Kumbi vo Ŵanthu Achita Kuti Ajalikiski Chimangu Vingawovya Kuti Pacharu Paje Chimangu?

Nkhondu kweniso kubayana ndi futi kulutiya mbwenu munthazi mucharu ichi. Venivi vachitiska kuti wupu wa United Nations ndi mawupu nganyaki agwirengi ntchitu yakujalikiska chimangua ndipu yiwu aja ndi ŵanthu akuŵamiya muvigaŵa vo kuchitika viwawa. Yiwu akhumba kuti vinthu visinthi muvigaŵa venivi. António Guterres, yo ndi Mlembi Mula wa wupu wa UN wangukamba kuti: “Ŵanthu akujalikiska chimangu a wupu wa UN mbakukhumbika ukongwa pa ntchitu yidu yakujalikiska chimangu yo te nayu mucharu ichi.

Kwa vyaka vinandi, ntchitu yakujalikiska chimangu yaja yichiyenda umampha ukongwa. Mwakuyeruzgiyapu, akujalikiska chimangu avikiliya ŵanthu bweka, atovya kuti ŵanthu wo anguthaŵa nkhondu awere mu vyaru vawu, atiŵapasa chovyu nge chakurya kweniso vinthu vinyaki ndipuso anozga vo vingunangika muchigaŵa cho. Chinanga kuti ve viyo, ntchitu yakujalikiska chimangu yikumana ndi masuzgu ngakulungakulu ngo ngachitiska kuti ŵanthu atondekengi kufiska ntchitu yawu. Kumbi yilipu nthowa yakumalisiya viwawa yo yingachitisa kuti mucharu muje chimangu chayichu? Kumbi Bayibolu limukanji?

Masuzgu ngo ŵanthu akujalikiska chimangu akumana nangu ndipuso vo Bayibolu limuka

Chithuzi cha anthulumi ŵaŵi alazgana msana ndipu weyosi wapinda manja.

Suzgu: kutondeka kukoliyana. Ndi nyengu zosi cha po vituŵa vambula kusuzga kuti asilikali ndipuso ŵanthu bweka, ukongwa akutuwa muvyaru vakupambanapambana achiti vinthu mwakukoliyana. Nyengu zinyaki ŵanthu nge ŵenaŵa atondeka kugwiriya ntchitu limoza chifukwa chakuleka kuvwanana ndipuso kupambana vakusankha.

Vo Bayibolu likamba: “Chiuta wakuchanya wazamujalikiska ufumu . . . wazamuphwanya ndi kutuzgapu maufumu ngosi ngenanga [maboma nga ŵanthu], ndipu ufumu wenuwu pe ndiwu wazamuŵaku mpaka muyaya.”—Daniyeli 2:44.

Pambula kuswera yapa, Chiuta wamalisengi nkhondu zosi ndipu wajalikiskengi chimangu pacharu chosi chapasi. (Salimo 46:8, 9) Ufumu waku Chiuta, wazamusere m’malu mwa maboma ngosi ngo nge pacharu chapasi. Boma lakufikapu la kuchanya lenili, lazamuwusa charu cho chazamuŵavi viwawa, ndipu ŵanthu akugwira ntchitu yakujalikiska chimangu nawu azamukhumbika so cha.

Chithuzi cha bokosi lakujula lambula kanthu.

Suzgu: umana wa vinthu kweniso nthazi. Nyengu zinyaki ŵanthu wo agwira ntchitu yakujalikiska chimangu aja amanavi, ndalama kweniso vinthu vakuti viŵawovyi pa ntchitu yawu navu vija vimana ndipu venivi vichitiska kuti ntchitu yeniyi yilekengi kwenda umampha. Ŵanthu wo agwira ntchitu yakujalikiska chimangu agwira so ntchitu mu vigaŵa vakusuzga ukongwa kufikaku ndipuso vakofya.

Vo Bayibolu likamba: ‘Chiuta wa Ambuyafwi Yesu Khristu . . . wakujalika [Yesu] kujanja laki lamaryi mumalu ngakuchanya. Iyu wakumuŵika pachanya ukongwa kuluska boma lelosi, mazaza ngosi ndipuso nthazi zosi.’—Aefeso 1:17, 20, 21.

Yehovab Chiuta wanthazi zosi, wakusankha Yesu kuja Fumu ya Ufumu waku Chiuta ndipu wakumupasa vinthu vosi vo wakhumbika kuti wawusi umampha. (Daniyeli 7:13, 14 c) Chiuta wakupasa Yesu nthazi zinandi, kuziŵa vinthu, zeru ndipuso kuwamu kuluska boma lelosi la ŵanthu pamwenga mawupu. (Yesaya 11:2) Yesu we ndi gulu lankhondu la angelu anthazi wo wangaŵagwiriskiya ntchitu. (Chivumbuzi 19:14) Ndipu palivi cho wangatondeka kumalana nachu ndipuso cho chingamusuzga.

Yesu wazamugwiriskiya ntchitu vinthu kweniso nthazi zo Chiuta wakumupasa, kuzichitiya vinthu vinandi kuphara kutuzgapu ŵaka nkhondu. Mu Ufumu waku Chiuta, ŵanthu azamuja mwambula mantha kweniso mwakuvikilirika ndipu weyosi wazamuja mwachimangu.—Yesaya 32:17, 18.

Chithuzi cha chipangizu cho chiwoneka nge nyundu cho chija ndi wakweruzga mukhoti.

Suzgu: kukanizgika chifukwa cha marangu. Nyengu zinyaki ŵanthu wo agwira ntchitu yakujalikiska chimangu, atondeka kugwira umampha ntchitu yawu chifukwa apaskika ulongozgi wambula kuvwika umampha wa vo akhumbika kuchita ndi vo akhumbika cha, pamwenga chifukwa cha marangu ngo ngajalikiskika. Marangu ngenanga ngatiŵatondekesa kuvikiliya ŵanthu pamwenga kufiska umampha ntchitu yawu.

Vo Bayibolu likamba: “Mazaza ngosi ngapaskika kwaku ini, kuchanya ndi pacharu chapasi.”—Mateyu 28:18.

Chiuta wakupaska Yesu ulongozgi wakuvwika umampha wakujalikiskiya chimangu ndipuso wakumupaska nthazi zosi zakuchitiya viyo. (Yohane 5:22) Yesu wazamuchitapu cha vinthu mwakwanjiya pamwenga kulonde vinyeda. (Yesaya 11:3-5) Mwaviyo, mphakuvwika kuti Bayibolu likamba kuti Yesu ndi “Mulongozgi Wachimangu,” yo Ufumu waki wazamujalikiskika pa “cheruzgu chakunyoloka kweniso urunji.”—Yesaya 9:6, 7.

Ufumu waku Chiuta uzisengi chimangu chayichu

Mawupu nga ŵanthu ngo ngajalikiska chimangu ngangayesesa kuti vinthu visinthi pamwenga viwawa vimali mu chigaŵa. Kweni angatuzgapu cha suzgu ya kutinkhana yo yichitiska kuti ŵanthu anandi abayanengi.

“Suzgu yikulu ukongwa njakuti ŵanthu angajalikiska cha chimangu cho palivi.”—Dennis Jett, former U.S. ambassador.

Mwakupambana ndi venivi, Ufumu waku Chiuta ndiwu nadi uzisengi chimangu chayichu chifukwa utovya ŵanthu kuti aleki kutinkha anyawu. Mwakuyeruzgiyapu, pa nyengu yo Yesu wenga pacharu chapasi, wangusambiza akusambira ŵaki kuti ajengi mwachimangu kweniso ayanjengi anyawu. Iyu wangulongo venivi mu vo wakambanga kweniso kuchita. Wonani vo wangukamba:

“Mbakukondwa wo atanja chimangu.”—Mateyu 5:9.

“Uyanjengi munyaku nge mo utijiyanjiya wamweni.”—Mariko 12:29-31.

“Weze lipanga laku mumalu ngaki, chifukwa weyosi yo wapinga lipanga wazamukufwa ndi lipanga.”—Mateyu 26:52.

“Po [Yesu] wanyozekanga, wanguweze kunyoza cha. Po wasuzgikanga wanguwofyeza cha”—1 Peturo 2:23.

Yesu wangukamba so kuti ŵanthu wo awusika ndi Ufumu waku Chiuta azamuziŵika chifukwa chakwanja anyawu. Bayibolu likonkhoska mwakuvwika umampha kuti Ufumu waku Chiuta wazamuzomerezapu cha ŵanthu wo atinkha anyawu. Wonani vo Yesu wangukamba:

“Pa chifukwa chenichi, ŵanthu wosi azamuziŵa kuti ndimwi akusambira ŵangu, asani mwaŵeni mutanjana.”—Yohane 13:34, 35.

“Munthu weyosi yo watinkha mubali waki ngwakubaya ŵanthu.”—1 Yohane 3:15

“Weyosi yo watanja Chiuta, watenere so kwanja mubali waki.”—1 Yohane 4:20, 21

Yehova Chiuta yo wakulenga mitundu yosi ya ŵanthu, waziŵa nthowa yakwenere ndipuso yamampha ukongwa yo yingawovya kuti pacharu chapasi paje chimangu. Ufumu waki wazamufiska kuchita vinthu vo maboma nga ŵanthu kweniso mawupu ngakujalikiska chimangu ngatondeka kufiska.

a Wupu wa United Nations ndipuso mawupu nganyaki ngagwiriskiya ntchitu mazu ngakuyananaku ngakuti “kujaliskika chimangu,” “kwanja chimangu,” “kovya kuti paje chimangu,” kweniso “ntchitu zakujalikiska chimangu.”

b Yehova ndilu zina laki laku Chiuta. (Salimo 83:18) Ŵerengani nkhani yakuti “Kumbi Yehova Ndiyani?”

c Pa Daniyeli 7:13, 14, mazu ngakuti “mwana wa munthu” ngamiya Yesu Khristu.—Mateyu 25:31; 26:63, 64.

Chinanga ndi sonu, Ufumu waku Chiuta utovya ŵanthu kuja mwachimangu ndipuso mwakukoliyana

Kunthazi uku, asani Ufumu waku Chiuta waziyamba kuwusa charu chosi, wazamuchitisa ŵanthu wosi kuja mwakukoliyana ndipuso mwachimangu chifukwa azamulondonga visambizu vaku Chiuta. (Yesaya 2:4; 11:9) Kweni Ufumu waku Chiuta ukujalikiskika kali kuchanya, ndipu chinanga ndi sonu utovya ŵanthu kuja mwachimangu kweniso mwakukoliiyana ndipu mamiliyoni nganandi nga ŵanthu pacharu chapasi ngasambizika kuchita venivi.

Woneriyani vidiyo yakuti Kumbi Ndi Zukwanji po Ŵanthu Wosi Azamuja ndi Chanju Chambula Kumala Mumalu mwa Kutinkhana? kuti muwoni mo Bayibolu likuwovye anthulumi ŵaŵi kuleka kuja ndi mtima wasankhu chinanga kuti Ayuda ndi Arabu atinkhananga.

Woneriyani vidiyo yakuti Atinkhananga Pakwamba Kweni Sonu Atanjana Ukongwa kuti muwoni mo kusambira Bayibolu kukuwovye munthu wandewu yo wenga mura wa gulu la vigaŵenga kweniso wapolisi yo wenga muheni mtima kuti aje mabwezi nga pamtima.