‘Nyimbi ya gu lumba Jehovha’

Khu 1999, mufumo wa França wu di khuwo Bheteli ya França yi di yede gu livba mikhupo nya yingi khu kotani nya miningelo hi nga hakha khu 1993 ni 1996. Hi zamide gu lulamisa mahungu yaya omu nya dzitribhunali dza França, ganiolu kha ha dugeleya. Hwane nya gu ba hi zamide gu lulamisa mahungu yaya, mufumo wu di hunga gu dzega dzitsapawu nya gipimo nya 4 dzimiliyoni ni metadu nya dzieuro ($6,300,000 U.S) omu nya konta ya Bheteli. Gasi hi si kodza gu mana gambe dzitsapawu dzathu hi di yede gu yisa mahungu ga Corte Europeia dos Direitos Humanos (CEDH). Ganiolu na va si hakhe mahungu yathu, Corte Europeia dos Direitos Humanos (CEDH) yi di hi tshanganisa ni dziadhivogadhu dza mufumo wa França gupata ni muemeyi nya Tribhunali ya Europa gasi hi si kodza gu vboha ga mahegiso nyo khaguri mahungu na ma si vbohi tribhunali.

Hi di pimisa gu khethu muemeyi a di hadzi gu hi embeya gasi gu livba dzitsapawu nyo khaguri ga mufumo wa França. Hi di gu dziti gu khethu hi di hadzi gu fanya matshina nya Bhibhiliya ha gu dzumeya gu livba ambari ni euro mweyo basi. Vandriyathu va di giride miningelo gasi gu seketeya Mufumo wa Nungungulu, khu kharato miningelo yeyi kha ya nga ba yi lumba mufumo wa França. (Mat. 22:21) Ganiolu, ethu hi diya tshangana navo gasi gu yeyedza githawo khesi si nga ganedwa khu tribhunali ya Europa.

Hi diya tshangana omu nya mweyo nya dzisala nya gu mbure ngudzu dza tribhunali yeyi. Mabhulo kha ma pheya gwadi, kholu muemeyi wa tribhunali ya Europa a di khuye Dzifakazi dza Jehovha dzi yede gu livba mikhupo nyo khaguri yi nga ba yi lombwa khu mufumo wa França. Khu gu kutswa khu liphuvbo la Jehovha hi di mu wudzisa khethu: “Ina u ngu dziti gu khuwe mufumo wa França wu hi dzegide tanga nya 4 dzimiliyoni ni metadu nya dzieuro omu nya konta yathu?”

Uye a di hlamala ngudzu. Tepo tsawa nya valamuli wu nga dzumeya gu khuwo si giride isoso, uye a di vbindrugedza mawonelo yaye khu mahungu yaya. Uye a di va kawuka a bwe a dzegeya gu sega tshangano. Eni nyi di tugula gu kheni Jehovha khuye a nga vbindrugedza khu ndziya nyo khaguri mahegiso nya mahungu yaya. Ethu hi di duga khomu nya tshangano na hi tsakide ngudzu ni gu hlamala khesi si nga girega.

Khu 30 nya Junho nya 2011, Corte Europeia dos Direitos Humanos (CEDH) yi di hunga gu hi emeya. Iyo yi di hi duseya mikhupo yatshavbo ni gu ruma mufumo gu hi bweledza dzitsapawu dzatshavbo ni dzijuro! Esi si nga hungwa si nga gu simama kala ni muhuno gu emeya Wukhozeyi nya lisine eyi França. Giwudziso gile hi nga gira, gi di fana ni giwindri egi gi nga veta hungo wa Gholiya kala afa, nigu gi phaside gasi mahungu ma vbindrugedza. Khu ginani hi nga pala? Kholu guya khesi Dhavhidhe a nga embeya Gholiya, ‘nyimbi ya gu lumba Jehovha.’ — 1 Sam. 17:45-47.

Ganiolu khandri tepo yeyi basi hi nga pala mahungu nya nga aya. Ambari olu mifumo ni dzitshetshe dzi tidwago ngudzu dzi nga hi wugeya, ethu hi pade 1225 dziprosesu omu nya dzitribhunali nya dzikhongolo ga 70 mayigo ni omu nya dzitribhunali dza mambe mayigo. Dziprosesu dzodzo hi nga dzi pala dzo gimbileyana ni gu gira wukhozeyi wathu na hi tshulegide, gu tshumayela guagani, gu mba patega omu nya dzifesta nya litigo ni gu mba thedwa novba.

Khu ginani nyi nga hongola nyi ya patega ga mahungu yaya Europa nari gu nyi di gu thuma Tsindza nya mafu yatshavbo nya Dzifakazi dza Jehovha Nova York, EUA?

NYI DI DANDRISWA KHU VAVELEGI VA NGA BA VARI NI SIGHINGI NYA WUMISIYONARIYU

Vavelegi vangu, George ni Lucille, va di kursari xikola ya Gileyadhi turma 12 nigu va di gu thuma Etiópia tepo nyi nga velegwa khu 1956. Avo va di nyi riya lina la Filipi, mutshumayeli wa lizana myaga nyo pheye. (Mith. 21:8) Ga mwaga wu nga landreya, mufumo wu di himbedzeya wukhozeyi wathu. Ambari olu nyi nga ba nyiri gyanana ngudzu, nyi ngu dundruga gwadi tepo vavelegi vangu va nga ba va gira wukhozeyi khu gisihaledza. Tepo nyi nga ba nyiri gyanana, nyi di gu si gola isoso. Nya mba tsakisa khu gu mifumo yi di hi gurumedza gu duga khu tigoni mule khu 1960.

Ndranga yathu yi di fuluga yi hongola Wichita, Kansas, EUA, ganiolu vavelegi vangu kha va luza lihaladzo va nga ba vari nalo khu thumo nyo tshumayele tepo khiyo va nga ba va thuma kha nga vamisiyonaryu. Avo va di nyi hevbudza, va hevbudza ndriyangu nya koma Judy ni ndriyangu nya mwama nya nandra Leslie, va nga velegwa anavo Etiópia. Nyi di bhabhatiswa na nyiri ni 13 myaga. Hwane nya 3 myaga, ndranga yathu yi di fuluga yi hongola omu gu nga ba gu vbwetega giphaso nya gikhongolo eyi Arequipa, Perú.

Khu 1974, tepo nyi nga ba nyiri ni 18 myaga, Bheteli ya Perú yi di nyi ninga thumo gumogo ni 4 vandriyathu nya vama gasi gu thuma kha nga vapiyonero nyo hathege. Hi di yede gu tshumayela omu nya gu gima gu dinga si tshumayedwi, vbatshani nya Cordilheira dos Andes Centrais. Isoso si di gu pata gu tshumayela gipandreni nya dzindígena quíchua ni aimará. Hi di endra omu nya movha motor home, hi nga ba hi yi rana khethu Arka khu kotani nya edzi yi khadego khidzo. Nyi ngu dundruga gwadi tepo nyi nga thumisa Bhibhiliya gasi gu hevbudza vaindígena gu kheni Jehovha nya mba hweya a na vbedza wusiwana, madwali ni gufa. (Gutu. 21:3, 4) Nya vangi va dzumede mahungu nya Mufumo.

ENI NYI DI PHEYA GU THUMA TSINDZA GWATHU NYA MAFU YATSHAVBO

Tepo a nga ba a wuseya Perú khu 1977, ndriyathu Albert Schroeder a nga ba a thuma kha nga givbango nya Huwo nya Guthangeye nya Dzifakazi dza Jehovha, a di nyi kutsa gu prenxeri petisawu gasi gu thuma Bheteli ga tsindza gwathu nya mafu yatshavbo. Khu kharato, nyi di hunga gu gira isoso. Nya mba hweya, khu 17 nya Junho nya 1977, nyi di pheya gu thuma Bheteli ya Brooklyn. Ga 4 myaga yi nga landreya, nyi di thuma avba nya dhepartamentu nya guagise ni manutensawu.

Khu Junho nya 1978, nyi tivanide ni Elizabeth Avallone, avba nya kongresu nya mayigo nya mangi eyi Nova Orleans, Louisiana. Uye nuye a di gu dandrisidwe khu vavelegi va nga ba va thumede Jehovha khu monyo wawe watshavbo. Elizabeth a di gu thuma kha nga piyonera khu 4 myaga, nigu a di gu vbweta gu simama gu thumeya Jehovha tepo yatshavbo womini waye watshavbo. Hi di simama gu bhula. Hwane nya gu ba nyi mu tide gwadi nyi di mu haladza ngudzu. Hi di tshadha khu 20 nya Outubro nya 1979 nigu hi di pheya gu thuma Bheteli kha nga patwa.

Vandriyathu va libandla lathu nyo pheye, Brooklyn Espanhol, va di gu hi haladza ngudzu. Hi pategide gambe ga 3 mabandla ma nga hi yeyedza lihaladzo ni gu hi tiyisa ga thumo wathu hi nga ba hi gira Bheteli. Ethu hi ngu bonga ngudzu giphaso dzipari dzathu ni valongo va hi ningidego khu gu khathaleya vavelegi vathu va dandridego khu tanga.

THUMO NYI GIRIDEGO AVBA NYA DHEPARTAMENTU JURÍDICO

Nya mba si vireya, khu Janeiro nya 1982 nyi di hathwa gasi gu thuma avba nya dhepartamentu Jurídico ya Bheteli. 3 myaga hwane, nyi di kovhidharwi gasi nyi patega avba nya univhersidhadhi nya direito gasi nyi khala Adhivhogadhu. Eni nyi tugude gu kheni vathu eyi Estados Unidos ni mambe mayigo, va tshulegide gu gira silo nya singi kholu Dzifakazi dza Jehovha dzi nga pala dziprosesu nya dzingi. Silo sesi nya lisima si bhudwe ngudzu salani.

Khu 1986 tepo nyi nga ba nyiri ni 30 myaga, nyi di hathwa gasi gu thuma kha nga muwoneleyi nya dhepartamentu Jurídico. Eni nyi tsakide ngudzu khu gu ba Bheteli yi nyi tumbide ambari olu nyi nga ba nyiri muphya. Ganiolu, nyi di gu garadzega kholu nyi di si siti silo nya singi, nigu nyi di gu dziti gu kheni thumo wowu kha wu vbevbugi.

Eni nyi khade adhivhogadhu khu 1988, ganiolu kha nya tugula edzi xikola yeyi yi nga nyi kuha khidzo gumogo ni wupari wangu ni Jehovha. Sihevbulo nya sikhongolo si nga gira muthu a khala magundrele a bwe a dzi wona nari tshukwana guvbindra vambe va nga mba mana sihevbudzo nyo fane. Mwangadzi wangu Elizabeth a nyi phaside ngudzu. Uye a nyi phaside gu wusedza longoloko wangu wa liphuvboni nyi nga ba nyiri nawo na nyi si hongoli univhersidhadhi. Hwane nya tepo nyo khaguri, nyi dzipwide gambe vbafuvbi ni Jehovha. Nyi nga ganeya na nyi tiyide gu kheni gu manega ni guti nya gungi nya litigo leli khandri gilo nya lisima womini. Egi gi resago litsako nya lisine, gu manega ni wupari wa vbafuvbi ni Jehovha ni gu mu haladza ngudzu gumogo ni vathu vaye.

GU EMEYA GUYA KHU NAYO MAHUNGU NYA YADI

Hwane nya gu ba nyi vbedzide univhersidhadhi, nyi di vega gupima avba nya gu phasedzeye dhepartamentu yathu eyi Bheteli ni gu vhikeya guya khu nayo hengeledzano ya Jehovha ni mahungu nya yadi. Thumo wangu wu tsakiside ngudzu, ganiolu wu garadzide kholu silo si di gu vbindrugedza khu gu vbiredza hengeledzanoni gwathu. Khu giyeyedzo, ethu hi di gu lomba miningelo tepo hi nga ba hi ningeya mabhuku yathu, ganiolu gupheyani nya 1991 dhepartamentu Jurídico yi di lombwa gasi gu ninga sileletelo nya edzi va nga emago khidzo gu gira isoso. Dzifakazi dza Jehovha dzi di pheya gu ningeya mabhuku nya mba lomba miningelo. Isoso si vbevbugiside thumo Bheteli ni thumoni nyo tshumayele nigu kala muhuno isoso si ngu hi phasa gu potsa sigaradzo hi nga hadzi gu si mana khu kotani nya gu livbi mikhupo. Vathu nyo khaguri va pimiside gu khavo guvbindrugedza gogu gu di hadzi gu hi gira hi luza dzitsapawu nya dzingi ni gu mba manega ni mabhuku nyo eneye gasi gu ninga ava va yeyedzago gu tsakeya, nigu kha nga handro wakone vathu va di hadzi gu mba hevbula khu Jehovha. Ganiolu, si giregide silo nyo hambane. Gukhugeya khu 1990, tengo nya ava va thumeyago Jehovha wu di engedzeya ngudzu, nigu muhuno vathu va ngu mana guhodza ga liphuvboni gu vbulugisago womi nya mba livba gilo. Eni nyi wonide gu kheni guvbindrugedza nya gukhongolo gu giregago hengeledzanoni, ga gu dugeleya basi khu kotani nya giphaso gya Jehovha ni sileletelo hi ningwago khu Githumi nyo gengeye. — Ekiso. 15:2; Mat. 24:45.

Kha hi pali basi mahungu tribhunali kholu hi gu na ni dziadhivhogadhu nya dzadi. Ga dzitepo nya dzingi mavbanyelo yathu nya yadi, khiso si girago valamuli ni vambe vathangeyi nya mufumo va hi emeya. Eni nyi si kodzide gu wona giyeyedzo nya isoso khu 1998 tepo vandriyathu vararu va Huwo nya Guthangeye ni vagadzi vawe va nga ba va wona kongresu nya guhathege Cuba. Avo va di ganeya khu wuwadi ni githawo, nigu isoso si giride vathangeyi nya mufumo va khodwa gu khavo ethu khu lisine kha hi dzi bedzedzeyi omu nya politika.

Ganiolu, tepo si gu mba vbevbuga gu lulamisa mahungu khu wuwadi, hi ngu ‘dwaneya gu khethu mahungu nya yadi ma tiyiswa guya khu nayo’ tribhunali. (Filp. 1:7) Khu giyeyedzo, ndrani nya myaga nya yingi vathangeyi va Europa ni Coreia do Sul va di gu hi gurumedza gu patega ga thumo nya wusotshwa. Kha nga handro wakone, gipimo nya 18 000 vandriyathu Europa ni guvbindra 19 000 vandriyathu va Coreia do Sul va khothedwe pasoni khu tepo nyo khaguri khu kotani nya olu va nga bomba gu gira thumo nya wusotshwa.

Khu gu hegisa, khu 7 nya Julho nya 2011, Corte Europeia dos Direitos Humanos (CEDH) yi di hunga makungo nya lisima Bayatyan v. Armênia ma nga ba ma dzumeleya mayigo yatshavbo ya Europa gu manega ni yimbe mithumo wulangani basi nya thumo nya wusotshwa. Nigu khu 28 nya Junho nya 2018, Tribhunali Constitucional ya Coreia do Sul yi di hunga makungo nyo fane. Nari khatshi vandriyathu nya vaphya va di gu dzi bedzedzede omu nya politika, makungo yaya nya lisima ma di hadzi gu mba hungwa.

Dhepartamentu Jurídico ya tsindza gwathu ga mafuni gwatshavbo ni dzibheteli dza mafuni gwatshavbo, dza gu thuma gasi gu emeya fanelo yathu nya gu khozeye Jehovha ni gu tshumayela Mufumo wa Nungungulu. Hi na ni lithomo nya gu emeye vandriyathu va wugedwago khu mifumo. Ambari ha gu mba si kodza gu pala mahungu yatshavbo tribhunali, hi ngu ninga wufakazi vafumeyi, dzipfhumu ni mayigo yatshavbo. (Mat. 10:18) Valamuli, ava va emeyago mufumo, vajornalista ni vambe vathu va yede gu gevesisa milowo hi yi lovago omu nya dzidhokumentu ni esi hi ganeyago. Ava va gu na ni myonyo nya yadi va ngu hevbula gu khavo khu va mani Dzifakazi dza Jehovha ni esi va si khodwago. Nigu vambe gwawe va khade vandriyathu gukhodwani.

NYI NGU GU BONGA JEHOVHA!

Ndrani nya 40 myaga, nyi manide lithomo nya gu thume ni dzibheteli dza mafuni gwatshavbo avba nya mahungu nya wu lamule nigu nyi manegide omu nya dzitribhunali nya dzikhongolo ngudzu nigu nya lisima. Nyi ngu haladza ni gu ninga lisima ava nyi thumago navo avba nya Dhepartamentu Jurídico, tshindza gwathu ga mafuni gwatshavbo ni ava va thumago avba nya dhepartamentu Jurídico mafuni gwatshavbo. Nyi kategisidwe ngudzu nigu nyi na ni womi nyo tsakise.

Mwangadzi wangu Elizabeth a nyi seketede khu gu tumbega ni lihaladzo ndrani nya 45 myaga yeyi, dziteponi nyo tsakise ni edzi nya mba tsakisa. Eni nyi ngu samadziswa khuye kholu uye a di gira isoso na emisana ni madwali ma nga ba ma mu vbedza tshivba.

Ethu hi di si wona khu habune gu khethu tshivba ni gu pala hi nga manega nago kha ha si kodza khu tshivba yathu. Kha nga edzi Dhavhidhe a ganedego: “Pfhumu Nungungulu tshivba nya lihundzu [laye.]” (Ndzi. 28:8) Khu lisine, ‘nyimbi ya gu lumba Jehovha.’