Vandriyathu nya vanyamayi mu nga khala kharini Makristo ma vidzidwego?

1. Ginani muthu a yedego gu gira gasi gu khala Mukristo a vidzidwego?

SI NGU hlamadzisa gu wona gyanana na gi gu dandra gi khala muthu nya khongolo. Nigu kha si vbwetegi gu gi dzi garadza gasi gu dandra. Ganiolu, gasi gu dandra khu liphuvboni si hambanide.b (1 Kor. 13:11; Hebh. 6:1) Gasi muthu a si kodza gu manega ni wupari nyo tiye ni Jehovha a yede gu dzi garadza. Gu diga isoso, a yede gu phaswa khu liphuvbo nya guage gasi gu manega ni makhalelo nya yadi, gu haguleya makodzelo ni gu dzi dongiseya gasi gu gira mithumo nya yingi mindru watshigu. — Mav. 1:5.

2. Ginani hi gi hevbulago umo ga Genesi 1:27, nigu ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?

² Jehovha a di vanga vathu gasi va khala vama mwendro vanyamayi. (Leri Genesi 1:27.) Lisine gu vama ni vanyamayi va hambanide khu givili, ganiolu va hambanide gambe khu dzimbe dzindziya. Khu giyeyedzo, Jehovha a di ninga vama ni vanyamayi mithumo nyo hambane ni makodzelo ma nga hadzi gu va phasa gu gira gwadi mithumo yawe. (Gen. 2:18) Avba nya ndrima yeyi, hi na wona edzi sagadzyana si nga khalago khidzo vandriyathu nyo vidzwe. Nigu ga ndrima yi landreyago, hi na wona edzi sikhwathana si nga khalago khidzo vama va vidzidwego.

MAKHALELO MA TSAKISAGO JEHOVHA

3-4. Vaphya va nga si mana hayi siyeyedzo nya sadi nyo si pimedzeye? (Wona fotu.)

³ Bhibhiliya yi ngu ganeya khu vanyamayi nya vangi va nga haladza Jehovha va bwe va mu thumeya. (Wona ndrima yi gu khiyo: “O que podemos aprender das mulheres mencionadas na Bíblia?” omu nya sayiti jw.org.) Kha nga wu ganeyago lowo nya ndrima yeyi, avo va di gu gira “silo khu gu ninganiseya ni gu tumbega siloni satshavbo.” Ganiolu, muhuno, vaphya va na ni siyeyedzo nya vandriyathu mabandlani va nga si pimedzeyago.

⁴ Vandriyathu nya vanyamayi, ina mu nguti ndriyathu a gu giyeyedzo nya gyadi mu nga mu pimedzeyago? Khedziseya makhalelo yaye. Khavbovbo, wona edzi u nga pimedzeyago khidzo makhalelo yoyo. Ga dziparagrafu dzi landreyago, hi na wona makhalelo mararu nya lisima ndriyathu nya nyamayi a yedego gu manega nawo.

5. Khu ginani gudzinogisa a gu likhalelo nya lisima Mukristo nya nyamayi a yedego gu manega nalo?

⁵ Gudzinogisa likhalelo nya lisima Mukristo a yedego gu manega nalo. Ndriyathu nya nyamayi a gu dzi nogisa, a na manega ni wupari nya wadi ni Jehovha ni vambe. (Jak. 4:6) Khu giyeyedzo, Ndriyathu nya nyamayi a haladzago Jehovha ni gu dzi nogisa, a ngu hatha gu landrisa gileletelo gi lovidwego omu nya libhuku la 1 Vakorinto 11:3 li ganeyago khava Jehovha a va hathidego gasi gu thangeya libandla ni ndranga.c

6. Vaphya nya vanyamayi va nga wuyedwa khu ginani va gu pimedzeya gudzinogisa ga Rebheka?

⁶ Wona giyeyedzo gya Rebheka. Uye a diri nyamayi nya guti, nyo tiye hwambo nigu a di gu yiti gwadi tepo nya gu gire gilo nyo khaguri. (Gen. 24:58; 27:5-17) Ambari ulolo, tepo yatshavbo a di gu yeyedza githawo nigu a di gu dzi emisede gu landrisa sileletelo. (Gen. 24:17, 18, 65) Wa gu pimedzeya Rebheka khu gu dzi nogisa ni gu seketeya ava Jehovha a va hathidego gasi gu hi thangeya, u na khala giyeyedzo nya gyadi ndrangani ni libandlani.

7. Vaphya va nga ninganiseya kharini gufana ni Esiteri?

⁷ Guninganiseya limbe likhalelo Makristo ma yedego gu manega nalo. Bhibhiliya yari khiyo “guti gu na ni vale va ninganiseyago.” (Mav. 11:2, NM) Esiteri a diri nyamayi a nga ba a tumbega ga Jehovha. Khu kotani nya olu a nga ba a ninganiseya, kha dzi khusedza tepo a nga khala pfhumugadzi. Uye a di engisa wusingalagadzi wa primu waye Moridhekayi a bwe a wu landrisa. (Est. 2:10, 20, 22) Anuwe u nga ninganiseya nga Esiteri, wa gu vbwetedzeya wusingalagadzi nya wadi u bwe u wu thumisa. — Tit. 2:3-5.

8. Guya khu 1 Thimoti 2:9, 10, ndriyathu nya nyamayi a nga ninganiseya kharini khu gu hunga makungo maningano ni maambalelo?

⁸ Esiteri a yeyedzide gu ninganiseya khu yimbe ndziya. Uye a diri “nyamahegyane nya wumburi ni gu khalega gwadi”, ambari ulolo kha nga ba a zama gu ndridra gupima nya vathu. (Est. 2:7, 15) Vandriyathu nya vanyamayi va nga pimedzeya kharini giyeyedzo gya Esiteri? Mweyo nya dzindziya khu gu thumisa esi si gomogo umo ga 1 Thimoti 2:9, 10. (Leri.) Avba mupostoli Pawulo a gu embeya vandriyathu nya vanyamayi gu khuye va yede gu ambala sombo si yeyedzago githawo va bwe va si vbindrisi pimo. Malito yaya khu Gigreki ma gu yeyedza gu khayo nyamayi nya Mukristo a yede gu ambala gwadi a bwe a yeyedza githawo khedzi vambe va dzipwago khidzo ni mawonelo yawe. Ethu hi ngu dzipwa matshandza khu vandriyathu nya vanyamayi va landrisago wusingalagadzi wowu, khu gu ambala sombo si yeyedzago githawo.

9. Hi nga hevbula ginani khu giyeyedzo gya Abhigayili?

⁹ Wugengeyi limbe likhalelo Makristo nya vanyamayi va yedego gu manega nalo. Ginani wugengeyi? Makodzelo hi gu nawo nya gu hambanise silo nya sadi ni esi nyo vivbe, khavbovbo hi hatha gu gira esi nya sadi. Wona giyeyedzo gya Abhigayili. Mwama waye a di hunga makungo ma nga vega ndranga yaye ni sithumi saye mhangoni. Ganiolu, Abhigayili a di dzegeya gu gira gilogyo. Khu kotani nya olu a nga yeyedza wugengeyi, a si kodzide gu vbulugisa ndranga yaye ni sithumi saye. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Wugengeyi wu nga hi phasa gambe guti tepo nyo ganeye ni tepo nyo degule. Nigu wu ngu hi phasa gu yeyedza gu khethu hi ngu khathala khu vambe nya mba dzi bedzedzeya omu nya womi wawe. — 1 Tes. 4:11.

HEVBULA SILO SI NA GU PHASAGO WOMINI GWAGO

10-11. Khu ginani gu leri ni gu lova si na phasago uwe ni vambe? (Wona fotu.)

¹⁰ Ndriyathu nya nyamayi a yede gu hevbula silo si na mu phasago tshigu ni tshigu. Simbe sakone, silo a hevbudego na ngari gyanana si na mu phasago womini gwaye gwatshavbo. Wona siyeyedzo nyo khaguri.

¹¹ Hevbuleya gu leri ni gu lova gwadi. Ga mambe malanga vathu va gu pimisa gu khavo si mwalo lisima gu nyamayi a hevbuleya gu leri ni gu lova. Ganiolu, aya makodzelo nya lisima ngudzu ga Makristo yatshavbo.d (1 Thim. 4:13) Khu kharato, u nga dzumeleyi gilo gi gu himbedzeya gu hevbuleya gu leri ni gu lova gwadi. U na wuyedwa khu ginani wa gu gira isoso? Si na gu vbevbugeya gu mana thumo u bwe u simama nawo khu tepo nyo laphe. Nigu u na si kodza gu khala gihevbulo nya gyadi nya Bhibhiliya u bwe u hevbudza vambe. Gu diga satshavbo, u na si kodza gu hidzimeya ga Jehovha khu gu leri Bhibhiliya u bwe u dundrugeya khesi u hevbudego. — Jos. 1:8; 1 Thim. 4:15.

12. Libhuku la Mavingu 31:26 li nga gu phasa kharini gu bhula gwadi ni vambe?

¹² Hevbuleya gu bhula gwadi ni vambe. Si na ni lisima gu Makristo ma bhula gwadi ni vambe. Mupizane Jakobe a di ningeya wusingalagadzi wowu nya wadi: “Vatshavbo gu vbwetega va vbiredzeya gupwa, ganiolu va si tutumeyi gu ganeya.” (Jak. 1:19) Wa gu engiseya vambe tepo va ganeyago, wa gu yeyedza gu khuwe u ngu khathala khu vambe. (1 Ped. 3:8) Wa gu mba tiyisega gu khuwe kha wa pwisisa esi muthu nyo khaguri a ganedego mwendro edzi a dzipwago khidzo, mu gire siwudziso. Khavbovbo, pimisa gwadi nu si ganeye. (Mav. 15:28) Dzi wudzise gu khuwe: ‘Esi nyi vbwetago gu ganeya lisine nigu si na phasa oyu nyi ganeyago naye? Ina si na yeyedza githawo ni wuwadi?’ Zama gu hevbula khu vandriyathu va engiseyago gwadi ni gu ganeya khu ndziya nya yadi. (Leri Mavingu 31:26.) Zama gu wona edzi va ganeyago khidzo. Wa gu bhula gwadi ni vambe, u na mana dzipari nya dzadi u bwe u andrisa gurula ni vambe.

13. U nga hevbuleya kharini gu gira mithumo ya ndrangani? (Wona fotu.)

¹³ Hevbuleya gu gira mithumo ya ndragani. Malanga nya mangi, vanyamayi khavo va girago mithumo ya ndrangani. Adzina saye mamayi wago mwendro mumbe ndriyathu libandlani a nga gu phasa gu gira isoso. Ndriyathu nyo pwani khu Cindy wari, khuye: “Mamayi wangu a nyi phaside gu pwisisa gu kheni gu gira mithumo khu sighingi si ngu resa litsako. Gu hevbuleya gu phula, gu agisa, gu sona ni gu renga silo merikadhu si vbevbugiside womi wangu ni gu gireya nya singi Jehovha. Mamayi wangu a nyi hevbudzide gambe gu hakha gwadi vapfhumba, nigu khu kotani nya isoso nyi tide vandriyathu nya vadi va nga khala siyeyedzo gwangu.” (Mav. 31:15, 21, 22) Nyamayi a golago gu thuma, a hakhago gwadi vapfhumba nigu a girago mithumo ya ndrangani, giningwa ga ndranga yaye nigu giyeyedzo nya gyadi libandlani. — Mav. 31:13, 17, 27; Mith. 16:15.

14. Ginani u gi hevbudego khu giyeyedzo gya Crystal, nigu ginani u yedego gu gi vegeya gupima?

¹⁴ Hevbuleya gu dzi sayisa wabune. Si na ni lisima gu yatshavbo Makristo ma hevbuleya gu gira esi. (Filp. 4:11) Ndriyathu nyo pwani khu Crystal o ganeya gu khuye: “Vavelegi vangu va nyi phaside gu hatha dzikursu tepo nyi nga ba nyi hevbula dzi nga hadzi nyi phasa mindru watshigu. Papayi wangu a di nyi kutsa gu hevbula contabilidade, nigu isoso si nyi phaside ngudzu.” Wulangani nya gu hevbuleye basi edzi u nga manago khidzo dzitsapawu, u yede gu hevbuleya gambe edzi u yedego gu dzi thumisa khidzo khu wugengeyi. (Mav. 31:16, 18) Simama gu vega gupima avba nya misuwo yago nya liphuvbo khu gu eneledwa khesi u gu naso ni gu potsa gu gira mangava. — 1 Thim. 6:8.

DONGISEYA WUMINDRU WAGO

15-16. Khu ginani vandriyathu va nga si tshadhigo va gu siyeyedzo nya sadi libandlani? (Marko 10:29, 30)

¹⁵ Gu haguleya makhalelo nya liphuvbo ni makodzelo nyo khaguri si na gu phasa gu dzi dongiseya ga siemo sa mindru watshigu. Wona silo nyo khaguri u nga hathago gu gira.

¹⁶ U nga hatha gu mba tshadha khu tepo nyo khaguri. Jesu a di khuye vanyamayi nyo khaguri va na hatha gu mba tshadha, ambari ga malanga yale mutshadhu wu wonwago na wuri ni lisima ngudzu. (Mat. 19:10-12) Vambe va ngu hatha gu mba tshadha khu kotani nya simbe sighelo. Ganiolu, tiyisega gu khuwe Jehovha ni Jesu va ngu ninga ngudzu lisima vandriyathu va nga si tshadhigo. Mafuni gwatshavbo, vandriyathu va nga si tshadhigo siyeyedzo nya sadi libandlani. Khu kotani nya lihaladzo lawe ni gu khathala khu vambe, avo va ngu khala vandriye ni vamamayi nya vathu nya vangi libandlani. — Leri Marko 10:29, 30; 1 Thim. 5:2.

17. Muphya a nga dzi dongiseya kharini gasi gu beleya thumo nya tepo yatshavbo?

¹⁷ U nga beleya thumo nya tepo yatshavbo. Mafuni gwatshavbo, vandriyathu nya vanyamayi khavo va girago ngudzu thumo nyo tshumayele. (Ndzi. 68:11) Ina u nga dzi dongiseya gasi gu beleya thumo nya tepo yatshavbo? U nga thuma kha nga piyonero, u phasedzeya avba nya thumo nya gu vbahe mwendro gu khala bhetelita. Gombeya khu misuwo yago. Ganeya ni vale va nga vboheya misuwo yawe u bwe u tugula esi si na gu phasago gu vboheya misuwo yago. Khavbovbo, gira esi si na gu phasago gu yi vboheya. Nigu u nga tiyisega gu khuwe gu beleya thumo nya tepo yatshavbo si na gu ninga mathomo nyo tsakise thumoni ga Jehovha.

18. Khu ginani si gu na ni lisima gu ndriyathu nya nyamayi a hatha gwadi oyu a na khalago mwama waye? (Wona fotu.)

¹⁸ U nga hatha gu tshadha. Yatshavbo makhalelo ni makodzelo hi ma wonidego kala olu ma na gu phasa gu khala mwangadzi nya wadi. Khu lisine, wa gu ba u pimisa gu tshadha u yede gu hatha gwadi mwama wago. Kholu ilolo limwedo nya makungo nya lisima u na hungago womini gwago. Ganiolu, u nga divali gu khuwe u yede gu engisa esi si na hungwago khoyu u nga mu hatha gasi gu khala mwama wago. (Rom. 7:2; Efes. 5:23, 33) Dzi wudzise gu khuwe: ‘Ina uye Mukristo a vidzidwego? Ina uye a ngu thangisa silo nya liphuvbo womini gwaye? Ina a ngu hunga makungo khu wugengeyi? Ina a ngu dzumeya sihoso saye? Ina a ngu ninga githawo vanyamayi? Ina a na si kodza gu nyi sayisa khu liphuvboni, nyamani ni mapimoni? Ina a ngu kodza gu gira gwadi mithumo yaye? Khu giyeyedzo, mithumo muni a gu nayo libandlani nigu a gu yi khathaleya kharini?’ (Luka 16:10; 1 Thim. 5:8) Lisine gu wa gu ba u vbweta gu mana mwama nya wadi u yede gu dzi dongiseya gasi gu khala mwangadzi nya wadi.

19. Khu ginani mwangadzi a yedego gu tsaka khu gu ranwa gupwani ‘muphasedzeyi’ wa mwama waye?

¹⁹ Bhibhiliya yari khiyo mwangadzi nya wadi ‘muphasedzeyi’ wa mwama waye nigu “mubangaladzi” waye. (Gen. 2:18) Ina isoso sa gu gira gu nyamayi a si manegi ni lisima? Ahihi! Gu khala muphasedzeyi si ngu zundzega. Khu lisine, Bhibhiliya yi ngu ganeya gu khiyo Jehovha ‘muphasedzeyi.’ (Ndzi. 54:4; Hebh. 13:6) Mwangadzi muphasedzeyi nya wadi tepo khiyo a seketeyago mwama waye ni gu mu phasa gu tadzisa esi a hungidego. Nigu khu kotani nya olu a haladzago Jehovha a ngu gira satshavbo a si kodzago gasi gu phasa vambe gu wona makhalelo nya yadi ya mwama waye. (Mav. 31:11, 12; 1 Thim. 3:11) U nga dzi dongiseya olu gasi gu khala mwangadzi nya wadi khu gu tiyisa lihaladzo lago khu Jehovha ni gu phasa vambe ndrangani ni libandlani.

20. Silo muni nya sadi mamayi a nga gireyago ndranga yaye?

²⁰ U nga khala mamayi. Hwane nya gu ba u tshadhide uwe ni mwama wago mu nga manega ni sanana. (Ndzi. 127:3) Ganiolu, u yede guti silo nya lisima gasi gu khala mamayi nya wadi. Makhalelo ni makodzelo hi ma wonidego kala olu, ma na gu phasa gu khala mwangadzi ni mamayi nya wadi. Wa gu ba uri ni lihaladzo, wuwadi ni gu laphisa monyo, ndranga yago yi na khala na yi tsakide nigu sanana sago si na dzipwa na si vhikelegide ni gu haladzwa. — Mav. 24:3.

21. Wa gu va wona kharini vandriyathu nya vanyamayi? (Wona fotu nya kapa.)

²¹ Vandriyathu nya vanyamayi hi ngu mi bonga ngudzu khu satshavbo mu gireyago Jehovha ni vathu vaye. (Hebh. 6:10) Enu mu ngu dzi garadza gasi gu haguleya makhalelo nya liphuvbo, makodzelo ma na mi phasago womini gwanu ni gu dzi dongiseya gasi gu gira mithumo mindru watshigu. Tiyisegani gu khenu mu na ni lisima hengeledzanoni ga Jehovha!