Ntchifukwa Wuli Tikhumbika Sembi Yakuwombole?

1-2. Kumbi tikhumbika kutaskika ku vinthu wuli, nanga ntchifukwa wuli? (Aroma 7:​22-24) (Wonaniso chithuzi.)

TIYERUZGIYI kuti chinyumba chawa, mukati mwe munthu ndipu vidina vamudinikiriya. Munthu yo weche wamoyu kweni watondeka kutuwapu po vidina vamudinikiriya. Mwaviyo, wadanirizga kuti ŵanthu amuwovyi ndi kumutaska.

² Mwakuyanana ndi munthu mwenuyu, nasi te nge kuti nyumba yatidinikiriya. Munthowa wuli? Adamu wati wagarukiya Mlengi waki, wangubuda. Pavuli paki, wanguyambuzgiya ŵana ŵaki ubudi. Venivi vinguchitiska kuti ŵanthu wosi aje akubuda nge mo viliri ndi munthu yo nyumba yamudinikiriya. Nasi tikhumbika munthu munyaki kuti watitaski ku ubudi kweniso masuzgu ngo ngatuza chifukwa cha ubudi. Mukalata yaki yo wangulembe Aroma, Paulo wakukonkhoska mwakuvwika umampha kuti te akapolu a ubudi. (Ŵerengani Aroma 7:​22-24.) Iyu wangupempha kuti wataskiki “ku liŵavu lo litufwa nyifwa” ya ubudi. Paulo wanguhara ubudi waku Adamu wo malipiru ngaki ndi nyifwa. (Aro. 6:23) Ndimu so viliri ndi isi. Tikhumbika munthu munyaki kuti watitaski!

3. Kumbi sembi yaku Yesu yitititaska wuli?

³ Paulo wati wakamba kuti we mu ukapolu wa ubudi, wangukonkhoska so fundu yinyaki yo yititipaska chilindizga. Iyu wati wafumba kuti: “Ndiyani yo wanditaskengi ku liŵavu lo litufwa nyifwa yeniyi?” wangujimuka yija po wangukamba kuti: “Wawongeki Chiuta kuporote mwa Ambuyafwi Yesu Khristu!” (Aro. 7:25) Yapa Paulo wakambanga vakukwaskana ndi sembi yakuwombolea yo Yesu wangupereka. Sembi yeniyi yitititaska chifukwa yititiwovya kuti (1) tigowokereki maubudi ngidu, (2) tije ndi chilindizga kuti munthazi tazamuja so ŵanthu akufikapu kweniso (3) tije so pa ubwezi ndi Mlengi widu. Munkhani iyi, tikambiskanengi fundu zenizi ndipu zitiwovyengi kuti tilutirizgi kumuyanja ukongwa Yehova “Chiuta yo wapereka chilindizga.” (Aro. 15:13) Zitiwovyengi so kuti timuwongengi ukongwa Yesu yo “kuporote mwaku iyu, tikufwatulika ndi sembi yakuwombole.”—Ako. 1:14.

SEMBI YITITIWOVYA KUTI MAUBUDI NGIDU NGAGOWOKEREKI

4-5. Ntchifukwa wuli tosi tikhumbika sembi yakuwombole? (Wakutawula 7:20)

⁴ Tikhumbika sembi yakuwombole kuti Yehova watigowoke maubudi ngidu. Tosi tibuda kuziya mu vo tikamba kweniso vo tichita. (Ŵerengani Wakutawula 7:20.) Ndipu nganyaki ngaja maubudi ngakulungakulu. Mwakuyeruzgiyapu, Dangu laku Mozesi lakambanga kuti Myisirayeli yo wachita chigololu kweniso yo wabaya munthu wakhumbikanga kubayika. (Levi. 20:10; Nume. 35:​30, 31) Chinanga kuti maubudi nganandi ngaja ngakulungakulu cha, kweni ngosi ndi maubudi mbwenu. Mwakuyeruzgiyapu, Davidi wangukamba kuti: “Ndivikiliyengi menderu ngangu kuti ndileki kubuda ndi lilimi langu.” (Salimo 39:1) Venivi vilongo kuti nyengu zinyaki tibuda chifukwa cha vo tilongoro.—Yako. 3:2.

⁵ Ŵanaŵaniyani vo mukulongoropu kweniso vo mukuchitapu nyengu yinyaki kuvuli uku. Kumbi mukulongoropu mazu nganyaki ngo muwona kuti munguchita umampha cha kungakamba? Kumbi mukunangisapu vinthu vinyaki vo sonu mudandawula navu? Tikayika cha kuti pamafumbu ngosi ngaŵi yanga, mwamuka kuti hinya. Bayibolu likamba kuti: “Asani tikamba kuti, ‘Tilivi ubudi,’ titijilandizga ndipu mwaku isi mulivi uneneska.”—1 Yoha. 1:8.

6-7. Kumbi Yehova wanguchitanji kuti watigowoke maubudi ngidu? (Wonaniso chithuzi.)

⁶ Sembi yaku Yesu yititiwovya kuti Yehova watigowokiyengi maubudi ngidu. (Aefe. 1:7) Kweni venivi ving’anamuwapu cha kuti Yehova walekere maubudi. Ndipu iyu wakondwa cha kuti tichitengi ubudi. (Yesa. 59:2) Chifukwa cha urunji waki, Yehova wakhumbikanga kuchita chinthu chinyaki cho chatingi chichitiskengi kuti watigowokiyengi maubudi ngidu.

⁷ Dangu laku Mozesi, lakambanga kuti Ayisirayeli akhumbikanga kupereka sembi za nyama kuti abenekere maubudi ngawu. (Levi. 4:​27-31; 17:11) Sembi zenizi zamiyanga sembi yakuzirwa yo Yesu wanguzipereka kunthazi limoza ndi vitumbiku vo ŵanthu azilondiyanga chifukwa cha sembi yeniyi. Sembi yaku Yesu yikuwovya kuti Yehova waje ndi chifukwa chakuvwika chakuti watigowokiyengi maubudi ngidu. Kalata yo Paulo wangulembe Akhristu aku Korinto, yilongo kuti wavwisanga kuzirwa kwa sembi yaku Yesu. Wati wazumbuwa mijalidu yiheni yo achitanga kali, Paulo wanguŵakambiya kuti: “Mwatoweseka; mwapaturika; mwadanika kuti ndimwi arunji mu zina la Ambuya Yesu Khristu, kweniso ndi mzimu waku Chiuta widu.”—1 Akori. 6:​9-11.

8. Kumbi mutenere kuŵanaŵaniyanji po munozgeke Chikumbusu cha chaka chinu?

⁸ Po munozgeke Chikumbusu cha chaka chinu, ŵanaŵaniyani vinthu vamampha vo vichitika pa umoyu winu chifukwa chakuti Yehova wakukugowokiyani maubudi nginu. Mwakuyeruzgiyapu, chifukwa cha sembi yaku Yesu, mutenere cha kujimba mulandu chifukwa cha maubudi ngo mukulapa kali. Kumbi mungachita wuli asani vitikusuzgani kugomezga kuti Yehova wakukugowokiyani? Panyaki mumtima mukamba kuti, ‘Ndiziŵa kuti Yehova wagowoka, kweni ini nde wakwenere cha kugowokereka.’ Asani ndimu mutijiwone, mutenere kukumbuka fundu iyi: Yehova ndiyu wagowoka ndipu udindu wakuyeruzga wakuwupereka kwa Mwana waki. Yehova wakupereka kwaku yimwi cha pamwenga munthu munyaki weyosi udindu wakuyeruzga kuti uyu ndiyu ngwakwenere kugowokereka penipo uyu cha pacharu. Bayibolu likamba kuti: “Asani titenda mu ukweru nge mo iyu [Yehova] waliri mu ukweru, . . . ndopa za Mwana waki Yesu zitititowesa ku maubudi ngosi.” (1 Yoha. 1:​6, 7) Titenere kuyigomezga ndi mtima wosi fundu yeniyi nge mo tigomezge fundu zinyaki zosi za mu Bayibolu. Chifukwa cha Sembi yaku Yesu, Yehova we ndi chifukwa chakuvwika kuti watigowoke maubudi ngidu. Ndipu Bayibolu likamba kuti iyu ‘ngwakunozgeka kugowoka.’—Salimo 86:5.

SEMBI YAKU YESU YITITIPASKA CHILINDIZGA CHAKUTI TAZAMUJA SO AKUFIKAPU

9. Kupatuwa pakuchita vinthu viheni, kumbi ubudi usazganjipu? (Salimo 51:5)

⁹ Mu Bayibolu, mazu ngakuti “ubudi” ngang’anamuwa vinthu viheni vo munthu wachita kweniso kuleka kufikapu ko munthu weyosi wachita kuwa naku. (Ŵerengani Salimo 51:5.) Chifukwa chakuti tikuhara ubudi, kanandi tiŵanaŵana kweniso tichita vinthu viheni. Kusazgiyapu yapa, liŵavu lidu ligwira ntchitu mwakukoliyana ndi mo Yehova wakulilenge cha. Mwaviyo, titama, tikota kweniso titufwa. Ndichu chifukwa chaki chinanga ndi ŵana wo awaku ŵaka wo akuchitapu chinthu chiheni chechosi cha nawu atama ndi kufwa. Venivi vititiwovya so kuvwisa chifukwa cho ŵanthu aheni ndi amampha viyo, wosi asuzgika mpaka kufwa. Munthu weyosi wakuhara ubudi kutuliya kwaku Adamu.

10. Kumbi Adamu ndi Heva angwamba kuvwa wuli mumtima ŵati abuda?

¹⁰ Ŵanaŵaniyani mo Adamu ndi Heva anguvwiya mumtima ŵati abuda. Ubudi unguchitiska kuti ajimbengi mulandu ukongwa chifukwa cha vo anguchita. ‘Dangu lo likulembeka mumitima yawu,’ kung’anamuwa njuŵi yawu yingwamba kuŵasuzga. (Aro. 2:15) Yiwu anguziŵa kuti vinthu vinyaki vingusintha, ndipu venga umampha cha. Adamu ndi Heva anguwona kuti atenere kubisa viŵalu vinyaki paliŵavu lawu ndipu angubisama Mlengi wawu nge vigeŵenga. (Gene. 3:​7, 8) Kakwamba pa umoyu wawu, Adamu ndi Heva angwamba kujimba mulandu, kufipa mtima, kujiwona kuti mbambula kuvikilirika, kuvwa kuŵaŵa kweniso kuchita soni. Kwambiya pa nyengu iyi, yiwu avwanga viyo mumtima mpaka pa zuŵa lo angufwiya.—Gene. 3:​16-19.

11. Kumbi ubudi uchitiska kuti tivwengi wuli mumtima?

¹¹ Mwakuyanana ndi Adamu ndi Heva, nyengu zinyaki nasi titijimba mulandu, tichita soni kweniso tifipa mtima chifukwa cha ubudi. Tituvwa kuŵaŵa kweniso tisuzgika maŵanaŵanu chifukwa chakuti te ambula kufikapu. Kwali tingayesesa wuli kuti tije ndi umoyu wamamphaku kweniso kuti tikhwechi masuzgu, kweni tikumana mbwenu ndi masuzgu ndipu tingangamalisa cha pakutija. Chifukwa wuli? Chifukwa Bayibolu likamba kuti taŵanthu ‘tikuperekeka ku mijalidu yabwekabweka.’ (Aro. 8:20) Venivi vichitikiya munthu weyosi pakuyija kweniso ŵanthu wosi. Mwakuyeruzgiyapu, ŵanthu anandi ayesesa kuphwere chilengedu, kumalisa uchigeŵenga, vachiwawa, ukavu kweniso nkhondu. Chinanga kuti atesesa kuchita vosi ivi, kweni vo achita vibuwa kanthu cha. Kumbi sembi yaku Yesu yingatitaska wuli ku ubudi?

12. Kumbi sembi yaku Yesu yititipaska chilindizga wuli?

¹² Sembi yaku Yesu yititipaska chilindizga chakuti “chilengedu . . . chazamufwatulika ku ukapolu wa kuvunda.” (Aro. 8:21) Venivi ving’anamuwa kuti asani tazija so akufikapu mucharu chifya, tazamutamanga cha pamwenga kuvwa kuŵaŵa, kusuzgika maŵanaŵanu, kujimba mulandu, kufipa mtima, kujivwa kuti te ambula kuvikilirika kweniso kuchita soni. Kusazgiyapu yapa, vo tazamuchita pakuphwere chilengedu kweniso kuti tijengi mwachimangu vazamuluta paŵaka cha. Ve viyo, chifukwa chakuti “Mulongozgi Wachimangu,” Yesu Khristu yo wakutiwombo ndiyu wazakutilamuliyanga.—Yesa. 9:​6, 7.

13. Kumbi mutenere kuŵanaŵaniyanji so po munozgeke Chikumbusu cha chaka chinu?

¹³ Muŵanaŵaniyengi mo umoyu winu wazamuŵiya asani mwazija akufikapu. Mlenji wewosi, mwazamuyukanga ndi liŵavu lanthazi ndipu zuŵa lelosi mwazamufipanga mtima cha kuti abali ŵinu pamwenga anyinu, asoŵengi chakurya, atamengi pamwenga afwengi. Kweni chinanga ndi sonu, mungaja ndi chimangu asani ‘mukolesa chilindizga nge ndondowa ya umoyu winu ndipu chilindizga chenichi ntchakusimikizika kweniso ntchakukho.’ (Ahe. 6:​18, 19) Nge mo ndondowa yitovye kuti boti lileki kusukunyika, chilindizga chingakuwovyani kuti muje ndi chivwanu chakukho kweniso kuti mukunthiyengepu mayeseru ngo mukumana nangu pasonu panu. Kukamba uneneska, mungasimikiza kuti Yehova “wapereka mphotu ku ŵanthu wosi wo atimupenja ndi mtima wosi.” (Ahe. 11:6) Sembi yaku Yesu yitikupembuzgani pasonu panu kweniso yitikuwovyani kuti mulindizgengi vinthu vamampha kunthazi.

SEMBI YAKU YESU YITITIWOVYA KUTI TIJE SO PAUBWEZI NDI YEHOVA

14. Kumbi ntchinthu wuli cho chinguchitikiya ubwezi widu ndi Yehova Adamu ndi Heva ŵati abuda, nanga ntchifukwa wuli?

¹⁴ Kutuliya pa nyengu yo Adamu ndi Heva angubudiya Chiuta, ŵanthu ŵenga kutali ukongwa ndi Chiuta. Ndipu Bayibolu likamba kuti taŵanthu tosi tenga arwani aku Chiuta. (Aro. 8:​7, 8; Ako. 1:21) Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti Yehova ngwakufikapu ndipu walekere vinthu viheni cha. Pakukamba vakukwaskana ndi Yehova, Bayibolu likamba kuti: “Masu nginu ngatuŵa ukongwa ndipu ngangawona vinthu viheni cha, mungalekere cha vinthu viheni.” (Haba. 1:13) Mwakuyanana ndi biriji lo ladumuka, ubudi ukuchitiska kuti ŵanthu aje kutali ndi Chiuta. Mwakuti palivi munthu yo wangayambuka kung’anamuwa kuti yo wangaja paubwezi ndi Yehova pijapija asani biriji lo lingudumuka lanozgeka so. Mwaviyo, sembi yaku Yesu ye nge biriji lo litovya kuti tije so pa ubwezi ndi Yehova.

15. Kumbi sembi yaku Yesu yititiwovya wuli kuti tije so pa ubwezi ndi Yehova?

¹⁵ Bayibolu likamba kuti Yesu ndi “sembi yakupepese maubudi ngidu.” (1 Yoha. 2:2) Ndipu mazu nga Chigiriki ngo akungafwatuliya kuti “sembi yakupepese” ngangang’anamuwa “nthowa yakujalikiskiya mtima pasi.” Kumbi sembi yaku Yesu yikujalikiska wuli pasi mtima waku Yehova? Titenere cha kuŵanaŵana kuti Yehova wakukondwa ndi nyifwa ya Mwana waki. Mumalu mwaki, sembi yaku Yesu yikujalikiska pasi mtima waku Yehova pamwenga kuti yikukoliyana ndi fundu zaki za urunji. Yapa sonu, Yehova wenga ndi chifukwa chakuvwika chakuti waje so paubwezi ndi ŵanthu. (Aro. 3:​23-26) Ndipu chinanga mbanthu wo amuteŵetiyanga mwakugomezgeka sembi yaku Yesu yechendaperekeki, Yehova ‘waŵawonanga’ kuti mbarunji. (Gene. 15:​1, 6) Kumbi venivi vachitikanga wuli? Vachitikanga chifukwa cha sembi yakuwombole yo Yesu wanguzipereka kunthazi. Yehova wakayikiyanga cha kuti Mwana waki wazamupereka sembi yeniyi. (Yesa. 46:10) Sembi yaku Yesu yikuwovya kuti ŵanthu wosi aje so pa ubwezi wamampha ndi Chiuta.

16. Kumbi ndi vinthu vinyaki nivi vo mungaviŵanaŵaniya po munozgeke Chikumbusu cha chaka chinu? (Wonaniso chithuzi.)

¹⁶ Ŵanaŵaniyani vinthu vamampha vo vitikuchitikiyani chifukwa chakuti mwe pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Mwakuyeruzgiyapu, namwi mungadana Yehova kuti ‘Ada’ nge mo Yesu wangukambiya. (Mate. 6:9) Ndipuso mungamudana kuti “Mubwezi” winu. Kweni asani tigwiriskiya ntchitu mazu ngakuti “Ada” pamwenga “Mubwezi” widu, titenere kuchita venivi mwaulemu. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti te akubuda, ndipu vingachitika cha kuti pakutija tije paubwezi ndi Yehova. Ndi sembi yaku Yesu pe yo yititiwovya kuti tije paubwezi ndi Yehova. Chifukwa chaku Yesu, ‘vinthu vinyaki vosi viyanjanisikiya kwaku Yehova mwakujalikiska chimangu kuporote mu ndopa zo Yesu wangudira pachimiti chakutombozgekiyapu.’ (Ako. 1:​19, 20) Ndichu chifukwa chaki tija paubwezi ndi Yehova chinanga mphasonu panu po te ŵanthu ambula kufikapu.

SEMBI YAKU YESU YILONGO LISUNGU LAKU YEHOVA

17. Kumbi sembi yaku Yesu yilongo wuli kuti Yehova ngwalisungu? (Aefeso 2:​4, 5)

¹⁷ Sembi yaku Yesu yilongo kuti Yehova ‘ngwalisungu ukongwa.’ Iyu “wakutisambusa kuja amoyu. . . chinanga kuti tenga akufwa chifukwa cha maubudi ngidu.” (Ŵerengani Aefeso 2:​4, 5.) Ŵanthu wo ŵe ndi “maŵanaŵanu ngamampha ngakuŵawovya kuti azisaniyi umoyu wamuyaya,” aliya ndi kudaniriza kuti munthu munyaki waŵawovyi chifukwa chakuti aziŵa kuti ubudi wo akutole kwaku Adamu ukuŵadinikiriya ndipu akhumbika kutaskika. (Machi. 13:48) Yehova watuvwa pemphu lawu, ndipu wagwiriskiya ntchitu uthenga wa Ufumu pakuŵamuka kuti amuziŵi kweniso kuti aziŵi Mwana waki Yesu. (Yoha. 17:3) Asani Satana waŵanaŵananga kuti kugaruka kwaku Adamu ndi Heva kukutondekeska khumbu laku Chiuta, mbwenu wajipusikanga.

18. Kumbi titenere kukumbukanji asani tiŵanaŵaniya sembi yaku Yesu?

¹⁸ Asani tiŵanaŵaniya vitumbiku vo tisaniya chifukwa cha sembi yaku Yesu, titenere kukumbuka nkhani yakukhumbika ukongwa. Mumalu mwakuwona kuti sembi yaku Yesu yititiwovya isi pe, titenere kukumbuka kuti ndi nthowa yo Yehova wakugwiriskiya ntchitu pakumuka nkhani yo Satana wangwambisa mumunda wa Edeni. (Gene. 3:​1-5, 15) Chifukwa cha sembi yaku Yesu, Yehova watowesa zina laki ndipuso walongo kuti Satana ngwaboza. Yehova walongo so kuti watitiyanja ukongwa chifukwa chakuti watititaska ku ubudi ndi nyifwa. Ndipu chifukwa cha wezi waki ukulu, Yehova watipaska mwaŵi wakuti tiwovyengi pakususka maboza ngo Satana wangukamba chinanga kuti te ŵanthu akubuda. (Nthanthi 27:11) Kumbi mungalongo wuli kuti muwonga sembi yaku Yesu? Nkhani yakulondopu yimukengi fumbu lenili.