʻa e fakamatalá ke tokoniʻi ha Kalisitiane ke faʻifaʻitaki kia Sīsū.

ʻOku tau tuipau ko e tohí ni te ne ueʻi kotoa kitautolu ke sivisiviʻi kitautolu tonu pea ʻeke hifo: ‘ʻOku ou muimui moʻoni ʻia Sīsū? ʻE lava fēfē ke u muimui ofi ange kiate ia?’ Te ne toe tokoniʻi foki ʻa e “faʻahinga kotoa [ʻoku] hehema totonu ki he moʻui taʻengatá” ke nau hoko ko e kau muimui ʻo Kalaisi.—Ng. 13:48, NW.

[Fakatātā ʻi he peesi 4]

Naʻe loto-lelei ʻa Sīsū ke haʻu ki he māmaní pea ke fanauʻi mai ko ha pēpē fakaetangata. Ko e hā ʻa e ʻulungāanga naʻe fiemaʻu ʻi he meʻa ko iá?

[Fakatātā ʻi he peesi 6]

Ko e hā te ne ueʻi kitautolu ke tau faivelenga ʻi he ngāue fakafaifekaú?

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share