Naʻe Faʻu Ia ke Pehē?
Ko e Founga Lele Pōtoʻi ʻa e Sāmaní
● Koeʻuhí ke fanafanau, ʻoku fononga ai ʻa e fanga sāmani tokolahi ki he matavaí, ʻo fetaulaki ai heʻenau fonongá mo e tafe mālohi ʻa e vaí. ʻOku malava fēfē ke nau matuʻuaki ha fononga fakaongosia ʻo ʻikai foʻi ʻi he helaʻiá? ʻI he ʻikai hoko ʻo lōmekina ʻe he hou ʻa e vaí, ko e fanga iká ni ko hono moʻoní ʻoku nau ngāueʻaongaʻaki ia. Anga-fēfē?
Fakakaukau: ʻOku ʻikai fāinga ʻa e sāmaní ʻi he hou ʻa e vaí. ʻI hono kehé, ʻi heʻenau fononga ki he matavaí ʻoku nau fakahaofi ai honau iví ʻi hono ngāueʻaki ʻa e fanga kiʻi fofō, ʻa ia ʻoku faʻu ʻi he feituʻu ʻoku palea ai ʻa e tafe ʻa e vaí ʻi ha ngaahi foʻi maka, ngaahi vaʻa ʻakau, pe ko e ngaahi meʻa kehe. ʻI he faʻu ʻa e ngaahi fofō ʻi he ongo tafaʻaki ʻo ha meʻa, ʻoku afeafeʻi ai ʻe he iká honau sinó ʻo hūhū ai ʻi he vahaʻa ʻo e ngaahi fofō ʻo e ʻau mālohí. (Sio ki he fakatātaá.) Ko e ngaahi potanga ika ʻe niʻihi ʻoku nau ngāueʻaki ʻa e ngaahi fofō kuo fakatupunga ʻe he fanga ika ʻoku nau lele ʻi muʻa ʻia kinautolú, ʻo lele lelei ʻi honau ngaahi taʻaú. ʻOku aʻu ʻo lava ke ngāueʻaongaʻaki ʻe he fanga iká ʻa e taʻau ʻoku fakatupunga ʻe honau ngaahi sinó tonu!
ʻOku fakaʻamu ʻa e kau fakatotoló ke nau ako mei he founga lele pōtoʻi ʻa e sāmaní ke maʻu mai ha ivi mei he vai ʻoku tafe māmālié. Ko e meʻangāue fakalele ʻuhila vai motuʻá ʻoku faʻa ngaohi ai ʻa e ʻuhilá mei he vai ʻoku tafe ʻi ha vave ko e noti nai ʻe nima (maile ʻe 5.8 ʻi he houa [kilomita ʻe 9.3 ʻi he houa]) pe vave ange ai. Sai ko ha mōtolo ʻo hono ngāueʻaki ʻa e tetetete fakatupunga ʻe ha fofō ʻoku lava ke ne ngaohi ha ʻuhila mei ha vai ʻoku tafe ʻi he noti pē ʻe ua.a Kae kehe, ko e tekinolosiá ʻoku halaʻatā haʻane ofiofi ki he tuʻunga ʻo e poto ʻoku maʻu ʻi ha ika pehē hangē ko e sāmaní. Ko Palōfesa Michael Bernitsas ʻo e ʻUnivēsiti ʻo Michigan, ʻAmeliká, ʻokú ne fakahaaʻi: “ʻOku ʻikai ke tau poto hangē ko e iká ʻi he tuʻunga ko ení.”
Ko e hā hoʻo fakakaukaú? Ko e malava ʻa e sāmaní ke maʻu mai ʻo ngāueʻaki ʻa e ivi mei he ʻau ʻo e vaí naʻe hokonoa mai? Pe naʻe faʻu ia ke pehē?
[Fakamatala ʻi lalo]
a ʻOku hā ngali lavameʻa eni, koeʻuhi ko e lahi taha ʻo e ngaahi ʻau ʻo e vai ʻi he māmaní ʻoku tafe māmālie ange ia ʻi he noti ʻe tolu.
[Picture Credit Line ʻi he peesi 15]
Top: © photolibrary. All rights reserved.