LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w19 ʻEpeleli p. 20-25
  • Tali ʻa e Tokoni ʻa Sihova ke Talitekeʻi ʻa e Ngaahi Laumālie Fulikivanú

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Tali ʻa e Tokoni ʻa Sihova ke Talitekeʻi ʻa e Ngaahi Laumālie Fulikivanú
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2019
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • FOUNGA ʻOKU TAKIHALAʻI AI ʻE HE LAUMĀLIE FULIKIVANÚ ʻA E KAKAÍ
  • FOUNGA KE TAU TALITEKEʻI AI ʻA E LAUMĀLIE FULIKIVANÚ
  • TĀPUAKI KI HE FAʻAHINGA ʻOKU NAU TALI ʻA E TOKONI ʻA SIHOVÁ
  • Talitekeʻi ʻa e Ngaahi Kongakau Laumālie Anga-Fulikivanú
    ʻIlo ʻA Ia ʻOku Taki Atu ki he Moʻui Taʻengatá
  • Ngaahi Meʻamoʻui Laumālié—Anga ʻo ʻEnau Uesia Kitautolú
    Ko e Hā ʻOku Akoʻi Moʻoni ʻe he Tohi Tapú?
  • ʻOku Mālohi ʻa e Kau Laumālie Anga-Fulikivanú
    Te Ke Malava ʻo Moʻui Taʻengata he Palataisi ʻi he Māmaní
  • Talitekeʻi ʻa e Tēvoló mo ʻEne Ngaahi Ngāue Kākaá
    Tauhi Kimoutolu ʻi he ʻOfa ʻa e ʻOtuá
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2019
w19 ʻEpeleli p. 20-25

KUPU AKO 17

Tali ʻa e Tokoni ʻa Sihova ke Talitekeʻi ʻa e Ngaahi Laumālie Fulikivanú

“ʻOku tau fai ha fetakai . . . mo e ngaahi kongakau laumālie fulikivanu ʻi he ngaahi potu fakahēvaní.”​—ʻEF. 6:12.

HIVA 33 ʻOua ʻe Manavahē kia Kinautolu!

ʻI HE KUPÚ NIa

1. Hangē ko ia ʻoku fakamatalaʻi ʻi he ʻEfesō 6:10-13, ko e hā ʻa e taha ʻo e ngaahi founga fakalotomāfana taha ʻoku fakahaaʻi mai ai ʻe Sihova ʻene tokangá? Fakamatalaʻi.

KO E taha ʻo e ngaahi founga fakalotomāfana taha ʻoku fakahaaʻi mai ai ʻe Sihova ʻene tokanga kiate kitautolu ko ʻene kau sevānití, ko ʻene tokoniʻi kitautolu ke tau talitekeʻi hotau ngaahi filí. Ko hotau fili tefitó ko Sētane mo e fanga tēmenioó. ʻOku fakatokanga mai ʻa Sihova fekauʻaki mo e ngaahi fili ko ení, pea ʻokú ne ʻomai kiate kitautolu ʻa e meʻa ʻoku fiemaʻu ke tau talitekeʻiʻaki kinautolú. (Lau ʻa e ʻEfesō 6:10-13.) ʻI heʻetau tali ʻa e tokoni ʻa Sihová pea falala kakato kiate iá, ʻoku lava ke tau lavameʻa ai ʻi hono fakafepakiʻi ʻa e Tēvoló. ʻOku lava ke tau maʻu ʻa e falala pau tatau mo ia naʻe maʻu ʻe he ʻapositolo ko Paulá. Naʻá ne tohi: “Kapau ʻoku kau ʻa e ʻOtuá maʻatautolu, ko hai ia ʻe fakafepaki mai kiate kitautolu?”​—Loma 8:31.

2. Ko e hā te tau lāulea ki ai ʻi he kupu ko ení?

2 ʻI he tuʻunga ko e kau Kalisitiane moʻoní, ʻoku ʻikai te tau tokanga tōtuʻa kia Sētane mo ʻene fanga tēmenioó. ʻOku tau fakahangataha ʻetau tokangá ki he ako fekauʻaki mo Sihová pea tauhi kiate ia. (Saame 25:5) Kae kehe, ʻoku fiemaʻu ke tau ʻiloʻi ʻa e ngaahi founga tefito ʻoku ngāueʻaki ʻe Sētané. Ko e hā hono ʻuhingá? Koeʻuhi ke lava ʻo tau fakaʻehiʻehi mei haʻane kākaaʻi kitautolu. (2 Kol. 2:11; fkm. ʻi lalo) ʻI he kupu ko ení, te tau lāulea ai ki ha founga tefito ʻoku feinga ʻa Sētane mo e fanga tēmenioó ke takihalaʻi ʻaki ʻa e kakaí. Te tau toe lāulea ki he founga ʻe lava ke tau talitekeʻi lavameʻa ai kinautolú.

FOUNGA ʻOKU TAKIHALAʻI AI ʻE HE LAUMĀLIE FULIKIVANÚ ʻA E KAKAÍ

3-4. (a) Ko e hā ʻa e ngāue fakafaʻahikehe? (e) Kuo lahi fēfē mafolalahia ʻa e tui ki he mālohi ʻo e ngāue fakafaʻahikehé?

3 Ko ha founga tefito ʻoku ngāueʻaki ʻe Sētane mo e fanga tēmenioó ke takihalaʻi ʻaki ʻa e kakaí ko e ngāue fakafaʻahikehé. ʻOku taukaveʻi ʻe he faʻahinga ʻoku nau tōʻongaʻaki ʻa e ngāue fakafaʻahikehé ʻoku nau ʻilo pe puleʻi ʻa e ngaahi meʻa ko e anga-mahení ʻoku ʻikai lava ke ʻiloʻi pe puleʻi ʻe he tangatá. Ko e fakatātaá, ʻoku taukaveʻi ʻe he niʻihi ʻoku malava ke nau ʻilo ʻa e kahaʻú ʻaki hono ngāueʻaki ʻa e vavaló pe ʻasitalolosiá. ʻOku ʻai nai ʻe he niʻihi ke hā naʻa nau lea ki he faʻahinga ko ia kuo nau maté. ʻOku tōʻonga fakafaimana ʻa e niʻihi pe faimana, pea ʻoku nau feinga nai ke talatukiʻi ha tokotaha.b

4 Kuo lahi fēfē mafolalahia ʻa e tui ki he mālohi ʻo e ngāue fakafaʻahikehé? Naʻe fai ha savea ʻi he fonua ʻe 18 ʻi ʻAmelika Latina mo e Kalipiané ʻo ʻilo ko e toko taha ʻi he toko tolu kotoa pē ʻo e kakai naʻe kau ki he saveá ʻoku nau tui ki he faimaná, tōʻonga fakafaimaná, pe faifakalouʻakaú, pea ofi ʻi he tokolahi tatau ʻoku nau tui ʻoku malava ke fai ha fetuʻutaki mo e ngaahi laumālié. Naʻe fai ha savea ʻe taha ʻi he fonua ʻe 18 ʻi ʻAfilika. ʻOku fakaʻavalisi laka hake ʻi he vaeua ʻo e kakai naʻe fai ki ai ʻa e saveá ʻoku nau pehē ʻoku nau tui ki he tōʻonga fakafaimaná. Ko e moʻoni, pe ko fē pē ʻoku tau nofo aí, kuo pau ke tau maluʻi kitautolu mei he ngāue fakafaʻahikehé. He ko ē, ko Sētane ʻokú ne feinga ke takihalaʻi “ʻa e kotoa ʻo e māmani kuo nofoʻí.”​—Fkh. 12:9.

5. ʻOku anga-fēfē ongoʻi ʻa Sihova fekauʻaki mo e ngāue fakafaʻahikehé?

5 Ko Sihova “ko e ʻOtua ʻo e moʻoní.” (Saame 31:5) Ko ia ʻoku anga-fēfē ʻene ongoʻi fekauʻaki mo e ngāue fakafaʻahikehé? ʻOkú ne fehiʻa ai! Naʻe tala ʻe Sihova ki he kau ʻIsilelí: “ʻOku ʻikai totonu ke ʻilo ʻiate koe ha taha ʻokú ne ʻai hono fohá pe ko hono ʻofefiné ke ne fou atu ʻi he afí, ha taha ʻokú ne fai ha vavalo, ha taha ʻoku faimana, ha taha ʻoku kumi ki ha ngaahi fakaʻilonga, ko ha tokotaha faifakalouʻakau, ha taha ʻokú ne faimana ʻo talatukiʻi ʻa e niʻihi kehé, ha taha ʻoku kumi faleʻi ki ha taula faʻahikehe pe ko ha tokotaha ʻoku tala meʻa ki he kahaʻú, pe ko ha taha ʻoku kumi ki he kau maté. He ʻilonga ʻa ia ʻokú ne fai ʻa e ngaahi meʻá ni ʻoku fakalielia ia kia Sihova.” (Teu. 18:10-12) Ko e kau Kalisitiané ʻoku ʻikai ke nau ʻi he malumalu ʻo e Lao naʻe ʻoange ʻe Sihova ki he kau ʻIsilelí. Kae kehe, ʻoku tau ʻilo ko ʻene ngaahi ongoʻi fekauʻaki mo e ngāue fakafaʻahikehé kuo ʻikai ke liliu.​—Mal. 3:6.

6. (a) ʻOku anga-fēfē hono ngāueʻaki ʻe Sētane ʻa e ngāue fakafaʻahikehé ke fakatupu maumau ki he kakaí? (e) Fakatatau ki he Tangata Malanga 9:5, ko e hā ʻa e moʻoni fekauʻaki mo e tuʻunga ʻo e kau maté?

6 ʻOku fakatokanga mai ʻa Sihova fekauʻaki mo e ngāue fakafaʻahikehé koeʻuhi ʻokú ne ʻiloʻi ʻoku ngāueʻaki ia ʻe Sētane ke fakatupu maumau ki he kakaí. ʻOku ngāueʻaki ʻe Sētane ʻa e ngāue fakafaʻahikehé ke pouaki ʻa e ngaahi loí​—kau ai ʻa e loi ko ia ʻoku toe moʻui atu ʻa e kau maté ʻi ha feituʻu kehe. (Lau ʻa e Tangata Malanga 9:5.) ʻOku toe ngāueʻaki ʻe Sētane ʻa e ngāue fakafaʻahikehé ke fakailifiaʻi ʻaki ʻa e kakaí pea ke fakatafokiʻi kinautolu meia Sihova. Ko ʻene taumuʻá ke falala ʻa e kakai ʻoku nau tōʻongaʻaki ʻa e ngāue fakafaʻahikehé ki he ngaahi laumālie fulikivanú kae ʻikai kia Sihova.

FOUNGA KE TAU TALITEKEʻI AI ʻA E LAUMĀLIE FULIKIVANÚ

7. Ko e hā ʻoku tala mai ʻe Sihova kiate kitautolú?

7 Hangē ko ia naʻe lave ki ai ki muʻá, ʻoku tala mai ʻe Sihova kiate kitautolu ʻa e meʻa ʻoku fiemaʻu ke tau ʻilo ki aí koeʻuhi ke fakaʻehiʻehi ai mei hono takihalaʻi ʻe Sētane mo e fanga tēmenioó. Fakakaukau ki he ngaahi founga ʻe lava ke tau fakahoko ʻi heʻetau tauʻi ʻa Sētane mo e fanga tēmenioó.

8. (a) Ko e hā ʻa e founga tefito ʻoku tau talitekeʻi ʻaki ʻa e ngaahi laumālie fulikivanú? (e) ʻOku anga-fēfē hono fakaeʻa ʻe he Saame 146:4 ʻa e loi ʻa Sētane fekauʻaki mo e kau maté?

8 Lau ʻa e Folofola ʻa e ʻOtuá pea fakalaulauloto ki ai. Ko e founga tefito eni ke tau talitekeʻi ai ʻa e ngaahi loi ʻoku pouaki ʻe he ngaahi laumālie fulikivanú. Ko e Folofola ʻa e ʻOtuá ʻoku hangē ia ha heletā māsila ʻokú ne vaetuʻua ʻa e ngaahi loi ʻoku pouaki ʻe Sētané. (ʻEf. 6:17) Ko e fakatātaá, ʻoku fakaeʻa ʻe he Folofola ʻa e ʻOtuá ʻa e loi ko ia ʻoku lava ke fetuʻutaki ʻa e kau maté mo e kau moʻuí. (Lau ʻa e Saame 146:4.) ʻOku toe fakamanatu mai ai ko Sihova toko taha pē ʻoku lava ke ne tala totonu ʻa e kahaʻú. (ʻAi. 45:21; 46:10) Kapau ʻoku tau lau ʻa e Folofola ʻa e ʻOtuá pea fakalaulauloto maʻu pē ki ai, te tau mateuteu ai ke talitekeʻi pea fehiʻa ʻi he ngaahi loi ʻoku loto ʻa e ngaahi laumālie fulikivanú ke tau tui ki aí.

9. Ko e hā ʻa e faʻahinga ngāue fakafaʻahikehe ʻoku tau fakaʻehiʻehi mei aí?

9 Fakafisi ke fai ha meʻa pē ʻoku fekauʻaki mo e ngāue fakafaʻahikehé. ʻI he tuʻunga ko e kau Kalisitiane moʻoní, ʻoku ʻikai ʻaupito te tau fai ha faʻahinga ngāue fakafaʻahikehe pē. Ko e fakatātaá, ʻoku ʻikai ke tau ʻalu ki he kau taula faʻahikehé pe feinga ke fetuʻutaki mo e kau maté ʻi ha faʻahinga founga. Hangē ko ia naʻa tau lāulea ki ai ʻi he kupu ki muʻá, ʻoku tau fakaʻehiʻehi mei he ngaahi anga fakafonua ʻi he putú ʻoku makatuʻunga ʻi he tui ʻoku toe moʻui atu ʻa e kau maté ʻi ha feituʻu kehe. Pea ʻoku ʻikai ke tau ngāueʻaki ʻa e ʻasitalolosiá pe ko e tala meʻa ki he kahaʻú ke feinga ke ʻilo ʻa e kahaʻú. (ʻAi. 8:19) ʻOku tau ʻilo ko e ngaahi tōʻonga kotoa ko iá ʻoku fakatuʻutāmaki ʻaupito pea ʻoku lava ke nau ʻai ai kitautolu ke tau fetuʻutaki hangatonu mo Sētane mo e fanga tēmenioó.

ʻOmi ʻe he muʻaki kau Kalisitiané ʻenau ʻū tohi fekauʻaki mo e ngaahi tōʻonga fakafaimaná ʻo tutu

Faʻifaʻitaki ki he muʻaki kau Kalisitiané ʻaki hono fakaʻauha ha meʻa pē ʻoku fekauʻaki mo e meʻa fakamēsikí pea talitekeʻi ha fakafiefia fakafaʻahikehe (Sio ki he palakalafi 10-12)

10-11. (a) Ko e hā naʻe fai ʻe he niʻihi ʻi he ʻuluaki senitulí ʻi heʻenau ako ʻa e moʻoní? (e) Fakatatau ki he 1 Kolinitō 10:21, ko e hā ʻoku totonu ai ke tau faʻifaʻitaki ki he faʻifaʻitakiʻanga ʻa e muʻaki kau Kalisitiané, pea ʻe lava fēfē ke tau fai pehē?

10 Fakaʻauha ha meʻa ʻoku fekauʻaki mo e meʻa fakamēsikí. Ko e niʻihi ʻo e kakai naʻa nau nofo ʻi ʻEfesō ʻi he ʻuluaki senitulí naʻa nau kau ʻi he ngāue fakafaʻahikehé. ʻI heʻenau ako ʻa e moʻoní, naʻa nau fai ha ngāue mafatukituki. “Ko ha tokolahi ʻo e faʻahinga naʻa nau fai ʻa e ngaahi tōʻonga fakafaimaná naʻa nau ʻomai ʻenau ʻū tohí ʻo tutu kinautolu ʻi he ʻao ʻo e tokotaha kotoa.” (Ngā. 19:19) Naʻa nau fai ʻa e meʻa kotoa naʻa nau malavá ke talitekeʻi ʻa e ngaahi laumālie fulikivanú. Ko ʻenau ʻū tohi fakafaimaná naʻe fakamoleki ki ai ʻa e paʻanga lahi. Ka ʻi he ʻikai ke ʻave ia ki ha taha pe fakatau atu ia ki he niʻihi kehé, naʻa nau fakaʻauha ia. Naʻa nau tokanga lahi ange ki hono fakahōifuaʻi ʻa Sihová ʻi he mahuʻinga fakapaʻanga ʻo e ʻū tohí.

11 ʻE lava fēfē ke tau faʻifaʻitaki ki he faʻifaʻitakiʻanga ʻa e kau Kalisitiane ko ia ʻi he ʻuluaki senitulí? ʻOku fakapotopoto ke tau fakaʻauha ha faʻahinga meʻa pē ʻoku ʻi ai hano kaunga nai ki he meʻa fakamēsikí. ʻOku kau heni ʻa e ngaahi meʻa ʻomi monū, fanga kiʻi meʻa-teuteu ʻomi monū pe ko ha meʻa pē ʻoku tui pe maʻu ʻe he kakaí ke maluʻi kinautolu mei he ngaahi laumālie fulikivanú.​—Lau ʻa e 1 Kolinitō 10:21.

Lī ʻe ha tokoua ha meʻa ʻomi monū ki he vevé; lue fakalaka atu ha ongo meʻa ʻi he ngaahi fakatātā ʻoku tuʻuaki ai e faiva ngāue fakafaʻahikehe

12. Ko e hā ʻa e ngaahi fehuʻi ʻoku totonu ke tau ʻeke hifo kiate kitautolu fekauʻaki mo ʻetau fakafiefiá?

12 Sivisiviʻi fakalelei hoʻo ngaahi fakafiefiá. ʻEke hifo kiate koe: ‘ʻOku ou lau ʻa e ʻū tohi, makasini pe kupu ʻi he ʻInitanetí fekauʻaki mo e meʻa fakamēsiki? Fēfē ʻa e hiva ʻoku ou fanongo aí, vitiō mo e polokalama TV ʻoku ou sio aí, pe ko e keimi vitiō ʻoku ou vaʻinga aí? ʻOku kau ʻi heʻeku fakafiefiá ha faʻahinga meʻa ʻoku kaunga ki he ngāue fakafaʻahikehé? ʻOku kau ai ha meʻa hangē ko e vemipaeá, somipī, pe mālohi mahulu hake ʻi natulá? ʻOku hā ai ʻa e meʻa fakafaimaná pe talatukí ko ha meʻa fakaoli ʻo ʻikai hano maumau?’ Ko e moʻoni, ʻoku ʻikai ko e fakafiefia kotoa pē ʻoku hā ai ʻa e talanoa fanangá ʻoku ʻi ai hono kaunga ki he ngāue fakafaʻahikehé. ʻI hono sivisiviʻi hoʻo fakafiefiá, fakapapauʻi ke fai ʻa e ngaahi fili ʻe tokoni kiate koe ke fakamamaʻo ai mei ha meʻa pē ʻoku fehiʻa ai ʻa Sihova. ʻOku tau loto ke tau fai hotau lelei tahá ke “tauhi maʻu ha konisēnisi ʻataʻatā” ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá.​—Ngā. 24:16.c

13. Ko e hā ʻoku tau loto ke fakaʻehiʻehi mei hono faí?

13 Fakaʻehiʻehi mei he talanoa fekauʻaki mo e fanga tēmenioó. ʻI he fekauʻaki mo e meʻá ni, ʻoku tau loto ke faʻifaʻitaki ki he faʻifaʻitakiʻanga naʻe fokotuʻu mai ʻe Sīsuú. (1 Pita 2:21) Ki muʻa ke haʻu ʻa Sīsū ki he māmaní, naʻá ne moʻui ʻi hēvani, pea naʻá ne ʻiloʻi ʻa e meʻa lahi fekauʻaki mo Sētane mo e fanga tēmenioó. Ka naʻe ʻikai te ne lave ki ha ngaahi talanoa fekauʻaki mo e meʻa naʻe fai ʻe he ngaahi laumālie fulikivanu ko iá. Naʻe loto ʻa Sīsū ke hoko ko ha fakamoʻoni ʻa Sihova, ʻo ʻikai ko ha fakafofonga fakahāhā ʻo Sētane. ʻE lava ke tau faʻifaʻitaki kia Sīsū ʻi he ʻikai ke tau fakamafola ʻa e ngaahi talanoa fekauʻaki mo e fanga tēmenioó. ʻI hono kehé, ʻoku tau fakahaaʻi ʻi heʻetau leá “ʻoku ueʻi [hotau] lotó ʻe ha meʻa lelei,” ʻa ia ko e moʻoní.​—Saame 45:1.

Ko Sīsū ko hotau Tuʻi fakahēvani mālohí ʻokú ne taki ha kongakau ʻāngelo

ʻOku halaʻatā haʻatau ilifia ʻi he ngaahi laumālie fulikivanú. ʻOku mālohi mamaʻo ange ʻa Sihova, Sīsū mo e kau ʻāngeló (Sio ki he palakalafi 14-15)d

14-15. (a) Ko e hā ʻoku ʻikai totonu ai ke tau ilifia ʻi he ngaahi laumālie fulikivanú? (e) Ko e hā ʻa e fakamoʻoni ʻoku maluʻi ʻe Sihova ʻene kakaí he ʻahó ni?

14 ʻOua ʻe hoko ʻo ilifia ʻi he ngaahi laumālie fulikivanú. ʻI he māmani taʻehaohaoa ko ení, ʻe hoko nai ha ngaahi meʻa ʻoku kovi kiate kitautolu. Ko e fakatuʻutāmakí, mahamahakí pe naʻa mo e maté ʻoku hoko taʻeʻamanekina pē. Ka ʻoku totonu ke ʻoua te tau fakakaukau ʻoku kaunga ki ai ʻa e ngaahi laumālie taʻehāmaí. ʻOku fakamatala ʻa e Tohi Tapú ko e “ngaahi taimi faingataʻa mo e ngaahi meʻa ʻoku hoko taʻeʻamanekina.” (Tml. 9:11) Ka ki he fanga tēmenioó, kuo fakahaaʻi ʻe Sihova ʻokú ne mālohi mamaʻo ange ʻiate kinautolu. Ko e fakatātaá, naʻe ʻikai fakaʻatā ʻe he ʻOtuá ʻa Sētane ke ne tāmateʻi ʻa Siope. (Siope 2:6) ʻI he ʻaho ʻo Mōsesé, naʻe fakahāhā ai ʻe Sihova ʻokú ne mālohi ange ʻi he kau taulaʻeiki faimana ʻo ʻIsipité. (ʻEki. 8:18; 9:11) ʻI hono fakaivia ʻe Sihová, ko Sīsū kuo fakalāngilangiʻí naʻá ne maʻu ʻa e mafai kia Sētane mo e fanga tēmenioó ʻo ne lī hifo ai kinautolu mei hēvani ki he māmaní. Pea ʻi he kahaʻu vave maí, ʻe lī kinautolu ki he luo taʻehanotakelé, ʻa ia heʻikai lava ai ke nau toe fai ha maumau ki ha taha.​—Fkh. 12:9; 20:2, 3.

15 ʻOku tau sio ki he fakamoʻoni lahi fau ʻoku maluʻi ʻe Sihova ʻene kakaí he ʻahó ni. Fakakaukau ki heni: ʻOku tau malanga mo faiakoʻaki ʻa e moʻoní ʻi he feituʻu kotoa ʻo e māmaní. (Māt. 28:19, 20) Ko hono olá, ʻoku tau fakaeʻa ai ʻa e ngaahi ngāue fulikivanu ʻa e Tēvoló. Ko e moʻoni, kapau naʻe malava ʻe Sētane, te ne taʻofi ʻetau ngāué kotoa, ka ʻoku ʻikai te ne malava. Ko ia ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke tau ilifia ki he ngaahi laumālie fulikivanú. ʻOku tau ʻilo “ko e ongo foʻi fofonga ʻo Sihová ʻoku fetoutoumoliliuʻaki ʻi he māmaní kotoa ke fakahāhā hono mālohí koeʻuhi ko e faʻahinga ko ia ʻoku kakato honau lotó kiate iá.” (2 Kal. 16:9) Kapau ʻoku tau faitōnunga kia Sihova, ʻoku ʻikai lava ke fakatupunga ʻe he fanga tēmenioó ha maumau tuʻuloa kiate kitautolu.

TĀPUAKI KI HE FAʻAHINGA ʻOKU NAU TALI ʻA E TOKONI ʻA SIHOVÁ

16-17. ʻOmai ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo e loto-toʻa ʻoku fiemaʻu ke talitekeʻi ʻaki ʻa e ngaahi laumālie fulikivanú.

16 ʻOku fiemaʻu ʻa e loto-toʻa ke talitekeʻi ʻaki ʻa e ngaahi laumālie fulikivanú, tautefito ʻi hono fakafepakiʻi kitautolu ʻi he taumuʻa lelei ʻe he ngaahi kaumeʻá pe kāingá. Ka ʻoku tāpuakiʻi ʻe Sihova ʻa e faʻahinga ʻoku nau fakahāhā ʻa e loto-toʻa peheé. Fakakaukau ki he faʻifaʻitakiʻanga ʻa ha tuofefine ko Erica, ʻoku nofo ʻi Kana. Naʻe taʻu 21 ʻa Erica ʻi heʻene tali ha ako Tohi Tapu. ʻI he tuʻunga ko ha ʻofefine ʻo ha faifekau faimana, naʻe ʻamanekina ke ne kau ʻi he ngaahi tōʻonga fakafaʻahikehe naʻe kau ai ʻa e kai ʻo e kakanoʻi-manu mei he ngaahi feilaulau fakaeouau ki he ngaahi ʻotua ʻene tamaí. ʻI he fakafisi ʻa Erica, naʻe lau ia ʻe he fāmilí ko ha fakaʻitaʻi ʻo e ngaahi ʻotuá. Naʻe tui ʻa e fāmilí ʻe tauteaʻi kinautolu ʻe he ngaahi ʻotuá ʻaki ʻa e puke fakaʻatamai mo fakaesino.

17 Naʻe feinga ʻa e fāmili ʻo Erica ke fakamālohiʻi ia ke ne muimui he tōʻonga ko iá, ka naʻá ne talitekeʻi ia, neongo naʻe ʻuhinga iá ko ʻene mavahe mei honau ʻapí. Naʻe fakaʻatā ʻe he Kau Fakamoʻoní ke ne nofo mo kinautolu. ʻI he tuʻunga ko iá, naʻe tāpuakiʻi ʻe Sihova ʻa Erica ʻaki ha fāmili foʻou​—ko e kaungātuí naʻa nau hoko ko ha fanga tokoua mo e fanga tuofāfine kiate ia. (Mk. 10:29, 30) Neongo naʻe liʻaki ia ʻe hono kāingá tonu pea aʻu ʻo tutu ʻene ʻū meʻá, naʻe hanganaki mateaki ʻa Erica kia Sihova, hoko ʻo papitaiso, pea tāimuʻa tuʻumaʻu he taimí ni. ʻOku ʻikai te ne ilifia ʻi he fanga tēmenioó. Pea ʻi he fekauʻaki mo hono fāmilí, ʻoku pehē ʻe Erica, “ʻOku ou lotu he ʻaho taki taha ke ʻi ai ha taimi ʻe hokosia ai ʻe hoku fāmilí ʻa e tāpuaki ʻo hono ʻiloʻi ʻa Sihova pea maʻu ʻa e tauʻatāina ʻi he tauhi ki hotau ʻOtua ʻofá.”

18. Ko e hā ʻa e ngaahi tāpuaki ʻoku tau maʻu mei he falala kia Sihová?

18 Heʻikai ke tau fehangahangai kotoa mo hano ʻahiʻahiʻi maeʻeeʻa pehē ʻetau tuí. Kae kehe, ʻoku fiemaʻu kiate kitautolu kotoa ke talitekeʻi ʻa e ngaahi laumālie fulikivanú pea falala kia Sihova. Kapau ʻoku tau fai ia, te tau maʻu ai ʻa e ngaahi tāpuaki lahi pea te tau fakaʻehiʻehi ai mei hano takihalaʻi ʻe he ngaahi loi ʻa Sētané. Pehē foki, heʻikai ke tau mate manavahē ai ʻi he fanga tēmenioó. Hiliō he meʻa kotoa, te tau fakaivimālohiʻi ai ʻetau kaumeʻa mo Sihová. “Fakamoʻulaloaʻi kimoutolu ki he ʻOtuá,” ko e tohi ia ʻa e ākonga ko Sēmisí, “kae talitekeʻi ʻa e Tēvoló, pea te ne hola meiate kimoutolu. ʻUnuʻunu ofi ki he ʻOtuá, pea te ne ʻunuʻunu ofi mai kiate kimoutolu.”​—Sēm. 4:7, 8.

ʻE FĒFĒ HAʻO TALI?

  • ʻOku anga-fēfē hono takihalaʻi ʻe he ngaahi laumālie fulikivanú ʻa e kakaí?

  • ʻOku anga-fēfē hono tokoniʻi kitautolu ʻe Sihova ke tau talitekeʻi ʻa e ngaahi laumālie fulikivanú?

  • Ko e hā ʻa e ngaahi tāpuaki ʻoku tau maʻu mei hono talitekeʻi ʻa e ngaahi laumālie fulikivanú?

HIVA 49 Sihova Hotau Hūfanga

a Kuo fakatokanga anga-ʻofa mai ʻa Sihova fekauʻaki mo e ngaahi laumālie fulikivanú mo e maumau ʻoku lava ke nau fakatupungá. ʻOku anga-fēfē feinga ʻa e ngaahi laumālie fulikivanú ke takihalaʻi ʻa e kakaí? Ko e hā ʻa e ngaahi founga ʻe lava ke tau fakahoko ke talitekeʻi ai ʻa e ngaahi laumālie fulikivanú? ʻE lāulea ʻa e kupu ko ení ki he founga hono tokoniʻi kitautolu ʻe Sihova ke tau fakaʻehiʻehi mei heʻenau tākiekiná.

b LEA MO HONO ʻUHINGA: Ko e ngāue fakafaʻahikehé ʻoku ʻuhinga ia ki he ngaahi tui mo e tōʻonga ʻoku fekauʻaki mo e fanga tēmenioó. ʻOku kau ai ʻa e tui ko e laumālie ʻo e faʻahinga ʻoku maté ʻoku nau moʻui atu ʻi he mate ʻa e sino fakamatelié pea ʻoku nau fetuʻutaki mo e kau moʻuí, tautefito fakafou ʻi ha tokotaha (taula). ʻOku toe kau ʻi he ngāue fakafaʻahikehé ʻa e ngaahi tōʻonga fakafaimana mo e vavalo. Hangē ko hono ngāueʻaki ʻi he kupú ni, ko e faimaná ʻoku ʻuhinga ia ki he ngaahi tōʻonga ʻoku fekauʻaki mo e meʻa fakamēsiki, pe mālohi mahulu hake ʻi natula. ʻOku lava ke kau ai ʻa e ngaahi talatuki. ʻOku ʻikai ʻuhinga ia ki he fanga kiʻi faimana vaʻinga ʻoku ngāueʻaki ai ʻa e ngaue vave ʻo e nimá, ʻa ia ʻoku faʻa fai pē ʻe he niʻihi ko ha fakafiefia.

c ʻOku ʻikai maʻu ʻe he kau mātuʻá ʻa e mafai ke fokotuʻu ʻa e ngaahi lao fekauʻaki mo e fakafiefiá. ʻI hono kehé, ko e Kalisitiane taki taha kuo pau ke ne ngāueʻaki hono konisēnisi kuo akoʻi ʻe he Tohi Tapú ʻi hono fili ʻa e meʻa ke lau, sio pe vaʻinga aí. Ko e ngaahi ʻuluʻi fāmili fakapotopotó ʻoku nau fakapapauʻi ko e fakafiefia honau fāmilí ʻoku fehoanaki mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni Fakatohitapú.​—Sio ki he kupu ʻi he jw.org® ko e “ʻOku Taʻofi ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ha Ngaahi Faiva, Tohi pe Hiva Pau?” ʻi he FEKAUʻAKI MO KIMAUTOLU > NGAAHI FEHUʻI ʻOKU TOUTOU ʻEKE.

d FAKAMATALA ʻO E FAKATĀTĀ: Ko ha fakatātā ʻo Sīsū ko hotau Tuʻi fakahēvani mālohí ʻokú ne taki ha kongakau ʻāngelo. ʻOku ʻi ʻolunga ʻiate kinautolu ʻa e taloni ʻo Sihová.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share