Ngaahi Fakataha ki he Ngāue Fakamalangá ʻOku Fakahoko Ai ʻEnau Taumuʻá
1. Ko e hā ʻa e taumuʻa ʻo e ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalangá?
1 ʻI he taimi ʻe taha, naʻe fakataha ai ʻa Sīsū mo ʻene kau ākonga ʻe toko 70 ki muʻa ke nau ʻalu atu ʻi he feingangāue fakamalangá. (Luke 10:1-11) Naʻá ne fai ha fakalototoʻa ʻi hono fakamanatu kiate kinautolu heʻikai te nau tuēnoa koeʻuhí ʻe tataki kinautolu ʻe Sihova ko e “ʻEiki ʻo e utu-taʻú.” Naʻá ne toe ʻoange ha ngaahi fakahinohino ʻa ia naʻe teuʻi ai kinautolu ki hono fai ʻo e ngāué peá ne fokotuʻutuʻu ke nau “tautau toko ua.” ʻI he ʻahó ni, ko e ngaahi fakataha ki muʻa ke kau atu ʻi he ngāue fakafaifekaú ʻoku ʻomai ai ʻa e taumuʻa meimei tatau ke hoko ʻo —fakalototoʻa, teuʻi mo fokotuʻutuʻu maau kitautolu.
2. ʻOku totonu ke miniti ʻe fiha ʻa e fakataha ki he ngāue fakamalangá?
2 ʻI he lolotongá ni ʻoku miniti ʻe 10-15 ʻa e fakataha ki he ngāue fakamalangá, ʻa ia ʻoku kau ki ai hono fokotuʻutuʻu ʻo e ngaahi kulupú, vaheʻi ʻa e feituʻu ngāué mo e lotu. Kuo liliu ia ʻi he taimí ni. Kamata ʻi ʻEpeleli, ko e fakataha ki he ngāue fakamalangá ʻe miniti pē ʻe nima ki he fitu. Kae kehe, kapau ʻoku fai ʻa e fakataha malangá hili e fakataha ʻa e fakatahaʻangá, ʻoku totonu ke toe nounou ange koeʻuhi kuo ʻosi maʻu ʻe he fanga tokouá ha polokalama Fakatohitapu lelei. ʻI hono fakanounou ʻo e ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalangá ʻe malava ai ʻa e tokotaha kotoa ke fakamoleki ʻa e taimi lahi ange ʻi he ngāue fakafaifekaú. Tānaki atu ki aí, kapau kuo kamata ʻa e kau tāimuʻá pe kau malangá ʻi he ngāue fakamalangá ki muʻa ʻi he fakataha ʻa e kulupú, ʻe fiemaʻu ke kiʻi taʻofi ʻenau ngāué.
3. ʻE anga-fēfē hano fokotuʻutuʻu ʻa e ngaahi fakataha ki he fakataha malangá ke tokoni lahi ki he kau malangá?
3 ʻOku totonu ke fokotuʻutuʻu ʻa e ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalangá koeʻuhí ʻe tokoni lahi ia ki he kau malangá. ʻI he ngaahi fakatahaʻanga lahi ʻoku lelei ke fakataha ʻa e ngaahi kulupu ngāue fakamalangá ʻi he ngaahi feituʻu kehekehe kae ʻikai ʻi ha feituʻu pē ʻe taha. ʻOku ʻai ai heni ke faingofua ange ki he kau malangá ʻenau fononga ki he fakataha malangá pea mo e feituʻu ngāué. ʻOku malava ke vave ange ai hono fokotuʻutuʻu ʻa e kau malangá, pea ʻe faingofua ange nai ki he kau ʻovasia kulupú ke fai ha tokanga makehe ki he faʻahinga ʻoku nau tokangaʻí. ʻOku lava ke lāulea ʻa e kulupu ʻo e kau mātuʻá ki ha ngaahi tuʻunga fakalotofonua pea fakapapauʻi ʻa e meʻa ʻoku lelei tahá. Ki muʻa ke fakaʻosi ʻa e fakatahá ʻaki ha lotu nounou, ʻoku totonu ke ʻiloʻi ʻe he tokotaha kotoa ʻa e feituʻu mo e tokotaha ke ngāue mo iá.
4. Ko e hā ʻoku ʻikai totonu ai ke vakai ki he ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalangá ʻoku siʻi ange hono mahuʻingá ʻi he ngaahi fakataha kehé?
4 ʻIkai Siʻi Ange Hono Mahuʻingá ʻi he Ngaahi Fakataha ʻa e Fakatahaʻangá: Koeʻuhi ko e ʻaonga ʻo e ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalangá ki he faʻahinga ʻoku kau atu ʻi he ngāue fakafaifekaú, heʻikai nai kau ki ai ʻa e fakatahaʻangá kotoa. Kae kehe, ʻoku ʻikai ʻuhinga ení ke fakamaʻamaʻaʻi pe vakai ki ai ʻoku siʻi ange hono mahuʻingá ʻi he ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá. Ko ʻetau ngaahi fakatahá, pea mo e ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalangá ko e tokonaki ia meia Sihova ʻa ia ʻoku tau malava ai ke fefakaʻaiʻaiʻaki ki he feʻofaʻaki mo e ngāue lelei. (Hep. 10:24, 25) Ko ia ai, ʻoku totonu ke mateuteu lelei ʻa e tokotaha taki kulupú koeʻuhi ke hoko ʻa e fetalanoaʻakí ʻo fakalāngilangiʻi ʻa Sihova mo maʻu ʻaonga ʻa e niʻihi ʻi aí. Ko e kau malanga ʻoku nau kau atu ki he ngāue fakafaifekaú ʻoku totonu ke nau feinga ke kau ki he fakataha malangá kapau ʻoku malava.
Ko e ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalangá ʻoku ʻikai totonu ke fakamaʻamaʻaʻi pe vakai ki ai ʻoku siʻi ange hono mahuʻingá ʻi he ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá
5. (a) Ko e hā ʻa e fatongia ʻo e ʻovasia ngāué ʻi hono fokotuʻutuʻu ʻa e ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalangá? (e) ʻOku totonu ke fēfē hono fakahoko ʻe ha tuofefine ha fakataha ki he ngāue fakamalangá?
5 Teuteu ʻa e Tokotaha Taki Kulupú: Ke malava ha tokotaha ʻo mateuteu lelei ke fakahoko ha konga ʻi he fakatahá, ʻoku fiemaʻu ke ne maʻu tokamuʻa ʻa e konga ʻoku vaheʻi angé. ʻOku moʻoni eni ʻi he fekauʻaki mo e ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalangá. ʻI he taimi ʻoku fakataha ai ʻa e ngaahi kulupu fakamalangá ʻi he ngaahi feituʻu kehekehé, ʻe fakahoko leva ʻe he kau ʻovasia kulupú pe ko honau tokoní ʻa e fakataha malanga ʻenau kulupú. Kae kehe, ʻi he taimi ʻoku fakatahataha fakataha ai ʻa e fakatahaʻangá ki he ngāue fakamalangá, ʻe vaheʻi ʻe he ʻovasia ngāué ha tokotaha ke ne tataki ia. ʻOku ʻoange ʻe he kau ʻovasia ngāue ʻe niʻihi ʻa e taimi-tēpile ko iá ki he kotoa ʻo e kau taki kulupú pea toe fakapipiki ha tatau ʻi he papa fakahinohinó. ʻOku totonu ke maʻu ʻe he ʻovasia ngāué ʻa e fakafuofua lelei ʻi he taimi ʻokú ne fili ai ʻa e kau taki kulupú, ke ne manatuʻi ko e ʻaonga lahi ʻo e ngaahi fakataha ko ení ʻe fakatuʻunga ia ʻi he malava fakafaiako mo e fokotuʻutuʻu maau ʻa e kau taki kulupú. Kapau ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha mātuʻa, sevāniti fakafaifekau, pe tokoua taau ʻosi papitaiso ke ne tokangaʻi ʻa e kulupú ʻi ha ngaahi ʻaho, ʻoku totonu ke vaheʻi ʻe he ʻovasia ngāué ha tuofefine taau ʻosi papitaiso ke ne fakahoko ia.—Sio ki he kupu “Taimi ʻOku Fiemaʻu Ai ke Fakahoko ʻe ha Tuofefine.”
6. Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ki he tokotaha taki kulupú ke ne teuteu leleí?
6 ʻI he taimi ʻoku tau maʻu ai ha konga ʻi he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí pe Fakataha Ngāué, ʻoku tau fakamahuʻingaʻi mo teuteu lelei ia. Ko e niʻihi ʻo kitautolu ʻoku tau toki fakakaukau pē ki he meʻa ke tau leaʻakí lolotonga ʻetau ʻalu ki he fakatahá. ʻOku totonu ke maʻu ʻa e vakai tatau ʻi hono fakahoko ʻa e fakataha ki he ngāue fakamalangá. Koeʻuhí ʻe nounou ange ʻa e fakataha ki he ngāue fakamalangá, ʻoku mahuʻinga ʻaupito ʻa e teuteu leleí koeʻuhí ke mohu ʻuhinga ʻa e fakatahá mo tuku taimi totonu. Ko e teuteu leleí ʻoku toe kau ki ai ʻa hono ʻiloʻi tokamuʻa ʻa e feituʻu ngāué.
7. Ko e hā ʻa e ngaahi meʻa ʻe lava ke lāulea ki ai ʻa e tokotaha taki kulupú?
7 Meʻa ke Lāulea ki Aí: Koeʻuhí ko e kehekehe ʻa e ngaahi tuʻungá ʻi he feituʻu ngāue taki taha, kuo ʻikai tokonaki ai ʻe he tamaioʻeiki anga-tonú ha fakahinohino pau ki he fakataha malanga taki taha. Ko e puha “Lolotonga ʻa e Fakataha ki he Ngāue Fakamalangá, Te Ke Lāulea Nai” ʻoku ʻomai ai ha ngaahi fokotuʻu ke ngāueʻaki. Ko e anga-mahení ʻoku fakahoko ʻa e fakatahá ʻi he fetalanoaʻaki. ʻI ha taimi, ʻe fakakau nai ha fakahāhā kuo ʻosi teuteu lelei pe ko ha foʻi vitiō feʻungamālie mei he jw.org. ʻI he taimi ke teuteu ai ki ha fakataha ki he ngāue fakamalangá, ʻoku totonu ke fakakaukau ʻa e tokotaha taki kulupú ki ha meʻa te ne fakalototoʻaʻi mo teuʻi ʻa e faʻahinga ʻoku kau atu he ngāue fakafaifekaú ʻi he ʻaho ko iá.
ʻI he taimi ke teuteu ai ki ha fakataha ki he ngāue fakamalangá, ʻoku totonu ke fakakaukau ʻa e tokotaha taki kulupú ki ha meʻa te ne fakalototoʻaʻi mo teuʻi ʻa e faʻahinga ʻoku kau atu he ngāue fakafaifekaú ʻi he ʻaho ko iá
8. Ko e hā nai ʻa e meʻa ʻe ʻaonga lahi ke lāulea ki ai lolotonga ʻa e ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalanga ʻi he Tokonakí mo e Sāpaté?
8 Ko e fakatātaá, ʻi he ʻaho Tokonakí ʻoku tuʻuaki ai ʻe he tokolahi taha ʻo e kau malangá ʻa e Ko e Taua Leʻo mo e Awake! Ko e faʻahinga ko ia ʻoku kau atu ki he ngāue fakafaifekaú ʻi he ʻaho Tokonakí ʻoku ʻikai nai te nau ʻalu ʻi he lolotonga ʻo e uiké, ko ia ʻe faingataʻa ke nau manatuʻi ʻa e tuʻuaki naʻa nau ʻahiʻahiʻi lolotonga ʻenau efiafi Lotu Fakafāmilí. ʻE lelei nai ki he tokotaha taki kulupú ke ne fakamanatu ʻa e taha ʻo e ngaahi sīpinga tuʻuaki mei he peesi fakamuimui ʻo e Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau. Ko e ngaahi meʻa kehe ke fakakau ʻi he fetalanoaʻakí ko e founga ke fakafekauʻaki ai ʻa e tuʻuaki ʻo e makasiní ki ha meʻa ʻi he ngaahi ongoongo fakalotofonuá, meʻa naʻe hoko pe ʻaho mālōloó pe founga ke fakatoka ai ʻa e makatuʻunga ki he ʻaʻahi hokó kapau ʻoku tali ʻa e makasiní. Kapau kuo ʻosi ngāueʻaki ʻe ha niʻihi ʻi he fakataha malangá hono tuʻuaki ʻa e makasini ko iá, ʻe lava ke kole ʻe he tokotaha taki kulupú kia kinautolu ke nau vahevahe mai ha ngaahi fokotuʻu nounou pe hokosia fakalototoʻa fekauʻaki mo ia. ʻI he ʻaho Sāpaté, ʻe fili nai ʻe he tokotaha taki kulupú ke fakahoko ʻa e meʻa meimei tatau fekauʻaki mo e tuʻuaki ki he māhina ko iá. Ko e ʻū tohi ako hangē ko e Ongoongo Leleí mo e polosiua Fanongo ki he ʻOtuá pea mo e tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú ʻe tuʻuaki nai ʻi ha faʻahinga ʻaho pē, ko ia ʻe lava ke lāulea nounou ʻa e tokotaha taki kulupú ki he founga ke tuʻuaki nai ai ʻa e ʻū tohi ko ení.
9. Ko e hā ʻe lava ke lāulea ki ai ʻi he fakaʻosinga ʻo e uiké ʻi he kau atu ki ha feingangāue makehe?
9 Kapau ʻoku kau ʻa e fakatahaʻangá ki ha feingangāue makehe ʻi he fakaʻosinga ʻo e uiké, ʻe fakakaukau nai ʻa e tokotaha taki kulupú ki he founga ke tuʻuaki ʻaki ʻa e makasiní fakataha mo e tohi fakaafé pe tulekí pe lāulea ki ha meʻa ke fai kapau ʻoku fakahaaʻi ha mahuʻingaʻia. Ko e toe meʻa ʻe taha, ko hano vahevahe ha ngaahi hokosia ʻoku fakamamafaʻi ai ʻa e mahuʻinga ʻo e ngaahi feingangāue ko ení.
10, 11. Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ʻa e teuteu lelei ʻa e kau malangá ki he lavameʻa ʻa e fakataha ki he ngāue fakamalangá?
10 Teuteu ʻa e Kau Malangá: Ko e kau malangá ʻoku toe ʻi ai ʻenau kaunga ki hono ʻai ke lavameʻa ʻa e fakataha ki he ngāue fakamalangá. ʻI he teuteu tokamuʻa ki he ngāue fakamalangá lolotonga nai ʻenau lotu fakafāmilí, te nau maʻu ai ha meʻa ke vahevahe atu mo e kau malanga kehé. Ko e teuteu leleí ʻoku toe kau ai ʻa hono maʻu hoʻo makasiní mo e tohí ki muʻa ke ke aʻu ki he fakataha malangá koeʻuhi ke lava ʻa e tokotaha kotoa ʻo mavahe ki he feituʻu ngāué ʻo ʻoua toe tautoloi.
11 ʻOku toe mahuʻinga ʻa e palani ke aʻu ki he fakataha malangá ʻi ha ngaahi miniti siʻi ki muʻa ke kamatá. Ko e moʻoni, ʻoku tau feinga mālohi ke aʻu taimi totonu ki he ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá. Kae kehe, ʻoku lava ke fakahohaʻa tautefito ʻi he taimi ʻoku tau aʻu tōmui ai ki he fakataha malangá? Anga-fēfē? ʻOku lāulea ʻa e tokoua ʻokú ne taki ʻa e kulupú ki ha ngaahi meʻa ki muʻa ke fokotuʻutuʻu ʻa e kulupú. Kapau ʻoku tokosiʻi pē ʻa e kau malangá te ne fili nai ke nau ngāue ʻi ha feituʻu ngāue naʻe teʻeki ʻosi hono ngāueʻí. Te ne vaheʻi nai ʻa e faʻahinga ʻoku ʻikai haʻanau meʻalelé ke nau hoa mo e kau malanga ʻoku ʻi ai ʻenau meʻalelé. Kapau ko e feituʻu ngāué ʻoku lahi ai ʻa e faihiá, te ne vaheʻi nai ʻa e fanga tokouá ke ngāue mo e fanga tuofāfiné pe ngāue ʻo ofi ki he feituʻu ʻoku ngāue ai ʻa e fanga tuofāfiné. ʻE vaheʻi nai ʻa e kau malanga ʻoku fakangatangata ʻenau malavá ke ngāue ʻi he hala ʻoku toka leleí pe ngaahi ʻapi ʻoku ʻikai ʻi ai ha sitepu. Ko e kau malanga foʻoú ʻe vaheʻi nai ke ngāue mo e faʻahinga ʻoku taukei angé. Ka ʻo kapau ʻe aʻu tōmui mai ʻa e kau malangá, ʻoku faʻa fai hono toe fokotuʻutuʻu foʻou koeʻuhí ke lava ʻo fakakau ai ʻa e kau haʻu tōmuí. Ko e moʻoni, te tau maʻu nai ha ʻuhinga lelei ki he hoko ʻo tōmuí. Kae kehe, kapau ʻoku tau tōʻongaʻaki ʻa e tōmuí, tau ʻeke hifo kia kitautolu pe ko e ʻuhingá ko e ʻikai ke tau houngaʻia ʻi he ngaahi fakataha fakamalangá pe koeʻuhí ko e ʻikai ke tau fokotuʻutuʻu māú.
12. Kapau ʻokú ke angaʻaki hono fili ho hoa ngāué, ko e hā ke ke fakakaukau ki aí?
12 ʻE lava ke fili pē ʻe he kau malangá honau hoa ki muʻa ke kamata ʻa e fakataha malangá pe ko hono toki vaheʻi ha taha ke nau hoa. Kapau ʻokú ke angaʻaki hono fili ho hoa ngāué, ʻe lava ke ke “fano atu” ʻaki haʻo ngāue fakataha mo e kau malanga kehekehe kae ʻikai ko ho kaumeʻa ofí he taimi kotoa pē? (2 Kol. 6:11-13, fakamatala ʻi lalo) ʻE lava ke ke fokotuʻutuʻu ke ngāue fakataha mo e kau malanga foʻoú koeʻuhi ke tokoniʻi ia ke fakalakalaka ʻene founga fakafaiakó? (1 Kol. 10:24; 1 Tīm. 4:13, 15) Fanongo tokanga ki ha fakahinohino pē ʻoku ʻoatu ʻo kau ai ʻa e feituʻu ke kamata ai hoʻo malangá. ʻI he ʻosi ʻa e fakataha malangá, fakaʻehiʻehi mei hono toe liliu ʻa e fokotuʻutuʻú pea mavahe vave leva ki he feituʻu malangá.
13. Ko hā ʻa e ʻaonga te tau maʻu kapau ʻe tokanga ʻa e tokotaha kotoa ke fakahoko ʻenau tafaʻakí ʻi he fakataha fakamalangá?
13 Hili ʻa e malangá, ko e toko 70 naʻe fokotuʻutuʻu maau ʻe Sīsū ki he ngāue fakafaifekaú naʻa nau “foki fiefia mai.” (Luke 10:17) ʻOku ʻikai ha veiveiua, ko e fakataha naʻe fai ʻe Sīsū mo kinautolu ki muʻa ke kamata ʻa e ngāue fakamalangá naʻe tokoniʻi ai kinautolu ke hoko ʻo lavameʻa. ʻI he ʻahó ni, ko e ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalangá ʻoku lava ke maʻu ai ʻa e ʻaonga meimei tatau. Kapau ʻe tokanga ʻa e tokotaha kotoa ke fakahoko ʻenau tafaʻakí, ʻe hoko ʻa e ngaahi fakataha ki he ngāue fakamalangá ʻo fakalototoʻa, teuʻi, mo fokotuʻutuʻu maau ai kitautolu ke fakahoko ʻetau ngāue ko e fai “fakamoʻoni ki he ngaahi puleʻanga kotoa pē.”—Māt. 24:14.