Vandriyathu nya vama mu nga khala kharini Makristo ma vidzidwego?

1. Ginani egi vama va yedego gu gira gasi gu khala Makristo ma vidzidwego?

PFHUMU Dhavhidhe a di ninga wusingalagadzi Solomoni wu gu khuwo: “[Tiya hwambo] u khala mwama.” (1 Dzipf. 2:1-3) Wusingalagadzi wowu khwa lisima ga vatshavbo vama va vbwetago gu khala Makristo ma vidzidwego. Gasi gu gira esi, va yede gu hevbuleya gu engisa milayo ya Nungungulu ni gu thumisa matshina nya milayo nya Bhibhiliya ga satshavbo va girago. (Luka 2:52) Khu ginani si gu na ni lisima gu vaphya va khala vama va vidzidwego?

2-3. Khu ginani si gu na ni lisima gu muphya a khala Mukristo a vidzidwego?

² Mwama nya Mukristo a na ni mithumo nya yingi nya lisima ndrangani ni libandlani. Wa gu ba uri muphya, khu lisine u di nga dundrugeya khu mithumo u na yi manago mindru watshigu. Adzina saye u na ni misuwo nyo beleye thumo nya tepo yatshavbo, gu khala muphasedzeyi nya libandla mwendro lidhota. Adzina saye gambe u ngu dzina gu tshadha u bwe u manega ni sanana. (Efes. 6:4; 1 Thim. 3:1) Ganiolu, gasi gu vboheya misuwo yago u bwe u yi tadzisa, u yede gu khala Mukristo a vidzidwego.b

³ Ginani gi nga gu phasago gu khala Mukristo a vidzidwego? Gu na ni makodzelo nya lisima u yedego gu ma haguleya. Ganiolu, ginani u nga girago olu gasi gu dzi dongiseya gu gira mithumo u na yi manago mindru watshigu?

GINANI U YEDEGO GU GIRA GASI GU KHALA MUKRISTO A VIDZIDWEGO?

4. U nga si mana hayi siyeyedzo nya sadi nyo si pimedzeye? (Wona fotu.)

⁴ Hatha gu pimedzeya siyeyedzo nya sadi. Bhibhiliya yi na ni siyeyedzo nya sadi esi vaphya va nga si pimedzeyago. Siyeyedzo soso nya Bhibhiliya sa gu pata vama va nga haladza Jehovha ni gu khathaleya vathu vaye khu dzindziya nya dzingi. U nga mana gambe siyeyedzo nya sadi nya Makristo ma vidzidwego ga valongo vago mwendro libandlani. (Hebh. 13:7) Nigu u na ni giyeyedzo nyo vbeleye, a gu Jesu Kristo. (1 Ped. 2:21) Tepo u hevbulago khu siyeyedzo sesi, dundrugeya khu makhalelo nya yadi ma yeyedzidwego khu vama vovo. (Hebh. 12:1, 2) Khavbovbo, wona edzi u nga va pimedzeyago khidzo.

5. U nga haguleya kharini makodzelo nyo pimisi, nigu khu ginani isoso si gu na ni lisima? (Ndzimo 119:9)

⁵ Haguleya u bwe ‘u vegedza . . . makodzelo nya gu pimisi.’ (Mav. 3:21, NM) Mwama a gu na ni makodzelo nyo pimisi, a gu wona satshavbo si pategago na si gire gilo nyo khaguri. Khu kharato, dzi garadzeye gu haguleya ni gu simama gu yeyedza makodzelo yaya. Khu ginani? Kholu litigo leli li tade khu vama va girago silo guya khu mawonelo yawe mwendro guya khedzi va dzipwago khidzo. (Mav. 7:7; 29:11) Gu diga isoso, televizawu, dzifilimi ni interneti si nga kuha edzi u pimisago khidzo ni edzi u girago khidzo silo. Khu kharato, u nga haguleya kharini makodzelo nyo pimisi? Gupheya, hevbula omu nya Bhibhiliya edzi Jehovha a pimisago khidzo ni edzi a dzipwago khidzo, khavbovbo dundrugeya gu khuwe khu ginani si gu sadi gu u gira esi Bhibhiliya yi ganeyago. Khu gu landreya, thumisa esi u si hevbudego gasi gu hunga makungo ma tsakisago Jehovha. (Leri Ndzimo 119:9.) Wa gu hevbuleya gu pimisa khu ndziya yeyi, isoso si na gu phasa gu khala Mukristo a vidzidwego. (Mav. 2:11, 12; Hebh. 5:14) Hongoleni hi wona edzi gu pimisa gu nga gu phasago khidzo ga siemo sivili: 1) Edzi u pharago khidzo vandriyathu nya vanyamayi ni 2) tepo u hungago makungo maningano khu maambalelo ni edzi u vbwetago gu wonwa khidzo khu vambe.

6. Gu pimisa gwadi gu nga phasa kharini muphya gu yeyedza githawo gyagadzyana nyo khaguri?

⁶ Gu pimisa gu nga gu phasa gu yeyedza githawo vanyamayi. Kha sa vivba gu ndriyathu nya mwama a dogoreya ndriyathu nya nyamayi a bwe a vbweta gu muti gwadi. Ganiolu, muphya a vidzidwego, a pimisago gwadi na si hungi makungo, kha na nga gira silo si na girago gyagadzyana gi pimisa gu khigyo a gu gi vbweta, nari gu kha dzini gu tshadha nagyo. (1 Thim. 5:1, 2) Nigu abari gu o namorari ni gyagadzyana nyo khaguri, uye a na gira satshavbo a si kodzago gasi gu gyagadzyana gyogyo gi simama gu wonwa khu ndziya nya yadi khu gu mba khala vavavili basi. — 1 Kor. 6:18.

7. Gu pimisa gu nga phasa kharini muphya gu hatha sombo a na ambalago ni mapilelo nya ndzudzu?

⁷ Yimbe ndziya muphya a nga yi thumisago gasi gu yeyedza gu khuye a ngu haguleya makodzelo nyo pimisi, khu gu hatha gwadi sombo a yedego gu ambala ni mapilelo nya ndzudzu. Vathu nya vangi va girago dzimodha ni gu gira sombo si vetago ga tepo yoyo, kha va ninge githawo Jehovha. Gu diga isoso va na ni mavbanyelo nyo vivbe. Nigu edzi va pimisago khidzo, sa gu wonega avba nya sombo nyo manye va ambalago mwendro sombo si garadzago gu pwisisa gu khethu mwama mwendro nyamayi. Gasi gu hatha sombo nyo ambale, muphya a zamago gu khala Mukristo a vidzidwego a yede gu landrisa matshina nya milayo nya Bhibhiliya ni gu pimedzeya vandriyathu va gu siyeyedzo nya sadi libandlani. Muphya a nga dzi wudzisa gu khuye: ‘Ina esi nyi hathago si ngu yeyedza gu khiso nyi na ni mapimo mwendro si ngu ninga githawo vambe? Ina edzi nyi ambalago khidzo ni mapilelo yangu nya ndzudzu si ngu yeyedza gu khiso nyi githumi gya Nungungulu?’ (1 Kor. 10:31-33; Tit. 2:6) Muphya a pimisago khu silo sesi, kha na nga ningwa basi githawo libandlani, ganiolu a na ningwa gambe khu Papayi wathu wa ndzadzini.

8. Ginani egi muphya a yedego gu gira gasi gu khala muthu nyo tumbege?

⁸ Tumbega. Muphya nyo tumbege a ngu khathaleya gwadi mithumo yaye. (Luka 16:10) Dundrugeya khu giyeyedzo nyo vbeleye gya Jesu. Jesu gima kha nga ba a gira silo khu makolo mwendro gu mba gira mithumo yaye. Wulangani nya isoso, uye a di gu gira gwadi mithumo a nga ba a ningidwe khu Jehovha ambari dzimbe dzitepo si nga ba si garadza gu gira isoso. Uye a di gu haladza vathu, ngudzu-ngudzu vapizane vaye nigu a di gu dzi emisede gufa khu kotani yawe. (Joh. 13:1) U nga pimedzeya Jesu khu gu thuma khu gu dzigaradza gasi gu gira ni wevbini thumo u na ningwago. Wa gu mba si kodza gu gira gwadi mithumo yoyo, dzi nogise u bwe u lomba giphaso vandriyathu va vidzidwego. U nga giri basi silo nyo vbevbuge. (Rom. 12:11) Vbavbandze nya isoso, gira mithumo yago gasi gu tsakisa “Jehovha, nasiri vathu.” (Kol. 3:23) Lisine gu kha wa vbeleya, ganiolu dzi nogise u bwe u dzumeya miphazamo u girago. — Mav. 11:2.

HEVBULEYA MAKODZELO MA NA GU PHASAGO WOMINI GWAGO

9. Khu ginani muphya a yedego gu hevbuleya makodzelo ma na mu phasago?

⁹ Gasi gu khala Mukristo a vidzidwego, u yede gu hevbuleya makodzelo nyo khaguri ma na gu phasago. Makodzelo yoyo ma na gu phasa gu gira gwadi mithumo libandlani, gu mana thumo gasi u si kodza gu sayisa ndranga yago ni gu manega ni wupari nya wadi ni vambe. Hongoleni hi wona makodzelo nyo khaguri.

10-11. Muphya a kodzago gu leri ni gu lova gwadi a nga phasa kharini libandla ni gu wuyedwa uye mune? (Ndzimo 1:1-3) (Wona fotu.)

¹⁰ Hevbuleya gu leri ni gu lova gwadi. Bhibhiliya ya gu ganeya gu khiyo gu leri Lito la Nungungulu tshigu ni tshigu ni gu dundrugeya khilo si ngu phasa vama gu mana gutsaka ni gu duguleya ga satshavbo va girago. (Leri Ndzimo 1:1-3.) Gu leri Bhibhiliya tshigu ni tshigu, si na gu phasa guti edzi Jehovha a pimisago khidzo, khu kharato u na si kodza gu pimisa gwadi u bwe u hevbuleya gu thumisa wusingalagadzi nya Bhibhiliya. (Mav. 1:3, 4) Mwama a kodzago gu gira isoso a ngu thumiswa ngudzu libandlani. Khu ginani?

¹¹ Libandla la gu vbweta vandriyathu va kodzago gu hevbudza gwadi ni gu ninga wusingalagadzi nya Bhibhiliya. (Tit. 1:9) Wa gu leri ni gu lova gwadi, u na si kodza gu dongiseya gwadi dziganelo dzago ni mihlamulo yago gasi gu tiyisa gukhodwa ga vandriyathu. Nigu gambe u na si kodza gu lova silo nyo khaguri nya lisima tepo u girago gihevbulo nya muthu enga, wa gu ba u romo mitshanganoni nya libandla, dziasembleya ni dzikongresu. Silo soso u na lovago si na tiyisa gukhodwa gwago ni gu tiyisa vambe.

12. Ginani gi na gu phasago gu bhula gwadi ni vambe?

¹² Hevbuleya gu bhula gwadi ni vambe. Mukristo a yede gu hevbuleya gu bhula gwadi ni vambe. Mwama a kodzago gu bhula gwadi ni vambe a ngu engiseya gwadi, nigu a ngu kodza gu pwisisa esi vambe va pimisago ni edzi va dzipwago khidzo. (Mav. 20:5) Uye gambe a ngu pwisisa edzi muthu nyo khaguri a dzipwago khidzo khu lito laye, edzi a ganeyago khidzo ni dzigestu dzaye. Kha wu na nga si kodza gu gira isoso wa gu mba bhula ni vambe. Makodzelo yago nya gu bhule gwadi ni vambe khu khovbe ni khovbe ma na vbunguga wa gu ba u bhula ni vambe khu gu thumisa interneti, email ni mensagem. Khu kharato, zama gu vbwetedzeya dzindziya gasi gu bhula ni vambe khu khovbe ni khovbe. — 2 Joh. 12.

13. Muphya a nga hevbuleya ginani? (1 Thimoti 5:8) (Wona fotu.)

¹³ Hevbuleya gu dzi sayisa wabune. Mukristo a vidzidwego a yede gu si kodza gu dzi sayisa ni gu sayisa ndranga yaye. (Leri 1 Thimoti 5:8.) Ga mambe malanga, muphya a nga hevbuleya thumo nyo khaguri khu gu phaswa khu papayi waye mwendro nongo nyo khaguri. Ganiolu, ga mambe malanga muphya a nga hevbuleya thumo nyo khaguri na gu hongola xikwatuno. Khu lisine, si na ni lisima gu hevbuleya silo si na gu phasago gu mana thumo. (Mith. 18:2, 3; 20:34; Efes. 4:28) Zama gu tidwa nga muthu a thumago khu sighingi ni gu tidwa nga oyu a vbedzisago esi a si phedego. Wa gu gira isoso, u na si kodza gu mana thumo u bwe u simama nawo. Makhalelo ni makodzelo hi bhudego khayo ma na ni lisima ga Makristo ma vidzidwego gasi gu gira gwadi mithumo va na manegago nayo mindru watshigu. Hongoleni hi wona mithumo nyo khaguri.

DZI DONGISEYE GASI GU GIRA MITHUMO MINDRU WATSHIGU

14. Muphya a nga dzi dongiseya kharini gasi gu beleya thumo nya tepo yatshavbo?

¹⁴ U nga beleya thumo nya tepo yatshavbo. Vandriyathu nya vangi va belede thumo nya tepo yatshavbo na va ngari vaphya. Gu thuma kha nga piyoneru si nga phasa muphya gu pwanana ni vathu nya vangi ni gu thumisa gwadi dzitsapawu. (Filp. 4:11-13) Ndziya nya yadi nya gu beleye thumo nya tepo yatshavbo khu gu pheya gu thuma kha nga piyoneru nyo phasedzeye. Vandriyathu nya vangi va dzegide tepo nyo khaguri na va gu thuma kha nga vapiyoneru nyo phasedzeye, nigu isoso si va phaside gu dzi dongiseya gasi gu thuma kha nga vapiyoneru nya tepo yatshavbo. Gu thuma kha nga piyoneru si nga gu ninga lithomo nya gu beleye thumo nya tepo yatshavbo, nya nga gu thuma konstrusawu mwendro gu thuma betheli.

15-16. Ginani gi nga phasago muphya gu ninganedwa khu gu khala muphasedzeyi nya libandla mwendro lidhota?

¹⁵ Gu khala muphasedzeyi nya libandla mwendro lidhota. Vatshavbo vandriyathu nya vama va yede gu manega ni misuwo nya gu gireye nya singi vandriyawe, khu gu khala madhota. Bhibhiliya yari khiyo vale va dzi garadzago gasi gu vboheya misuwo yeyi va gu gira “thumo nya wadi.” (1 Thim. 3:1) Na si khale lidhota, ndriyathu nya mwama a yede gu ninganedwa khu gu thuma kha nga muphasedzeyi nya libandla. Vaphasedzeyi nya libandla va gu phasa madhota gu khathaleya vandriyawe libandlani. Madhota ni vaphasedzeyi nya libandla va gu thumeya vandriyawe khu gu dzi nogisa ni gu tshumayela khu sighingi. Vaphya va nga ninganedwa khu gu thuma kha nga vaphasedzeyi nya libandla ambari na va romo gu hegisani nya tanga nyo dzi tshotshote. Nigu muphasedzeyi nya libandla a nga ninganedwa khu gu khala lidhota nari ni tanga nya 20 myaga.

¹⁶ U nga haguleya kharini makhalelo ma vbwetegago gasi u ninganedwa khu gu khala muphasedzeyi nya libandla mwendro lidhota? Bhibhiliya yi ngu hi ninga sasamedzo nya makhalelo ma vbwetegago. Dundruga gu khuwe makhalelo yaya ma gu seketedwa omu nya Bhibhiliya, lihaladzo u gu nalo khu Jehovha, ndranga yago ni libandla. (1 Thim. 3:1-13; Tit. 1:6-9; 1 Ped. 5:2, 3) Zama gu pwisisa satshavbo si pategago avba nya likhalelo ni likhalelo. Nigu gombeya ga Jehovha gasi a gu phasa gu haguleya makhalelo yaya.c

17. Muphya a nga dzi dongiseya kharini gasi gu khala mwama ni hungo nya ndranga? (Wona fotu.)

¹⁷ Gu khala mwama ni hungo nya ndranga. Jesu a di khuye, Makristo ma vidzidwego ma di hadzi gu hatha gu mba tshadha. (Mat. 19:12) Ganiolu, wa gu hatha gu tshadha si na lomba gu u khala mwama ni hungo nya ndranga. (1 Kor. 11:3) Jehovha o vbweta gu khuye mwama a haladza mwangadzi waye ni gu mu khathaleya khu nyamani, mapimoni ambari khu liphuvboni. (Efes. 5:28, 29) Yatshavbo makhalelo ni makodzelo hi hevbudego khayo kala olu, nya nga gu pimisa, gu ninga githawo vanyamayi ni gu tumbega si na gu phasa gu khala mwama nya wadi. Khu kharato, u na ba u dongide gu khala mwama ni hungo nya ndranga.

18. Muphya a nga dzi dongiseya kharini gasi gu khala papayi nya wadi?

¹⁸ Gu khala papayi. Hwane nya gu ba u tshadhide, adzina saye u nga khala papayi. Ginani u nga gi hevbulago ga Jehovha khu gu khala papayi nya wadi? U nga hevbula silo nya singi. (Efes. 6:4) Jehovha kha khala dzitshoni gu embeya gyanana gyaye Jesu gu khuye a ngu mu haladza ni gu mu tsakeya. (Mat. 3:17) Wa gu khala papayi, u nga divale gu embeya sanana sago gu khuwe u ngu si haladza. Nigu zundza sanana sago sa gu gira silo nya sadi. Vavelegi va pimedzeyago giyeyedzo gya Jehovha va ngu phasa sanana sawe gu khala Makristo ma vidzidwego. U nga dzi dongiseya olu gasi gu khala papayi nya wadi khu gu haladza va ndrangani gwago, vandriyago libandlani ni gu va embeya gu khuwe u ngu va haladza nigu va na ni lisima gwago. (Joh. 15:9) Esi khiso si na gu phasago mindru watshigu wa gu tshuka u khala mwama mwendro papayi. Na yi si vbohi tepo yoyo, tiyisega gu khuwe u na ni lisima ga Jehovha, ndrangani gwago ni libandlani.

GINANI U NA GIRAGO OLU?

19-20. Ginani gi na phasago vaphya gu khala Makristo ma vidzidwego? (Wona fotu nya kapa.)

¹⁹ Vaphya, gu vbwetega mu dzi garadza gasi gu khala Makristo ma vidzidwego. U yede gu hatha gu pimedzeya siyeyedzo nya sadi, gu haguleya makodzelo nyo pimise gwadi, gu tumbega, gu hevbuleya makodzelo ma na gu phasago womini gwago ni gu dzi dongiseya gasi gu gira mithumo mindru watshigu.

²⁰ Tepo u dundrugeyago khu satshavbo u yedego gu gira, adzina saye u nga garadzega. Ganiolu, u na si kodza. Dundruga gu khuwe Jehovha a dzi emisede gu gu phasa. (Isa. 41:10, 13) Khu lisine, vandriyago libandlani anavo va na gu phasa. Wa gu khala Mukristo a vidzidwego u na mana womi nyo tsakise. Vaphya, hi ngu mi haladza ngudzu! Jehovha a na kategise gu dzigaradza mu gu girago olu gasi gu khala Makristo ma vidzidwego. — Mav. 22:4.