Mitshamuselo yi gomogo omu nya mabhuku ma khumbugidwego omu nya Gibhukwana nya mitshangano nya thumo ni mavbanyelo
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
1-7 NYA JULHO
DZITHOMBA NYA LITO LA NUNGUNGULU NDZIMO 57–59
Jehovha kha dzumeleyi gu khuye makungo ya vale va wugeyago vathu vaye ma dugeleya
Testemunho Cabal dzipaj. 220-221, dzipar. 14-15
“Kala mahegiso nya mafu”
14 Sitefane a tshumayede khu gu tiya-hwambo na si gufi mandzani ga valala vaye. (Mithumo 6:5; 7:54-60) Tepo va nga ba va “tshaniswa ngudzu” matshigoni yale, vatshavbo valandreyi vbavbandze ga vapostoli, va di tutumeya Judheya ni Samariya gwatshavbo. Ganiolu, isoso kha sa gira gu thumo nyo tshumayele wu ema. Filipi a di hongola Samariya aya va “tshumayela maningano ni Kristo,” nigu a manide mihandro nya yadi. (Mithumo 8:1-8, 14, 15, 25) Gu diga isoso, ha gu embedwa gu pwani: “Ava va nga phalalegiswa khu tshanisa yi nga dugeleya khu kotani ya Sitefane va di hongola Fenisiya, Kipre ni Antiyokiya, ganiolu va di gu tshumayela Lito la Nungungulu ga Vajudha basi. Vbakari gwawe gu diri ni vama nyo khaguri va nga ba vata khu Kipre ni Sirene. Avo va di hongola Antiyokiya, vaya pheya gu ganeya ni vathu va nga ba va ganeya Gigreki, va va tshumayela mahungu nya yadi ya Pfhumu Jesu.” (Mithumo 11:19, 20.) Ga tepo yile, tshanisa yi di phalalegisa mahungu nya Mufumo.
15 Matshigoni yathu, gu giregide silo nyo fane União Soviética wa gale. Ngudzu-ngudzu khu mwaga nya wu 50, Dzifakazi nya dzingi dza Jehovha dzi di khotedwa Sibéria dzi bwe dzi phalalegisedwa ga malanga nyo hambane-hambane. Khu kharato, mahungu nya yadi ma di gu tshumayedwa malanga nya mangi tigoni mule. Si di hadzi garadzeya Dzifakazi dza Jehovha nya dzingi gu mana dzitsapawu nyo eneye gasi gu endra gipimo nya 10 mil dzikilometru gasi guya tshumayela mahungu nya yadi. Ganiolu, mufumo wu di gu va phalalegisa ni litigo latshavbo. Khu gu gimbiya nya tepo, ndriyathu nyo khaguri ganede gu khuye “vathangeyi va giride gu vathu nya vangi va gu na ni myonyo nya yadi Sibéria va hevbula lisine.”
Kemba dzithomba nya liphuvbo
Mukhedziseyi 07.23 dzipaj. 18-19, dzipar. 16-17
“Tiyani mu si tsekatseki”
16 Tiyisa monyo wago. Pfhumu Dhavhidhe yeyedzide gu khuye a ngu haladza Jehovha tepo a nga embeleya gu khuye: “Nungungulu, monyo wangu wu tiyide.” (Ndzi. 57:7, NM) Anethu hi nga tiyisa monyo wathu khu gu tumba Jehovha khu monyo wathu watshavbo. (Leri Ndzimo 112:7.) Wona edzi isoso si phasidego khidzo Bob a khumbugidwego gupheyani nya ndrima. Tepo a nga embedwa gupwani vadhogodheya kha va na nga thumisa novba, ganiolu va na wu vega vbafuvbi wa gu vbwetega, uye a di dzegeya gu va embeya gu khuye: A bari gu mwa gu vbweta gu nyi theya novba, eni nyi na duga khu ospitali momu. Khu gu landreya Bob a di ganeya gu khuye: “Eni kha nya nga kanakana khesi nyi nga ba nyi gira, nigu kha nya nga garadzega khesi si nga hadzi girega.”
17 Bob a di gu tiyide kholu a di gu hungide gu simama na tiyide na si hongoli ospitali. Nyo pheye, a di gu vbweta gu tsakisa Jehovha. Nya wuvili, a di hevbula esi Bhibhiliya ni mabhuku ma seketedwago umo nya Bhibhiliya ma ganeyago khu womi ni novba. Nya wuraru, a di gu tiyisega gu khuye a di hadzi gu wuyedwa a gu landrisa gileletelo gya Jehovha. Anethu hi nga manega ni monyo nyo tiye, ambari ha gu tshangana ni gevbini gigaradzo.
8-14 NYA JULHO
DZITHOMBA NYA LITO LA NUNGUNGULU NDZIMO 60-62
Jehovha a ngu hi vhikeya, a hi tiyisa ni gu hi ninga tshivba
Perspicaz-2 paj. 1143, par. 3
Likhokhola
Khu ndziya nyo fananise. Vale va bweleyago ga Jehovha khu gukhodwa ni gu engisa, va na ni gu guvhikelega gu fana ni Dhavhidhe a embidego gu khuye: “Uwe u womo kha nga langwe nya tshivba, u nyi vbulugisago ga valala!” (Ndz 61:3) Vale vatigo tshamuselo nya lina laye ni gu li tumba va bwe va li emeya khu gutumbega, kha va thavi gilo kholu “Lina la [Jehovha] Nungungulu likhokhola li tiyidego va sihalago avbo vathu nya gululame.” — Mav 18:10; fananisa ni 1Sa 17:45-47.
Perspicaz-2 paj. 1106, par. 1
Tshatsha
Dzitepo nya dzingi, “tshatsha” wu di gu tshamuseya silo nya singi nyo fananise. Tshatsha nya muthu wu di gu thula wulanga wule a nga ba a hefemula migaralo ni gu dzi vhikeya dzimhango nya tumbunugo. (Ge 18:1) Guya khu siolovedzo nya gu hakhe vapfhumba, vapfhumba va di yede gu khodwa gu khavo va na sayiswa ni gu ningwa githawo va gu hakwa tshatshani nya muthu. Tepo Gutuledwa 7:15 a ganeyago khu gidzemo nya gikhongolo ‘gi na vhikedwago khu Nungungulu,’ a gu vbweta gu khuye igyo gi na ni gu sayisega ni gu vhikelega. (Ndz 61:3, 4) Isaya a gu ganeya khesi mwangadzi wa Nungungulu, Siyoni, a yedego gu gireya sanana a na velegago. A gu rumwa gu ‘engedzela guanama nya tshatsha waye.’ (Isa 54:2) Khu kharato, uye a gu engedzeya wulanga nya gu vhikelege ga sanana saye.
Mukhedziseyi 4/15/02 paj. 16, par. 14
Milayo ya Nungungulu yi ngu hi phasa
14 Nayo wa Jehovha wu ngu tangadzisa nigu kha wu vbindrugedzi. Ga dzitepo dzedzi nyo vivbe hi vbanyago ga idzo, Jehovha giwindri nyo tiye gi gu romo khu gupindruga ni gupindruga. (Ndzimo 90:2) Jehovha a di ganeya gu khuye: “Eni [kheni Jehovha], kha nyi vbindrugedzi.” (Malakiya 3:6) Milayo ya Nungungulu yi khumbugwago omu nya Bhibhiliya yi tumbegide nigu yi hambanide ni mawonelo nya vathu ma vbindrugedzago khavba ni avba. (Jakobe 1:17) Khu giyeyedzo, ndrani myaga nya yingi vapsikologu va di gu emeya edzi vavelegi va dandrisago khidzo sanana sawe, ganiolu khu gu gimbiya nya tepo va di vbindrugedza mawonelo yawe, va bwe va dzumeya gu khavo mawonelo yawe ma di gu hosegide. Milayo ni sileletelo nya litigo leli si ganeyago khu gu sayisa sanana, si ngu vbindrugedza tepo yatshavbo nga khatshi sa gu furugedzwa khu phuvbo. Ganiolu, Lito la Jehovha kha li vbindrugedzi. Gukhugeya gale, Bhibhiliya yi ngu ninga wusingalagadzi wu phasago gu sayisa sanana khu lihaladzo. Mupostoli Pawulo a di lova gu khuye: “Enu vavelegi, mu nga goroseyi sanana sanu, ganiolu simamani gu si dandrisa ni gu si hevbudza guya khesi Jehovha a ganeyago.” (Vaefeso 6:4) Si ngu tsakisa ngudzu guti gu khethu hi nga tumba milayo ya Jehovha, kholu iyo kha yi na nga vbindrugedza!
Kemba dzithomba nya liphuvbo
Mukhedziseyi 6/1/06 paj. 11, par. 7
Tshamuselo nya libhuku nya wuvili la Ndzimo
62:11. Nungungulu kha vireyi gu phasedzedwa khu gimbe gilo gi gu na ni tshivba. Uye khuye gifefe nya tshivba. “Tshivba ya gu lumba uye.”
15-21 NYA JULHO
DZITHOMBA NYA LITO LA NUNGUNGULU NDZIMO 63–65
“Lihaladzo lago nyo tumbege li na ni lisima guvbindra womi wago”
Mukhedziseyi 15/10/01 dzipaj. 15-16, dzipar. 17-18
Khu mani a na hi hambanisago ni lihaladzo la Nungungulu?
17 Lihaladzo u gu nalo khu Nungungulu li na ni lisima khu ndziya muni? U nga dzipwa nga edzi Dhavhidhe a dzipwidego khidzo, tepo a nga lova gu khuye: “Kholu lihaladzo lago li ngu tsakisa guvbindra womi; likana langu li na gu rungudza. Khu guralo, nyi na gu rungudza na nyi nga gu vbanya; matshigu yatshavbo nya guvbanye gwangu, nyi na khusedza mandza nyi gu bonga.” (Ndzimo 63:3, 4) Ina gyomo gilo nya lisima hi nga gi manago mafuni momu guvbindra gu manega ni lihaladzo ni wupari nyo tumbege ni Nungungulu? Khu giyeyedzo, ina gu manega ni thumo wu ningago dzitsapawu si na ni lisima gu vbindra gu manega ni gurula mapimoni ni litsako hi li manago khu kotani nya wupari hi gu nawo ni Jehovha? (Luka 12:15) Mambe Makristo, ma di yede gu hatha gu diga Jehovha mwendro gufa. Isoso si giregede Dzifakazi nya dzingi dza Jehovha ga wulanga gu nga ba gu tshaniswa umo vathu, ndrani nya Nyimbi nya Wuvili nya Mafu yatshavbo. Khu gu hamuga gimbe gilo nyo hathe, vandriyathu nya Makristo va di hatha gu emeya Jehovha na va dzi emisede gufa sa gu vbwetega. Avo va simamago gu tumba lihaladzo la Jehovha, va nga tiyisega gu khavo va na hakha womi nya mba vbeya mindru wa tshigu a gu gilo nya gu litigo leli kha li si kodzi gu hi ninga. (Marko 8:34-36) Ganiolu, gu na ni silo nya singi si pategago vbavbandze nya gu mane womi nya mba vbeya basi.
18 Ambari olu si gu mba kodzega gu vbanya kala gupindruga nya mbana giphaso gya Jehovha, zama gu dundrugeya khedzi womi wu nga hadzi gu khala khidzo nari khatshi hi diri mwalo Muvangi wathu. Wu di hadzi gu mba tsakisa nigu na wuri mwalo makungo. Jehovha ningide thumo nyo tsakise vathu vaye gasi gu gira matshigoni yaya nyo hegise. Hi nga tiyisega gu khethu tepo Jehovha, Mutadzisi nya khongolo nya Makungo, a na hi ningago womi nya mba vbeya, gu na ba gu tade khu silo nyo hlamadzise ngudzu si gu na ni makungo gasi gu si hevbula ni gu gira. (Muhevbudzi 3:11) Kha si khathadzisegi satshavbo hi na si hevbulago ga myaga yi landreyago, gima kha hi na nga si kodza gu “wona edzi dzi gu dzingi khidzo dzithomba, guti ni wugengeyi wa Nungungulu.” — Varoma 11:33.
Mukhedziseyi 12.19 paj. 28, par. 4
“Bongani khu silo satshavbo”
Gimbe gilo nya lisima ngudzu, gu bomga Nungungulu. Nya mba kanakana, uwe u ngu dundruga khu silo nya singi esi Jehovha a gu ningidego ni esi a nga gu simamago gu gu ninga. (Dhet. 8:17, 18; Mith. 14:17) Ganiolu, wulangani nya gu dundrugeye khu wuwadi wa Nungungulu, hi nga dzi ninga tepo nya gu dundrugeye khu makategwa nya mangi a hi ningidego ni aya a ningidego ava hi va haladzago. Gu dundrugeya khu wuwadi wa Muvangi wago u na engedzeya gu mu bonga ni gu tumba gu khuwe Jehovha a ngu gu haladza nigu khatala khuwe. — 1 Joh. 4:9.
Mukhedziseyi 15/10/15 paj. 24, par. 7
Simama gu dundrugeya khu silo sa liphuvboni
7 Kha si lombi gu hi dzi garadza ngudzu gasi gu leri, ganiolu hi yede gu vega ngudzu gupima gasi hi dundrugeya. Wongo nya muthu nya mba vbeleya wa gu wegeleya avbo nyo gire silo nyo vbevbuge basi. Khu kharato, tepo nya yadi gasi gu dundrugeya khu tepo hi hefemulago, na hi romo henga na hi si tsolopetedwi khu muthu. Muembi nya dzindzimo, a di gu vbwetedzeya tepo nya yadi gasi gu dundrugeya, a gu tepo a nga ba a romo vbakamani ni wutshigu. (Ndzi. 63:6) Jesu a nga ba ari ni mapimo nyo vbeleye, a di gu yiti mihandro yi manwago khu gu gombeya ni gu dundrugeya na gu romo ga wulanga wu gu mwalo ligwaha. — Luka 6:12.
Mukhedziseyi 15/7/09 paj. 16, par. 6
Pimedzeya Jesu — U hevbudza khu lihaladzo
6 Ethu hi ngu gola gu ganeya khu silo hi si golago. Tepo hi ganeyago khesi si gomogo monyoni gwathu, ha gu tsaka nigu khovbe yathu ya gu yeyedza gu khiyo hi tsakide. Khiso sasimweso si giregago ha gu ba hi ganeya khu muthu hi mu haladzago. Dzitepo nya dzingi, ha gu vireya khu maho nyo fuviye gu bhuleya vambe khu muthu yoyo. Ethu hi ngu mu zundza, hi mu ninga githawo hi bwe hi mu emeya. Ha gu gira isoso kholu ha gu vbweta gu khethu vambe va mu gola ni gu tsakiswa khu makhalelo yaye nga edzi ma hi tsakisago khidzo.
Kemba dzithomba nya liphuvbo
Mukhedziseyi 15/11/07 paj. 15, par. 6
Ina u ngu tiyisa vambe?
Si ngu vbevbuga gu tshungunula nyumba nyo khaguri gu vbindra gu vbaha nya yiphya. Giyeyedzo gegi nya gu tshungunule ni gu vbaha gi ngu thuma gambe avbo nya mabhulo yathu. Kha nga vathu nya mba vbeleya, hatshavbo hi ngu hosisa. Pfhumu Solomoni a di ganeya gu khuye: “Mwalo muthu nya gululame, a thumago basi iso nya sadi nyamba ghoha.” (Muhevbudzi 7:20) Kha si garadzi gu wona sihoso sa muthu nyo khaguri hi bwe hi mu vbadzuleya. (Ndzimo 64:2-4) Sa gu vbwetega gu hi manega ni makodzelo gasi hi simama ni mabhulo ma tiyisanago.
22-28 NYA JULHO
DZITHOMBA NYA LITO LA NUNGUNGULU NDZIMO 66–68
Jehovha a ngu rwala rwalo wathu tshigu ni tshigu
Mukhedziseyi nya 05.23 paj. 12, par. 15
Jehovha a gu hlamula kharini milombelo yathu?
15 Milombelo yathu, dzitepo nya dzingi kha yi hlamudwi khu ndziya nyo hlamadzise ngudzu, ganiolu mihlamulo hi ningwago khiyo kamu hi nga ba hi yi vbweta gasi gu simama na hi tumbegide ga Papayi wathu wa ndzadzini. Khu kharato, zama gu wona edzi Jehovha a hlamulago khidzo milombelo yathu. Ndriyathu moyo nya nyamayi nyo pwani khu Yoko a di gu pimisa gu khuye Jehovha kha nga ba a hlamula milombelo yaye. Ganiolu, uye a di pheya gu lova esi a nga ba a lomba Jehovha. Hwane nya tepo nyo khaguri, uye a di khedza esi a lovidego a bwe a tugula gu khuye Jehovha a di hlamude milombelo nya yingi a yi giridego, ambari ni milombelo a nga ba a giride ganiolu a nga ba a yi divade. Dzimbe dzitepo, ethu hi yede gu ema hi bwe hi dundrugeya khedzi Jehovha a hlamulago khidzo milombelo yathu.— Ndzi. 66:19, 20.
Mukhedziseyi nya 1/12/10 paj. 23, par. 6
Tiyisa vale va sayisago venga sanana
Jehovha khu gu thumisa liphuvbo laye nya guage, kutside vathu gu lova dzindzimo nya guage, a gu dzindzimo dzi nga ba dzi embeledwa khu Vaisrayeli tepo va nga ba va gira wukhozeyi wawe. Dundrugeya khezi dzinoni ni sanana si fedwego khu vavelegi vaso, va dzipwidego khidzo khu gu embeleya dzindzimo dzi nga ba dzi va dundrugisa gu khawo Jehovha ‘papayi’ ni ‘mulamuli’ nigu a di hadzi gu va sayisa. (Ndzimo 68:5; 146:9) Anethu hi nga tiyisa vavelegi va sayisago sanana sawe vonga. Avo va nga dundruga malito hi na va embeyago khu tepo nyo laphe. Ambari olu Ruth mamayi moyo anga ba ari ni 20 myaga na gu sayisa sanana saye enga, a ngo dundruga esi a embedwego khu muvelegi moyo a vidzidwego a nga khuye: “U ngu sayisa gwadi sanana sago sa sivili, simama kharato.” Ruth a gu ganeya gu khuye: “Malito yaya ma nyi tiyiside ngudzu.” Khu lisine, “malito nya gutsakise simbo nya womi,” ni gu ayo ma nga tiyisa muthu khu ndziya hi gu mba yi pimisa. (Mavingu 15:4.) Ina u ngu dundrugeya khu lito nyo khaguri nyo tiyise, gasi gu embeya muthu nyo khaguri a sayisago enga sanana?
Mukhedziseyi nya 1/4/09 paj. 31, par. 1
Papayi nya sanana si nga fedwa khu vavelegi
“Jehovha a vbanyago nyumbani gwaye nya guage, khuye Papayi nya sanana si fedwego khu vavelegi.” (Ndzimo 68:5, Tradução do Novo Mundo) Malito yaya ma gomogo omu nya Bhibhiliya, ma gu hi hevbudza gu khayo Jehovha a ngu khatala ngudzu khava va fedwego khu vavelegi vawe. Gu garadzega gwaye khu sanana si fedwego khu mamayi mwendro papayi, gomo guagani omu nya milayo a ningidego Vaisrayeli. Hongoleni hi wona matimo ma ganeyago khu gyanana gi ‘fedwego khu papayi wagyo’ omu ga Ekisodha 22:22-24.
Mukhedziseyi nya 01.23 paj. 19, par. 17
Jehovha a ngu gu phasa gu dugeleya
17 Leri Ndzimo 40:5. Makungo ya ava va gu na ni thumo nyo liti sigomo, khu gu vboha vbatshani nya gigomo. Gu na ni malanga nyo khaguri avbo va emago avbo gasi gu khedziseya gwadi tumbunugo. Khu ndziya nyo fane, tshigu ni tshigu dzi vegeye tepo gasi u ema u bwe u dundrugeya khedzi Jehovha a gu phasidego khidzo gu dugeleya, ambari tepo u nga ba u tshangana ni gigaradzo nyo khaguri. Gu vbeyani nya litshigu ni litshigu dzi wudzise esi: ‘Makategwa muni ya Jehovha nyi ma wonidego muhuno? Ambari olu gigaradzo gi simamago gu manega, Jehovha o nyi phasa kharini gu gi timiseya?’ Zama gu tugula makategwa ya Jehovha a gu ningidego gasi u si kodza gu dugeleya.
Kemba dzithomba nya liphuvbo
Mukhedziseyi nya 1/6/06 paj. 10, par. 5
Mitshamuselo nya libhuku nya wuvili la Ndzimo
68:18 — Khu va mani va nga ba vari ‘sihiwa’ matshigoni ya Israyeli wa gale? Gu diri vama va nga modwa va khala dzigumbi, tepo Vaisrayeli va nga wandra Litigo nya Gitumbiso, avo khu gu hegisa va nga ya phasedzeya mithumo yi nga ba yi girwa khu Valevhi. — Ezira 8:20.
29 NYA JULHO–4 NYA AGOSTO
DZITHOMBA NYA LITO LA NUNGUNGULU NDZIMO 69
Esi si giregedego Jesu si profetidwe kharini omu ga Ndzimo 69
Mukhedziseyi nya 15/08.11 paj. 11, par. 17
Avo va di gu vireya Mesiya
17 Mesiya a di hadzi gu nyenywa nya mba na gighelo. (Ndzi. 69:4) Mupostoli Johane na gu ganeya khu Jesu a di khuye: “Nari khatshi kha nya gira vbakari gwawe mithumo eyi yi nga mba girwa khu mumbe muthu, na va si ningwi nandru nya gighoho. Ganiolu olu, avo va nyi wonide va bwe va nyenya eni ni Papayi wangu. Ganiolu, isoso si giregide gasi gu tadzisega esi si lovidwego avba nya Nayo wawe, pwani: ‘Avo va nyi nyenyide nya mba na gighelo.” (Joh. 15:24, 25) Gu tala nya dzitepo, lito “Nayo” lo thula milowo yatshavbo. (Joh. 10:34; 12:34) Dziivhangeli dzo yeyedza gu khidzo Jesu, a nyenyidwe ngudzu-ngudzu khu vathangeyi nya wukhongeyi nya Gijudha. Wulangani nya isoso, Kristo a di khuye: “Litigo li mwalo gighelo nya gu mi nyenye, ganiolu eni li ngu nyi nyenya, kholu nya gu ningeya wufakazi maningano nalo nya gu kheni mithumo yalo yi vivbide.” — Johane 7:7.
Mukhedziseyi nya 15/12/10 dzipaj. 8-9, dzipar. 7-8
Manega ni sighingi khu wukhozeyi nya lisine
7 Silo nyo khaguri si nga girega womini ga Jesu si yeyedzide sighingi saye. Si giregide gupheyani nya thumo waye, ga tepo nya Phasika khu 30 matshigoni yathu. Jesu ni valandreyi vaye va di hongola Jerusalema, va beya tempeleni vaya va mana na “va gu rengisa dzimombe, dzinvuta ni sipomba nigu vatrokarisi nya dzitsapawu na va khade malangani yawe.” Ginani a giridego Jesu, nigu vapizane vaye va pimiside ginani maningano khu isoso? — Leri Johane 2:13-17.
8 Esi Jesu a ganedego ni gu gira ga giemo gile, si giride gu vapizane vaye va dundruga malito nya siprofeto nya mweyo nya dzindzimo dza Dhavhidhe ma gu khayo: “Lihaladzo nyi gu nalo khu nyumba yago, ndrani gwangu gu ngu vbya khu nilo.” (Ndzi. 69:9) Khu ginani? Kholu esi Jesu a giridego si di gu vega womi waye mhangoni. Kholu vathangeyi nya tempele — vaphasi nya mhamba, valovi ni vambe — va di gu mana dzilukru khiso si nga ba si girwa mule. Gasi gu vega guagani ni gu vbedza makungo yawe, Jesu a di dzi gira nala nya wukhongeyi wa tepo yile. Jesu si vegide gwadi guagani ga vapizane vaye gu khuye, a diri ni ‘sighingi khu nyumba ya Nungungulu’ mwendro ‘wukhozeyi nya guage.’ Ganiolu ginani sighingi? Ina si ngu hambana ni guvbiredza?
Khendzugani! 22/10/95 paj. 31, par. 4
Ina monyo wa gu vbisa si nga songa?
Vathu nyo khaguri va gu ganeya gu khawo, khu kotani nya olu Jesu a nga tshaniswa, khiso si nga mu gira gu afa. Maningano khu Jesu, gu profetidwe gu pwani: “Va nyi vade kala ni monyo wangu wu vbisa, nyi vbela tshivba.” (Ndzimo 69:20) Ina malito yaya ma yede gu pwisiswa khu ndziya nya lisine? Adzina saye, kholu ga dziora nyo hegise Jesu na si gufi a pwide ngudzu guvbisa, nasiri khu nyamani basi, ganiolu khu monyoni gambe. (Matewu 27:46; Luka 22:44; Vahebheru 5:7) Khu gu ba ma dugide “mati ni novba” tepo Jesu a nga paywa khu litshari, adzina saye si di girega isoso khu gu ba a bayisidwe monyo. Gu bayiswa monyo mwendro bambe nya monyo si nga gira gu, gu duga novba khomu nya caixa torácica mwendro pericárdio, si girago gipandre nya monyo. Wa gu podwa ga sipandre sesi gu nga duga “mati ni novba.” — Johane 19:34.
Perspicaz-2 paj. 660
Vhinyu yi nga thedwa droga
Na gu ganedwa khu Mesiya, gu profetidwe gu pwani a na ningwa ‘vhenenu.’ (Ndz 69:21) Isoso si giregide tepo Jesu Kristo a nga ningwa vhinyu yi nga ba yi patedzedwe ni silo nya gu vave, na si khokhotedwi avbo nya simbo nya tshanisa. Ganiolu, Jesu kha dzumeya gu seya, kholu makungo yakone gu diri gu mu phasa gu mbapwa ngudzu gu vbisa. Tepo gu nga lowa gu tadzisega nya giprofeto gegi, Matewu (27:34) a di thumisa lito nya Gigreki, kho·lé (fel), lito la limwedo li ngu manwa Septuaginta grega omu ga Ndzimo 69:21. Khu kharato, matimo nya Ivhangeli ya Marko, ma gu khumbuga mira (Mr 15:23), nigu isoso sa gu yeyedza gu khiso silo sile nya gu vave si patidwego ni vhinyu adzina saye i “mira.” Nigu gambe, adzina saye vhinyu yi nga thedwa droga yi diri ni fel gumogo ni mira.
Kemba dzithomba nya liphuvbo
Mukhedziseyi 15/1/99 paj. 18, par. 11
Khusedzani mawogo mu gombeya na muri ni myonyo yi agidego
11 Nya vangi va gu gombeya gasi gu lomba gilo. Ganiolu, lihaladzo lathu khu Jehovha Nungungulu, li yede gu hi kutsa gu mu ninga wuzundzu ha gu ba hi gira milombelo na hiri honga mwendro vbakari nya vathu. Pawulo lovide gu khuye: “Mu nga garadzegi khu gilo, wulangani nya isoso, tepo yatshavbo gombeyani ga Nungungulu mu mu lomba gu khenu a mi thangeya ga satshavbo mu girago, nigu mu bongeni tepo yatshavbo. Mwa gu gira isoso, gurula ga Nungungulu, gu vbindrago gupwisisa gwatshavbo, gu na sayisa myonyo yanu ni mapimo yanu kha nga valandreyi va Kristo Jesu.” (Vafilipi 4:6, 7) Umo nya milombelo yathu kha yi yeli gu lomba basi, ganiolu hi yede gu bonga Jehovha khu makategwa a hi ningago khu liphuvboni ni nyamani. (Mavingu 10:22) Muembi nya dzindzimo embide gu khuye: “Ningela ga Pfhumu phaso nya gubonge, u landrisa sisambanyo u giridego ga Uye a Khusegidego ngudzu.” (Ndzimo 50:14) Nigu ndzimo nya nombelo wa Dhavhidhe ya gu pata malito ma kuhago monyo, ma gu khayo: “Nyi na embelela nyi dhumisa lina la Nungungulu khu dzindzimo, nyi mu khusedza khu ndzimo nya gubonge.” (Ndzimo 69:30) Ina kha hi yeli gu gira sasimweso umo nya milombelo yathu hi girago honga mwendro vbakari nya vathu?
5-11 NYA AGOSTO
DZITHOMBA NYA LITO LA NUNGUNGULU NDZIMO 70–72
‘Bhuleya melego wu nga gutago’ maningano khu tshivba ya Nungungulu
Mukhedziseyi 1/9/99 paj. 18, par. 17
Vaphya trenarini makodzelo yanu nyo pimise
17 Gasi gu potsa milapwi ya Sathane u yede gu khala nu gengede nigu dzimbe dzitepo u tiya hwambo. Si nga gira gu u dzipwa na wu si seketedwi khu muthu, nasiri basi khu vathu nya tanga yago, ganiolu khu vathu vatshavbo. Muembi nya dzindzimo Dhavhidhe, a di gombeya gu khuye: “Uwe Pfhumu Nungungulu, khuwe gitumbo gyangu, nyi tumbide uwe gukhugela wananani wangu. U nyi hevbudzide uwe Nungungulu, gukhugela wananani wangu; kala na muhuno nyi ngu tivisa siliwugiso sago.” (Ndzimo 71:5, 17) Dhavhidhe a gu tidwa khu gu tiya-hwambo gwaye. Dhavhidhe nari muphya, a li hagulede kharini likhalelo leli? Na si mani ndruma khu gu ba a songide Gholiya, Dhavhidhe a di gu yeyedzide gu tiya-hwambo khu gu vhikeya tshambi wa papayi waye, tepo khiyo a nga songa ngala ni urso. (1 Samuweli 17:34-37) Ambari ulolo, Dhavhidhe a di ninga watshavbo wuzundzo Jehovha a bwe a mu rana gu khuye “gitumbo [gyaye] . . . gukhugela wananani [gwaye].” Khu gu ba Dhavhidhe a tumba Jehovha, si mu giride a si kodza gu emisana ni gevbini gigaradzo. Anuwe wa gu tumba Jehovha, a na gu phasa gu tiya-hwambo ni gu gu ninga tshivba gasi gu ‘pala litigo.’ — Johane 5:4.
Khendzugani! 8/10/04 paj. 23, par. 3
Hi yede gu phara kharini ava va dandridego khu tanga?
Muembi nya dzindzimo a di gombeya gu khuye: “U nga nyi nyenyi olu nyi gumbidego; u nga nyi dzudzugi olu nyi vbeledwego khu tshivba.” (Ndzimo 71:9) Nungungulu kha ‘dzudzugi’ sithumi saye ambari na si dandride khu tanga mwendro gu dzipwa na si si phasi gilo. Muembi nya dzindzimo kha nga ba a dzipwa na digidwe khu Jehovha, ganiolu a di gu dziti gu khuye a di yede gu engedzeya gu tumba Muvangi waye tepo khiyo a nga ba a gumba. Jehovha a ngu hlamula gutumbega ga muthu yoyo khu gu mu phasa womini gwaye gwatshavbo. (Ndzimo 18:25) Dzitepo nya dzingi, giphaso gyogyo ha gu ningwa khu Makristo makwathu.
Mukhedziseyi 15/1/14 paj. 23, dzipar. 4-5
Thumeya Jehovha na ma si vbohi matshigu nya sigaradzo
4 Wa gu ba uri ni tepo nya yingi Hengeledzanoni ya Jehovha, u yede gu dzi gira giwudziso gegi nya lisima: “Nyi nga thumisa kharini womi wangu na nyi ngari ni tshivba?” Kha nga Mukristo a vidzidwego, u na ni mathomo nya mangi vambe va gu mwalo nawo. U nga bhuleya vaphya esi u si hevbudego khu Jehovha. Nigu gambe u nga tiyisa vambe khu matshango u ma manidego thumoni ga Jehovha. Pfhumu Dhavhidhe a di gombeya gasi a mana mathomo yaya. Uye a di khuye: “U nyi hevbudzide uwe Nungungulu, gukhugela wananani wangu; . . . Ambari olu nyi gumbidego na nyiri ni dzinvi, u nga nyi digi Nungungulu wangu; kala nyi huwelela tshivba yago ga melego yoyu, ni ga oyu wu nga gutago.” — Ndzi. 71:17, 18.
5 U nga bhuleya kharini vambe guti u gu manidego ndrani nya myaga nya yingi? Wa gu si wona kharini gu rana vaphya nyo khaguri gaya gwago gasi guta va tiyisa? Mwendro gu va rana gu duga thumo nyo tshumayele mwatshavbo gasi va wona edzi u tsakago khidzo khu gu tshumayela? Elihu a di khuye: “Va na ganele avo a gu vakhongolo khu guvelegwa, ni wungi nya myaga, khavo va yelago guhevbudza guti.” (Joba 32:7) Mupostoli Pawulo kutside vanyamayi va vidzidwego gu tiyisa vaphya khu maganelelo ni mavbanyelo yawe. Uye a di khuye: “Vanyamayi va dandridego gu vbwetega na vari . . . vahevbudzi nya silo nya sadi.” — Tito 2:3.
Kemba dzithomba nya liphuvbo
Perspicaz-1 paj. 892
Ewufrate
Vbingano nya litigo li nga ningwa Vaisrayeli. Ga gitumbiso Jehovha a giridego Abrahama a di tumbisa gu ninga gitugulwana gya Abrahama litigo li khugeyago “Egipito kala tsongoni nya wukhongolo wa Ewufrate.” (Ge 15:18) So wonegisa gu khatshi gitumbiso gya Jehovha gi tadzisegide gwadi ndrani nya mufumo wa Dhavhidhe ni Solomoni, tepo mivbingano yi nga ba yi lumba Vaisrayeli yi nga ba yi andra kala omu nya mufumo wa Pfhumu Aromewu ya Zobha, khu kharato yi vboha kala bambe nya tsongo wa Ewufrate, adzina saye wu gomogo vbafuvbi ni Siriya wa norte. (2Sa 8:3; 1Dzf 4:21; 1Dzik 18:3-8; 2Dzik 9:26) Khu kotani nya ndruma wu nga ba wuri nayo wu di gu ranwa basi gupwani “Tsongo.” — Jos 24:2, 15; Ndz 72:8.
12-18 NYA AGOSTO
DZITHOMBA NYA LITO LA NUNGUNGULU NDZIMO 73–74
Ahati ha gu pweya lidiwo vale va gu mba thumeya Nungungulu?
Mukhedziseyi 12.20 paj. 19, par. 14
‘Jehovha . . . a ngu vbanyisa avo mihefemulo yawe yi khuvekidego’
14 Oyu a lovidego Ndzimo 73 a diri muLevhi. Uye a diri ni lithomo nyo thume nyumbani ga Jehovha. Ganiolu, ga tepo nyo khaguri womini gwaye vbede tshivba. Khu ginani? Uye a di pheya gupweya lidiwo va nya guvivba ni va nya dzikusedza, khandri khu kotani nya guvivba va nga ba va gu gira, ganiolu, kholu si nga ba si wonega khatshi va ngu dugeleya tepo yatshavbo ga esi va si girago. (Ndzi. 73:2-9, 11-14) Si di gu gira khatshi va na ni satshavbo, dzitsapawu, womi nya wadi nigu va di si garadzegi. Muembi nya ndzindzimo a di vbeya tshivba khu gu wona va nya guvivba na va gu dugeleya, nyo bwe a ganeya khuye: “Kha ga phasa gilo gu agisa monyo wangu, gu vbweta guvbanya gwadi ni gu dzi agisa nyi si giri gighoho.” Khu lisine, esi si di hadzi gu mu gira a ema gu thumeya Jehovha.
Mukhedziseyi 12.20 dzipaj. 19-20, dzipar. 15-16
‘Jehovha . . . a ngu vbanyisa avo mihefemulo yawe yi khuvekidego’
15 Leri Ndzimo 73:16-19, 22-25. Mulevhi a di “bela wulangani nya guage wa Nungungulu.” Mule, nari vbakari nya vambe vakhozeyi va Jehovha, a si kodzide gu gurula a dundrugeya gwadi khu giemo gyaye a bwe a gombeya. Khu kharato, uye tugude gu khuye esi a nga ba a si pimisa gu diri wupumbu nigu a di bede ndziyani yi nga hadzi gu mu hambanisa ni Jehovha. Mulevhi a di pwisisa gu khuye va nya guvivba vomo “wulangani nya gukwirige” nigu va na “vbiyedwa va fuviswa.” Gasi a diga gu manega ni lidiwo a bwe a si vbeyi tshivba, muLevhi yoyu a di yede gu wona silo khedzi Jehovha a si wonago khidzo. Tepo a nga gira isoso, a si kodzide gu mana gurula ni gutsaka. Uye a di khuye: “Mafuni momu, nya gu gola gu khala [ni Jehovha] basi.”
16 Esi hi si hevbulago. Ethu gima kha hi yeli gu pweya lidiwo va nya guvivba va wonegago gu khatshi sa gu va gimbileya gwadi. Litsako lawe khandri la gilo nigu kha li na nga pfoledwa khu lidambo. Avo kha va nga mana womi nya gupindruge. (Muh. 8:12, 13) Ha gu va pweya lidiwo hi na vbeya tshivba nigu isoso si na hi gira hi luza wupari wathu ni Jehovha. Wa gu tshuka u dzipwa khatshi u ngu pheya gu diwuleya va nya guvivba va wonegago khatshi si ngu va gimbileya gwadi, gira nya nga esi si giridwego khu muLevhi. Engisa sileletelo sa Nungungulu u bwe u manega ni wupari ni sithumi saye. Wa gu haladza ngudzu Jehovha u na mana litsako nya lisine nigu u na simama ndziyani yi yisago ‘guvbanyani nya lisine.’ — 1 Thim. 6:19.
Mukhedziseyi 15/4/14 paj. 4, par. 5
Pimedzeya gukhodwa ga Mosi
5 Hi nga bomba kharini gu dzi buza khu ‘silo nya litigo si vbindrago?’ Gima u nga divali gu khuwe dzithomba nya litigo dzi ngu vbindra. Khu maho nya gukhodwe wona gu khuwe, “litigo li ngu vbindra gumogo ni gudogoreya gwalo.” (1 Johane 2:15-17) Dundrugeya khu wumindru nya sighohi si gu mba dzi laya. Avo vomo “wulangani nya gukwirige” tepo khiyo mahegiso ma hidzimeyago. (Ndzi. 73:18, 19) Wa gu lingwa gu gira gighoho nyo khaguri, dzi wudzise gu khuwe: ‘Wumidru muni nyi wu vbwetago?’
Mukhedziseyi 15/2/13 dzipaj. 25-26, dzipar. 3-5
U nga dzumeleyi gilo gi gu himbedzeya gu hakha wuzundzu wa Nungungulu
3 Muembi nya dzindzimo a di gu tumba gu khuye Jehovha a di hadzi gu mu phara khu libogo laye la nyamudye a bwe a mu hakha khu wuzundzu. (Leri Ndzimo 73:23, 24.) Jehovha a gu gira kharini isoso? Uye a gu hakha sithumi saye khu wuzundzu khu dzindziya nya gu hambane-hambane. Jehovha a gu va kategisa khu gu va gira va pwisisa gugola gwaye. (1 Kor. 2:7) Avo va pwago Lito laye va bwe va mu engisa va ngu hakha wuzundzu khu gu manega ni wupari nyo tiye naye. — Jak. 4:8.
4 Jehovha a ngu ninga gambe thomba nya lisima sithumi saye, a gu thumo nyo tshumayele. (2 Kor. 4:1, 7) Nigu thumo wowo, wu ngu ninga wuzundzu. Avo va thumisago mathomo va gu nawo gasi gu zundza Jehovha ni gu phasa vambe, Jehovha a gu tumbisa gu khuye: “Avo va nyi zundzago, nyi na va zundza neni.” (1 Sam. 2:30) Avo va gu hakha wuzundzu khu gu manega ni lina nya ladi mahoni ga Nungungulu nigu wonwa khu ndziya nya yadi khu simbe sithumi sa Nungungulu. — Mav. 11:16; 22:1.
5 Ahati wumindru wa vale va ‘tumbago Jehovha va bwe va landrisa ndzila yaye?’ Jehovha a gu va tumbisa gu khuye: ‘A na va khusedza a va ninga gu fumela litigo. Va na wona gumbemba gwa va nya guvivba.’ (Ndzi. 37:34) Avo va gu vireya gu hakha womi nya mba vbeya. — Ndzi. 37:29.
Kemba dzithomba nya liphuvbo
Perspicaz-2 paj. 222
Levhiyatani
So wonegisa gu khatshi Isaya 27:1 a gu thumisa lito levhiyatani (LXX: “nyoga nya tshivba”) gasi gu thula mufumo, hengeledzano nya mafu yatshavbo yi thangedwago khu muthu a ranwago gu pwani nyoga nya yikhongolo ni nyoga nya guhegule. (Gut 12:9) Giprofeto gya gu ganeya khu guwusedzwa ga Israyeli nigu khu gu landreya, tepo Jehovha a na vegago gupima avbo ga levhiyatani a na pata ni Bhabhiloni nya khongolo. Nigu gambe mavhesi 12 ni 13 ma gu pata Asiriya ni Egipto. Khu kharato, levhiyatani ga gu thudwa hengeledzano mwendro mufumo nya mafu yatshavbo wu wugeyago Jehovha ni sithumi saye.
19-25 NYA AGOSTO
DZITHOMBA NYA LITO LA NUNGUNGULU NDZIMO 75–77
Khu ginani u gu mba yela gu dzi khusedza?
Mukhedziseyi nya 01.18 paj. 28, dzipar. 4-5
Ina u ngu wona guhambana?
4 Hwane nya ba a ganede gu khuye vathu va di hadzi gu dzi haladza avo vamune ni gu gola dzitsapawu, Pawulo a di lova gu khuye nya vangi va di hadzi gu dziembeya ni gu dzi khusedza. Vathu nya nga avovo va ngu gola gu dzi wona na vari ni lisima gu vbindra vambe. Vambe adzina saye va gu dzipwa kharato khu kotani nya edzi va nga mbura khidzo, thumo va girago, esi va si kodzago gu gira ni dzitsapawu va gu nadzo. Vathu vovo va gu vbweta gu zundwa tepo yatshavbo. Matimo nyo khaguri ma ganede esi maningano khu muthu nya gu dzi khusedze: “Monyoni gwaye gu na ni giluvelo nya gidugwana avbo a khidzimago a dzi khozeya uye abune.” Gu dziembeya likhalelo nyo vivbe ngudzu nigu vathu nya gu dzi khusedze kha va goli gu wona vambe na va gu dzi khusedza.
5 Bhibhiliya ya gu ganeya gu khiyo Jehovha a ngu nyenya “maho nya nya gu dzi gugumugise.” (Mav. 6:16, 17) Gu dzi khusedza gu ngu himbedzeya muthu guti Nungungulu. (Ndzi. 10:4) Makhalelo ya Dhiyabhulosi. (1 Thim. 3:6) Nya mba tsakisa khu gu, sithumi nyo khaguri nyo tumbege sa Jehovha si thaphedwe khu makhalelo yaya. Khu giyeyedzo, Uziya a di gu tumbegide khu myaga nya yingi. Ganiolu, Bhibhiliya ya gu ganeya khu Uziya khiyo: “Avbo a nga wona nya gukhuye a na ni tshivba, monyo waye wu di dzi khusedza wu gira matshandza, a hambanisa Nayo wa Pfhumu Nungungulu waye, kholu a di bela Nyumbani ga Pfhumu Nungungulu gasi guya vbisa libani vbagiluvelotunu nya libani.” Yimbe Pfhumu yi nga thegeya avbo nya naphwi nya gu dzi khusedze khu Ezekhiya. Tshukwana a nga hegisa khu gu dzi vega vbavbatshi. — 2 Dzik. 26:16; 32:25, 26
Mukhedziseyi nya 15/7/06 paj. 11, par. 2
Mitshamuselo nya libhuku nya wuraru la Dzindzimo
75:4, 5, 10 — Ya gu tshamuseya ginani “keho?” Dzikeho nya girengo, litshari nya ladi. Lito “keho” la gu tshamuseya tshivba. Jehovha a gu khusedza dzikeho dza vathu vaye a va zundza, ganiolu a piya dzikeho dza valala. Hi ngu gengedzwa gasi hi si khusedzi keho yathu mwendro gu dzikhusedza ni gu dzi embeya. Kha nga olu Jehovha a gu uye a ‘khusedzago,’ mithumo hi ningwago libandlani hi yede gu yi wona na yi guta khiyo gwaye. — Ndzimo 75:7.
Kemba dzithomba nya liphuvbo
Mukhedziseyi nya 15/7/06 paj. 11, par. 3
Mitshamuselo nya libhuku nya wu 3 ni 4 la Dzindzimo
76:10 — “Likhulo nya muthu” li nga rungudza kharini Jehovha? Tepo Nungungulu a dzumeleyago vathu va hi tshanisa kholu hi gu sithumi saye, isoso si nga resa mihandro nya yadi. Ni yevbini tshanisa hi emisanago nayo yi nga hi hevbudza gilogyo. Jehovha a gu dzumeleya basi gu hi tshaniseka kala hi hevbula gilogyo. (1 Pedro 5:10) ‘Dzimbe dzitshanisa nya vathu a gu hi segeya gwadzo.’ Ahati ha gu tshaniseka, gu tshala vbadugwana basi gasi hifa? Isoso niso si nga dhumisa Jehovha, kholu vale va hi wonago na hi gu tumbega ga Jehovha va nga mu zundza.
26 NYA AGOSTO–1 NYA SETEMBRO
DZITHOMBA NYA LITO LA NUNGUNGULU NDZIMO 78
Vaisrayeli nya mba tumbega, giyeyedzo nya mba gyadi
Mukhedziseyi nya 1/12/96 dzipaj. 29-30
Khu ginani u yedego gu ‘dundruga esi si giregidego gale?’
Nya mba tsakisa khu gu Vaisrayeli nya vangi va thegede umo nya gighoho nya gu divale. Khu ndziya muni? “Gikhati nya gingi khegi va nga linga Nungungulu, va gorogisa oyu a Agidego wa Israyeli. Va di si alakanyi tshivba yaye nya yikhongolo ambari gu alakanya litshigu a nga va tshudzisago ga valala vawe.” (Ndzimo 78:41, 42) Avo va hegiside khu gu digwa khu Jehovha kholu va nga divala milayo yaye. — Matewu 21:42, 43.
Muembi nya dzindzimo a vegide giyeyedzo nya gyadi. Uye a di khuye: “Eni nyi na dundruga sigiro sago nya gusamadzise, nyi na alakanya siliwugiso u giridego gale. Nyi na alakanya gambe mithumo yatshavbo u giridego, nyi alakanyela sigiro sago nya gusamadzise.” (Ndzimo 77:11, 12) Gu dundrugeya khu thumo nyo tumbege wu giridwego ni siyeyedzo nya lihaladzo la Jehovha sa gu hi kutsa, si hi tiyisa ni gu hi phasa gu yeyedza gubonga gu vbwetegago. Gu diga isoso, tepo hi ‘dundrugago matshigu hwane,’ isoso si na hi tiyisa ni gu hi phasa gu gira satshavbo hi si kodzago gasi gu timiseya khu gutumbega.
Mukhedziseyi nya 15/7/06 paj. 17, par. 16
‘U nga solasoli’
16 Gu sola-sola ga gu gira hi vega ngudzu gupima avbo gwathu ni sigaradzo sathu, wulangani nya gu vege gupima avbo nya makategwa hi gu nawo khu gu khala Dzifakazi dza Jehovha. Gasi hi si khaleyi gu sola-sola, hi yede gu dundruga makategwa yaya tepo yatshavbo. Khu giyeyedzo, moyo ni moyo wathu a na ni lithomo nyo tsakise nyo ranwe khu lina li dzegago lina la Jehovha. (Isaya 43:10) Hi nga haguleya wupari nyo tiye naye hi bwe hi ganeya naye tepo yatshavbo kha nga ‘Muengiseyi nya milombelo.’ (Ndzimo 65:2; Jakobe 4:8) Womi wathu wu na ni makungo nya lisine, kholu hi ngu pwisisa Wufumu wa Jehovha nigu ha gu vbweta gu simama gu dundruga lithomo hi gu nalo nya gu tumbege ga Nungungulu. (Mavingu 27:11) Hi nga patega tepo yatshavbo thumoni nyo huweleye mahungu nya yadi nya Mufumo. (Matewu 24:14) Gukhodwa hi gu nago avbo nya dzegiso wa Jesu Kristo, gu ngu hi phasa gu manega ni livhalo li agidego. (Johane 3:16) Hi na ni makategwa yayo, na si si khatadzisegi sigaradzo hi emisanago naso.
Mukhedziseyi nya 1/7/11 paj. 10, dzipar. 3-4
Ina Jehovha a ngu kuhwa khesi hi girago?
Muembi nya dzindzimo wari, khuye: “Dzinyondro dzingani va nga wugelago Nungungulu mugiwulani.” (Livhesi 40) Livhesi li landreyago la gu engedza khilo: “Gikhati nya gingi khegi va nga linga Nungungulu.” (Livhesi 41) Wona gu khuwe mulovi a di gu tshamuseya guwugeya ga vathu vovo. Nigu kha sa dzega tepo nyo laphe gasi makhalelo yoyo nyo vivbe ma girega. Makhalelo yoyo ma phede giwulani, na va ngari gu tshudziswa khu Egipto. Vathu va di pheya gu ngura-ngura, va dzi wudzisa gu khavo, ina Nungungulu a di hadzi si kodza gu va khataleya nigu a dzi emisede gu gira isoso gani? (Mitengo 14:1-4) Referensiya nyo khaguri yi thumiswago khu vavbindrugedzeyi nya Bhibhiliya ya gu ganeya gu khiyo malito ma gu khayo, ‘va di mu wugeya’ ma nga vbindrugedzedwa gu pwani, “va di bangisa myonyo yawe” mwendro “va di bomba Nungungulu.” Ambari ulolo, khu wuhindzi, Jehovha a di gu divaleya vathu vaye tepo va nga ba va yeyedza gu khavo va dzi layide. Ganiolu, avo va di gu bweleya va ya gira sihoso sasimweso, nigu si di simama gu girega isoso tepo yatshavbo.— Ndzimo 78:10-19, 38.
Jehovha a di gu dzipwa kharini tepo khiyo sithumi saye si nga ba si mu ghoheya khu dzitepo nyo khaguri? Livhesi 40 la gu ganeya gu khilo, “va di gu mu pwisa wuvi.” Wumbe wuvbindrugedzeyi wari, khuwo ‘va di mu gira a zangari.’ Referensiya nyo khaguri ya gu tshamuseya gu khiyo: “Mavbanyelo nya Vahebheru, ma di gu yeyedza gu khayo va di gu ghoga nyagigwenye gasi gu pwisa wuvi, kha nga edzi gi girago khidzo gyanana nya mba engisa mwendro nya gindraga milayo.” Khu ndziya nyo fane, kha nga gyanana nya mba engisa gi pwisago wuvi vavelegi vagyo, anavo Vaisrayeli va di gu “gorogisa oyu a Agidego wa Israyeli.” — Livhesi 41.
Kemba dzithomba nya liphuvbo
Mukhedziseyi nya 15/7/06 paj. 11, par. 4
Mitshamuselo nya libhuku nya wu 3 ni 4 la Dzindzimo
78:24, 25 — Khu ginani mana ma ranwago gupwani “guhodza ga ndzadzini” ni “guhodza nya dzingilozi”? Malito yaya kha ma tshamuseyi gu khayo mana gu diri guhodza nya dzingilozi. Gu diri “guhodza nya gute khu ndzadzini,” si thulago gu khiso gu di guta khu ndzadzini. (Ndzimo 105:40) Kha nga olu dzingilozi dzi vbanyago ndzadzini, lito li gu khilo “guhodza nya dzingilozi,” adzina saye li nga tshamuseya gu khilo Nungungulu a vbanyago ndzadzini khuye a nga ba a va ninga mana. (Ndzimo 11:4) Si nga gira gambe Jehovha na thumiside dzingilozi gasi gu ninga mana Vaisrayeli.