TOKONI KI HE FĀMILÍ | NOFO MALÍ
Ngāuekoviʻaki ʻo e ʻOlokaholó ʻi he Nofo Malí
Kuo fakahaaʻi atu ʻe ho hoá ʻene hohaʻa fekauʻaki mo hoʻo palopalema ʻi he inú? Kapau ko ia, ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi moʻoniʻi meʻa ʻoku totonu ke ke fakakaukau ki ai.
ʻI he kupu ko ení
Fakatupu maumau lahi ki he nofo malí ʻa hono ngāuekoviʻaki ʻo e ʻolokaholó
Ko hono ngāuekoviʻaki ʻo e ʻolokaholó ʻe lava ke taki atu ia ki he ngaahi palopalema fakamoʻuilelei kehekehe, kau ai ʻa e mahaki mafú, maumau ʻo e ʻaté mo e kanisaá. Ko hono ngāuekoviʻaki ʻo e ʻolokaholó ʻoku ʻikai ngata pē ʻi heʻene hoko ko ha palopalema fakamoʻuileleí, ka ʻoku toe hoko ia ko ha palopalema ʻi he nofo malí ʻa ia ʻokú ne fakatupunga ʻa e fakamamahi ʻi ʻapí, ngaahi palopalema fakapaʻanga, taʻefaitōnunga mo e vete malí.
ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú ko hono ngāuekoviʻaki ʻo e ʻolokaholó, “ʻoku huhu ia ʻo hangē ha ngatá, pea ʻokú ne tuku mai ha kona ʻo hangē ha ngata huhu koná.” (Palōveepi 23:32) ʻE lava fēfē ke ke ʻiloʻi ʻokú ke fakafalala ki he ʻolokaholó?
ʻOkú ke fakafalala ki he ʻolokaholó?
Ko e ngaahi fehuʻi ko ení te ne tokoniʻi koe ke ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi fakaʻilongá:
ʻOku faingataʻa ke ke mapuleʻi hoʻo inú?
ʻOkú ke faʻa fakakaukau ki he taimi hoko te ke inu aí?
ʻOkú ke inu neongo ʻa e ngaahi palopalema ʻokú ne fakatupunga ʻi hoʻo moʻuí—kau ai ʻa hoʻo nofo malí?
Kuó ke hokosia ʻa e ngaahi ongoʻi ʻikai lelei ʻi hoʻo feinga ke taʻofi hoʻo inú?
ʻOkú ke faʻa fakafekiki mo ho hoá fekauʻaki mo e lahi hoʻo inú?
ʻOku lahi ange hoʻo inú ʻi he taimí ni ʻi he taimi ki muʻá?
ʻOkú ke inu fakapulipuli pe fufū ʻa e ʻolokaholó ʻi ʻapi pe ʻi he ngāueʻangá?
Kapau te ke tali ʻio ki ha taha pe lahi ange ki he ngaahi fehuʻi ko iá, kuó ke fakafalala nai ki he ʻolokaholó. Mahalo kuó ke ʻolokahōlika.
Tokanga ke ʻoua ʻe kumi kalofanga
Kuo fakahaaʻi atu ʻe ho hoá ʻa ʻene hohaʻa fekauʻaki mo hoʻo inú? Kapau ko ia, kuó ke feinga nai ke fakasiʻia pe fakatonuhiaʻi hoʻo inú. Kuó ke tukuakiʻi nai ʻa e niʻihi kehé ʻo kau ai ho hoá, ʻaki hoʻo leaʻaki ʻa e ngaahi meʻa hangē ko e:
“Kapau naʻá ke fakafeangai lelei mai, ʻe ʻikai fiemaʻu ke u inu.”
“Kapau naʻá ke maʻu ha ngāue fakamafasia, te ke inu foki mo koe.”
“ʻOku ou ʻiloʻi ʻa e kakai tokolahi ʻoku lahi ange ʻenau inú ʻiate au.”
Kapau ʻokú ke leaʻaki ha ngaahi meʻa hangē ko ení, ʻikai ʻokú ke fakamuʻomuʻa hoʻo inú ʻi hoʻo holi ke maʻu ha nofo mali fiefiá? Ko fē ʻoku totonu ke mahuʻinga angé?
Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “Ko e tangata malí ʻoku loto-moʻua ia . . . pe ʻe anga-fēfē haʻane maʻu ʻa e hōhōʻia ʻa hono uaifí.”—1 Kolinitō 7:33.
Ko e kumi kalofangá ʻoku hangē ia ha holisí, ka ʻi hono kehé ko e matapā sioʻatá te ke sio lelei ange ai ki he meʻa ʻoku hohaʻa ki ai ho hoá
Meʻa ʻe lava ke ke faí
Tokanga fakamātoato ki he meʻa ʻoku hohaʻa ki ai ho hoá. Neongo kapau ʻoku hohaʻa tōtuʻa ho hoá fekauʻaki mo ia, fēfē ke ke fai ha ngaahi liliu? Kapau heʻikai te ke lava ʻo fai ia—kapau ʻokú ke vilitaki pē ke inu neongo ʻa e loto-mafasia ʻokú ke fakatupunga ki ho hoá—ko ha fakaʻilonga nai ia ko e ʻolokaholó kuo hoko ko ha palopalema.
Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “Tuku ki he tokotaha taki taha ke ne hanganaki kumi, ʻo ʻikai ki he lelei pē ʻaʻaná, ka ki he lelei ʻa e tokotaha kehé.”—1 Kolinitō 10:24.
ʻIloʻi ʻa e ngaahi moʻoniʻi meʻá. Ke ikuna ʻi ha faitau, ʻoku fiemaʻu ki ha sōtia ke ne ʻiloʻi ʻa e ngaahi founga ʻa hono filí. ʻOkú ke fehangahangai mo ha pole meimei tatau—ke ikunaʻi ho filí, ʻoku fiemaʻu ke ke ako ki he natula ʻo e ʻolokahōliká pea mo e founga ʻene fakataueleʻi ʻa e kakaí. ʻE fiemaʻu ke ke ako ki he meʻa kuo pau ke ke fai ke taʻofi hoʻo fakafalala ki he ʻolokaholó pea ʻoua ʻaupito ʻe toe foki ʻo inu.
Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “Hanganaki fakaʻehiʻehi mei he ngaahi holi fakakakanó, ʻa ia ʻoku faitau kiate kimoutolú.”—1 Pita 2:11.
Kole tokoni. ʻOku ʻi ai ʻa e ngaahi polokalama ki he moʻui leleí ʻoku nau tokangataha ki he palopalema hono ngāueʻaki ʻo e ʻolokaholó, kau ai mo e ngaahi polokalama fakaakeake, senitā fakafaitoʻo mo e ngaahi falemahaki. ʻE lava ke ke toe maʻu ha tokoni mei ha kaungāmeʻa matuʻotuʻa te ne tokoniʻi koe ke ʻiloʻi ha toe ʻuhinga kehe ʻokú ne ʻai koe ke fakafalala ki he ʻolokaholó. Fetuʻutaki leva ki he tokotaha ko iá ʻi he kamata pē ke ke ongoʻi te ke toe foki ki ho tōʻonga motuʻá.
Kumi ki ha tokoni fakafaitoʻo fakapalōfesinale
Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “Ko ha kaumeʻa moʻoni ʻokú ne ʻofa ʻi he taimi kotoa pē pea ko ha tokoua ia ʻoku fanauʻi mai ki he taimi faingataʻá.”—Palōveepi 17:17.
Ko hono ngāuekoviʻaki ʻo e ʻolokaholó ko ha kaveinga faingataʻa heʻikai lava ke fakaleleiʻi ʻaki pē hano lau ha kiʻi kupu nounou, pe lava ke ke ikuʻi ia ʻaki hoʻo pehē “Te u feinga ke fakasiʻisiʻi ʻeku inú.” Kae kehe, ʻoku totonu ke ke fakatokangaʻi ko e founga hoʻo fakafeangai ki he palopalemá ʻoku ʻikai ngata pē ʻa e uesia ai hoʻo moʻui lelei fakaesinó—ka ʻe toe uesia ai foki hoʻo nofo malí.
Ki ha fakamatala lahi ange: Lau ʻa e ngaahi kupu ko ení ke ako ki he founga hono ikuʻi ʻe he niʻihi kehé ʻa hono ngāuehalaʻaki ʻo e ʻolokaholó.
“ʻOku ʻIkai Ke U kei Hoko ko ha Tangata Anga-Kovi”
“ʻOku ʻIkai Ke U Toe Fakamāʻia ʻi Heʻeku Tōʻongá”
“Naʻe Hoko ʻa e Hala Puleʻangá ko Hoku ʻApi”
Pehē foki, sio ʻi he vitiō ‘Naʻá Ku Foʻi ʻi Heʻeku Founga Moʻuí’