BHIBLIYOTEKA NYA SAYITI ya Torre de Vigia
BHIBLIYOTEKA NYA SAYITI
ya Torre de Vigia
Gitonga
  • BHIBHILIYA
  • MABHUKU
  • MITSHANGANO
  • g21 n.° 3 pp. 8-9
  • Esi siyensiya yi si kodzigo gu tshamuseya

Gipandre u hathidego gi mwalo vhidhiyu.

Hi divaleye, hi tshanganide ni gigaradzo nyo khaguri tepo hi nga ba hi zama gu tula vhidhiyu.

  • Esi siyensiya yi si kodzigo gu tshamuseya
  • Khendzugani!—2021
  • Nyo yelane
  • Gasi womi wu phede kharini?
    Vbanya nu tsakide kala gupindruga! — Gihevbulo nya Bhibhiliya
  • Wona sighelo
    Khendzugani!—2021
Khendzugani!—2021
g21 n.° 3 pp. 8-9
Muhevbudzi nya siyensiya a budzanisanago ni sihevbuli saye.

Esi siyensiya yi si kodzigo gu tshamuseya

So wonegisa gu khatshi vasiyentista va huvbude silo nya singi maningano khu mafu ni ndzadzi. Ambari ulolo, gu na ni siwudziso nya singi va si kodzigo gu si hlamula.

Ina siyensiya yi ngu si kodza gu tshamuseya edzi mafu, ndzadzi ni womi si phedego khidzo? Ne vbadugwana! Vambe vo ganeya gu khavo vasiyentista va givisisago silo maningano khu mafu ni ndzadzi, va nga hi tshamuseya edzi si vangidwego khidzo. Ambari ulolo, Marcelo Gleiser, muhevbudzi wa univherisidhadhi ya Dartmouth, a gu mba khodwa ga Nungungulu o ganeya gu khuye: “Kala olu, ethu vagivisisi nya mafu ni ndzadzi, hi si kodzi gu tshamuseya edzi si vangidwego khidzo.”

Revhista nyo khaguri ya vasiyentista yo ganeya esi maningano khu guvangwa nya womi: “Si ngu hi garadzeya gu tshamuseya edzi womi wu phedego khidzo mafuni nigu sirengo nya singi mwendro sikongolo nya vathu si nga hadzi yeyedza esi si girigidego tepo womi wu nga pheya mafuni si mwalo gambe.” Esi siyensiya yi si ganeyago, so yeyedza gu khiso yi si kodzi gu hlamula giwudziso gi gu khigyo: “Mafu, ndzadzi ni womi si phede kharini?”

Ganiolu, uwe adzina u ngu dzi wudzisa gu khuwe: “A ba ri gu mafu ni ndzadzi si di vangwa, khu mani a si vangidego?” Nigu adzina u nga pimisa gu khuwe, abari gu womo muvangi a gu na ni guti ni lihaladzo, khu ginani a dzumeleyago gu khuye vathu va tshaniseka? Khu ginani a dzumeleyago gu khuye gu manega wukhozeyi nya gu hambane-hambane? Khu ginani a digago vathu nya vangi va dzi embeyago gu khavo va ngu mu khozeya va gira silo nya singi nya gu vivbe?

Siyensiya, kha yi si kodzi gu ninga mihlamulo nya siwudziso sesi. Ganiolu, isoso kha si thuli gu khiso kha wu na nga si kodza gu mana mihlamulo ya kona. Khu lisine, vathu nya vangi va manide mihlamulo omu nya Bhibhiliya.

Abari gu u ngu vbweta guti gu khuwe khu ginani vasiyentista nya vangi va dzi ningidego tepo gasi gu hevbula Bhibhiliya va bwe va khodwa ga Muvangi, beya omu nya site jw.org u vbwetedzeya sipandre nya dzivhidhyu si ganeyago khu mahungu ma gu khayo: “Origem da vida.”

Gu khodwa avba nya siyensiya ni Bhibhiliya

Georgiy N. Koidan, a gu químico

O ganeya gu khuye: “Thumo wangu gu pata dzi químico nya gu hambane-hambane dzi gimbileyanago gasi gu gira dzi moléculas. Si ngu fana ni gu veteya xadrez, gu vbwetega u dundrugeya khesi u na girago na yi nga tshade tepo, ha gu dranga gilo gimwegyo basi, molécula yi na tshungunuga. Ambari olu thumo wangu wu garadzago, wu vbevbugide ngudzu ha gu wu fananisa ni dzimiliyoni nya dzi reações químicas dzi giregago omu nya dzi células nya gu vbanye gasi gu gira dzi moléculas químicas nya gu garadze ngudzu. Isoso sa gu nyi gira nyi khodwa gu kheni womo Muvangi a tigo silo nya singi khu química guvbindra ethu.

Tepo nyi nga pheya gu hevbula Bhibhiliya, nyi di dzegeya gu tugula gu kheni iyo libhuku nya gu hambane ni mambe. Eni nya gu pimisa gu kheni wusingalagadzi hi wu manago omu nya Bhibhiliya wu na ni lisima ngudzu muhuno, ambari olu wu lovidwego khu tanga nya 2 000 myaga hwane. Khu lisine, esi Bhibhiliya yi si ganeyago maningano khu gu lulamisa sigaradzo ndrangani, thumotuno ni vambe si ngu phasa ngudzu. Nyi di vboheya mahegiso nya gu kheni, muthu moyo basi a gu na ni guti nya gungi a nga hi ningago wusingalagadzi.”

Yan-Der Hsuuw, a gu embriologista

O ganeya gu khuye: “Tepo embrião yi yago yi dandra, dzi células dzatshavbo dzi yede gu thumisana gasi gu gira gu dzimbe dzi células dzi manega ni misivba, sikongolo, novba ni dzimbi dzi células gasi gu gira muthu. Gwathu, si ngu hi garadzeya gu pwisisa edzi embrião yi dzi vbindrugedzeyago khidzo. Gwangu, womi wu vangidwe khu muvangi a gu na ni guti nya wungi ngudzu.

Edzi libhuku la Ndzimo 139:15, 16 li tshamuseyago khidzo edzi embrião yi dandrago khidzo ndrane nya girumbu gya mamayi yayo, si ngu fana ni esi vasiyentista va si tugudego myagana yeyi. Si nga kodzega kharini gu libhuku li lovidwego ga myaga nya yingi hwane yi tshamuseya silo nyo fane ni esi siyensiya yi si ganeyago muhuno? Khu lisine, isoso si kodzegide kholu Muvangi a si tivigisidego ga valovi nya Bhibhiliya.”

Vbwetedzeya Vhidhyu yi gu khiyo, Rocío Picado Herrero: Uma Professora de Química Fala da Sua Fé. Omu nya site jw.org.

    Mabhuku khu Gitonga (2002-2025)
    Duga
    Beya
    • Gitonga
    • Rumeya
    • Esi u si tsakeyago
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nayo nya mathumiselo
    • Nayo nya sihalo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Beya
    Rumeya