Simama na wu tsakide ambari na wu dandride khu tanga

1-2. Jehovha a gu wona kharini sithumi saye si dandridego khu tanga? (Ndzimo 92:12-14; wona kapa.)

VATHU mafuni gwatshavbo va ngu wona gu dandra khu tanga khu dzindziya nyo hambane-hambane. Khu giyeyedzo, nga dundrugeya khu giemo gegi: Ina u ngu dundruga litshigu nyo pheye u nga tugula gu khuwe u na ni ndzudzu nyo age? Adzina u zamide gu wu piya na wu si wonwi khu vambe. Ganiolu, u tugude gu khuwe ambari wa gu wu piya isoso kha si na nga wu himbedzeya gu wu buga gambe. Giyeyedzo gegi gya gu yeyedza edzi vathu nya vangi va si tsakiswigo khidzo khu gu dandra khu tanga.

² Ganiolu, Papayi wathu wa ndzadzini a ngu wona sithumi saye si dandridego khu tanga khu ndziya nyo hambane. (Mav. 16:31) Uye a gu si fananisa ni misimbo nyo mbure. (Leri Ndzimo 92:12-14.) So thula ginani isoso? Misimbo yi gu na ni mahagani ni sifilori si nungeyago gwadi yi ngu oloveya gu vbanya myaga nya yingi. Khu giyeyedzo, womo simbo wu gomogo Japão wu vbanyago myaga nya yingi. Yimbe yakone yi na ni tanga nya dzimiliyoni nya myaga nigu yi mburide ngudzu. Khu ndziya nyo fane, sithumi sa Jehovha si dandridego khu tanga si na ni lisima gwaye. Jehovha a ngu ninga lisima makhalelo va gu nawo vandriyathu va dandridego khu tanga. Avo va mu thumede khu myaga nya yingi nigu va simamide na va tumbegide gwaye dziteponi nya dzadi ni edzi nyo garadze.

3. Ninga giyeyedzo nya edzi Jehovha a thumisidego khidzo sithumi saye si dandridego khu tanga gasi gu tadzisa makungo yaye.

³ Jehovha a ngu simama gu hi ninga lisima ambari ho ba hi dandra khu tanga.a Khu lisine, Jehovha a ngu thumisa vandriyathu va dandridego khu tanga gasi gu tadzisa makungo yaye. Khu giyeyedzo, Sara a di gu dandride ngudzu khu tanga tepo Jehovha a nga mu embeya gu khuye a di hadzi gu velega gyanana. Nigu khavbo ga gyanana gyaye, li di hadzi gu duga lihundzu nya likhongolo ni Mesiya. (Gen. 17:15-19) Mosi nuye a di gu dandride ngudzu khu tanga tepo Jehovha a nga mu ruma gasi gu tshudzisa Vaisrayeli khu Egipto. (Ekiso. 7:6, 7) Nigu Mupostoli Johane nuye a di gu dandride khu tanga tepo Jehovha a nga mu thumisa gasi gu lova 5 mabhuku nya Bhibhiliya.

4. Guya khu Mavingu 15:15, ginani gi nga phasago ava va dandridego khu tanga gu timiseya sigaradzo va emisanago naso? (Wona fotu.)

⁴ Vandriyathu va dandridego khu tanga va ngu tshangana ni sigaradzo nya singi khu kotani nya tanga yawe. Ndriyathu nya nyamayi a di ganeya gu khuye: “Gu dandra khu tanga khandri gilo nyo hagane khigyo.” Ganiolu Jehovha a nga gu phasa gu manega ni litsakob gasi u si kodza gu dzi buza khu womi wago ambari na wu emisana ni sigaradzo. (Leri Mavingu 15:15.) Avba nya ndrima yeyi, hi na wona esi ava va dandridego khu tanga va nga girago gasi va simama na va tsakide. Hi na wona gambe edzi vambe va nga phasago khidzo vandriyathu va dandridego khu tanga va libandlani gwawe. Ganiolu gupheya, hongoleni hi wona gu khethu khu ginani si garadzago gu simama na hi tsakide tepo hiyago hi dandra khu tanga.

EDZI GU DANDRA KHU TANGA SI NGA KUHAGO KHIDZO LITSAKO LAGO

5. Ginani gi nga girago ava va dandridego khu tanga va vbeya tshivba?

⁵ Ginani gi nga gu girago u vbeya tshivba? Adzina u nga vbeya tshivba khu kotani nya olu u gu mba si kodza gu gira esi u nga ba u gira gale. U nga dundruga tepo u nga ba uri muphya nigu u nga ba wuri ni womi nya wadi. (Muh. 7:10) Khu giyeyedzo, ndriyathu nya nyamayi nyo pwani khu Ruby wari khuye: “Si ngu nyi garadzeya gu ambala sombo kholu dzimbe dzitepo nyi ngupwa guvbisa givilini tepo nyi zamago gu dzi khutha. Silo nyo khaguri si nga ba si vbevbuga, nya nga gu khusa litundru gasi gu ambala meya, olu si ngu nyi garadzeya. Mawogo yangu ma ngu vbisa ngudzu nigu kha nyi kodzi gu thumisa gwadi dzinyala dzangu. Ambari gu gira silo nyo vbevbuge olu si ngu nyi garadzeya.” Nigu ndriyathu Harold, a nga ba a thuma Bheteli wari khuye:“Dzimbe dzitepo nyi ngu garadzega kholu kha nyi si kodzi gu gira satshavbo nyi nga ba nyi oloveya gu gira gale. Nyi di gu oloveya gu gira mihagano nyo tiyise givili. Nyi di gu gola ngudzu gu veteya beisebol. Vambe va di gu ganeya gu khavo, ‘Ningeyani bhola Harold kholu uye a na hi gira hi pala.’ Ganiolu, olu gu rinya bhola basi kha nyi si kodzi.”

6. a) Khu sevbini simbe sighelo si nga girago ava va dandridego khu tanga va vbeya tshivba? b) Ginani gi nga phasago ava va dandridego khu tanga gu hunga gu khavo va na ema gu gimbidzisa movha mwendro ne? (Wona ga Mukhedziseyi wowu ndrima yi gu khiyo “Ina nyi yede gu ema gu gimbidzisa movha?”)

⁶ U nga vbeya tshivba kholu vambe vathu va gu gireyago silo u nga ba u si kodza gu gira wabune gale. Adzina saye muthu nyo khaguri a yede gu ta khala nago mwendro u fuluga uya khala ni sanana sago gasi si kodza gu gu phasa. Mwendro adzina saye u ngu vbeya ngudzu tshivba kholu maho yago kha ma woni gwadi, khu kharato kha wu si kodzi gu gimbidzisa gambe movha nigu u yedwe gu bangaladzwa tepo yatshavbo wa gu vbweta gu hongola ga wulanga nyo khaguri. Khu lisine silo sesi si ngu vbedzana tshivba! Ganiolu, dundruga gu khuwe u na ni lisima ngudzu ga Jehovha ni vambe vathu ambari wa gu mba si kodza gu gira esi u nga ba u gira gale. Nigu hi nga tiyisega gu khethu Jehovha a ngu pwisisa gudzipwa gwathu. Jehovha a ngu dziti gu khuye hi ngu mu haladza ngudzu gumogo ni vandriyathu, nigu isoso si ngu hi gira hi khala vathu nya lisima gwaye. — 1 Sam. 16:7.

7. Ginani gi nga gu phasago wa gu ba u pimisa gu khuwe kha wu na nga vbanya gasi u wona gu fuviswa nya litigo leli?

⁷ Adzina u ngu garadzega gambe khu gu pimisa gu khuwe kha wu na nga vbanya gasi u wona Jehovha na gu fuvisa litigo leli. Abari gu u ngu dzipwa kharato, ginani gi nga gu phasago? Zama gu dundruga gu khuwe Jehovha a ngu vireya khu gu laphisa-monyo litshigu a na fuvisago litigo leli. (Isa. 30:18) Ganiolu, khu ginani Jehovha a laphisago monyo? Uye o laphisa monyo kholu o vireya gu khuye vathu nya vangi va hevbula khuye va bwe va hatha gu khala dzipari dzaye. (2 Ped. 3:9) Khu kharato, tepo u vbeyago tshivba zama gu dundrugeya khu vathu nya vangi va na phasegago khu gu laphisa monyo ga Jehovha na ma si vbohi mahegiso. Ina vambe vakone valongo vago?

8. Madwali mwendro gu vbisa si nga kuha kharini ava va dandridego khu tanga?

⁸ Gani hi vaphya mwendro hi dandride khu tanga, ha gu ba hi si dzipwi gwadi si ngu vbevbuga gu hi ganeya silo khu hwane hi dzi laya. (Muh. 7:7; Jak. 3:2) Khu giyeyedzo, tepo mwama nyo tumbege Joba a nga ba a emisana ni sigaradzo a di khala “muthu nya guvbiredzele gu ganela.” (Joba 6:1-3) Gu diga isoso, khu kotani nya madwali mwendro mirendre va seyago ava va dandridego khu tanga va nga ganeya silo nya mba pimisa gwadi. Ganiolu, ambari na hi dandride khu tanga mwendro na hi gu dwala, kha hi yeli gu garadza ngudzu mwendro hi vireya basi gu khethu vathu va hi gireya silo. Nigu ha gu tugula gu khethu hi ganede silo si nga mba tsakisa muthu nyo khaguri, kha hi yeli gu gira mihuni gu lomba divalelo. — Mat. 5:23, 24.

U NGA SIMAMA KHARINI NA WU TSAKIDE?

9. Khu ginani u yedego gu dzumeya giphaso gya vambe? (Wona dzifotu.)

⁹ Dzumeya giphaso gya vambe. (Gal. 6:2) Gupheyani adzina si nga gu garadzeya. Ndriyathu nya nyamayi nyo pwani khu Gretl wari khuye: “Dzimbe dzitepo si ngu nyi garadzeya gu lomba giphaso vambe kholu nyo dzipwa gu khatshi nya gu lemedzisa womi wawe. Si dzegide tepo gasi gu nyi vbindrugedza mapimiselo yangu nyi bwe nyi dzi nogisa gasi gu dzumeya gu kheni nyi ngu vbweta giphaso.” Dundruga gu khuwe vambe va na tsaka tepo u va dzumeleyago gasi va gu phasa. (Mith. 20:35) Nigu u na tsaka wa gu wona gu khuwe vambe va ngu gu haladza nigu va ngu khathala khuwe.

10. Khu ginani hi yedego gu dundruga gu yeyedza gubonga? (Wona dzifotu.)

¹⁰ Yeyedza gubonga. (Kol. 3:15; 1 Tes. 5:18) Tepo vambe va hi gireyago silo nya sadi, hi ngu bonga khu giphaso gyawe, ganiolu dzimbe dzitepo hi ngu divala gu embeya vathu vovo gu khethu hi bongide. Khu kharato, ha gu mwerugeya hi bwe hi ganeya gu khethu hi bongide, oyu a hi phasidego a na dziti gu khuye hi ngu bonga khu satshavbo a girago nigu a na ni lisima. Leah a khataleyago vandriyathu va dandridego khu tanga Bheteli wari khuye: “Moyo nya vandriyathu ni va khataleyago a ngu oloveya gu nyi ninga sidangaliyana nyo bonge. Kha lovi malito nyo tale, ganiolu malito nyo tsakise ngudzu. Khu lisine, nyi ngu tsaka khu gu hakha sidangaliyana sesi nigu nyi ngu tsaka gambe khu gu dziti gu kheni uye a ngu ninga lisima giphaso nyi mu ningago.”

11. U nga phasa kharini vambe? (Wona dzifotu.)

¹¹ Zama gu phasa vambe. Tepo u dundrugeyago khu vambe ni gu zama gu va phasa, kha wu na nga pimisa ngudzu khu sigaradzo sago. Hi nga fananisa ava va dandridego khu tanga ni mabhuku ma hevbudzago silo nya lisima. Ganiolu, vathu va gu mba leri mabhuku yaya kha va na nga hevbula khayo. Khu ndziya nyo fane, vaphya kha va na nga hevbula sihevbudzo nya lisima wa gu mba ganeya navo u bwe u va bhuleya esi u sitigo. Va giri siwudziso u bwe u va engiseya. Va bhuleye edzi Jehovha a gu phasidego khidzo womini gwago ni edzi gu mu engisa si na va reseyago khidzo litsako. Wa gu thaveleya ni gu tiyisa vaphya, u na dzipwa na wu tsakide. — Ndzi. 71:18.

12. Guya khu Isaya 46:4, Jehovha a gu tumbisa gu gireya ginani ava va dandridego khu tanga? (Wona dzifotu.)

¹² Gombeya ga Jehovha u mu lomba tshivba. Ambari dzimbe dzitepo wa gu dzipwa na wu vbede tshivba khu nyamani ni mapimoni, Jehovha “kha garali ni guvbela tshivba.” (Isa. 40:28) Jehovha a gu thumisa kharini tshivba yaye nya mba vbeya? Mweyo nya ndziya khu gu tiyisa vandriyathu va dandridego khu tanga. (Isa. 40:29-31) Khu lisine, uye a ngu tumbisa gu va phasa. (Leri Isaya 46:4.) Nigu Jehovha tepo yatshavbo a ngu tadzisa esi a tumbisago. (Jos. 23:14; Isa. 55:10, 11) Tepo u gombeyago u bwe upwa lihaladzo ni giphaso gya Jehovha khuwe, u na tsaka ngudzu.

13. Guya 2 Vakorinto 4:16-18, ginani hi yedego gu gi dundruga? (Wona dzifotu.)

¹³ Dundruga gu khuwe u na khala gambe muphya ni gu manega ni womi nya wadi. Ha gu dundruga gu khethu giemo nyo khaguri nyo garadze gi na vbindra, si nga hi vbevbugeya gu timiseya. Nigu Bhibhiliya ya gu hi tiyisegisa gu khiyo mindru watshigu vathu kha va na nga dandra khu tanga ambari gu dwala. (Joba 33:25; Isa. 33:24) Khu kharato, u na tsaka wa gu dziti gu khuwe matshigu nya yadi ma ngo guta nigu ma na tsakisa ngudzu guvbindra aya ya gale. (Leri 2 Vakorinto 4:16-18.) Ganiolu, vambe va nga gira ginani gasi gu phasedzeya?

VAMBE VA NGA GU PHASA KHARINI?

14. Khu ginani si gu na ni lisima gu wuseya ni gu ligareya vandriyathu va dandridego khu tanga?

¹⁴ Wuseya ni gu ligareya tepo yatshavbo vandriyathu va dandridego khu tanga. (Hebh. 13:16) Vandriyathu va dandridego khu tanga va nga dzipwa na vari vonga. Ndriyathu nyo khaguri nya mwama nyo pwani khu Camille wari khuye: “Nyo khala gaya gukhugeya dzimindrudzile kala wutshigu. Khu kharato, nyi ngu garala khu isoso. Dzimbe dzitepo, nya gu dzipwa nga ngala yi khotedwego. Nya gu garadzega nyi bwe nyi goroga.” Tepo hi wuseyago ava va dandridego khu tanga, hi yede gu va tiyisegisa gu khethu hi ngu va haladza nigu va na ni lisima gwathu. Adzina saye, dzimbe dzitepo hi ngu pimisa gu ligareya mwendro gu wuseya ndriyathu nyo khaguri a dandridego khu tanga wa libandlani gwathu, khavbovbo hi si si kodzi. Khu lisine, hatshavbo hi pharegide. Ganiolu, ginani gi nga hi phasago gu “vega gupima avba nya silo nya lisima ngudzu,” gu pata gu wuseya vandriyathu va dandridego khu tanga? (Filp. 1:10) U nga lova malina ya vandriyathu va dandridego khu tanga va libandlani gwago gasi u kodza gu va rumeleya mesaji mwendro gu va ligareya. U nga hatha litshigu gasi gu va wuseya nigu u nga divali gu gira isoso.

15. Ginani egi vaphya ni ava va dandridego khu tanga va nga girago vatshavbo?

¹⁵ Abari gu u muphya, adzina u nga garadzega khu gu mba dziti esi u na bhulago mwendro gu gira ni vandriyathu va dandridego khu tanga. Ganiolu kha wu yeli gu garadzega khu isoso. Khala basi pari nya yadi. (Mav. 17:17) Hwane nya mitshangano dusa tepo gasi gu bhula ni vandriyathu va dandridego khu tanga. U nga va lomba gasi va gu embeya lowo va wu golago mwendro gu gu bhuleya silo nyo khaguri nyo tsakise va nga si vbanya na vari sanana. U nga va kovhidhari gambe gasi mu ta sixitiri mwatshavbo longoloko nya JW Broadcasting. U nga phasedzeya vandriyathu va dandridego khu tanga khu dzimbe dzindziya nyo kongome. Khu giyeyedzo, u nga tiyisega gu khuwe dzitelefoni mwendro dzithableti dzawe dzi ngu thuma gwadi mwendro va tshiside mabhuku nya maphya. Ndriyathu nya nyamayi nyo pwani khu Carol wari khuye: “Dzi ningedzeye gasi gu gira esi u si golago ni vandriyathu va dandridego khu tanga. Ambari olu nyi dandridego khu tanga nyi nga gu vbweta gu simama gu dzi buza khu womi. Nyi ngu gola gu renga-renga silo, gu hodza restawuranti ni dzipari ni gu paseyari.” Nigu ndriyathu nya nyamayi nyo pwani khu Maira wari khuye: “Mweyo nya dzipari dzangu yi na ni 90 myaga nigu eni nyi na ni 33 myaga. Ganiolu, dzitepo nya dzingi nyi ngu divala isoso kholu hi ngu hega ngudzu ni gu sixitiri dzifilmi hatshavbo. Nigu tepo hi tshanganago ni sigaradzo hi ngu phasana.”

16. Khu ginani si gu sadi gu vbegedza ava va dandridego khu tanga ospitali?

¹⁶ Mu vbegedze a gu ba a vbweta guya manana ni dhogodheya. Vbavbandze basi nya gu ninge bholeya ava va dandridego khu tanga, u nga khala navo ospitali gasi gu tiyisega gu khuwe vadhogodheya va ngu va phara gwadi ni gu va ninga giphaso va gi vbwetago. (Isa. 1:17) U nga va phasa gambe khu gu lova esi dhogodheya a ganeyago. Ndriyathu nya nyamayi a dandridego khu tanga nyo pwani khu Ruth wari khuye: “Dzitepo nya dzingi nyi hongolago ospitali nyonga, dhogodheya kha khodwi esi nyi ganeyago. Vadhogodheya va gu ganeya gu khavo: ‘Uwe kha wu dwali, silo sa hungoni gwago.’ Ganiolu tepo nyi hongolago ni mumbe muthu, dhogodheya a ngu nyi phara gwadi. Nyi ngu bonga ngudzu vandriyangu va dzi ningago tepo nya gu hongole ni eni.”

17. U nga tshumayela kharini ni vandriyathu va dandridego khu tanga?

¹⁷ Tshumayela navo. Vambe vandriyathu va dandridego khu tanga va mwalo tshivba nya gu tshumayele khu ndranga ni ndranga. Khu giyeyedzo, ina u nga kovhidhari ndriyathu nyo khaguri nya nyamayi a dandridego khu tanga gasi gu mu tshumayela khu gikarinyana? U nga dzega kadera gasi gu aya khala avbo vbafuvbi ni gikarinyana. Mwendro u nga kovhidhari ndriyathu nya mwama a dandridego khu tanga gasi gu gimbidzisa gihevbulo nya Bhibhiliya mwendro adzina saye mu nga gira isoso gaya gwaye. Madhota mu nga gira malulamiselo nya gu gire tshangano nya thumo nyo tshumayele gaya ga vandriyathu va dandridego khu tanga gasi si va vbevbugeya gu patega. Jehovha a ngu tsaka tepo hi girago satshavbo hi si kodzago gasi gu yeyedza lihaladzo ni githawo ava va dandridego khu tanga. — Mav. 3:27; Rom. 12:10.

18. Ginani hi na bhulago khigyo ga ndrima yi landreyago?

¹⁸ Hi wonide gu khethu Jehovha a ngu haladza ni gu ninga lisima ava va dandridego khu tanga. Nigu vatshavbo vandriyathu libandlani anavo. Gu dandra khu tanga kha si vbevbuge, ganiolu khu gu phaswa khu Jehovha u na si kodza gu simama na wu tsakide. (Ndzi. 37:25) Si ngu tiyisa gu dziti gu khuwe matshigu nya yadi ma ngo guta nigu ma na tsakisa ngudzu guvbindra aya ya gale! Ganiolu, vambe vandriyathu va ngu emisana ni gigaradzo nyo hambane. Vambe va ngu khathaleya nongo a dandridego khu tanga, gyanana mwendro pari yi dwalago. Avo va nga simama kharini na va tsakide? Hi na bhula khu hlamulo nya giwudziso gegi ga ndrima yi landreyago.