NDRIMA NYA GIHEVBULO 47
NDZIMO 38 A na gu tiyisa
“ Uwe u na ni lisima”
“ Uwe u na ni lisima.” — DHAN. 9:23, Tradução do Novo Mundo.
MAKUNGO NYA GIHEVBULO GEGI
Ndrima yeyi yi na phasa vale va dzi wonago na vari mwalo lisima gu pwisisa gu khavo va na ni lisima mahoni ga Jehovha.
1-2. Ginani gi nga hi phasago gu tiyisega gu khethu hi na ni lisima mahoni ga Jehovha?
SITHUMI sa Jehovha si na ni lisima gwaye, ganiolu simbe kha si khodwi gu khiso Jehovha a ngu si haladza. Adzina saye kholu si nga pharwa khu ndziya nya mba yadi khu vambe. Ina si di nga gu giregeya? Abari gu ina, ginani gi na gu tiyisegisago gu khuwe u na ni lisima mahoni ga Jehovha?
2 Adzina u nga phasega khu gu hevbula khu matimo nya Bhibhiliya ma yeyedzago edzi Jehovha a vbwetago gu khuye vathu va pharwa khidzo. Gyanana gyaye Jesu, gi di gu phara vathu khu ndziya nya githawo ni wuwadi. Khu gu gira isoso, yeyedzide gu khuye uye ni Papayi waye va ngu ninga ngudzu lisima ava va dzi nogisago va dzi wonago na vari mwalo lisima. (Joh. 5:19; Hebh. 1:3) Avba nya ndrima yeyi hi na wona: 1) edzi Jesu a phasidego khidzo vathu gu dzi wona na vari ni lisima ni 2) edzi hi nga tiyisegago khidzo gu khethu hi na ni lisima mahoni ga Jehovha. — Agewu 2:7.
EDZI JESU A PHASIDEGO KHIDZO VATHU GU DZI WONA NA VARI NI LISIMA
3. Jesu pharide kharini vathu va Galileya va nga mu yela gasi guya mana giphaso?
3 Tepo khiyo Jesu a nga ba a tshumayela Galileya, vathu nya vangi va di hongola gwaye gasi guya mu engiseya ni gu hawulugiswa. Jesu a di wona gu khuye va di “gu tshaniseka ni gu legalegiswa, nga dzinvuta nya mba na muhavisi.” (Mat. 9:36) Vathangeyi nya dzitshetshe va di gu va wona na vari mwalo lisima gasi gu khathala khavo, nigu va di gu va rana gu khavo “vathu va vadwego.” (Joh. 7:47-49) Ganiolu, Jesu a di gu va phara khu wuwadi ni githawo khu gu va hevbudza ni gu va hawulugisa ga madwali yawe. (Mat. 9:35) Gu diga isoso, gasi gu phasa vathu nya vangi, uye a di trenari vapostoli vaye gasi gu tshumayela ni gu va ninga tshivba nya gu hawulugise ava va dwalago. — Mat. 10:5-8.
4. Ginani hi gi hevbulago maningano khedzi Jesu a pharidego khidzo vaengiseyi vaye?
4 Khu gu ba a pharide vaengiseyi vaye khu wuwadi ni githawo, Jesu yeyedzide gu khuye uye ni Papayi waye va ngu ninga lisima vale dzitepo nya dzingi va gu mba ningwa lisima khu vambe. Abari gu u ngu thumeya Jehovha khu myaga nya yingi, ganiolu u dzi wona na wuri mwalo lisima gwaye, dundruga edzi Jesu a pharidego khidzo vale va nga ba va vbweta gu hevbula khuye. Gu gira isoso si na gu phasa gu wona edzi u gu na ni lisima khidzo mahoni ga Jehovha.
5. Ginani hi gitigo khu nyamayi moyo Jesu a nga tivana naye Galileya?
5 Jesu kha hevbudza basi vathu khu tsawa, ganiolu a di khataleya ni gu ninga lisima moyo ni moyo wawe. Khu giyeyedzo, tepo a nga ba a tshumayela Galileya, Jesu a di tivana ni nyamayi moyo a nga ba ari mi madwali nya gu dugeleye novba khu 12 myaga. (Marko 5:25) Nigu guya khu nayo, khu kotani nya madwali yaye uye a diri muthu nya mba handzega nigu ni wevbini muthu a nga hadzi gu mu kuha a di hadzi gu khala muthu nya mba handzega. Khu kotani nya isoso uye a diri ni myaga nya yingi na si tshangani ni vambe vathu. Gu diga isoso, uye a di si yeli gu tshangana ni vambe vathu gasi a khozeya Jehovha omu nya sinagoga mwendro ga dzimbe dzifesta nya wukhozeyi. (Levhi 15:19, 25) Nya mba kanakana, nyamayi yoyu a di gu tshaniseka khu kotani nya madwali yaye gumogo ni gu dzipwa na si haladzwi. — Marko 5:26.
6. Ginani nyamayi wule a giridego gasi a hawulugiswa madwali yaye?
6 Nyamayi yoyu a nga ba a tshaniseka ngudzu a di gu vbweta gu khuye Jesu a mu hawulugisa. Ganiolu, uye kha mu hidzimeleya gasi a mu lomba giphaso. Khu ginani? Adzina saye a di gu dzipwa dzitshoni mwendro gu dzi wona nari mwalo lisima khu kotani nya madwali yaye. Mwendro a di gu thava gu khuye Jesu a di hadzi gu mu tutumisa kholu a nga ne handzega ni olu a nga ba a si yeli gu khala vbakari nya gitshungu. Khu kharato, uye a di kuha sombo sa Jesu na gu tiyisega gu khuye a na hawuluga. (Marko 5:27, 28) Nigu khu kotani nya gukhodwa gwaye nya gu tiye, uye hawulugisidwe. Khavbovbo, Jesu a di wudzisa gu khuye khu mani a nga mu kuha, nigu uye a di mu embeya esi a giridego. Jesu a mu pharide kharini?
7. Jesu pharide kharini nyamayi wule a nga ba a tshaniseka ngudzu? (Marko 5:34)
7 Jesu a di phara nyamayi wule khu wuwadi ni githawo. Uye a di mu wona gu khuye a di gu “ndrendremeya khu hwanga.” (Marko 5:33) Khu kharato, uye a di mu yeyedza wuwadi ni gu mu tiyisa. Uye gambe a di mu rana gu khuye “mwanangu” a gu lito li gu mba yeyedza basi githawo, ganiolu li yeyedzago wuwadi ni lihaladzo. (Leri Marko 5:34.) Ga giemo gegi basi gi khumbugwago omu nya Bhibhiliya avba Jesu a nga rana nyamayi gu khuye ‘mwanangu’, nigu adzina saye a di thumisa lito leli ga giemo gegi kholu a di wona gu khuye nyamayi wule a di gu thava ngudzu. Khu lisine, isoso si mu tsakiside ngudzu. Lisine gu nyamayi wule hawulugide ga madwali yaye, ganiolu nari khatshi Jesu kha ganeya naye khu ndziya nya yadi, uye a di hadzi gu garadzega ngudzu ni gu dzipwa nandru. Jesu a di gu vbweta gu gira nya singi vbavbandze nya gu mu hawulugise basi, uye a di gu vbweta gu khuye ati gu khuye a na ni lisima ga Papayi waye nya lihaladzo wa ndzadzini.
8. Sigaradzo muni ndriyathu nya nyamayi a vbanyago Brasil a nga ba a emisana naso?
8 Muhuno sithumi nyo khaguri sa Nungungulu si ngu tshaniseka khu kotani nya sigaradzo nya madwali si si girago si garadzega ni gu dzipwa na si mwalo lisima. Ndriyathu Mariaa a gu piyonera nya tepo yatshavbo Brasil, velegidwe nari mwalo mawundru ni libogo la nyamudye. O tshamuseya gu khuye: “Nyi di gu pharwa khu ndziya nya mba yadi xikwatuno khu sihevbuli-khwathu khu kotani nya giemo gyangu. Va di gu nyi rana khu malina nigu isoso si di gu nyi vbisa ngudzu. Nigu dzimbe dzitepo valongo vangu va di gu gira nyi dzipwa na nyi si phasi gilo.”
9. Maria phasidwe kharini gu dzi wona nga edzi Jehovha a mu wonago khidzo?
9 Ginani gi phasidego Maria? Tepo a nga khala Fakazi ya Jehovha, vandriyathu libandlani gwaye va di mu thaveleya ni gu mu phasa gu dzi wona nga edzi Jehovha a mu wonago khidzo. Uye wari khuye: “Nyi phasidwe khu vandriyathu nya vangi ngudzu. Nyi ngu bonga Jehovha khu monyo wangu watshavbo khu gu ba a nyi ningide ndranga nyo mbure ngudzu ya liphuvboni.” Vandriyathu vovo va phaside Maria gu wona gu khuye a na ni lisima mahoni ga Nungungulu.
10. Ginani gi nga ba gi tshanisa Mariya Madhalene? (Wona dzifotu.)
10 Wona edzi Jesu a phasidego khidzo Mariya Madhalene. Uye adzina a di gu gira silo nya mba olovelega kholu a diri ni 7 madhimoni. (Luka 8:2) Kha nga handro wakone, vathu va di gu thava gu mu hidzimeleya. Uye a tshanisekide ngudzu, nigu a di gu thava ngudzu ni gu pimisa gu khuye a mwalo a mu golago nigu a mwalo muthu a nga hadzi gu mu phasa. Nya mba kanakana, Jesu tutumiside madhemoni ma nga ba ma tshanisa Mariya, nigu uye a khade mupizane waye. Khu yevbini yimbe ndziya Jesu a yi thumisidego gasi gu phasa Mariya Madhalene gu pwisisa gu khuye a na ni lisima mahoni ga Nungungulu?
Jesu a tiyisegiside kharini Mariya Madhalene gu khuye a diri ni lisima ga Jehovha? (Wona dziparagrafu 10-11)
11. Jesu a yeyedzide kharini Mariya Madhalene gu khuye a diri ni lisima ga Nungungulu? (Wona dzifotu.)
11 Jesu gambe ningide lithomo Mariya Madhalene nya gu endri naye gumogo ni vapizane vaye tepo va nga ba va tshumayela.b Kha nga handro wakone, uye a si kodzide gu engiseya Jesu na gu hevbudza vambe. Jesu gambe a dzi wonegeside gwaye ga litshigu a nga wuswa khu gufani. Mariya a diri moyo nya ava nyo pheye Jesu a nga ganeya navo ga litshigu lile. Jesu a di mu ninga thumo nya gu hongole aya embeya vapostoli vaye gu khuye a di gu wusidwe khu gufani. Khu gu gira satshavbo sesi, Jesu a di gu phasa Mariya gu wona gu khuye a diri ni lisima ga Jehovha. — Joh. 20:11-18.
12. Ginani gi nga gira Lidia a dzipwa na si haladzwi?
12 Gu fana ni Mariya Madhalene, vathu nya vangi muhuno va ngu dzipwa na va si haladzwi. Ndriyathu Lidia a vbanyago Espanha a gu ganeya gu khuye tepo mamayi waye a nga ba ari ni mimba, a di gu vbweta gu pola mimba. Lidia a gu dundruga gu khuye tepo a nga ba ari gyanana, mamayi waye kha nga ba a mu khathaleya nigu a di gu mu valeteya. Uye wari khuye: “Egi nyi nga ba nyi gi vbweta womini gwangu khu gu vambe va nyi dzumeya ni gu nyi haladza. Eni nyi di gu thava gu kheni a mwalo muthu a nga hadzi gu nyi gola kholu mamayi wangu a di gu khaleya gu nyi embeya gu khuye nyi muthu nya mba wadi.”
13. Ginani gi phasidego Lidia gu dzi wona nari ni lisima mahoni ga Jehovha?
13 Tepo Lidia a nga pheya gu hevbula Bhibhiliya, silo si di vbindrugedza. Gu gombeya ga Jehovha, gu leri Bhibhiliya, malito gumogo ni sigiro sa vandriyathu si mu phaside gu pwisisa gu khuye a na ni lisima mahoni ga Jehovha. Uye wari khuye: “Mwama wangu tepo yatshavbo a ngu nyi embeya gu khuye a ngu nyi haladza ngudzu. Nigu a ngu khaleya gu nyi dundrugisa khu makhalelo nyo mbure nyi gu nawo. Dzimbe dzipari dzangu dzi ngu gira sasimweso.” Ina u nguti muthu nyo khaguri libandlani gwago a vbwetago gu phaswa gu pwisisa gu khuye a na ni lisima mahoni ga Jehovha?
DZI WONE NGA EDZI JEHOVHA A GU WONAGO KHIDZO
14. Libhuku la 1 Samuweli 16:7 la gu hi phasa kharini gu manega ni mawonelo ya Jehovha nya edzi a hi wonago khidzo? (Wona kwadru “Khu ginani vathu va Jehovha va gu na ni lisima gwaye?”)
14 Dundruga gu khuwe Jehovha kha gu woni nga edzi vathu nya litigo va gu wonago khidzo. (Leri 1 Samuweli 16:7.) Ga vathu nya litigo, muthu a na ni lisima a gu ba a mburide, nari ni dzitsapawu mwendro a gu ba a hevbude ngudzu. (Isa. 55:8, 9) Khu kharato, zama gu dzi wona nga edzi Jehovha a gu wonago khidzo nasiri edzi vathu nya litigo va girago khidzo silo. Bhibhiliya yi ngu ganeya khu vathu nyo khaguri va nga ba va pimisa gu khavo va mwalo lisima, nya nga Eliya, Nowemi ni Ana. Tepo u lerigo Bhibhiliya, zama gu wona edzi Jehovha a nga ba a va haladza khidzo. Nigu gambe u nga lova ga wulanga nyo khaguri silo si nga girega womini gwago si yeyedzago gu khiso Jehovha a ngu gu haladza ni gu gu ninga lisima. U nga gevesisa gambe omu nya mabhuku yathu khu mahungu ma ganeyago khu gu dzi wona na wuri mwalo lisima.c
15. Khu ginani Jehovha a nga ba a wona Dhaniyeli nga muthu nya “lisima ngudzu”? (Dhaniyeli 9:23)
15 Dundruga gu khuwe khu kotani nya olu u tumbegago ga Jehovha uwe u na ni lisima gwaye. Ga giemo nyo khaguri, tepo muprofeti Dhaniyeli adzina saye a nga ba ari ni 90 myaga a di “garala ngudzu” ni gu vbeya tshivba. (Dhan. 9:20, 21, Tradução do Novo Mundo) Jehovha a mu tiyiside kharini? Uye a di rumeya ngilozi Gabriyeli gasi guya dundrugisa Dhaniyeli gu khuye a diri ni “lisima ngudzu” nigu milombelo yaye yi di gu engisedwe. (Leri Dhaniyeli 9:23.) Khu ginani Dhaniyeli a nga ba ari ni lisima ga Nungungulu? Kholu uye a di gu lulamide ni gu tumbega. (Ezek. 14:14) Jehovha a di theya matimo yaya omu nya Bhibhiliya gasi gu hi thaveleya. (Rom. 15:4) Jehovha a ngu engiseya milombelo yago nigu a ngu gu ninga lisima kholu u golago gu gira esi nya sadi ni thumo u mu gireyago khu gu tumbega. — Mik. 6:8; Hebh. 6:10.
16. Ginani gi nga gu phasago gu wona Jehovha nga Papayi nya lihaladzo?
16 Wona Jehovha nga Papayi a gu haladzago. Uye a gu vbweta gu gu phasa nasiri gu vbwetedzeya sihoso avbo gwago. (Ndzi. 130:3; Mat. 7:11; Luka 12:6, 7) Gu dundruga isoso si ngu phasa vathu nya vangi va dzipwago na va mwalo lisima. Khu giyeyedzo, wona esi si nga giregeya ndriyathu nyo pwani khu Michelle a vbanyago Espanha, a nga ba a dzipwa na mwalo lisima nigu nya mba phasa gilo kholu mwama waye a nga ba a mu embeledzeya silo nyo vivbe. Uye wari khuye: “Tepo yatshavbo nyi nga ba nyi dzipwa na nyi si phasi gilo, nyi di gu zama gu dundrugeya Jehovha na nyi wugareya mawogoni gwaye ni gu nyi yeyedza lihaladzo ni gu nyi vhikeya.” (Ndzi. 28:9) Ndriyathu nya nyamayi nyo pwani khu Lauren a vbanyago África do sul, tepo yatshavbo a gu dundruga gu khuye, “Abari gu Jehovha a nyi drindredzede avbo gwaye, a nyi phasa gu simama vbafuvbi gwaye ni gu nyi thumisa gasi gu hevbudza vambe, khu lisine isoso so yeyedza gu khiso nyi na ni lisima gwaye.” — Hos. 11:4.
17. Ginani gi nga gu phasago gu tiyisega gu khuwe u ngu tsakedwa khu Jehovha? (Ndzimo 5:12) (Wona fotu.)
17 Tiyisega gu khuwe Jehovha a ngu gu tsakeya. (Leri Ndzimo 5:12.) Dhavhidhe a di fananisa gu tsakedwa khu Jehovha ni “gitshangu” nya gikhongolo gi vhikeyago ava va lulamidego. Guti gu khuwe u ngu tsakedwa khu Jehovha nigu uye a ngu gu phasa, si na gu vhikeya wa gu pheya gu pimisa gu khuwe khandri u muthu nya wadi. Ganiolu, u nga dziti kharini gu khuwe u ngu tsakedwa khu Jehovha? Hi nga dziti isoso khu gu leri Bhibhiliya, a gu omu Jehovha a hi embeyago esi a pimisago khethu. Gu diga isoso, uye a gu thumisa madhota, dzipari ni vambe gasi gu gu dundrugisa gu khuwe u na ni lisima mahoni ga Jehovha. Ginani u yedego gu gira vambe va gu ganeya silo nya sadi khuwe?
Hi nga potsa gu dzi wona na hiri mwalo lisima ha gu dundruga gu khethu hi ngu tsakedwa khu Jehovha (Wona paragrafu 17)
18. Khu ginani u yedego gu dzumeya gu zundzwa khu vambe?
18 Dzumeya tepo vathu va gu golago ni gu guti va gu zundzago. Dundruga gu khuwe adzina Jehovha a gu thumisa vathu vovo gasi gu gu phasa gu pwisisa gu khuwe a ngu gu tsakeya. Michelle a khumbugidwego gupheyani wari khuye: “Vbadugwana-vbadugwana nyo pheya gu dzumeya malito nyo mbure nyi embedwago khu vambe. Nyi ngu dzi garadza gasi gu gira isoso, ganiolu khiso kamo Jehovha a vbwetago gu khuye nyi gira.” Khu wuwadi, Madhota ma ngu phasa Michelle gu wona gu khuye a ngu tsakedwa khu Jehovha. Olu a gu thuma kha nga piyonera ni gu phasedzeya Bheteli na romo khu gaya.
19. Khu ginani u nga tiyisegago gu khuwe u na ni lisima mahoni ga Nungungulu?
19 Khu wuwadi, Jesu a gu hi dundrugisa gu khuye hi na ni lisima mahoni ga Papayi wathu wa ndzadzini. (Luka 12:24) Hi nga tiyisega gu khethu Jehovha a ngu hi wona na hiri ni lisima. Khu kharato, gima u nga divali isoso! Nigu ha gu vbweta gu phasa vambe gu wona edzi va gu na ni lisima khidzo mahoni ga Nungungulu.
NDZIMO 139 Dzi dundrugeye mafuni nya maphya
a Mambe malina ma vbindrugedzidwe.
b So wonegisa gu khatshi Mariya Madhalene a di gu gira gipandre nya tsawa nya vanyamayi va nga ba va endra ni Jesu. Vanyamayi vava va di gu thumisa dzitsapawu dzawe kamo gasi gu khathaleya Jesu ni vapostoli. — Mat. 27:55, 56; Luka 8:1-3.
c Khu giyeyedzo, u nga leri gipimo 24 nya libhuku Achegue-se a Jeová ni milowo gumogo ni matimo nya Bhibhiliya ma gu romo avba nya hungo nya mahungu wu gu khuwo “gukanakana,” omu nya libhuku Milowo nya Bhibhiliya yi hi phasago gu vbanya kha nga Makristo.