ʻEKE ʻE HE TOʻUTUPÚ
Naʻá Ku Maumauʻi ha Tuʻutuʻuni Fakafāmili—Ko e Hā Leva ʻe Hokó?
ʻOku meimei ko e fāmili kotoa ʻoku ʻi ai ʻenau ngaahi tuʻutuʻuni, mahalo ʻi he ngaahi meʻa hangē ko e taimi ke ke foki ai ki ʻapí, ngāueʻaki ʻo e tekinolosiá mo hoʻo tōʻongá.
Fēfē kapau ʻokú ke maumauʻi ha tuʻutuʻuni fakafāmili? Heʻikai ke ke lava ʻo toe tānaki ʻa e ipu kuo mahuá, ka ʻe lava ke ke fakaʻehiʻehi mei hono ʻai ke toe kovi ange ʻa e ngaahi meʻá. ʻE tokoniʻi koe ʻe he kupu ko ení ke ke ʻiloʻi ʻa e founga ke fai ai iá.
Meʻa ke ʻoua ʻe faí
Kapau ʻoku ʻikai ke ʻiloʻi ʻe hoʻo ongo mātuʻá naʻá ke maumauʻi ha tuʻutuʻuni, te ke hehema nai ke fūfuuʻi ʻa e meʻa naʻá ke faí.
Kapau ʻokú na ʻilo naʻá ke maumauʻi ha tuʻutuʻuni, te ke hehema nai ke fai ha ngaahi kalofanga pe ke tukuakiʻi ha taha kehe.
ʻOku ʻikai ko ha ngaahi fili lelei eni ke fai. Ko e hā hono ʻuhingá? Koeʻuhi ko hono fūfuuʻi ʻa e meʻa naʻe hokó pe fai ha ngaahi kalofanga taʻeʻuhingá ʻoku fakakauleka. Ko e meʻa pē ʻokú ne fakahaaʻi atu ki hoʻo ongo mātuʻá ko koé ʻoku teʻeki ke ke fuʻu lahi.
“ʻOku ʻikai ʻaupito ko e fakaleleiʻangá ʻa e loí. ʻI he faai atu ʻa e taimí, ʻe eʻa ʻa e moʻoní pea ʻe toe lahi ange ʻa e tauteá ʻo kapau pē naʻá ke lea moʻoni ʻi he kamatá.”—Diana.
Ko ha founga lelei ange
Fakahaaʻi ʻa e meʻa naʻá ke faí. ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Ko e tokotaha ʻokú ne ʻufiʻufi ʻene ngaahi faihalá heʻikai te ne lavameʻa.” (Palōveepi 28:13) ʻOku ʻiloʻi ʻe hoʻo ongo mātuʻá heʻikai ke ke haohaoa. Ka ko e fehuʻí, ʻE lava ke ke faitotonu?
“ʻE fakamolemoleʻi lahi ange koe ʻe hoʻo ongo mātuʻá kapau te ke tala ʻa e moʻoní. ʻI hoʻo fakahaaʻi ʻa e moʻoní, ʻe toe lahi ange ʻena falala atu kiate koé.”—Olivia.
Kole fakamolemole. ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Mou kofuʻaki kimoutolu ʻa e feangafakatōkilaloʻaki.” (1 Pita 5:5) ʻOku fiemaʻu ʻa e anga-fakatōkilalo ke lea “ʻOku ou kole fakamolemole atu” pea ke talitekeʻi ʻa e hehema ke fai ha ngaahi kalofanga.
“Ko e kakai ʻoku nau fai maʻu pē ʻa e ngaahi kalofangá ʻe lava ke fakavaivaiʻi ai honau konisēnisí. Faai atu pē, heʻikai ke toe ngāue honau konisēnisí ʻi heʻenau fai ʻa e meʻa ʻoku halá.”—Heather.
Tali ʻa e ngaahi nunuʻá. ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Fanongo ki he akonakí.” (Palōveepi 8:33) Fakaʻehiʻehi mei he lāungá pea tali ha faʻahinga fakangatangata pē ʻoku fokotuʻu ʻe hoʻo ongo mātuʻá.
“Ko e lahi ange hoʻo lāunga ʻi he tauteá, ko e kovi ange ia ʻa e meʻa te ke iku ki aí. Kumi ha founga ke tali ai ʻa e ngaahi fakangatangatá pea ʻoua ʻe nōfoʻi ʻi he meʻa kuo mole meiate koé.”—Jason.
Ngāue ke toe langa hake ʻa e falalá. ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Mou huʻi atu ʻa e angaʻitangata motuʻá ʻa ia ʻoku fakatatau ki homou ʻalunga fakaeʻulungaanga ki muʻá.” (ʻEfesō 4:22) Kamata fakatupulekina ha tōʻonga falalaʻanga.
“Kapau te ke fai tuʻumaʻu ʻa e ngaahi fili fakapotopotó pea fakahaaʻi ki hoʻo ongo mātuʻá heʻikai te ke toe fai ʻa e fehālaaki tatau, ʻe faai atu pē te na toe falala atu kiate koe.”—Karen.
FOKOTUʻU: Fai ʻa e meʻa lahi ange lolotonga hoʻo fakamoʻoniʻi ʻokú ke falalaʻangá. Ko e fakatātaá, ʻi he taimi hoko te ke ʻalu ai ki ha feituʻu, ʻai ke ʻiloʻi ʻe hoʻo ongo mātuʻá ko eni ʻokú ke lolotonga foki atu—neongo kapau heʻikai te ke tōmui. ʻE tokoni eni ke na mahinoʻi ʻokú ke loto ke toe maʻu ʻena falalá.