Fakamatala ‘i Lalo
b Naʻe tohi ʻe ha toketā ʻe taha pea ko ha toe tokotaha faʻutohi ia, ʻo pehē ko e ngaahi fakaʻilonga naʻe fakamatalaʻi ʻe Siosifasi mo Luké ʻoku ngalingali ko e tupu ia mei he fanga kiʻi ponu fuopotopoto ʻa ia naʻa nau fakatupunga ha tuʻunga fakatupu mate ko hono fakafaingataʻaʻiaʻi ʻa e ngāue ʻa e ngākaú. Ko e fanga kiʻi ponu peheé ʻoku lua mai ʻaki ia ʻi he taimi ʻe niʻihi, pe ko ʻenau totolo mai mei he sino ʻo e tokotaha mahakí ʻi he taimi ʻoku mate aí. ʻOku pehē ʻe ha maʻuʻanga fakamatala ʻe taha: “Ko e fakamatala tonu matematē fakapalōfesinale ʻa Luke ʻi he tuʻunga ko ha toketaá ʻokú ne fakahaaʻi mai ʻa e tuʻunga fakalilifu ʻo e mate ʻa [Hēlotá].”