Photo by Stringer/Getty Images
HANGANAKI LEʻO!
Tau ʻi he Hahake Lotolotó—Ko e Hā ʻa e Lau ʻa e Tohi Tapú?
ʻOku hohaʻatuʻu ʻa e māmaní ʻi heʻenau sio ki he fepaki ʻa ʻAmelika, ʻIsileli mo ʻIulaní. ʻE fakautuutu ʻa e tuʻungá ʻo hoko ha tau ʻo ne uesia ha ngaahi fonua lahi? ʻE lava ʻe he ngaahi founga-pule fakaetangatá ʻo taʻofi ʻa e taú pea ʻomai ha melino tuʻuloa?
Ko e faʻahinga ʻoku nau alāanga mo e kikite ʻi he Tohi Tapú ʻoku nau fifili nai pe ko e fepaki ko ʻeni ʻi he Hahake Lotolotó ko e kamataʻanga ia ʻo e tau ʻo ʻĀmaketoné ʻoku lave ki ai ʻi he tohi ʻa Fakahaá.
Ko e hā ʻa e lau ʻa e Tohi Tapú?
ʻE lava ke fakangata ʻe he ngaahi founga-pule fakaetangatá ʻa e tau ʻi he Hahake Lotolotó?
ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “ʻOua naʻa tuku hoʻomou falalá ʻi he kau houʻeikí pe ʻi he foha ʻo e tangatá, ʻa ia ʻoku ʻikai lava ke ne ʻomi ha fakamoʻuí.”—Saame 146:3.
ʻOku ʻikai ke tau ʻilo pe ʻe malava ʻe he ngaahi founga-pule fakaetangatá ke ne ʻomai ha melino ki he Hahake Lotolotó. Kae kehe, ʻoku fakahaaʻi mahino ʻe he Tohi Tapú ʻe ʻikai malava ʻe ha taki fakapolitikale, founga-pule fakaetangata, pe ko e kulupu ʻo ha kakai ke fakangata ʻa e taú pea ʻomai ʻa e melino tuʻuloá. Ko e ʻOtuá pē ʻoku malava ke ne “fakangata ʻa e ngaahi taú ʻi he māmaní kotoa.”—Saame 46:9.
Ke ako lahi ange, lau ʻa e Taua Leʻo ʻoku fakakaveinga “ʻE Fakangata ʻa e Taú—Anga-Fēfē?”
ʻOku fakahoko ʻe he tau ʻi he Hahake Lotolotó ʻa e kikité?
ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Te mou fanongo ʻi he ngaahi tau pea mo e ongoongo ʻo e ngaahi tau. . . . ʻE tuʻu ʻa e fonua ki he fonua mo e puleʻanga ki he puleʻanga.”—Mātiu 24:6, 7.
Ko e fepaki ʻoku lolotonga hoko ʻi he Hahake Lotolotó ko ha toe meʻa ia ʻoku ne fakaʻilongaʻi ʻa e “fakaʻosiʻosi ʻo e fokotuʻutuʻu lolotongá” pea ʻoku toe ʻomai ai ʻa e fakamoʻoni ʻoku tau moʻui “ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí.” (Mātiu 24:3; 2 Tīmote 3:1) Ko e ngaahi tau ʻoku tau sio ki ai ʻi he ʻaho ní ʻoku fakahaaʻi ai ʻoku vavé ni ke fai ʻe he ʻOtuá ha ngāue ke fakangata ʻa e taú pea mo e ngaahi palopalema kehe ʻokú ne tāpalasia ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá.
Ke ako lahi ange, lau ʻa e kupu “Ko e Hā ʻa e Fakaʻilonga ʻo e ‘Ngaahi ʻAho Fakaʻosí’ pe ‘Taimi Fakamui’?”
ʻE kamata ʻa e tau ʻo ʻĀmaketoné ʻi he Hahake Lotolotó?
ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Naʻe fakatahatahaʻi kinautolu ʻe he ngaahi lea kuo fakamānavaʻi ʻe he fanga tēmenioó ki he feituʻu ʻoku ui ʻi he lea faka-Hepeluú ko ʻĀmaketone.”—Fakahā 16:16.
Ko e tau ʻo ʻĀmaketoné ʻoku ʻikai ko ha tau ia ʻi he vahaʻa ʻo e ngaahi founga-pule fakaetangatá ʻa ia ʻoku kamata ʻi he Hahake Lotolotó. Ko ha tau fakamāmani lahi ia ʻi he vahaʻa ʻo e ngaahi founga-pule fakaetangatá kotoa pea mo e ʻOtuá.
Ke ako lahi ange, lau ʻa e kupu “Ko e Hā ʻa e Tau ʻo ʻĀmaketoné?”
Ko e hā ʻe lava ke ne tokoniʻi kitautolu ke fekuki mo e ngaahi taimi ʻo e loto-moʻuá?
ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “ʻOua ʻe hoko ʻo loto-moʻua ʻi ha faʻahinga meʻa, ka ʻi he meʻa kotoa pē mou ʻai ke ʻilo hoʻomou ngaahi kolé ʻe he ʻOtuá, fakafou ʻi he lotu mo e hū tōtōaki fakataha mo e fakafetaʻi.”—Filipai 4:6.
Ko Sihovaa ko e ʻOtuá ʻokú ne fakaafeʻi kitautolu ke lotu kiate ia. Koeʻuhi ʻoku tokanga mai ʻa e ʻOtuá kiate kitautolu, te ne fanongo mai ki heʻetau ngaahi lotú pea tokoniʻi kitautolu ke fekuki mo ʻetau ngaahi loto-moʻuá. (1 Pita 5:7) Ko e founga ʻe taha ʻokú ne fai ai iá ko hono tokoniʻi kitautolu ke tau mahinoʻi ʻo ʻikai ngata pē ʻi he ʻuhinga ʻoku hokohoko atu ai ʻa e taú kae pehē foki ki he founga ʻe fakangata aí pea mo e meʻa ʻe fai ʻe he ʻOtuá ke toʻo atu ai ʻetau mamahí mo e faingataʻaʻiá.—Fakahā 21:3, 4.
Ke ako lahi ange ki he founga ʻoku tokonaki mai ai ʻe he ʻOtuá ʻa e tokoní, lau ʻa e kupu “ʻE Lava Ke Ke Maʻu ʻa e Ngaahi Lea Fakafiemālie mei he Tohi Tapú.”
a Ko Sihova ʻa e huafa fakafoʻituitui ʻo e ʻOtuá.—Saame 83:18.