“Ndriyago a na wuga.”

1. Muphya nyo khaguri a yeyedzide kharini gu khuye a di gu khodwa avbo nya gitumbiso nya guwuswe ga ava vafudego?

GIKHWATHANA nyo khaguri nyo pwani khu Matthew gi di gu dwala ngudzu nyo bwe si vbwetega gu gi gira dzioperasawu nya dzingi. Tepo gi nga ba giri ni 7 myaga igyo ni ndranga yagyo va di gu sixitiri JW Broadcasting^®. Tepo yi nga ba yi vbeya Broadcasting yoyo, avo va di wona vhidhiyu yi nga ba yi yeyedza vathu na va gu hoyozeya ava va nga ba va wuga khu gufani.b Hwane nyo ba va vbedzide gu sixitiri, Matthew a di hidzimeleya valongo vaye a va phara mandza a va embeya gu khuye: “Mamayi ni papayi, mu ngu si wona? Ambari nya gufa nyi na ta wuswa khu gufani? Nyi vireyeni, satshavbo si na gimbiya gwadi.” Nga dundrugeya edzi vavelegi vaye va tsakidego khidzo khu gu wona gu khavo uye a diri ni gukhodwa nya gutiye avbo nya gitumbiso nya guwuswe ga ava va fudego.

2-3. Khu ginani si gu na ni lisima gu dundrugeya khu gitumbiso nya guwuswe ga ava vafudego?

² Gwadi ngudzu dzimbe dzitepo hi dundrugeya khu gitumbiso nya Bhibhiliya nya guwuswe ga ava vafudego. (Joh. 5:28, 29) Khu ginani? Kholu ethu kha hi dziti gu khethu lini hi na dwalago mwendro litshigu hi na fedwago khu muthu hi mu golago. (Muh. 9:11; Jak. 4:13, 14) Gutumba hi gu nago nya gu wuswe ga ava va fudego gu na hi phasa gu timiseya sigaradzo. (1 Tes. 4:13) Milowo yi ngu hi tiyisegisa gwadi gu khiyo Papayi wathu wa ndzadzini a ngu hiti gwadi nigu a ngu hi haladza ngudzu. (Luka 12:7) Jehovha Nungungulu, a ngu hiti gwadi nigu tepo a na wusago ava va fudego a na va wusa na vari ni makhalelo nigu na va gu pimisa edzi va nga ba va pimisa khidzo na va nga si gufi. Jehovha a ngu hi haladza ngudzu nigu a ngu hi ninga lithomo gasi hi ta vbanya kala gupindruga, nigu ambari ha gufa uye a na hi wusa.

³ Avba nya ndrima yeyi, gupheya hi na wona gu khethu khu ginani hi nga khodwago avba nya gitumbiso nya gu wuswe ga ava vafudego. Khu gu landreya, hi na wona edzi matimo nya Bhibhiliya ma nga tiyisago khidzo gukhodwa gwathu ma gu na ni malito ma gomogo avba nya lowo nya litshina nya ndrima yeyi, ma gu khayo: “Ndriyago a na wuga.” (Joh. 11:23) Khu gu hegisa hi na wona esi hi nga girago gasi gu wona gutumba nya guwuswe ga ava vafudego nga gilo nya lisine gwathu.

KHU GINANI HI KHODWAGO AVBO NYA GITUMBISO NYA GUWUSWE GA AVA VAFUDEGO?

4. Gasi gu khodwa gitumbiso nyo khaguri, ginani hi yedego gu tiyisega khigyo?

⁴ Gasi gu khodwa ga gitumbiso nyo khaguri, ethu hi yede gu tiyisega gu khethu oyu a girago gitumbiso gyogyo a na ni gudogoreya ni tshivba mwendro makodzelo nya gu gi tadzise. Khu giyeyedzo, nga dundrugeya nyumba yago na yi gu ghohetedwe khu gingulo nyo khaguri. Khavbovbo, pari yago yita gu tumbisa gu khiyo: ‘Nyi na gu phasa gu vbahedza nyumba yago.’ Uye a gu ganeya isoso na si gu dugeya monyoni, nigu uwe u ngu tiyisega gu khuwe a ngu dzina gu gu phasa. Abari gu uye muvbahi nya wadi nigu a na ni dziferamenta dzi vbwetegago, u nga tiyisega gu khuwe uye a na si kodza gu vbahedza nyumba yago. Ahati gitumbiso gya Nungungulu maningano ni gu wuswa ga ava vafudego ke? Ina uye a ngu dzina nigu a na ni tshivba nyo gi tadzise?

5-6. Khu ginani hi tiyisegago gu khethu Jehovha a na ni gudogoreya nya gu wuse ava vafudego?

⁵ Ina Jehovha a na ni gudogoreya nya gu wuse avo vafudego? Khu lisine, uye a ngu dogoreya gu gira isoso. Khu gu thumisa liphuvbo laye nya guage Jehovha leletede vathu gasi gu lova umo nya Bhibhiliya gitumbiso gi ganeyago khu guwuswa ga ava vafudego. (Isa. 26:19; Hos. 13:14; Gutu. 20:11-13) Nigu Jehovha a gu tumbisa gilo nyo khaguri, tepo yatshavbo a ngu gi tadzisa. (Jos. 23:14) Khu lisine, Jehovha a virede khu maho nyo fuviye gu ta wusa vathu va fudego. Khu ginani hi ganeyago isoso?

⁶ Dundrugeya khesi Joba a ganedego. Uye a di gu tiyisega gu khuye ambari a gufa, Jehovha a di hadzi gu mu wusa a vbanya gambe. (Joba 14:14, 15) Khu ndziya ya yimweyo, Jehovha a ngu dzina gu wusa vatshavbo vakhozeyi vaye va fudego. Uye a ngu vireya khu maho nyo fuviye gu ta va wusa na vari ni womi nya wadi nigu na va tsakide. Ahati dzimiliyoni nya vathu vafudego nya mba mana lithomo nyo hevbule khu Jehovha ke? Jehovha a ngu dzina gu va wusa navo. (Mith. 24:15) Uye o vbweta gu khuye va mana lithomo nyo khale dzipari dzaye va bwe va vbanya kala gupindruga omu mafuni. (Joh. 3:16) Khu lisine, Jehovha a ngu dzina ngudzu gu wusa avo vafudego.

7-8. Khu ginani hi tiyisegago gu khethu Jehovha a na ni tshivba nya gu wuse vale vafudego?

⁷ Ina Jehovha a na ni tshivba nya gu wuse ava vafudego? Khu lisine ina, kholu uye “Nungungulu nya tshivba yatshavbo.” (Gutu. 1:8) Khu kharato, uye a na ni tshivba nya yikhongolo ngudzu nyo pale ni wevbini nala ambari kamu gu mu songa. (1 Kor. 15:26) Guti isoso si ngu hi tiyisa ni gu hi thaveleya. Wona giyeyedzo gya ndriyathu moyo nya nyamayi nyo pwani khu Emma Arnold. Uye ni ndranga yaye, va tshanganide ni sigaradzo nya sikhongolo si nga linga gukhodwa gwawe ndrani nya nyimbi nya wuvili nya mafu yatshavbo. Emma thavelede gyanana gyaye, kholu va di fedwe khu vathu va nga ba va va gola, Campo de concetração ya Vanazi. Emma a ganede gu khuye: “Abari gu ava vafudego kha va na nga wuga va vbanya gambe, isoso so thula gu khiso nala wathu a gu gufa, a na ni tshivba nya yikhongolo guvbindra Nungungulu, ganiolu isoso khandri lisine.” Khu lisine, gimwalo gi gu na ni tshivba guvbindra Jehovha. Nungungulu nya tshivba yatshavbo a vangidego womi a na ni wusikodzi nya gu wuse vale vafudego va vbanya gambe.

⁸ Gimbe gighelo hi gu nagyo nya gu tiyisige gu khethu Nungungulu a na ni wusikodzi nya gu wuse vale vafudego, khu gu mapimo yaye kha ma hegedwe. Uye a ngu si kodza gu rana nyeledzi ni nyeledzi khu lina layo. (Isa. 40:26) Gu diga isoso, Uye a ngu dundruga vatshavbo vafudego. (Joba 14:13; Luka 20:37, 38) Uye a ngu si kodza gu dundruga ni silo nya sidugwana esi va nga ba vari naso vathu vovo. Gupata makhalelo yawe, iso va nga tshangana naso womini gwaye ni esi si gu romo mapimoni gwawe.

9. Khu ginani u khodwago avbo nya gitumbiso gya Jehovha gi ganeyago gu khigyo vathu va na ta wuswa mindru watshigo?

⁹ Khu lisine, ethu hi nga khodwa avbo nya gitumbiso gya Jehovha gi ganeyago gu khigo vathu va na ta wuswa mindru watshigu. Ethu hi ngu dziti gu khethu uye a ngu dzina ni gu a na ni tshivba nya gu gi tadzise. Gimbe gighelo gi hi girago hi khodwa ga gitumbiso gya Nungungulu nya gu wuse ava va fudego, khu gu Jehovha giride esi gale. Dziteponi nya Bhibhiliya Jehovha ningide tshivba vama nyo khaguri nyo tumbege gupata ni Jesu gasi gu wusa vale va nga ba vafude. Hongoleni hi wona matimo ma ganeyago khu silewugiso esi Jesu a giridego, nya gu wuse ava vafudego omu ga Johane gipimo 11.

JESU A DI FEDWA KHU PARI YAYE NYO YI GOLI NGUDZU

10. Ginani gi giregidego tepo Jesu a nga ba a tshumayela tshatugo wa Joridhani, Bhetaniya nigu ginani a giridego? (Johane 11:1-3)

¹⁰ Leri Johane 11:1-3. Dundrugeya esi si giregidego Bhetaniya guvbeyani nya mwaga nya 32 matshigoni yathu. Jesu a diri ni dzipari dza vbafuvbi ga alidheya yeyi, a gu Lazaro ni vandriyaye va vavili Mariya ni Marta. (Luka 10:38-42) Ganiolu, Lazaro a di dwala nigu vandriyaye va di garadzega ngudzu. Avo va di rumeya mahungo ga Jesu a nga ba a romo tshatugo wa Jordhani a gu pfhuka nya matshigu mavili kala avbo a nga ba a romo Jesu. (Joh. 10:40) Nya mba tsakisa khu gu, tepo mwama wule a nga vboha gasi gu ningeya mahungo Jesu, Lazaro a difa. Ambari olu Jesu a nga ba a dziti gu khuye pari yaye yi di gu fude, uye simamide matshigu mavili Joridhani, khavbovbo khavbo a nga donga a hongola Bhetaniya. Khu kharato, tepo Jesu a nga vboha gu di vbindride 4 matshigu Lazaro na fude. Jesu a di gira gilogyo gasi gu phasa dzipari dzaye ni gu zundza Nungungulu. — Joh. 11:4, 6, 11, 17.

11. Avbo nya matimo yaya ginani hi gi hevbulago khu gu gira wupari?

¹¹ Ethu hi nga hevbula gilogyo khu gu gira wupari avbo nya matimo yaya. Wona gu khuwe tepo Mariya ni Marta va nga rumeya mahungo ga Jesu avo kha va mu embeya gasi a hongola Bhetaniya. Avo basi va di mu embeya gu khavo pari yaye yo dwala. (Joh. 11:21) Tepo Lazaro a ngafa adzina saye Jesu na mu wuside na romo khu hwindzo. Wulangani nya isoso, Jesu a di hatha gu hongola Bhetaniya gasi guya khala ni dzipari dzaye, Mariya ni Marta. Ina uwe u na ni pari yi gu phasago na wa sa yi lomba? Abari gu ina, uwe u ngu dziti gu khuwe iyo yi na gu phasa, “gikhatini nya wuvi.” (Mav. 17:17) Gufana ni Jesu ethu hi nga khala dzipari ga vambe vathu. Olu hongoleni hi bweleya ga matimo hi nga ba hi bhula khayo hi wona iso si nga girega khu gu landreya.

12. Ginani egi Jesu a nga tumbisa Marta, nigu khu ginani uye a nga ba a yede gu khodwa gitumbiso gegi? (Johane 11:23-26)

¹² Leri Johane 11:23-26. Marta a di tugula gu khuye Jesu a diri vbafuvbi ni Bhetaniya. Khu gu vbiredza, Marta a diya manana ni Jesu a mu embeya gu khuye: “Pfhumu, nari pwani u di gu romo avba, ndriyangu gima na safa.” (Joh. 11:21) Khu lisine, uye na hawulugiside Lazaro, ganiolu, Jesu a di gu vbweta gu gira gilo nyo samadzise ngudzu. Uye a di tumbisa Mariya khuye: “Ndriyago a na wuga.” Uye gambe a di ninga Mariya gighelo nyo pwale gasi a khodwa ga esi a nga mu tumbisa, uye a di khuye: “Eni kheni guwuga, kheni guvbanya.” Nungungulu a di ninga Jesu tshivba nyo wuse ava vafudego. Hwaninyana, uye a di wuside gyagadzana nyo khaguri, nigu so wonega gu khatshi ga litshigu a nga wusa Lazaro, wuside muphya nyo khaguri a nga ba a fude. (Luka 7:11-15; 8:49-55) Ina a di hadzi gu si kodza gu wusa muthu a nga ba a fude khu 4 matshigu nigu givili gyaye gi nga ba gi phede gu hina?

“LAZARO, DUGA VBAVBANDZE!”

13. Guya khu Johane 11:32-35, ginani egi Jesu a giridego tepo a nga wona Mariya ni vambe na va gu liya? (Wona fotu.)

¹³ Leri Johane 11:32-35. Dundrugeya khesi si giregidego khu gu landreya. Mumbe ndriye wa Lazaro, Mariya, a di hongola aya manana ni Jesu. Uye a di pheledza esi ndriyaye a nga ganeya. Uye a di khuye: “Pfhumu, nari pwani u di gu romo avba, ndriyangu gima na safa.” Mariya ni vambe va nga ba vari naye va di gu liya ngudzu. Tepo a nga va wona na va gu liya Jesu a di garadzega ngudzu. Khu kotani nya olu a nga ba a pweya wusiwana dzipari dzaye anuye a di liya. Uye a di pwisisa edzi gu vbisago khidzo gu fedwa khu muthu hi mu golago. Khu lisine, uye a di gu vireya khu maho nyo fuviye gu lulamisa egi gi nga ba gi va gira va liya.

14. Ginani hi gi hevbulago khu Jehovha khu gu ba Jesu a lide tepo a nga wona Mariya na liya?

¹⁴ Khu gu ba Jesu a lide tepo a nga wona Mariya na gu liya, sa gu hi hevbudza gu khiso Jehovha, Nungungulu a gu na ni pweya-wusiwana. Khu ginani hi ganeyago isoso? Kha nga hi si wonidego avba nya ndrima yi vbindridego, Jesu a gu pimedzeya khu gu vbeleya edzi Papayi waye a pimisago khidzo ni edzi a dzipwago khidzo. (Joh. 12:45) Khu kharato, tepo hi hevbulago gu khethu Jesu a ngu pweya-wusiwana dzipari dzaye ni gu liya nadzo, isoso so hi tiyisegisa gu khiso Jehovha anuye a ngu hi pweya-wusiwana tepo a hi wonago na hi gu liya. (Ndzi. 56:8) Khu lisine, isoso si ngu hi gira hi vbweta gu hidzimeya ga Nungungulu wathu a gu na ni pweya-wusiwana.

15. Guya khu Johane 11:41-44, ginani gi giregidego tepo Jesu a nga vboha avbo a nga ba a dzingidwi Lazaro? (Wona fotu.)

¹⁵ Leri Johane 11:41-44. Jesu a di vboha avbo a nga ba a dzingidwe Lazaro a bwe a lomba gu khuye va dusa giwindri. Marta a di mu himbedzeya a mu embeya gu khuye givili gyaye olu gi ngu nunga. Jesu a di mu embeya gu khuye: “Kha nya gu embela nya gukheni wa gu khodwa u na wona gidhumo gya Nungungulu gani?” (Joh. 11:39, 40) Jesu a di khedza ndzadzini a gombeya vbakari nya vathu. Uye a di gu vbweta gu khuye Jehovha a mana wuzundzo watshavbo khesi si nga hadzi girega khu gu landreya. Khavbovbo, Jesu a di rana khuye: “Lazaro, duga vbavbandze!” Lazaro a di duga vbavbandze. Jesu a di ngari gu gira gilo nya gu vambe va di gu si wona na sisi kodzegi.

16. Matimo ma gomogo umo ga Johane gipimo 11 ma gu tiyisa kharini gukhodwa gwathu avbo nya gitumbiso nya guwuswe ga ava vafudego?

¹⁶ Matimo ma gomogo umo ga Johane gipimo 11 ma ngu tiyisa gukhodwa gwathu avbo nya gitumbiso nya guwuswe ga ava vafudego. Khu ndziya muni? Jesu a tumbiside Marta gu khuye: “Ndriyago a na wuga.” (Joh. 11:23) Gu fana ni Papayi waye, Jesu a ngu dogoreya nigu a na ni tshivba nyo tadzise gitumbiso gyaye. Khu gu ba Jesu a lide, isoso so yeyedza gu khiso uye a na ni gudogoreya nya gu khongolo nya gu wuse ava vafudego ni gu vbedza wuvi hi wupwago khu gu fedwa khu muthu hi mu golago. Tepo Lazaro a nga duga khu thowotuno, isoso si di yeyedza gambe gu khiso Jesu a na ni tshivba nya guwuse vale vafudego. Nigu gambe dundrugeya khesi Jesu a embedego Marta, uye a di khuye: “Kha nya gu embeya gukheni wa gu khodwa u na wona gidhumo gya Nungungulu gani?” (Joh. 11:40) Ethu hi na ni gighelo nya gyade nya gu khodwe khethu Nungungulu a na tadzisa gitumbiso gyaye nya guwuse vale vafudego. Ganiolu, ginani hi yedego gu gira gasi gu wona gitumbiso gegi nga gilo nya lisine gwathu?

GINANI U NGA GIRAGO GASI U TIYISEGA GU KHUWE GITUMBISO NYA GUWUSWE GA AVA VAFUDEGO GI NA GIREGA?

17. Ginani hi yedego gu gi dundruga tepo hi hevbulago khu matimo nya guwuswe ga ava vafudego ma gomogo umo nya Bhibhiliya?

¹⁷ Hevbula u bwe u dundrugeya khu guwuswa ga ava vafudego gu giregidego gale. Bhibhiliya yi ngu ganeya khu 8 matimo nya vathu va wusidwego khu gufani omu mafuni.c Ginani hi yedego gu gi dundruga tepo hi hevbulago khu matimo nya guwuswe ga ava vafudego ma gomogo umo nya Bhibhiliya? Dzi ninge tepo nyo hevbule gwadi matimo yoyo. Tepo u hevbulago matimo yoyo, dundruga gu khuwe avo va diri vathu nya nga ethu. Va diri vama, vanyamayi ni sanana. Zama gu tugula esi u nga si hevbulago. Dundrugeya khedzi isoso si yeyedzago khidzo gu khiso Nungungulu a na ni gudogoreya ni tshivba nya guwuse ava vafudego. Gu diga satshavbo dundrugeya gwadi khu guwuswa ga Jesu Kristo. Dundruga gu khuwe guwuswa gwaye gu wonidwe khu vathu nya vangi nigu gu ngu hi phasa gu tiyisa gukhodwa gwathu. — 1 Kor. 15:3-6, 20-22.

18. U nga phasega kharini khu gu engiseya dzindzimo dzi ganeyago khu guwuswa ga ava vafudego? (Wona tshamuselo wa vbavbatshi.)

¹⁸ Engiseya dzindzimo dzi ganeyago khu guwuswa ga ava vafudego u bwe u dundrugeya khidzo.d (Efes. 5:19) Dzindzimo dzedzi dzi na hi gira hi tiyisega gu khethu guwuswa ga ava va fudego, gu na girega. Hi nga tiyisa gukhodwa gwathu avbo nya gitumbiso gegi. Khu kharato, dzi engiseye. Dzi dongiseyi gasi gu emba gwadi ni gu bhula khesi ndzimo yoyo yi ganeyago umo nya wukhozeyi wanu nya dandra. Zama gu dziti gwadi u bwe u dundrugeya khedzi dzi tiyisago khidzo gukhodwa gwathu ni edzi dzi kuhago khidzo myonyo yathu. Wa gu tshangana ni sigaradzo nya sikhongolo mwendro gu fedwa khu muthu u mu golago, liphuvbo la Jehovha li na gu phasa gu dundruga dzindzimo dzodzo, nigu idzo dzi na gu thaveleya ni gu gu tiyisa.

19. Ginani hi nga gi dundrugeyago maningano khu gu wuswa ga ava vafudego? (Wona kwadru yi gu khiyo: “Ginani u nga ba u dogoreya gu ta va wudzisa”)

¹⁹ Zama gu dundrugeya. Jehovha a hi ningide makodzelo nya gu hi dzi dundrugeya mafuni nya maphya. Ndriyathu moyo nya nyamayi wari khuye: “Nyi vbedzide tepo nya yingi na nyi gu dundregeya khu mafu nya maphya. Si gira gu khatshi nyi di gupwa gunungeya nya sifilori.” Nga dzi dundrugeya na wu gu manana ni vama ni vanyamayi nya gutumbege va dziteponi nya Bhibhiliya. Khu mani u tsakeyago gu ta mu wona mafuni nya maphya? Siwudziso muni u tsakeyago gu ta mu gira muthu yoyo? Nga dundrugeya gambe na wu gu manana ni sigodwa sago si fudego gale? Dundrugeya khu malito nya gupheye u na va embeyago ni gu dundrugeya edzi u na tsakago khidzo khu gu va wona gambe.

20. Hi yede gu dzi emiseya gu gira ginani?

²⁰ Hi ngu bonga ngudzu Jehovha khu gitumbiso a hi ningago nya guwuse vale vafudego. Hi nga tiyisega gu khethu gitumbiso gegi gi na tadzisega kholu Jehovha a na ni gudogoreya ni tshivba nyo gire isoso. Hongoleni hi simama gu tiyisa gukhodwa gwathu avbo nya gitumbiso gegi nya lisima. Tepo hi girago isoso ethu hi na hidzimeya ga Nungungulu, oyu a hi tumbisago ‘guta wusa sigodwa sathu.’