LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • wp18 Fika 1 p. 14-15
  • Ko e Tohi Tapú mo Ho Kahaʻú

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Ko e Tohi Tapú mo Ho Kahaʻú
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Maʻá e Kakai)—2018
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • 1 TAUMUʻA ʻI HE MOʻUÍ
  • 2 KAUMEʻA MO HOTAU TOKOTAHA FAKATUPÚ
  • Ko e Hā ʻa e Moʻoni Fekauʻaki mo e ʻOtuá?
    Ko e Hā ʻOku Akoʻi Moʻoni ʻe he Tohi Tapú?
  • Nofo Ofi kia Sihova
    Ko e Hā ʻOku Lava ke Akoʻi Mai ʻe he Tohi Tapú?
  • Ko e Hā ʻa e ʻUhinga ʻo e Moʻuí?
    Tali ʻo e Ngaahi Fehuʻi Fakatohitapú
  • Ko Hai ʻa e ʻOtuá?
    Ko e Hā ʻOku Lava ke Akoʻi Mai ʻe he Tohi Tapú?
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Maʻá e Kakai)—2018
wp18 Fika 1 p. 14-15
Fefine ʻokú ne lau ʻa e Tohi Tapú ʻi ha lēlue

Ko e Tohi Tapú mo Ho Kahaʻú

SIOLOTO ATU ʻokú ke luelue ʻi ha foʻi hala fakapoʻuli ʻi ha efiafi ʻe taha. Neongo kuo fuoloa e tō ʻa e laʻaá, ʻoku ʻikai te ke ongoʻi ʻokú ke hē, he ʻoku ʻi ho nimá ha kasa kakaha. ʻI hoʻo huluʻi ia ki laló, ʻokú ke sio lelei ai ki he meʻa ʻoku ʻi muʻa ʻiate koé. Pea ʻi hoʻo huluʻi ia ki muʻá, ʻoku maamangia ia ʻo ne fakamaama ho halá ʻo aʻu ki he mamaʻó.

ʻI ha founga ʻe niʻihi, ʻoku hangē ai ʻa e Tohi Tapú ko ha kasa pehē. Hangē ko ia naʻa tau lāulea ki ai ʻi he ngaahi kupu ki muʻá, ko e Folofola ʻa e ʻOtuá ʻoku lava ke ne tokoniʻi kitautolu ke fekuki ai mo e meʻa ʻoku ʻi muʻa ʻiate kitautolú​—ʻa e ngaahi palopalema fakaʻaho ʻoku tau fehangahangai mo ia ʻi he māmani taʻepau ko ení. Ka ʻoku toe ʻomai ʻe he Tohi Tapú ʻa e meʻa lahi ange. ʻOkú ne toe ʻomai ha vakai māʻalaʻala ki he kahaʻú, ʻo ʻai kitautolu ke tau sio mo muimui ʻi he hala ʻoku taki atu ki he fiefia mo e fiemālie taʻengatá. (Saame 119:105) ʻI he founga fē?

Tau lāulea angé ki he founga ʻe ua ʻoku ʻomai ai ʻe he Tohi Tapú ha ʻamanaki ʻaonga ki he kahaʻú: 1 ʻOkú ne tokoniʻi kitautolu ke maʻu ha taumuʻa ʻi he moʻuí, mo e 2 ʻokú ne akoʻi kitautolu ki he founga ke fokotuʻu ai ha kaumeʻa taʻengata mo hotau Tokotaha-Fakatupú.

1 TAUMUʻA ʻI HE MOʻUÍ

ʻOku ʻomai ʻe he Tohi Tapú ha faleʻi falalaʻanga ke fekuki ai mo ʻetau ngaahi palopalemá, ʻo mahulu ange ia ʻi ha tohi tokoni fakatāutaha pē. ʻI he ʻikai fakaʻaiʻai kitautolu ke tokangataha pē ki he ngaahi hohaʻa fakafoʻituituí, ʻoku akoʻi kitautolu ʻe he Tohi Tapú ke tau vakai hifo kiate kitautolu ʻoku tau ʻi ha tuʻunga ʻoku toe lahi angé. Ko e toki taimi ia ʻoku maʻu ai ʻe heʻetau moʻuí ha ʻuhinga moʻoní.

Tau fakatātāʻaki ʻa e tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu ko ení: “ʻOku ʻi ai ʻa e fiefia lahi ange ʻi he foaki atú ʻi he maʻu maí.” (Ngāue 20:35) ʻOku lava ke ke fakakaukau atu ki ha taimi naʻá ke tokoniʻi ai ha taha naʻá ne fiemaʻu ha tokoni fakamatelie? Pe mahalo nai naʻá ke foaki atu koe ʻaki hoʻo fanongo tokanga ʻi he taimi ʻoku huaʻi atu ai ʻe ha kaumeʻa ʻa hono lotó? ʻIkai naʻá ke ongoʻi fiemālie lahi ʻi hono tokoniʻi ʻa e tokotahá ʻi he ʻaho ko iá?

ʻOku tau maʻu ʻa e fiefia lahi tahá ʻi he taimi ʻoku tau foaki ai ʻo ʻikai ʻamanekina ke maʻu mai ha meʻá. Naʻe pehē ʻe ha tokotaha-faʻutohi: “ʻOku meimei ko e meʻa ia ʻoku hoko moʻoní ko hoʻo fai ha foakí ʻokú ke maʻu ai ʻa e meʻa lahi ange ia ʻi he meʻa kuó ke foakí​—kapau ʻokú ke foaki mo ʻikai fakakaukau ki hano totongi mai.” Neongo ia, ʻi heʻetau foaki atu kitautolú​—tautefito ki he faʻahinga heʻikai lava ke nau fai ha totongi maí—​ʻoku tau maʻu ha totongi. ʻOku tau hoko ai ʻo ʻi ha tuʻunga ʻoku toe lahi ange. Ko hono moʻoní, ʻoku tau ngāue fakataha ai mo e Tokotaha-Fakatupú tonu, ʻa ia ʻokú ne vakai ki he ngaahi ngāue anga-ʻofa peheé ko ha nō ʻoku ʻoatu kiate ia. (Palōveepi 19:17) ʻOkú ne fakamahuʻingaʻi lahi ʻa e meʻa ʻoku tau fai ki he faʻahinga maʻulaló, pea ʻokú ne talaʻofa mai te ne totongi fakafoki lahi faufaua mai kiate kitautolu ʻaki ʻa e moʻui taʻengata ʻi ha māmani palataisi​—ko hono moʻoní ko ha ʻamanaki fisifisimuʻa ki he kahaʻú!​—Saame 37:29; Luke 14:12-14.a

Hiliō he meʻa kotoa, ʻoku akoʻi kitautolu ʻe he Tohi Tapú ʻoku malava ke tau maʻu ʻa e ʻamanaki moʻoni ki he moʻuí ʻi he lotu ki he ʻOtua moʻoní, ko Sihova. ʻOku fakalototoʻaʻi mai ʻe heʻene Folofolá ke tau ʻoange kiate ia ʻa e fakahīkihiki, fakalāngilangi, mo e talangofua ʻokú ne taau mo iá. (Tangata Malanga 12:13; Fakahā 4:11) ʻI heʻetau fai iá, ʻoku tau fakahoko ai ʻa e meʻa ʻoku fakaofo ke fakakaukau atu ki ai: ʻOku tau langaʻi ai ʻa e ongoʻi ʻa hotau Tokotaha-Fakatupú ʻi ha founga lelei. Ko e moʻoni ʻokú ne enginaki mai: “Ke ke hoko ʻo poto, peá ke ʻai ke fiefia hoku lotó.” (Palōveepi 27:11) Fakakaukau angé​—ʻi he taimi ʻoku tau fai ai ha fili fakapotopoto ʻo makatuʻunga ʻi he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he Tohi Tapú, ʻoku tau fakafiefiaʻi ai ʻa e loto ʻo ʻetau Tamai ʻofa fakahēvaní. Ko e hā hono ʻuhingá? Koeʻuhi ʻokú ne tokanga mai kiate kitautolu pea ʻokú ne finangalo ke tau maʻu ʻaonga ʻi heʻetau muimui ki heʻene tatakí. (ʻAisea 48:17, 18) Ko hono moʻoní, ko e hā ha taumuʻa ʻe lava ke tau maʻu ʻoku lahi ange ia ʻi heʻetau lotu ki he Hau ʻo e ʻunivēsí pea moʻui ʻi ha founga ʻoku fakafiefiaʻi ai hono lotó?

2 KAUMEʻA MO HOTAU TOKOTAHA FAKATUPÚ

ʻOku toe akoʻi mai ʻe he Tohi Tapú ke tau fokotuʻu ha kaumeʻa mo hotau Tokotaha-Fakatupú. “ʻUnuʻunu ofi ki he ʻOtuá,” ko e lau ia ʻa e Tohi Tapú, “pea te ne ʻunuʻunu ofi mai kiate kimoutolu.” (Sēmisi 4:8) ʻI he taimi ʻe niʻihi ʻoku tau veiveiua nai pe ʻoku malava moʻoni ke hoko ʻo kaumeʻa mo e Tokotaha-Fakatupu māfimafi-aoniú. Ka ʻoku fakapapauʻi mai ʻe he Tohi Tapú kapau te tau “kumi ki he ʻOtuá,” te tau “maʻu moʻoni ia,” he “ʻoku ʻikai te ne mamaʻo mei ha taha ʻo kitautolu.” (Ngāue 17:27) Ko e faleʻi ʻa e Tohi Tapú ke hoko ko ha kaumeʻa ʻo e ʻOtuá ʻoku mātuʻaki ʻaonga ia ki hotau kahaʻú. ʻI he founga fē?

Fakakaukau angé: Ka tau feingaʻaki hotau lelei tahá heʻikai ha taha ʻo kitautolu te ne lava ke ne fakahaofi ia mei he fili fakaʻosi​—ko e maté. (1 Kolinitō 15:26) Kae kehe, ʻoku taʻengata ʻa e ʻOtuá. Heʻikai ʻaupito te ne mate, pea ʻokú ne finangalo ke moʻui taʻengata foki mo hono ngaahi kaumeʻá. ʻI hono ngāueʻaki ʻa e ngaahi lea maʻamaʻa kae fakaʻofoʻofá ni, ʻoku fakahaaʻi mai ai ʻe he Tohi Tapú ʻa e finangalo ʻo Sihova ki he faʻahinga ʻoku kumi kiate iá: “ʻOfa ke ke fiefia ʻi he moʻuí ʻo taʻengata.”​—Saame 22:26.

ʻE lava fēfē ke ke fokotuʻu ha kaumeʻa taʻengata pehē mo e ʻOtuá? Hanganaki ako fekauʻaki mo ia fakafou ʻi he ngaahi peesi ʻo ʻene Folofolá, ko e Tohi Tapú. (Sione 17:3; 2 Tīmote 3:16) Kumi ki heʻene tokoní ke ke mahinoʻi ʻa e Tohi Tapú. ʻOku fakapapauʻi mai ʻe he Tohi Tapú kapau te tau loto-moʻoni ʻo “hanganaki kole ki he ʻOtuá” ki ha poto, te ne foaki mai ia kiate kitautolu.b (Sēmisi 1:5) Fakaʻosí, feinga ke ngāueʻaki ʻa e meʻa ʻokú ke akó, ʻai ʻa e Folofola ʻa e ʻOtuá ke hoko fakatouʻosi “ko ha tūhulu ki [ho] vaʻé, mo ha maama ki [ho] halá”​—he taimí ni pea faai atu ki ʻitāniti.​—Saame 119:105.

a Ki ha fakamatala lahi ange ʻo fekauʻaki mo e talaʻofa ʻa e ʻOtuá ki ha moʻui taʻengata ʻi Palataisí, sio ki he vahe 3 ʻo e tohi Ko e Hā ʻOku Lava ke Akoʻi Mai ʻe he Tohi Tapú? ko e pulusi ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová.

b ʻOku tuʻuaki ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ha ako Tohi Tapu taʻetotongi ʻe lava ke tokoniʻi ai koe ke tupulaki hoʻo mahinoʻi ʻa e Tohi Tapú. Ke ʻilo fekauʻaki mo e ako ko ʻení, kātaki sio ʻi he vitiō Ko e Hā ʻOku Fai ʻi ha Ako Tohi Tapu? ʻE lava ke ke maʻu ia ʻaki hoʻo ʻalu ki he jw.org, lomiʻi ʻa e kī ki he Fekumi, pea hū ki he kaveingá.

ʻOku taʻengata ʻa e ʻOtuá, pea ʻokú ne finangalo ke moʻui taʻengata foki mo hono ngaahi kaumeʻá

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share