Lidangaliya li na hi phasago gu timiseya khu gu tumbega kala mahegiso

1-2. a) Tepo mupostoli Pawulo a nga loveya lidangaliya Vahebheru va di gu romo ga giemo muni? b) Khu ginani lidangaliya lolo li nga va phasa?

HWANE nya gu ba Jesu a fude khu mwaga nya 33, Makristo ma nga ba ma romo Jerusalema ni Judheya ma tshanganide ni sigaradzo nya singi. Hwane nya gu ba li wumbidwe libandla nya Wukristo, Makristo ma di wugedwa khu tshivba. (Mith. 8:1) Khu gu landreya, hwane nya 20 myaga, valandreyi va Kristo va di tshangana ni sigaradzo nya dzitsapawu. Adzina saye khu kotani nya olu yi nga manega ndzala nya yikhongolo tigoni mule. (Mith. 11:27-30) Khu kharato, ndrani nya tepo nyo khaguri khu mwaga nya 61 matshigoni yathu, Makristo kha ma nga ba ma wugedwe ngudzu nga edzi ma nga hadzi wugedwa khidzo mindru watshigu. Ga tepo yoyo, ayo ma di hakha lidangaliya la Mupostoli Pawulo nigu lidangaliya lolo li di hadzi gu va dongiseya ga esi si nga hadzi gu girega.

² Lidangaliya li nga lovedwa Vahebheru, li diri ni lisima kholu gurula ogu Makristo ma nga ba ma gupwa tepo yile gu di hadzi gu mba dzega tepo nyo laphe. Pawulo ningide wusingalagadzi wu nga hadzi gu phasa Makristo gu timiseya sigaradzo va nga hadzi tshangana naso. Gufuviswa nya litigo la Vajudha ogu Jesu a nga ba a ganede khugo, gu di romo vbafuvbi. (Luka 21:20) Gasi gu ganeya lisine, Pawulo ni Makristo ya Judheya kha va nga ba va yiti tepo yi nga hadzi gu girega khiyo silo soso. Khu kharato, Makristo yoyo ma di hadzi thumisa tepo yawe gasi gu simama gu dzi dongiseya, khu gu haguleya makhalelo nya nga gukhodwa ni gutimiseya.— Hebh. 10:25; 12:1, 2.

3. Khu ginani libhuku la Vahebheru li gu na ni lisima ga Makristo muhuno?

³ Ethu hi na tshangana ni tshanisa nya yikhongolo guvbindra eyi Makristo nya Vahebheru va nga tshangana nayo. (Mat. 24:21; Gutu. 16:14, 16) Khu kharato, hi na wona wusingalagadzi nyo khaguri owu Jehovha a ningedego wu nga phasa Makristo yale, nigu wu na hi phasago anethu.

SIMAMA GU KHALA MUKRISTO NYA WADI

4. Khu sevbini sigaradzo esi Makristo nya Vajudha ma nga tshangana naso? (Wona fotu.)

⁴ Makristo ma nga ba ma dugeya khu Judheya ma di hadzi gu tshangana ni gigaradzo nya gikhongolo. Ga tepo nyo khaguri, Vajudha va diri vathu va nga hathwa khu Jehovha. Khu myaga nya yingi, Jerusalema gu diri wulanga nya lisima ngudzu. Pfhumu yi nga ba yi emeya Jehovha yi di gu fuma ga wulanga wule. Nigu vathu va nga ba va vbweta gu khozeya Jehovha va di gu gira isoso tempeleni, Jerusalema. Vatshavbo Vajudha nyo tumbege va di gu landra Nayo wa Mosi kha nga edzi wu tshamusedwego khidzo khu vathangeyi vawe nya dzitshetshi. Avo va diri ni milayo yi nga ba yi ganeya khu guhodza, gu hana wugwera ni edzi va nga ba va yede gu phara khidzo vambe vathu va nga ba va siri Vajudha. Ganiolu, Jehovha kha nga ba a dzumeya gambe miphaso yi nga ba yi girwa khu Vajudha hwane nya gufi ga Jesu. Kha sa vbevbugeya Vajudha va nga khala Makristo gu vbindrugedza ndziya va nga ba va khozeya khiyo. (Hebh. 10:1, 4, 10) Ambari Makristo nya guvidzwe nya nga Mupostoli Pedro, si ma garadzede gu dzi pwananisa ni guvbindrugedza nyo khaguri. (Mith. 10:9-14; Gal. 2:11-14) Khu kotani nya olu ma nga ba ma khodwa silo nya siphya, Makristo yoyo ma di pheya gu wugedwa khu vathangeyi nya wukhongeyi nya Gijudha.

5. Makristo ma di yede gu dzi woneya ga ginani?

⁵ Makristo nya Vahebheru ma di wugedwa khu mitsawa mivili nya vathu. Vathangeyi nya wukhongeyi nya Gijudha va di gu va wona nga vawugeyi. Nigu vathu nyo khaguri ndrani nya libandla va di embeya Makristo gu khayo ma di yede gu simama gu landra Nayo wa Mosi. Adzina saye khu kotani nya olu ma nga ba ma vbweta gu potsa gu wugedwa. (Gal. 6:12) Ginani gi nga hadzi gu phasa Makristo gu tumbega ga Jehovha?

6. Pawulo a kutside vandriyaye gu gira ginani? (Vahebheru 5:14–6:1)

⁶ Omu nya lidangaliya a nga loveya Vahebheru, Pawulo a di kutsa vandriyaye gu hevbula ni gu dundrugeya khu Lito la Nungungulu. (Leri Vahebheru 5:14–6:1.) Pawulo khumbugide Milowo nya Gihebheru nigu tshamusede gu khuye khu ginani ndziya eyi Makristo ma nga ba ma khozeya khiyo Jehovha yi nga ba yiri ya tshukwana guvbindra ndziya eyi Vajudha va nga ba va mu khozeya khiyo.a Pawulo kutside Makristo guti ni gu pwisisa gwadi lisine nya milowo gasi va si kodza guti sihevbudzo nya malipha va bwe va si potsa.

7. Khu sevbini sigaradzo hi tshanganago naso muhuno?

⁷ Muhuno hi ngu emisana ni vathu va phalalegisago mahungu ni mawonelo ma gu mba gimbileyana ni Milayo ya Jehovha. Vathu nyo khaguri va gu wugeya Dzifakazi dza Jehovha kholu dzi engisago Milayo nya Bhibhiliya yi ganeyago khu gu hengeya malawo. Edzi vathu va pimisago khidzo, va gu engedzeya gu hambana ni ndziya eyi Jehovha a pimisago khiyo. (Mav. 17:15) Khu kharato, hi yede gu tiyisa makodzelo yathu nya gu tugule ni gu potsa esi vawugeyi va si thumisago gasi gu hi vbedza tshivba mwendro kamwe gu hi ndreyisa. — Hebh. 13:9.

8. Ginani gi na hi phasago gu simama gu khala Makristo nya yadi?

⁸ Pawulo a embede Makristo nya Vahebheru gasi gu simama gu khala Makristo nya yadi, nigu anethu hi yede gu gira sasimweso. Isoso so thula gu khiso hi yede gu hevbula gwadi Bhibhiliya gasi hiti gwadi Jehovha ni ndziya a pimisago khiyo. Hi yede gu simama gu gira isoso ambari hwane nya gu ba hi bhabhatisidwe. Kha si khathadzisegi tepo hi gu nayo lisineni, hatshavbo hi yede gu leri ni gu hevbula Lito la Nungungulu tshigu ni tshigu. (Ndzi. 1:2) Gu manega ni longoloko nya wadi nya gihevbulo nya muthu enga, si na hi phasa gu tiyisa likhalelo eli Pawulo a li tshingisidego omu nya lidangaliya a lovedego Vahebheru, a gu gu khodwa. — Hebh. 11:1, 6.

GU MANEGA NI “GUKHODWA GASI GU VHIKEYA WOMI WATHU”

9. Khu ginani Makristo ma nga ba ma yede gu manega ni gukhodwa nya gutiye?

⁹ Makristo ma di yede gu tiyisa gukhodwa gwawe kholu si di hadzi gu va phasa gu vbuluga tepo khiyo tshanisa yi nga hadzi gupheya Judheya. (Hebh. 10:37-39) Jesu gengedzide valandreyi vaye gu khuye tepo khiyo va na wonago masotshwa na ma gu randreya Jerusalema, va di yede gu tutuma va hongola sigomoni. Wusingalagadzi waye wu di gu thuma ga yatshavbo Makristo ni vale va nga ba va vbanya dhoropani mwendro vale va nga ba va vbanya vbafuvbyana mule. (Luka 21:20-24) Tepo khiyo libuthu li nga ba li wugeya vathu va nga ba va vbanya vbafuvbyana mule, vathu va di gu oloveya gu beya ndrani nya lidhoropa kholu va di hadzi gu vhikedwa khu muru. Gu tutuma va hongola sigomoni wulangani nyo khale dhoropani Jerusalema, si di gu gira gu khatsi khandri mawonelo nya yadi. Khu kharato, avo va di yede gu manega ni gu khodwa nya gu tiye gasi gu engisa Jesu.

10. Gukhodwa nya gutiye gu di hadzi gu kutsa Makristo gu gira ginani? (Vahebheru 13:17)

¹⁰ Makristo nya Vahebheru ma di yede gu tumba ava Jesu a nga ba a va emiside gasi gu thangeya libandla. Vale va nga ba va thangeya, adzina saye va ningide sileletelo nyo kongome libandla maningano ni tepo va nga hadzi gu tutuma khiyo ni edzi va nga hadzi gu gira khidzo isoso. (Leri Vahebheru 13:17.) Lito nya Gigreki li thumisidwego umo ga Vahebheru 13:17 li gu khilo ‘gu engisa’ la gu thula muthu a engisago muthu kholu a tumbago muthu yoyo a mu ningago gileletelo. Isoso so pata nya singi guvbindra basi gu mu engisa khu kotani nya olu a thangeyago. Khu kharato, Makristo nya Vahebheru ma di yede gu hevbuleya gu tumba ava va thangeyago na yi si vbohi tshanisa. Makristo yoyo ma gu engisa sileletelo sa ava va thangeyago dziteponi nya gurule, si di hadzi gu va vbevbugeya gu engisa sileletelo dziteponi nyo garadze.

11. Khu ginani si gu na ni lisima gu Makristo muhuno ma manega ni gukhodwa nya gutiye?

¹¹ Gufana ni Makristo nya Vahebheru, anethu hi yede gu manega ni gukhodwa. Ethu ha gu vbanya ga tepo vathu va gu mba khodwa gu khavo mahegiso nya mafu yaya momo vbafuvbi. Nigu va ngu hi hega khu kotani nya olu hi khodwago isoso. (2 Ped. 3:3, 4) Gu diga isoso, ambari olu hitigo silo nyo khaguri si na giregago ndrani nya tshanisa nya yikhongolo, somo silo nya singi hi gu mba siti. Ethu hi yede gu manega ni gukhodwa nya gutiye nya gu khethu mahegiso ma na vboha khu tepo yakone ni gu khethu Jehovha a na hi khathaleya. — Habh. 2:3.

12. Ginani gi na hi phasago gu vbuluga ndrani nya tshanisa nya yikhongolo?

¹² Hi yede gu tiyisa gukhodwa gwathu nya gu khethu Jehovha a gu thumisa “githumi nya gutumbege ni nya gugengeye” gasi gu hi thangeya muhuno. (Mat. 24:45) Gufana ni Makristo nya Vahebheru adzina saye ma hakhidego gigengedzo tepo Jerusalema gu nga randredwa khu Varoma, khu ndziya nyo fane tepo khiyo tshanisa nya yikhongolo yi na pheyago, hi na hakha sileletelo nyo kongome gasi gu vbulugisa womi wathu. Si na ni lisima ngudzu gu tumba ava va thangeyago hengeledzano ya Jehovha. Ha gu mba tumba ni gu engisa sileletelo sawe olu, si na ta hi garadzeya gu engisa sileletelo hi na hakhago ndrani nya tshanisa nya yikhongolo.

13. Khu ginani wusingalagadzi wu gomogo umo ga Vahebheru 13:5 wu gu na ni lisima?

¹³ Tepo khiyo Makristo nya Vahebheru ma nga ba ma vireya gu embedwa gasi gu tutuma, ayo gambe ma di yede gu vbevbugisa womi wawe. Ma potsa gu “fumwa khu gugola dzitsapawu.” (Leri Vahebheru 13:5.) Mambe yakone ma tshanganide ni gigaradzo nya wusiwana ni ndzala. (Hebh. 10:32-34) Ambari olu ma nga ba ma dzi emisede gu timiseya sigaradzo khu kotani nya mahungu nya yadi, mambe adzina saye ma vegide gupima gwawe avba nya gu vbwetedzeyi dzitsapawu gasi gu dzi ma vhikeya. Ganiolu, dzitsapawu dzi di hadzi gu mba vbulugisa womi wawe tepo khiyo lidhoropa la Jerusalema li nga hadzi gu tshungunudwa. (Jak. 5:3) Khu lisine, ni wevbini a nga hadzi gu gola dzithomba, si di hadzi gu mu garadzeya gu tutuma a bwe a diga dzithomba dzaye.

14. Gukhodwa nya gutiye gu nga kuha kharini makungo hi hungago maningano ni dzithomba?

¹⁴ Ethu hi na kutsega gu mba vbwetedzeya dzithomba ha gu ba hi khodwa gu khethu mahegiso nya litigo leli gomo vbafuvbi. Vathu “va na swaya parata yawe dzindzilani” kholu va na tugula gu khavo “parata ni ndralama yawe kha si na nga kodza gu va vbulugisa litshigu nya likhulo la Pfhumu Nungungulu.” (Ezek. 7:19) Wulangani nya gu vegedzeyi dzithomba, hi yede gu hunga makungo ma na hi phasago gu dzi sayisa ni gu sayisa dzindranga dzathu, nigu ma na hi dzumeleyago gu thumeya Jehovha gumogo ni ndranga yathu. Isoso sa gu pata gu potsa gu gira mangava nya mangi mwendro gu vbedza tepo nya yingi na hi gu khathaleya silo nya nyama. Nigu gambe, hi yede gu dzi woneya gasi gu silo hi gu naso si si khali silo nya lisima ngudzu womini gwathu. (Mat. 6:19, 24) Olu hi wonago gu khethu mahegiso nya mafu yaya momo vbafuvbi, hi yede gu hunga gu khethu hi na tumba Jehovha mwendro dzithomba dzathu.

‘U YEDE GU TIMISEYA’

15. Khu ginani Makristo nya Vahebheru ma nga ba ma yede gu timiseya?

¹⁵ Makristo ya Judheya ma di yede gu timiseya thumoni wawe wa Jehovha, kholu nya mba hweya ma di hadzi gu tshangana ni sigaradzo. (Hebh. 10:36) Ambari olu Makristo nyo khaguri nya Vahebheru ma nga ba ma tshanganide ni gu wugedwa nya gukhongolo, nya vangi va di hadzi dzumeya sihevbudzo nya Wukristo ndrani nya tepo nyo khaguri nya gurule. Pawulo a ganede gu khuye ambari olu ma nga ba ma tshanganide ni sigaradzo si nga linga gukhodwa gwawe, ayo kha ma tshaniseka mwendro gufa nga Jesu. (Hebh. 12:4) Vajudha nya vangi va di goroga khu kotani nya olu Vajudha nyo khaguri va nga hatha gu khala Makristo. Hwane nya myaga nyo khaguri, Pawulo a di wugedwa khu vathu nya vangi tepo khiyo a nga ba a tshumayela Jerusalema. Gu vbindra 40 Vajudha “va di hunga gikungo, va sambanya gu khavo kha va na nga hodza gilo mwendro gu seya gilo na va nga si songi Pawulo.” (Mith. 22:22; 23:12-14) Ambari olu Makristo yoyo ma nga ba ma nyenywa ni gu wugedwa, ma di yede gu simama gu gira wukhozeyi wawe, gu tshumayela mahungu nya yadi ni gu simama gu tiyisa gukhodwa gwawe.

16. Lidangaliya li lovedwego Vahebheru, li nga hi phasa kharini gu manega ni mawonelo nya yadi maningano ni wugedwa? (Vahebheru 12:7)

¹⁶ Ginani gi nga hadzi phasa Makristo nya Vahebheru gu timiseya gu wugedwa ma nga ba ma tshangana nago? Pawulo a di gu dziti gu khuye ayo ma di yede gu manega ni mawonelo nya yadi khu silingo ma nga ba ma tshangana naso. Uye tshamusede gu khuye tepo Makristo ma tshanganago ni silingo, Nungungulu a nga thumisa silingo soso gasi gu ma trenari. (Leri Vahebheru 12:7.) Ayo ma nga hevbuleya mwendro gu tshukwadzisa makhalelo ma tsakisago Jehovha. Khu gu dundrugeya wuyelo va na wu manago khu gu timiseya sigaradzo soso, Makristo nya Vahebheru ma di hadzi gu ma vbevbugeya gu timiseya. — Hebh. 12:11.

17. Ginani egi Pawulo a gi hevbudego maningano ni gu timiseya gu wugedwa?

¹⁷ Pawulo kutside Makristo nya Vahebheru gu tiya-hwambo ma bwe ma si vbeyi tshivba tepo ma tshanganago ni sigaradzo. Uye a di gu ninganedwa khu gu ma loveya maningano khu mahungu yoyo. Na si khali Mukristo, Pawulo wugede Makristo, nigu a wonide edzi ma nga ba ma pharwa khidzo khu ndziya nya mba yadi. Uye a di gu dziti gambe edzi ma nga ba ma yede gu timiseya khidzo guwugedwa. Kholu uye a wugedwe khu dzindziya nyo hambane-hambane hwane nya gu ba a khade Mukristo. (2 Kor. 11:23-25) Khu kharato, Pawulo a di gu siti gwadi esi si nga ba si vbwetega gasi gu timiseya. Uye gambe a di dundrugisa Makristo gu khuye ma gu tshangana ni sigaradzo, ma yede gu tumba Jehovha nasiri gu dzi tumba. Nigu gambe ma di hadzi gu ganeya na ma tiyisegide gu khayo: “Jehovha khuye a nyi phasago kha nyi na nga thava.” — Hebh. 13:6.

18. Guti esi si na giregago mindru wa tshigu, ina si nga hi phasa gu timiseya gu wugedwa?

¹⁸ Muhuno, vandriyathu nyo khaguri va ngu timiseya gu wugedwa. Hi nga va phasa khu milombelo yathu ni gu va ninga esi va si vbwetago. (Hebh. 10:33) Bhibhiliya yi ngu ganeya gu khiyo: “Vatshavbo vale va vbwetago gu thumeya Nungungulu womini wawe ni gu pwanana ni Kristo Jesu, anavo va na tshaniswa.” (2 Thim. 3:12) Khu gighelo gyogyo, hatshavbo hi yede gu dzi dongiseya gasi gu timiseya sigaradzo hi na tshanganago naso. Ethu hi yede gu tumba Jehovha khu gu vbeleya olu ni gu tiyisega gu khethu a na hi phasa gu timiseya ni gevbini gigaradzo hi na tshanganago nagyo. Khu tepo yakone, uye a na vbulugisa sithumi saye satshavbo nyo tumbege. — 2 Tes. 1:7, 8.

19. Silo muni si na hi phasago gasi gu dzi dongiseya na yi si vbohi tshanisa nya yikhongolo? (Wona fotu.)

¹⁹ Khu lisine, lidangaliya Pawulo a lovedego Vahebheru, li phaside Makristo ya lizana myaga nya gu pheye gu dzi dongiseya gasi gu emisana ni tshanisa va nga hadzi tshangana nayo. Pawulo a gengedzide vandriyaye gu hevbula gwadi Lito la Nungungulu va bwe va li pwisisa. Isoso si di hadzi gu va phasa guti ni gu potsa sihevbudzo si nga hadzi gu vbodzisa gukhodwa gwawe. Uye a va kutside gu tiyisa gukhodwa gwawe gasi va si kodza gu engisa sileletelo sa Jesu ni ava va thangeyago libandla. Nigu a phaside Makristo gu haguleya gutimiseya khu gu manega ni mawonelo nya yadi khu sigaradzo va tshanganago naso ni gu si wona nga lithomo nya gu trenarwi khu Papayi wawe nya lihaladzo. Anethu hi yede gu thumisa wusingalagadzi wowo wu gomogo umo nya Bhibhiliya. Ha gu gira isoso, hi na si kodza gu timiseya kala mahegiso. — Hebh. 3:14.