“Talu Hoʻo Valevale Kuo Ke Maheni”
FAKATATAU ki he ngaahi ako fakasaienisi ki muí, ko e talanoa ki he kau valevalé ʻokú ne tākiekina loloto ʻa e tupu fakalakalaka ʻo honau ʻutó, ʻo fokotuʻu ai ʻenau malava ke fakakaukaú, fakaʻuhingá, mo solova ʻa e ngaahi palopalemá. Ko e tuʻunga tefito ʻeni lolotonga ʻa e ʻuluaki taʻu ʻo e moʻui ʻa ha pēpē. ʻOku līpooti ʻe he International Herald Tribune ʻoku tui he taimí ni ʻa e kau fekumi ʻe niʻihi “ko e lahi ʻo e ngaahi foʻi lea ʻoku fanongo ki ai ʻa e valevalé ʻi he ʻaho taki taha ko e meʻa mahuʻinga taha pē ia ʻe taha ʻokú ne tomuʻa fakahā ʻa e poto ʻamui ange, lavameʻa ʻi he akó mo e malava fakasōsialé.”
Kae kehe, ko e ngaahi lea ʻoku leaʻakí, kuo pau ke haʻu ia mei ha tokotaha. ʻOku hā, ko ha televīsone pe ko ha letiō, ʻoku ʻikai tonu ke fetongiʻaki ia.
Naʻe fakamatala ha faisaienisi ʻi he ngāue ʻa e neavé ʻi he ʻUnivēsiti ʻo Washington ʻi Seattle, U.S.A.: “ʻOku mau ʻilo he taimí ni ko e ngaahi fehokotaki fakaeneavé ʻoku faʻu ia ʻi muʻa ʻaupito ʻi he moʻuí pea ko e ʻuto ʻo e valevalé ʻoku tali moʻoni ia ki ha ngaahi taukei ke fakapapauʻi ʻa e anga hono fai ʻo e ngaahi fakafehokotakí. Naʻa mau toki ʻiloʻi ki mui ʻaupito mai ʻa e fuoloa ʻo e kamata ʻa e founga ko ʻení. Ko e fakatātaá, kuo ako ʻe he kau valevalé ʻa e ngaahi ongo ʻo ʻenau lea tuʻufonuá ʻi he aʻu mai ki he māhina ono ʻo e taʻumotuʻá.”
ʻOku poleʻi ʻe he fekumí ʻa e fakakaukau mafolalahia ʻe longomoʻui ʻa e tuʻunga fakaʻatamai ʻo e fanga kiʻi pēpeé kapau pē ʻoku foaki lahi ʻa e ʻofá kiate kinautolu. ʻOku toe fakaeʻa ai ʻa e mahuʻinga ʻo e ongo mātuʻá ʻi he tupu ʻa ha kiʻi tama.
ʻOku fakamanatu mai kiate kitautolu ʻe he meʻá ni ʻa e ngaahi lea ʻo e tohi fakamānavaʻi ʻa e ʻaposetolo ko Paulá kia Tīmoté: “Talu hoʻo valevale kuo ke maheni mo e Tohitapu [“ngaahi tohi māʻoniʻoní,” NW], ʻa ia ʻoku ne mafai ke fakapoto koe ke maʻu ʻa e fakamoʻui.” ʻOku ngalingali ko e ngaahi tohi māʻoniʻoni, ʻa ia naʻe leaʻaki ki he valevale ko Tīmoté ʻe heʻene faʻē mo e kui fefine tuí, naʻe ʻi ai ʻa hono ngafa tefito ʻi heʻene tupu hake ko ha sevāniti tuʻu-ki-muʻa ʻa e ʻOtuá.—2 Timote 1:5; 3:15, fakaʻītali ʻamautolu.