LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • lff lēsoni 32
  • ʻOku Pule ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá!

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • ʻOku Pule ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá!
  • Fiefia ʻi he Moʻuí ʻo Taʻengata!—Ako Tohi Tapu Fetalanoaʻaki
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • KELI LOLOTO ANGE
  • FAKANOUNOU
  • AKO LAHI ANGE
  • Ko Fē ʻa e Taimi Naʻe Kamata ke Pule Ai ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá?—Konga 2
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2015
  • Kamata ʻa e Pule ʻa e Founga-Pule ʻa e ʻOtuá
    Te Ke Malava ʻo Moʻui Taʻengata he Palataisi ʻi he Māmaní
  • Puleʻanga ʻo e ʻOtuá—Māʻolunga ʻi he Tafaʻaki Kotoa Pē
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2006
  • 1914—Ko ha Taʻu Mahuʻinga ʻi he Kikite ʻa e Tohi Tapú
    Ko e Hā ʻOku Akoʻi Moʻoni ʻe he Tohi Tapú?
Fiefia ʻi he Moʻuí ʻo Taʻengata!—Ako Tohi Tapu Fetalanoaʻaki
lff lēsoni 32
Lēsoni 32. ʻI he tuʻunga ko ha Tuʻi ʻi hēvani, ʻoku pukepuke ʻe Sīsū Kalaisi ha sēpita pea pule mai ki he māmaní.

LĒSONI 32

ʻOku Pule ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá!

Tatau Kuo Pulusi
Tatau Kuo Pulusi
Tatau Kuo Pulusi
Tatau Kuo Pulusi

Naʻe kamata pule ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻi hēvani ʻi he taʻu 1914. Ko e toe taimi foki ia naʻe kamata ai ʻa e ʻaho fakaʻosi ʻo e founga-pule ʻa e tangatá. ʻOku anga-fēfē ʻetau ʻiloʻi iá? Te tau sio ki he meʻa naʻe tomuʻa tala ʻe he Tohi Tapú pea mo e meʻa ʻoku lolotonga hoko ʻi he māmaní pea mo e tōʻonga ʻo e kakaí talu mei he 1914.

1. Ko e hā ʻoku fakaeʻa ʻe he kikite ʻa e Tohi Tapú?

ʻI he tohi ʻa Tanielá ʻoku fakahaaʻi ai ko e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻe kamata pule ia ʻi he ngataʻanga ʻo ha vahaʻa taimi ʻoku ui ko e “kuonga ʻe fitu.” (Taniela 4:16, 17) ʻI he laui senituli ki mui ai, naʻe lave ʻa Sīsū ki he vahaʻa taimi tatau ko iá ko e “taimi kotofa ʻo e ngaahi puleʻangá,” peá ne akoʻi kuo teʻeki ai ke ngata ia. (Luke 21:24) Hangē ko ia te tau sio ki aí, ko e kuonga ʻe fitú naʻe ngata ia ʻi he taʻu 1914.

2. Ko e hā ʻoku hoko ʻi he māmaní pea ʻoku fēfē ʻa e tōʻonga ʻo e kakaí talu mei he 1914?

Naʻe ʻeke ange ʻe he kau ākonga ʻa Sīsuú kiate ia: “Ko e hā ʻa e fakaʻilonga ʻo hoʻo ʻi hení pea mo e fakaʻosiʻosi ʻo e fokotuʻutuʻu lolotongá?” (Mātiu 24:3) ʻI he talí, naʻe tomuʻa tala ʻe Sīsū ʻa e ngaahi meʻa lahi ʻe hoko hili ʻene kamata ke pule ʻi hēvani ko e Tuʻi ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá. ʻOku kau heni ʻa e tau, ngaahi nounou fakameʻatokoni mo e ngaahi mofuike. (Lau ʻa e Mātiu 24:7.) Naʻe toe tomuʻa tala ʻe he Tohi Tapú ko e tōʻonga ʻo e kakai “ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí” ʻe ʻai ai ʻa e moʻuí ke “faingataʻa ke fekuki mo ia.” (2 Tīmote 3:1-5) Ko e ngaahi tuʻunga mo e ngaahi tōʻonga ko ení kuo hā mahino ʻaupito ia talu mei he 1914.

3. Ko e hā kuo hoko ai ʻa e māmaní ʻo kovi ʻaupito talu mei he kamata pule ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá?

Hili ha taimi nounou mei he hoko ʻa Sīsū ko e Tuʻi ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá, naʻá ne faitau mo Sētane mo ʻene fanga tēmenioó ʻi hēvani. Naʻe foʻi ʻa Sētane ʻi he tau ko iá. ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú “naʻe lī hifo ia ki he māmaní, pea naʻe lī fakataha hifo mo ia ʻene kau ʻāngeló.” (Fakahā 12:9, 10, 12) ʻOku ʻita lahi ʻa Sētane koeʻuhi ʻokú ne ʻilo ʻe fakaʻauha ia. Ko ia, ʻokú ne fakatupunga ai ʻa e mamahi mo e faingataʻa ʻi he kotoa ʻo e māmaní. ʻOku tokoni eni ke tau mahinoʻi ai ʻa e ʻuhinga ʻoku kovi pehē ai ʻa e māmaní! Ko e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá te ne fakaleleiʻi ʻa e ngaahi palopalema kotoa ko ení.

KELI LOLOTO ANGE

Te tau sivisiviʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku tau ʻilo ai naʻe kamata pule ʻa e Puleʻangá ʻi he 1914. Te tau toe sio ai ki he founga ke tau fakahaaʻi ai ʻoku tau tui ʻoku lolotonga pule ʻa e Puleʻangá.

4. Ko e ngaahi kikite ʻa e Tohi Tapú ʻoku tuhu ki he 1914

Huluʻi ʻa e VITIOÓ.

VITIŌ: Kamata ke Pule ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻi he 1914 (5:02)

Naʻe ʻai ʻe he ʻOtuá ʻa Tuʻi Nepukanesa ʻo Pāpilone ʻi he kuonga muʻá ke ne maʻu ha misi ʻo fakaeʻa ai ʻa e ngaahi meʻa ʻi he kahaʻú. Ko e misi ko iá mo hono fakaʻuhingaʻi ʻe Tanielá naʻe hā mei ai ʻe kaunga fakatouʻosi ia ki he tuʻunga-pule ʻo Nepukanesá pea ki he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá.​—Lau ʻa e Taniela 4:17.a

Lau ʻa e Taniela 4:20-26, pea ngāueʻaki leva ʻa e sātí ke tali ʻa e ngaahi fehuʻi hokó:

  • (A) Ko e hā naʻe sio ki ai ʻa Nepukanesa ʻi heʻene misí?​—Sio ki he veesi 20 mo e 21.

  • (E) Ko e hā ʻe hoko ki he fuʻu ʻakaú?​—Sio ki he veesi 23.

  • (F) Ko e hā ʻe hoko ʻi he ngataʻanga ʻo e “kuonga ʻe fitu”?​—Sio ki he veesi 26.

Ko e Hā ʻa e Fekauʻaki ʻa e Misi ki he Fuʻu ʻAkaú mo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá?

KO E KIKITÉ (Taniela 4:20-36)

Tuʻunga-pule

(A) Fuʻu ʻakau lahi

Ko ha fuʻu ʻakau māʻolunga.

Fakahohaʻasi ʻa e tuʻunga-pulé

(E) “Tā hifo ʻa e fuʻu ʻakaú,” pea tuku ha “kuonga ʻe fitu” ke fakalaka

Ko ha tefito ʻo ha fuʻu ʻakau ʻoku haʻiʻaki ʻa e ukamea mo e kopa.

Toe fakafoki mai ʻa e tuʻunga-pulé

(F) “Ko ho puleʻangá ʻe toe ʻaʻau pē ia”

Ko ha fuʻu ʻakau māʻolunga.

ʻUluaki fakahoko . . .

  • (H) Ko hai naʻe fakafofongaʻi ʻe he fuʻu ʻakaú?​—Sio ki he veesi 22.

  • (I) Naʻe anga-fēfē hono fakahohaʻasi ʻene tuʻunga-pulé?​—Lau ʻa e Taniela 4:29-33.

  • (K) Ko e hā naʻe hoko kia Nepukanesa ʻi he ngataʻanga ʻo e “kuonga ʻe fitu”?​—Lau ʻa e Taniela 4:34-36.

ʻULUAKI FAKAHOKO

Tuʻunga-pule

(H) Nepukanesa, Tuʻi ʻo Pāpiloné

Pōlepole ʻa Tuʻi Nepukanesa.

Fakahohaʻasi ʻa e tuʻunga-pulé

(I) Hili ʻa e 606 K.M., naʻe mole e fakakaukau lelei ʻa Nepukanesá pea naʻe ʻikai lava ke ne pule ʻi he taʻu ʻe fitu

Kai musie ʻa Nepukanesa ʻo hangē ha monumanú.

Toe fakafoki mai ʻa e tuʻunga-pulé

(K) Naʻe toe foki mai ʻa e fakakaukau lelei ʻa Nepukanesá pea naʻá ne toe kamata pule

Hanga ʻa Nepukanesa ki ʻolunga mo hiki hono nimá.

Fakahoko hono uá . . .

  • (L) Ko hai naʻe fakafofongaʻi ʻe he fuʻu ʻakaú?​—Lau ʻa e 1 Kalonikali 29:23.

  • (M) Naʻe anga-fēfē hono fakahohaʻasi honau tuʻunga-pulé? ʻOku anga-fēfē ʻetau ʻiloʻi naʻe kei fakahohaʻasi pē ia ʻi he ʻi māmani ʻa Sīsuú?​—Lau ʻa e Luke 21:24.

  • (N) Naʻe toe fakafoki mai ai ʻa e tuʻunga-pule ko ení ʻanefē pea ʻi fē?

FAKAHOKO HONO UÁ

Tuʻunga-pule

(L) Ko e ngaahi tuʻi ʻIsilelí naʻa nau fakafofongaʻi ʻa e tuʻunga-pule ʻo e ʻOtuá

Hokohoko ʻo e kau tuʻi ʻIsilelí ki he taloní. Tapua hifo ʻa e maama kiate kinautolu.

Fakahohaʻasi ʻa e tuʻunga-pulé

(M) Fakaʻauha ʻa Selusalema pea fakahohaʻasi ʻa e laine tuʻi ʻo e kau ʻIsilelí ʻi he taʻu ʻe 2,520

Fakaʻauha ʻe ha afi ʻa Selusalema ʻi he 607 K.M. ʻI he hili iá, naʻe ʻosi atu ʻa e taʻu ʻe 2,520.

Toe fakafoki mai ʻa e tuʻunga-pulé

(N) Kamata pule ʻa Sīsū ʻi hēvani ko e Tuʻi ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá

ʻOku pule mai ʻa Sīsū ki he māmaní mei hono taloni ʻi hēvaní ʻo kamata ʻi he taʻu 1914. ʻOku tapua mai ha maama meiate ia.

Ko e hā hono lōloa ʻo e kuonga ʻe fitú?

Ko e ngaahi konga ʻe niʻihi ʻi he Tohi Tapú ʻokú ne tokoniʻi kitautolu ke mahinoʻi ʻa e ngaahi konga kehé. Ko e fakatātaá, ʻoku pehē ʻe he tohi ʻa Fakahaá ko e kuonga ʻe tolu mo e kongá ʻoku tatau ia mo e ʻaho ʻe 1,260. (Fakahā 12:6, 14) Ko e kuonga ʻe fitú ʻoku liunga ua ʻa e fika ko iá, pe ʻaho ʻe 2,520. ʻI he taimi ʻe niʻihi ʻoku ngāueʻaki ʻe he Tohi Tapú ha ʻaho ke ne fakafofongaʻi ha taʻu. (ʻIsikeli 4:6) Ko e tuʻunga ia ʻoku lave ki ai ʻa e kuonga ʻe fitu ʻi he tohi ʻa Tanielá, ʻoku nau fakafofongaʻi ʻa e taʻu ʻe 2,520.

5. Kuo liliu ʻa e māmaní talu mei he 1914

Huluʻi ʻa e VITIOÓ.

VITIŌ: Kuo Liliu ʻa e Māmaní Talu mei he 1914 (1:10)

Naʻe tomuʻa tala ʻe Sīsū ʻa e tuʻunga ʻe hoko ki ai ʻa e māmaní hili ʻene hoko ko e Tuʻí. Lau ʻa e Luke 21:9-11, pea lāulea leva ki he fehuʻi ko ení:

  • Ko fē ʻi he ngaahi tuʻunga ko ení kuó ke sio pe fanongo aí?

Naʻe fakamatalaʻi ʻe he ʻapositolo ko Paulá ʻa e tōʻonga ʻo e kakaí ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosi ʻo e pule fakaetangatá. Lau ʻa e 2 Tīmote 3:1-5, pea lāulea leva ki he fehuʻi ko ení:

  • Ko fē ʻi he ngaahi tōʻonga ko ení kuó ke sio ai he kakai he ʻaho ní?

Fakatātā: Ngaahi fakatātā ʻo e tuʻunga ʻi he māmaní pea mo e tōʻonga ʻo e kakai ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí. 1. Ko ha taki tau ʻokú ne kaikaila mo hiki hono nimá ki ʻolunga. 2. Ko ha ngaahi fale maumau hili ha mofuike. 3. Vakapuna ʻa e sōtiá. 4. Tui ʻe he kakaí ha meʻa maluʻi he matá mo luelue holo. 5. Ko e Taua Māhanga ʻi Niu ʻIoke naʻe vela hili ha ʻohofi fakaetautoitoi. 6. Ko ha tangata ʻokú ne ngāueʻaki ʻa e faitoʻo kona tapú. 7. Ko ha husepāniti ʻokú ne kuku hono nimá mo kaikaila ki hono uaifí. 8. Faitoʻo kona tapu kehekehe mo e ʻolokaholo. 9. Ko ha ongo fefine ʻokú na tui ha vala sitaila mo e siueli peá na faitaaʻi pē kinaua. 10. Ko ha tangata hiva ʻokú ne tataki ha fuʻu kakai ʻi ha koniseti. 11. Ko ha tokotaha anga-tuʻu ʻokú ne tolongi atu ha foʻi hina ʻoku vela.

6. Fakahaaʻi ʻokú ke tui ʻoku pule ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá he taimí ni

Lau ʻa e Mātiu 24:3, 14, pea lāulea leva ki he ongo fehuʻi ko ení:

  • Ko e hā ʻa e ngāue mahuʻinga ʻoku fakahaaʻi ai ʻoku lolotonga pule ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá he taimi ní?

  • ʻE lava fēfē ke ke kau ʻi he ngāue ko ení?

ʻOku lolotonga pule ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá, pea ʻoku vavé ni ke ne pule kakato mai ki he māmaní. Lau ʻa e Hepelū 10:24, 25, pea lāulea leva ki he fehuʻi ko ení:

  • Ko e hā ʻoku totonu kiate kitautolu taki taha ke faí ʻi heʻetau “sio . . . ki he fakaofiofi mai ʻa e ʻahó”?

Fakatātā: 1. ʻOku maʻu ʻe ha tokotaha ako Tohi Tapu ha fakataha ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová. 2. Ko e tokotaha tatau ʻokú ne malanga ki hano kaungāmeʻa.

Kapau ʻokú ke ʻilo ha meʻa ʻe lava ke tokoni ki ha niʻihi pea fakahaofi ʻenau moʻuí, ko e hā te ke faí?

ʻE ʻEKE NAI ʻE HA TAHA: “Ko e hā ʻoku pehē ai ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ko e taʻu 1914 ko ha taʻu mahuʻinga iá?”

  • Ko e hā haʻo lau?

FAKANOUNOU

Ko e kikite ʻi he Tohi Tapú mo e ngaahi meʻa ʻoku hoko takatakai ʻi he māmaní ʻoku fakamoʻoniʻi ai ko e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻoku lolotonga pule he taimí ni. ʻOku tau fakahaaʻi ʻetau tui ki hení ʻaki ʻa e malanga fekauʻaki mo ia pea maʻu ʻa e ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá.

Fakamanatu

  • Ko e hā naʻe hokó ʻi he ngataʻanga ʻo e kuonga ʻe fitu naʻe tomuʻa tala ʻi he tohi ʻa Tanielá?

  • Ko e hā ʻokú ne fakatuipauʻi koe naʻe kamata pule ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻi he 1914?

  • Te ke fakahaaʻi fēfē ʻokú ke tui ʻoku lolotonga pule ʻa e Puleʻangá?

Meʻa ke Fai

AKO LAHI ANGE

Ako ki he meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he kau faihisitōliá mo e niʻihi kehé fekauʻaki mo e liliu ʻa e māmaní talu mei he 1914.

“Taimi Naʻe Mātuʻaki Hōloa ai ʻa e Tuʻunga Fakaeʻulungāngá” (Toʻo mei he ʻĀ Hake!)

Lau ki he anga hono liliu ʻa e tui ha tangata ʻe he kikite ʻoku ʻi he Mātiu 24:14.

“Naʻá Ku Manako ʻi he Peisipoló ʻo Laka Ia ʻi ha Toe Meʻa!” (Ko e Taua Leʻo Fika 3 2017)

ʻOku anga-fēfē ʻetau ʻilo ko e kikite naʻe lēkooti ʻe Taniela ʻi he vahe 4 ʻoku fekauʻaki ia mo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá?

“Ko Fē ʻa e Taimi Naʻe Kamata ke Pule Ai ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá? (Konga 1)” (Ko e Taua Leʻo, Nōvema 1, 2014)

Ko e hā ʻokú ne fakahaaʻi naʻe ngata ʻi he taʻu 1914 ʻa e “kuonga ʻe fitu” naʻe lave ki ai ʻi he Taniela vahe 4?

“Ko Fē ʻa e Taimi Naʻe Kamata ke Pule Ai ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá? (Konga 2)” (Ko e Taua Leʻo, Sanuali 1, 2015)

a Sio ki he ongo kupu fakaʻosi ʻi he konga “Ako Lahi Ange” ʻo e lēsoni ko ení.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share