Muimui ʻia Kalaisi ʻAki Hono Fakahaaʻi ʻa e Tuʻunga Ngeia
1. ʻOku anga-fēfē ʻa e felāveʻi ʻa e kaveinga ʻo e fakataha-lahi ki he taʻu ní mo hono fakahaaʻi ʻa e tuʻunga ngeiá?
1 ʻOku fakamatalaʻi ʻe he Tohi Tapú ʻa e Hau Fakalevelevá, ʻa Sihova, ʻokú ne teungaʻaki ʻa e ngeia. (Sāme 104:1) Naʻe lea maʻu pē mo ngāue ʻa Sīsū ʻi ha founga naʻe fakalāngilangiʻi ai ʻene Tamaí mo ʻEne ngaahi fokotuʻutuʻú. (Sione 17:4) Ko kitautolu tāutaha te tau maʻu ʻa e ngaahi faingamālie ke faʻifaʻitaki ai kia Sīsū pea ke ʻoatu ʻa e lāngilangi kia Sihova lolotonga ʻetau ngaahi Fakataha-Lahi Fakavahe “Muimui ʻia Kalaisi!” ʻoku tuʻunuku maí.
2. ʻOku anga-fēfē hono fakalāngilangiʻi ʻa Sihova ʻi heʻetau teuteu ke ʻi ai ʻi he konga taki taha?
2 Lotu Fakangeingeia: ʻE lava ke tau fakalāngilangiʻi ʻa Sihova ʻaki ʻa e fokotuʻutuʻu ke ʻi he kātoanga kai fakalaumālie kuó ne teuteu maʻatautolú. Kuó ke fakalea ki hoʻo pule ngāué pea fai ha ngaahi fokotuʻutuʻu ke ke maʻu ai ʻa e ʻaho taki taha ʻo e fakataha-lahí? Kuó ke palani ke aʻu ki ai ʻi ha taimi feʻunga ʻo kumi ʻa e nofoʻangá pea kau ʻi he hivá mo e lotu kamatá? Kuó ke fokotuʻutuʻu hoʻo kai hoʻataá ke ke lava ʻo kai ʻi he feituʻu faiʻanga fakataha-lahí fakataha mo ho fanga tokouá? ʻI he kamataʻanga ʻo e konga taki taha, ko ʻene fakaafeʻi anga-ʻofa pē kitautolu ʻe he tokotaha seá ke tau tangutu ki muʻa ke kamata ʻa e fasí, ʻoku totonu ke fakaʻosi leva ʻetau pōtalanoá pea tangutu kae kamata ʻa e polokalamá.
3. ʻOku anga-fēfē hono fakangeingeiaʻi ʻetau lotú ʻe heʻetau tokanga lelei ki he polokalamá?
3 Ko e tokanga lelei ki he polokalamá ʻoku toe fakalāngilangiʻi ai ʻetau Tamai fakahēvaní. Hili ʻene siofi ha fakataha-lahi fakavahe fakalotofonua ʻe taha, naʻe tohi ha tokotaha faiongoongo ʻo pehē ʻe maongo ki he kau mamatá ʻa e “tōʻonga alafaʻifaʻitakiʻanga ʻa e faʻahinga ʻoku ʻi aí, ʻi heʻenau muimui fakalongolongo mo anga-fakaʻapaʻapa ki he meʻa naʻe leaʻakí ʻo fakahaaʻi ai naʻe tohoakiʻi kinautolu ki he ngaahi meʻa fakalaumālié.” Naʻá ne toe fakamatala foki ki he “fānau tokolahi taʻehanotatau . . . , ne foʻou ʻenau anga-leleí kotoa pē, naʻa mo ʻenau femoʻuekina ʻi he kumi ki he ngaahi veesi ʻi he Tohi Tapú.” Lolotonga e lele ʻa e polokalamá, ʻoku ʻikai ko ha taimi ia ki ha fetalanoaʻaki noaʻia, feʻaveʻaki pōpoaki ʻi he telefoni toʻotoʻó, kai, pe felueʻaki ʻi he holó. ʻOku totonu ke tangutu ʻa e kau talavoú mo ʻenau ngaahi mātuʻá koeʻuhi ke tokoniʻi kinautolu ʻe he ngaahi mātuʻá ke nau maʻu ʻaonga mei he polokalamá. (Teu. 31:12; Pal. 29:15) Ko e ngaahi feinga peheé ʻoku fakahaaʻi ai ʻa e tokaʻi ki he niʻihi kehé mo e houngaʻia ki he meʻakai fakalaumālie mātuʻaki mahuʻinga ʻoku tokonaki maí.
4. Ko e hā ʻoku totonu ai ke tau ʻi ha fōtunga fakangeingeia lolotonga ʻetau kau ki he fakataha-lahí?
4 Fōtunga Fakangeingeia: ʻOku totonu ki he kau sevāniti ʻa e ʻOtuá ke nau feinga ke fakahaaʻi ʻa e tuʻunga ngeia faka-Kalisitiané ʻi honau valá mo e teuteú. ʻOku totonu ke tau tokanga fakamātoato ki he meʻá ni. Ko hotau fōtunga hāmaí ʻoku tapua atu ai ʻetau ngaahi ongoʻi kia Sihová pea mo e monū ʻo e hoko ko ʻene Kau Fakamoʻoní. ʻOku totonu ke tau ʻai vala maʻu pē ʻo tuha mo e faʻahinga “oku nau fakaha koe kau lotu akinautolu ki he Otua.”—1 Tim. 2:9, 10, PM.
5. ʻE lava fēfē ke tau tauhi maʻu ha fōtunga fakangeingeia lolotonga ʻa e taimi mālōloó ʻi he feituʻu ʻo e fakataha-lahí?
5 ʻOku totonu nai ke tau toki fakahaaʻi pē ha fōtunga fakangeingeia ʻi hono maʻu ʻa e polokalamá? Manatuʻi ʻe siofi kitautolu ʻe he tokolahi ʻi heʻetau tui hotau kaati fakaʻilonga fakataha-lahí lolotonga ʻa e ʻi he feituʻu ʻo e fakataha-lahí. ʻOku totonu ke ʻai kitautolu ʻe hotau fōtungá ke tau makehe mei he kakaí fakalūkufua. Ko ia ai, naʻa mo e lolotonga ʻa e taimi mālōloó, hangē ko e ʻalu ʻo kai ʻi he hili ʻa e polokalamá, ʻoku totonu ke tau ʻai vala ʻo taau mo e kau faifekau ʻoku nau ʻi he feituʻú ki he taumuʻa ko hono maʻu ha fakataha-lahi faka-Kalisitiane, pea ʻoku totonu ke ʻoua ʻe tui ha vala hangē ko e tangikalī, talausese mutu, pe falani. He fakamoʻoni lelei moʻoni ia ʻe fai ki he kakai he feituʻú! ʻOku hōifua mai ʻa Sihova ʻi he taimi ʻoku tapua atu ai ʻi hotau fōtungá ʻa hotau ngafa ko e kau faifekaú.
6. Ko e hā ʻa e ngaahi ola lelei ʻo hono fakahāhā ʻa e tuʻunga ngeia faka-Kalisitiané?
6 Ola Fakafiemālie: Ko hono fakahaaʻi ʻa e tuʻunga ngeia faka-Kalisitiané ʻi heʻetau ngaahi fakataha-lahí ʻoku fakatupunga ai ha ngaahi faingamālie ke faifakamoʻoni ʻi he founga ʻikai anga-mahení pea hā lelei ki he vakai ʻa e niʻihi kehé. ʻI he ngataʻanga ʻo e fakataha-lahi ʻe taha, naʻe fakamatala ai ha tokotaha ʻofisiale: “Kuo teʻeki ke mau mamata ʻi ha kakai ʻulungāanga lelei pehē. ʻOku ʻamanekina mai ʻe he ʻOtuá ke mau hangē ko kimoutolú.” Ko hono fakahaaʻi ʻa e tuʻunga ngeiá ʻoku fakahāhā ai ʻa e fetokaʻiʻaki mo e feʻofaʻaki pea ʻoku fakalāngilangiʻi ai ʻa Sihova. (1 Pita 2:12) ʻOku fakahāhaaʻi ai ʻetau manavahē ʻOtuá mo ʻetau houngaʻia ki he monū ko hono fakahinohinoʻi ʻe heʻetau Tamaí. (Hep. 12:28) ʻOfa ke tau feinga ke fakahaaʻi ʻa e tuʻunga ngeia ʻi heʻetau fakatuʻotuʻa atu ki he Fakataha-Lahi Fakavahe ʻo e taʻu ní ko e “Muimui ʻia Kalaisi!”
[Puha ʻi he peesi 5]
Ngaahi Fakamanatu ki he Fakataha-Lahi Fakavahé
◼ Taimi ʻo e Polokalamá: ʻE kamata ʻa e polokalamá ʻi he 9:20 pongipongi ʻi he ʻaho kotoa ʻe tolú. ʻE fakaava ʻa e ʻū matapaá ʻi he 8:00 pongipongi. Ko ʻene kamata pē ʻa e fasi talateu ʻo e Puleʻangá, ʻoku totonu ke tau tangutu kotoa koeʻuhi ke lava ai ʻa e polokalamá ʻo kamata ʻi ha tuʻunga ngeia. ʻE fakaʻosi ʻa e polokalamá ʻi he 5:05 he efiafi Falaité mo e Tokonakí pea ʻi he 4:10 he efiafi Sāpaté.
◼ Tauʻangá: ʻI he kotoa ʻo e ngaahi feituʻu faiʻanga fakataha-lahi ko ia ʻoku puleʻi malu ai ʻa e ngaahi feituʻu tauʻangá, ʻe ala maʻu taʻetotongi ʻa e ngaahi tauʻangá ʻo fai pē ki he ʻuluaki aʻu ki aí. ʻE hoko ʻa e ʻū kaati fakaʻilonga ʻo e fakataha-lahí ko ha fakaʻilonga ia ki hono tau ʻo e meʻalelé. Ko e kau faingataʻaʻia fakaesino pē ʻoku nau maʻu ha laʻi peleti fika pe fakaʻilonga maʻá e kau faingataʻaʻiá kuo fakamafaiʻi mei he Puleʻangá, ʻe fakangofua ke nau tau ʻi he tauʻanga ʻoku fakaʻatā ki he faʻahinga faingataʻaʻia fakaesinó. Koeʻuhi ʻoku faʻa siʻisiʻi ʻa e tauʻangá, ʻoku totonu ke heka ha tokolahi feʻunga pē ʻi ha meʻalele ʻe taha ʻo ka malava.
◼ Taʻofi ʻo e Nofoʻangá: ʻE taʻofi nai ʻa e ngaahi nofoʻangá maʻá e faʻahinga pē ʻoku nau fononga mai mo koe ʻi he meʻalele tatau pe nofo mo koe ʻi he ʻapi tatau.
◼ Houa Kai Hoʻataá: Kātaki ʻomai ha kai hoʻatā kae ʻikai ko e mavahe mei he feituʻu faiʻanga fakataha-lahí ke ʻomai ha meʻakai lolotonga ʻa e mālōlō hoʻataá. ʻE ngāueʻaki nai ha kiʻi kula ʻa ia ʻoku lava ʻo tuku ʻi ho lalo seá. Ko e ngaahi fuʻu kula lalahí, ngaahi meʻa sioʻatá mo e ngaahi inu ʻolokaholó ʻoku ʻikai ngofua ia ʻi he fale faiʻanga fakataha-lahí.
◼ Ngaahi Tokoní: ʻOku kau ki hono fokotuʻutuʻu ʻo ha fakataha-lahi ha fakamole lahi ʻaupito. ʻE lava ke tau fakahaaʻi ʻetau houngaʻiá ʻaki hono fai ʻa e ngaahi tokoni loto-fiefoaki ki he ngāue ʻi māmani lahí ʻi hotau Fale Fakatahaʻangá pe ʻi he fakataha-lahí. Ko ha sieke pē ʻe faiʻaki ha tokoni ʻi ha fakataha-lahi ʻoku totonu ke ʻai ʻo ala totongi ia ʻi Nuʻu Sila ki he “Watch Tower Society,” pe ʻi Tongá ni ki he “Jehovah’s Witnesses.”
◼ Fakatuʻutāmakí mo e Meʻa Fakavavevavé: Kuo lāunga mai e kau ngāue ki he ngaahi meʻa fakavavevavé naʻa nau maʻu ha ngaahi tā ange ʻi he telefoni toʻotoʻo ʻo kau ki he fanga kiʻi meʻa naʻe ʻikai loko mahuʻinga. Kapau ʻe fiemaʻu ha meʻa fakavavevave fakafaitoʻo ʻi he feituʻu faiʻanga fakataha-lahí, kātaki ʻo fetuʻutaki ki ha tokotaha fakanofonofo ʻoku ofi ai, ʻa ia te ne fakahā leva ia ki he Potungāue Tokoni Fakavavevavé koeʻuhi ke lava ʻe heʻetau kau ngāue taau ki he tokoni fakafaitoʻo he feituʻu fakataha-lahí ʻo vakaiʻi ʻa e mafatukituki ʻo e tuʻungá pea fai ha tokoni. ʻO ka fiemaʻu, te nau fetuʻutaki ki he ngaahi tokoni fakafaitoʻo fakavavevavé.
◼ Palopalema Fakaefanongo: ʻI Nuʻu Sila, ʻe fakamafola ʻa e polokalamá ʻi he ngaahi feituʻu takatakai ʻo e holó ʻi ha letiō FM. Ke maʻu ʻaonga mei he meʻá ni, ʻe fiemaʻu ke ke ʻomai ha kiʻi tepi FM mo ha meʻa fanongo.
◼ Hiki: ʻOku totonu ke ʻoua ʻe fakahoko ha faʻahinga meʻa hiki pē ki he sisitemi fakaʻuhila mo e meʻalea ʻo e falé kae ngāueʻaki pē ha founga ʻoku ʻikai ke fakahohaʻasi ai ʻa e niʻihi kehé.
◼ Ngaahi Meʻa Fakanamulelei: ʻOku fakahoko ʻa e lahi taha ʻo e ngaahi fakataha-lahí ʻi he ngaahi feituʻu mapunipuni ʻa ia ʻoku fakafalala ʻa e ʻea aí ki ha mīsini maʻuʻanga ʻea. Ko ia ai, ko ha anga-ʻofa ia kapau te tau fakasiʻisiʻi hono ngāueʻaki ʻa e ngaahi meʻa fakanamuleleí mo e kaloni namu mālohí ʻa ia ʻe hoko nai ai ha meʻa ki he faʻahinga ʻoku faingataʻa ʻenau mānavá pe ko ha ngaahi palopalema kehe meimei tatau.—1 Kol. 10:24.
◼ Foomu Follow Up: ʻOku totonu ke ngāueʻaki ʻa e foomu Please Follow Up (S-43) ke ʻoatu ai ha fakamatala ki ha taha pē ʻokú ne fakahāhā ʻa e mahuʻingaʻia ko ha ola ia ʻo ʻetau faifakamoʻoni ʻikai ʻi he founga anga-mahení lolotonga ʻa e fakataha-lahí. ʻOku totonu ke ʻomai ʻe he kau malangá ha foomu ʻe taha pe ua ki he fakataha-lahí. ʻE toe ala maʻu foki ʻa e ngaahi fōmú ʻi he Potungāue Loki Tohi ʻi he fakataha-lahí. ʻE ʻave nai ʻa e ngaahi foomu kuo ʻosi fakafonú ki he Loki Tohí ke fai ha ngāue ki ai pe ʻave ki he sekelitali ʻo hoʻomou fakatahaʻangá ʻi he taimi te ke foki ai ki he fakatahaʻanga ʻokú ke kau ki aí.—Sio ki he ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga ʻo Fepueli 2005, p. 6.
◼ Mōtele: (1) ʻOua ʻe taʻofi ha ngaahi nofoʻanga lahi ange ʻi he meʻa ʻe fiemaʻu moʻoní, pea ʻoua ʻe nofo ha kakai ʻi ho lokí ʻo tokolahi ange ia ʻi he meʻa ko ia ʻoku fakaʻataá. (2) Kapau te ke fiemaʻu pau ke kaniseli ho nofoʻangá, fakahaaʻi leva ia ki he mōtelé. (3) Toki ʻave pē ha saliote ʻi haʻo mateuteu ke ngāueʻaki iá, pea fakafoki leva ia koeʻuhí ke lava ʻo ngāueʻaki ʻe he niʻihi kehé. (4) ʻOua ʻe feimeʻakai ʻi he ngaahi loki ʻoku ʻikai ke fai ai ha feimeʻakaí. (5) ʻI he tuʻunga ko e kau Kalisitiané, ʻoua ʻe ngāue taʻefakapotopoto ʻaki ha kai pongipongi, kofi pe ʻaisi poloka taʻetotongi pē ʻoku ʻai ke ala maʻu ʻe he kau ʻaʻahí ʻo ngāueʻaki lolotonga ʻenau ʻi he mōtelé. (6) Fakahāhā ʻa e fua ʻo e laumālié ʻi he feangai mo e kau ngāue mōtelé ʻi he taimi kotoa pē. (7) Kapau ʻe hoko ha palopalema ʻi ho loki he mōtelé, fakapapauʻi ke fakahā ki he Potungāue Nofoʻangá lolotonga ʻa e ʻi he fakataha-lahí.