Muyezgengi Yehova pa Nkhani ya Kujiyuyuwa

1. Ntchifukwa wuli kujiyuyuwa kwaku Yehova kutikukondwesani ukongwa?

ASANI muŵanaŵaniya ŵaraŵara aboma mucharu ichi, kumbi mungakamba kuti mbanthu akujiyuyuwa? Awa. Kweni Yehova yo ngwanthazi zosi ngwakujiyuyuwa. (Salimo 113:​5-8) Palivi munthu wakujiyuyuwa nge Yehova ndipu iyu ngwakujikuzga cha. Munkhani iyi tikambiskanengi mijalidu yinayi yo Yehova wenayu ndipu pa jalidu lelosi tiwonengi mo iyu walongore kuti ngwakujiyuyuwa. Tiwonengi so mo Yesu wanguyezge Awisi pa nkhani yakujiyuyuwa. Kukambiskana fundu zenizi kutiwovyengi kuti tije paubwezi wakukho ndi Yehova kweniso timuyezgengi pa nkhani yakujiyuyuwa.

YEHOVA NGWAKUFIKIRIKA

2. Kumbi lemba la Salimo 62:8 likambanji vakukwaskana ndi Yehova? (Wonaniso chithuzi.)

² Kanandi ŵanthu akujikuzga aja akufikirika cha. Ŵanthu akujikuzga achitiya phuzu anyawu chifukwa aŵanaŵana kuti yiwu mbapachanya ukongwa, mwaviyo anyawu atiŵakhwecha. Kweni Yehova ngwakupambana ukongwa ndi ŵanthu ŵenaŵa! Chifukwa Awusefwi akuchanya mbakujiyuyuwa, yiwu mbakufikirika ndipu tingaŵakambiya vinthu vosi vo tifipa navu mtima. (Ŵerengani Salimo 62:8.) Nge da yo waja wakunozgeka kuvwisiya vo ŵana ŵaki akhumba kumukambiya, Yehova ngwakunozgeka kuvwisiya mapempheru nga ateŵeti ŵaki. Ndipu nganandi mwa mapempheru ngenanga ngakulembeka mu Bayibolu. Venivi vilongo kuti Yehova wakhumbisiska kuvwisiya mapempheru ngidu. (Yoswa 10:​12-14; 1 Samu. 1:​10-18) Kweni panyaki nyengu zinyaki titijivwa kuti tingapemphera cha kwaku Yehova chifukwa cha vinthu vinyaki vo tikunangisa. Kumbi tingachita wuli asani titijivwa viyo?

3. Ntchifukwa wuli mutenere kusimikiza kuti Yehova wakhumba kuti mupempherengi kwaku iyu nyengu zosi?

³ Tingapemphera kwaku Yehova chinanga titijivwa kuti te akwenere cha kuyanjika ndi iyu. Ntchifukwa wuli tikamba viyo? Muntharika ya mwana wakusoŵa, Yesu wanguyeruzgiya Yehova ndi da wachanju yo mwana waki wajivwanga kuti awisi angamulondere so cha mubanja lawu. Kumbi ada muntharika yeniyi anguchita wuli mwana wawu wati wawere kunyumba? Yesu wangukamba kuti awisi ŵati awona mwana wawu “angumutchimbiriya, angumuvumbatiya ndi kumufyofyontha.” (Luka 15:​17-20) Yehova wenge da mwenuyu. Asani wavwa ŵaka mapempheru nga ŵanthu wo mitima yawu njakusweka kweniso njakutekenyeka chifukwa chakujimba mulandu pamwenga kufipa mtima, Yehova wavwisiya ndi mtima wosi chifukwa ngwakujiyuyuwa. (Chite. 3:​19, 20) Yehova watiŵachitiya lisungu ndipu nge da yo wangutchimbiriya mwana waki, iyu watiŵapembuzga kweniso kuŵasimikiziya kuti ngwalisungu kweniso watiŵayanja. (Yesa. 57:15) Kumbi Yehova wachita wuli venivi mazuŵa nganu? Kanandi wagwiriskiya ntchitu ŵara, abali ŵidu wo mbakaboni kweniso Akhristu anyidu. (Yako. 5:​14, 15) Yehova watitiwovya munthowa zenizi chifukwa wakhumba kuti tije nayu pa ubwezi wakukho.

4. Kumbi Yesu wangulongo wuli kuti ngwakufikirika?

⁴ Yesu wayezga Awisi. Nge awisi, Yesu ngwakujiyuyuwa. Chifukwa cha venivi, pa nyengu yo wenga pacharu chapasi ŵanthu afwatukanga kukambiskana nayu. Yiwu achitanga mantha cha kumufumba mafumbu. (Mariko 4:​10, 11) Mwaviyo asani waŵafumba mafumbu pa nkhani yinyaki, yiwu afwatukanga kukonkhoska vo ve mtima mwawu. (Mate. 16:​13-16) Ndipu asani anangisa, yiwu achitanga mantha cha chifukwa aziŵanga kuti Yesu ngwachanju, ngwalisungu kweniso wazikira. (Mate. 17:​24-27) Chifukwa chakuti Yesu wayezganga awisi, vinguwovya akusambira ŵaki kuti amuziŵi umampha Yehova. (Yoha. 14:9) Yiwu anguziŵa kuti Yehova ngwakupambana ukongwa ndi alongozgi avisopa wo ŵenga ankhaza kweniso akujikuzga. Yehova ngwakujiyuyuwa kweniso ngwakufikirika.

5. Kumbi kujiyuyuwa kungatiwovya wuli kuti tije akufikirika?

⁵ Kumbi tingamuyezga wuli Yehova? Asani te akujiyuyuwa vitiwovyengi kuti tije akufikirika. Kujiyuyuwa kungatiwovya kuti tileki kuja ndi mijalidu yo yingachitiska kuti anyidu alekengi kutiyanja nge sanji, kujikuzga kweniso kuleka kugowoka. Mumalu mwaki kutitiwovya kuti tije ndi mijalidu yo yichitiska kuti anyidu atiyanjengi nge lisungu, kuzikira kweniso kugowoka. (Ako. 3:​12-14) Ŵara ndiwu akhumbika kuyesesa kuja akufikirika. Kuti achiti venivi, yiwu akhumbika achitiyengi vinthu limoza ndi abali ndi azichi kaŵikaŵi. Mwaviyo, ŵara atenere kuyesesa kuchichitiya maunganu ku Nyumba ya Ufumu mumalu mwakuchitiya pa vidiyokoniferensi pa vifukwa vambula kuvwika. Ndipu mwakukoliyana ndi mo vinthu viliri pa umoyu wawu, ayesesengi kupharazgiya limoza ndi abali ndi azichi ku nyumba ndi nyumba. Asani Akhristu atiŵaziŵa umampha ŵara a mu mpingu wawu, vitovya kuti ajengi akufwatuka asani akhumbika chovyu.

YEHOVA NGWAKOLOŴA

6-7. Kambani vakuyeruzgiyapu vo vilongo kuti Yehova ngwakoloŵa.

⁶ Ŵanthu anandi wo mbakujikuzga atijiwona kuti aziŵa vosi ndipu asintha cha vo asankha kuchita. Kweni chifukwa chakuti Yehova ngwakujiyuyuwa ndipuso ngwakoloŵa, iyu wagwiriskiya ntchitu maŵanaŵanu nga ŵanthu anyaki chinanga kuti ngwapachanya ukongwa kuluska weyosi. Tiyeni tiwoni mo wanguchitiya ndi Miriyamu, mzichi waku Mozesi. Miriyamu ndi Aroni adinginyikiyanga Mozesi yo wamiyanga Yehova. Mwaviyo, tingakamba ŵaka kuti Miriyamu wayuyuwanga Yehova. Chifukwa cha venivi, Yehova wangulanga Miriyamu mwakumuchitiska kuti wakoleki ndi nthenda ya makhati. Kweni Aroni ndi Mozesi ŵati aŵeyere Yehova kuti wachizi mzichi wawu, kumbi Chiuta wanguchita wuli? Iyu wangungangamiya cheruzgu cho wangupereka cha. Chifukwa chakuti Yehova ngwakujiyuyuwa, wangumuchizga Miriyamu.—Nume. 12:​1-15.

⁷ Yehova wangulongo so kuti ngwakujiyuyuwa po wachitanga vinthu ndi Fumu Hezekiya. Kuziya mwa mchimi waki, Yehova wangukambiya Hezekiya kuti wafwengi. Hezekiya wanguliya ndipu wangupempha Yehova kuti wamuchizi. Chifukwa cha lisungu laki, Yehova wanguvwa pemphu laki ndipu wangumusazgiyaku vyaka 15. (2 Mafu. 20:​1, 5, 6) Kukamba uneneska, kujiyuyuwa kuchitiska kuti Yehova walongongi lisungu kweniso wavwisiyengi maŵanaŵanu nga ŵanthu anyaki.

8. Kambani vakuyeruzgiyapu vo vilongo kuti Yesu ngwakoloŵa? (Mariko 3:​1-6)

⁸ Yesu wayezga Awisi. Pa nyengu yo wenga pacharu chapasi, Yesu waŵachitiyanga vinthu vamampha ŵanthu asani akhumbika chovyu. Mwakuyeruzgiyapu, iyu wanguchizga ŵanthu pa zuŵa la sabata chinanga kuti alongozgi avisopa wo ŵenga akumila mtima amususkanga. (Ŵerengani Mariko 3:​1-6.) Ndipu mazuŵa nganu, Yesu walutirizga kuja wakoloŵa pakulongozga mpingu wachikhristu. Mwakuyeruzgiyapu, asani munthu munyaki wachita ubudi ukulu mumpingu, iyu wazikira nayu ndipu watimupaska mwaŵi kuti wanozgi vo wanangisa.—Chivu. 2:​2-5.

9. Kumbi tingachita wuli kuti tije akoloŵa, nanga tingalongo wuli venivi? (Wonaniso vithuzi.)

⁹ Kumbi tingamuyezga wuli Yehova? Titenere kusambira mo Yehova waŵanaŵaniya kweniso kuyesesa kuja akoloŵa nge iyu. (Yako. 3:17) Mwakuyeruzgiyapu, apapi ayezga Yehova pa nkhani yakoloŵa ndipu akhaza ŵana ŵawu kuti achitengi vinthu va kujumpha msinkhu wawu cha. Venivi ndivu Yakobe wanguchita ndipu nkhani yaki yisanirika pa Genezesi 33:​12-14. Apapi akujiyuyuwa kweniso akoloŵa atiŵayeruzgiya cha ŵana ŵawu. Ndipu ŵara nawu akhumbika kuja akoloŵa. Nthowa yimoza yo angachitiya venivi nkhuzomereza vo ŵara anyawu asankha asani vileka kususkana ndi fundu za mu Bayibolu. (1 Timo. 3:​2, 3) Kweniso tosi titenere kuŵavwisa anyidu asani tiwona vinthu mwakupambana pa nkhani yinyaki. (Aro. 14:1) Kukamba uneneska, weyosi mumpingu wakhumbika kuyesesa ‘kuja wakoloŵa.’—Afi. 4:5.

YEHOVA WAZIKIRA

10. Kumbi Yehova wangulongo wuli kuti ngwakuzikira?

¹⁰ Panyaki namwi mungazomereza kuti ŵanthu akujikuzga akhumba cha kuti munthu munyaki waŵalindizgiskengi. Kujikuzga kutiŵachitiska kuti alekengi kuzikira. Kweni ndimu Yehova waliri cha chifukwa iyu wazikira ukongwa! Mwakuyeruzgiyapu, mu nyengu yaku Nowa, Yehova wangukamba kuti walindizgengi kwa vyaka 120 kuti wanangi ŵanthu aheni. (Gene. 6:3) Venivi vingumupaska mwaŵi Nowa kuti waleri ŵana ŵaki kweniso wakhomi chombu limoza ndi ŵanthu a mubanja laki. Pati pajumpha nyengu, mungelu waku Yehova wanguvwisiya mwakuzikira pa nyengu yo Abrahamu wamufumbanga mafumbu ngakukwaskana ndi kubwangandulika kwa tawuni ya Sodomu ndi Gomora. Munthu wakujikuzga watingi wakambengi kuti, ‘Nadi ungandifumba mafumbu ngeningo ini?’ Kweni chifukwa chakuti wayezganga Yehova, mungelu uyu wanguzikira nayu Abrahamu.—Gene. 18:​20-33.

11. Nge mo pakambiya pa 2 Peturo 3:​9, ntchifukwa wuli Yehova wazikira mazuŵa nganu?

¹¹ Mazuŵa nganu napu, Yehova wazikira ukongwa. Iyu walindizga nyengu yo wakusankha kuti wazituzgepu vinthu viheni vosi. Ntchifukwa wuli iyu wazikira? “Chifukwa wakhumba cha kuti weyosi wanangiki, kweni wakhumba kuti weyosi walapi.” (Ŵerengani 2 Peturo 3:9.) Kumbi kuzikira kwaku Yehova kuluta paŵaka? Awa! Ŵanthu mamiliyoni nganandi wo ŵe ndi mtima wamampha aja mabwezi ngaki. Ndipu tikhaza kuti ŵanthu mamiliyoni nganyaki nawu achitengi venivi. Chinanga kuti ve viyo, kuzikira kwaku Yehova kwe ndi mphaka. Yehova watanja ŵanthu kweni ngwakulekere cha. Iyu wazomerezengi cha kuti vinthu viheni vilutirizgi kuchitika mpaka muyaya.—Haba. 2:3.

12. Kumbi Yesu wayezga wuli kuzikira kwaku Yehova?

¹² Yesu wayezga Awisi. Kwa vyaka masawuzandi, Yesu waja wachiyezga kuzikira kwaku Yehova. Iyu waja wachiwona Satana wachikamba maboza ngakukwaskana ndi Yehova kweniso ateŵeti ŵaki akugomezgeka. (Gene. 3:​4, 5; Yobu 1:11; Chivu. 12:10) Yesu waja so wachiwona masuzgu nganandi ngachichitika pacharu chapasi. Iyu watenere kuti wakhumbisiska “kunanga ntchitu zaku Dyaboli”! (1 Yoha. 3:8) Kumbi ntchinthu wuli cho chitovya Yesu kulindizga mwakuzikira kuti Yehova wamuzomerezi kunangiya limu ntchitu zaku Dyaboli? Chimoza mwa vinthu vo vitimuwovya nkhujiyuyuwa. Iyu waziŵa kuti Yehova ndiyu watenere kusankha nyengu yo watuzgiyengepu vinthu viheni.—Machi. 1:7.

13. Kumbi Yesu wangulongo wuli kuti wachita vinthu mwakuzikira ndi akutumika ŵaki, nanga ntchifukwa wuli?

¹³ Pa nyengu yo wenga pacharu chapasi, Yesu wazikiranga nawu akutumika ŵaki. Mwakuyeruzgiyapu, akutumika apindananga kaŵikaŵi pa nkhani yakuti mura ndi yani pakati pawu. Kweni Yesu wanguŵanaŵanapu cha kuti yiwu mbakutondeka. Mumalu mwaki, iyu wangulutirizga kuja wakuzikira. (Luka 9:46; 22:​24-27) Yesu waziŵanga kuti asani pajumpha nyengu yiwu asinthengi. Kumbi namwi mukunangisapu chinthu chinyaki mwakuwerezawereza? Asani ndi viyo, mutenere kuti muwonga ukongwa kuti mulongozgeka ndi Fumu yakujiyuyuwa kweniso yakuzikira.

14. Kumbi tingachita wuli kuti tizikirengi?

¹⁴ Kumbi tingamuyezga wuli Yehova? Asani te ndi “maŵanaŵanu ngaku Khristu” vititiwovya kuti tiŵanaŵanengi kweniso tichitengi vinthu nge mo Yehova wachitiya. (1 Akori. 2:16) Kumbi tingachita wuli kuti tije ndi maŵanaŵanu ngaku Khristu? Chinthu chakukhumbika ukongwa cho tingachita nkhuŵerenga mabuku nga Uthenga Wamampha. Tikhumbika kupatuwa nyengu yakuŵanaŵaniya mo nkhani zo tiŵerenga zilongore mo Yesu waŵanaŵaniya pa nkhani zakupambanapambana. Ndipu titenere so kupempha Yehova kuti watiwovyi kuja akujiyuyuwa kweniso kuti tizikirengi nge Yesu. Asani te ndi maŵanaŵanu ngaku Khristu, vitiwovyengi kuti tiyezgengi Chiuta mwa kuja akuzikira asani tichita vinthu ndi anyidu kweniso asani tanangisa vinthu vinyaki.—Mate. 18:​26-30, 35.

YEHOVA WAWONA ŴANTHU AKUJIYUYUWA

15. Kambani vakuyeruzgiyapu vo vilongo kuti Yehova watanja ŵanthu akujiyuyuwa. (Salimo 138:6)

¹⁵ Ŵerengani Salimo 138:6. Ŵanthu akujiyuyuwa ŵe ndi mwaŵi wapade ukongwa chifukwa Fumu ya Chilengedu Chosi yitiŵayanja ukongwa! Tiyeni tikambiskani va ŵanthu anyaki akujiyuyuwa wo Yehova wanguŵatumbika. Anyaki mwa ŵanthu ŵenaŵa titiŵaziŵa umampha cha, kweni akuzumbulika mu Bayibolu. Mwakuyeruzgiyapu, Yehova wangukambiya Mozesi kuti walembi zina la mlezi munyaki zina laki Debora. Iyu wanguteŵete banja laku Isaki ndi Yakobe mwakugomezgeka kwa vyaka pafufupi 125! Chinanga kuti tiziŵa vinandi cha vakukwaskana ndi munthukazi mwenuyu, kweni Yehova wakuwonesesa kuti Mozesi walemba zina laki. Venivi vilongo kuti Yakobe kweniso ŵanthu a mubanja laki amuyanjanga ukongwa. (Gene. 24:59; 35:​8, mazu ngamumphata) Pati pajumpha vyaka vinandiku, Yehova wangusankha mnyamata munyaki zina laki Davidi yo wenga mliska wa mbereri kuti waje fumu ya Ayisirayeli. (2 Samu. 22:​1, 36) Kweniso Yesu wati wawaku ŵaka, Chiuta wangutuma angelu kwa aliska ndipu wanguŵatumbika ukongwa chifukwa ndiwu ŵenga akwamba kuziŵa kuti Mesiya wawaku mutawuni ya Betelehemu. (Luka 2:​8-11) Ndipu pa nyengu yo Yosefi ndi Mariya anguza ndi Yesu ku nyumba yakusopiyamu, Yehova wangutumbika Simiyoni ndi Ana wo ŵenga akukota chifukwa wanguŵapaska mwaŵi wakuwona Mwana Waki. (Luka 2:​25-30, 36-38) Kukamba uneneska, “chinanga kuti Yehova waja kuchanya, wawona ŵanthu akujiyuyuwa”!

16. Kumbi Yesu watiŵayezga wuli Awisi?

¹⁶ Yesu wayezga Awisi. Nge Awisi, Yesu watumbika ŵanthu akujiyuyuwa. Iyu wasambizanga ŵanthu “ambula kusambira ndipuso ambula kutchuka” uneneska wakukwaskana ndi Ufumu waku Chiuta. (Machi. 4:13; Mate. 11:25) Yesu wanguchizga so ŵanthu wo atamanga ndipu pakuŵachizga wachitanga nawu vinthu mwaulemu. (Luka 5:13) Pa usiku wa zuŵa lo wangufwiya, Yesu wangusambisa maphazi nga akutumika ŵaki ndipu ntchitu yeniyi yenga yakusika ukongwa chifukwa yagwirikanga ndi mteŵeti. (Yoha. 13:5) Kweniso Yesu wechendaluti kuchanya, akusambira ŵaki wosi wo asazgiyapu isi mazuŵa nganu, wakutipaska ntchitu yakukhumbika ukongwa yakovya ŵanthu kuti azisaniyi umoyu wamuyaya.—Mate. 28:​19, 20.

17. Kumbi tingalongo wuli kuti titumbika anyidu? (Wonaniso chithuzi.)

¹⁷ Kumbi tingamuyezga wuli Yehova? Titumbika anyidu asani tikambiya weyosi uthenga wamampha kwali munthu yo watuliya pani, ngwamtundu wuli, ngwakusambira pamwenga ngwambula kusambira. Kweniso titumbika abali ndi azichi ŵidu asani titiŵawona kuti mbapachanya kuluska isi, kwambula kutole malusu, uteŵeti pamwenga udindu wo tenawu. (Afi. 2:3) Yehova wakondwa ukongwa asani ‘titamba ndisi’ kuja akujiyuyuwa kweniso kuŵalongo ulemu anyidu munthowa zakupambanapambana.—Aro. 12:​10, mazu ngamumphata; Zefa. 3:12.

18. Ntchifukwa wuli mukhumba kuyezga Yehova pa nkhani yakujiyuyuwa?

¹⁸ Asani tiyezga Awusefwi akuchanya pa nkhani ya kujiyuyuwa, viwovyengi kuti tije akufikirika ukongwa, akoloŵa kweniso tizikirengi ukongwa. Asani tichita viyo, vititiwovya so kuti tiŵatumbikengi anyidu. Ndipu titenere kukumbuka kuti asani tichita vosi vo tingafiska kuti tije akujiyuyuwa nge Chiuta widu, iyu watiwonengi kuti te akuzirwa ukongwa!—Yesa. 43:4.