LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI yaWatchtower
LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI
yaWatchtower
Chitonga (Zimbabwe)
  • BBAYIBBELE
  • MABBUKU
  • MISWAANGANO
  • w21 October map. 29-31
  • Kuzwa Mu1921 Kwayinda Minyaka Iili 100

Vidiyo njulikuyanda tiijaniki pe

Utulekelele, kulizyachitika vidiyo niyalikuyanda kujula

  • Kuzwa Mu1921 Kwayinda Minyaka Iili 100
  • Ngaziyakulinda Yaambilizya Bwaami BwaJehova (Yakwiiya)—2021
  • Tutwe tuniini
  • Makani Ayendelana
  • BAKAMBAWUSI BAKALI AACHIBINDI
  • KUKOMBA KWAMPULI ACHIIYO CHAMUNTU ALIKKE
  • BBUKU PYA
  • MULIMU WAKAYINKILILA KUNEMBO
  • 1922—Minyaka Iili 100 Yayinda
    Ngaziyakulinda Yaambilizya Bwaami BwaJehova (Yakwiiya)—2022
  • Kuzwa mu1923​—⁠Kwayinda Minyaka Iili 100
    Ngaziyakulinda Yaambilizya Bwaami BwaJehova (Yakwiiya)—2023
Ngaziyakulinda Yaambilizya Bwaami BwaJehova (Yakwiiya)—2021
w21 October map. 29-31

Kuzwa Mu1921 Kwayinda Minyaka Iili 100

NGAZIYAKULINDA yamuJanuary 1, 1921 yakali aamubuzyo wakuti, “Nguuli mulimu ngutulangilila kuchita munyaka uuno?” Nsandulo yamubuzyo ooyu yakali kuzwa mulugwalo lwa Isaya 61:1, 2, lwaamba kuti: “Jehova wakandinanika kuti ndaambile babombe myoyo makani mabotu . . . , kuti ndaambilizye mwaka wakukkomaninwa a Jehova alimwi abuzuba bwa Leza wesu bwakupa cisubulo”. Lugwalo oolu, lwakayeezya Basikwiiya baBbayibbele atala amulimu wakukambawuka ngubakali kuchita.

BAKAMBAWUSI BAKALI AACHIBINDI

Basikwiiya baBbayibbele bakeelede kuba aachibindi kuchitila kuti bakonzye kuchita mulimu wakukambawuka. Bakeelede kukambawuka “makani mabotu” kubabombe myoyo alubo akukambawukila basizibi ‘buzuba bwa Leza wesu bwakupa cisubulo.’

Mukwesu J. H. Hoskin wakali kukkala kuCanada wakatondeezya chibindi kwiinda mukukambawukila bantu nikuba kuti wakali kukazigwa. Mu1921, wakaswaanana aawumwi mukambawusi wachikombelo chaMethodist. Naakali kuyanda kumukambawukila, Mukwesu Hoskin wakasaanguna kwaamba kuti: “Atwaambuuzyanie kabotu mbukunga tuyanda kulanga-langa makani aamuBbayibbele. Kuti teetwamvwanana atala ayimwi nkani, tulakonzya kuleka muluumuno.” Pesi teembuzyakachitika pe. Mukwesu Hoskin wakaamba kuti: “Nitwakaambuula kwamamineti mache biyo, mukambawusi ooyu wakajala kkoma lyakwe anguzu zyakuti ndakayeeya kuti gilazi lyakali mpawo lyakali kukonzya kufwa.”

Mukambawusi ooyu wakoompolola kati: “Yinka kubantu batali maKristu ukabakambawukile.” Hoskin taakamusandula pe pesi naakali kuzwa aang’anda yakwe, wakalibuzya kuti, ‘Zintu nzyaachita mwaalumi ooyu nchitondeezyo chakuti teemuKristu pe.’

Mubuzuba bwakatobela, mukambawusi ooyo naakali kukambawuka kucheechi yakwe, wakaamba makani aakubeja atala aMukwesu Hoskin. Mukwesu Hoskin wakaamba kuti: “Mukambawusi ooyu wakali kubuzya bantu kuti makani ngindakali kukambawuka akali aakubeja akuti ndakeelede kujayigwa.” Eezi teezyakakachizya Mukwesu Hoskin kuti ayinkilile kunembo kukambawuka nkaambo wakaamba kuti: “Bamwi bakali kwaamba kuti, ‘Tulizi kuti uli muntu waLeza!’ alubo bamwi bakalipeda kundigwasya aazintu nzindakali kuyanda.”

KUKOMBA KWAMPULI ACHIIYO CHAMUNTU ALIKKE

Kuti bagwasye bantu kuti bamvwisisisye Bbayibbele, Basikwiiya baBbayibbele bakali kugwisya mibuzyo yamuBbayibbele ansandulo. Mibuzyo eeyi yakali kujanika mumagazini njitwabuti Amubuke! Mumagazini eeyi, mwakali mibuzyo yakabambilidwe bana alubo bazyali bakeelede kwaambuuzyania aabana babo atala amibuzyo eeyi. Alubo bakali kubagwasya kuti bajane nsandulo muBbayibbele. Imwi mibuzyo yakaliwo njakuti: “Mabbuku aangane aali muBbayibbele?” Mubuzyo ooyu wakali kugwasya bana kuti bayiye zyiingi atala aBbayibbele. Umwi mubuzyo wakali wakuti: “MaKristu bakasimpe boonse beelede kulangilila kupenzegwa na?” Mubuzyo ooyu wakali kugwasya bana kuti babe aachibindi chiindi nibakali kukambawuka.

Kwakali iimwi mibuzyo yamuBbayibbele ansandulo zyakabambilidwe bantu bakali aaluzibo atala aBbayibbele. Nsandulo zyamibuzyo eeyo zyakali kujanika muvoliyumu yakusaanguna yabbuku litegwa Studies in the Scriptures. Nikuba kuti bantu biingi bakayiya zintu zyiingi kuzwa kumibuzyo eeyo pesi kwakazoowambilizigwa kuti mibuzyo eeyo tayichinoogwisigwi pe. Nkamboonzi nikwakaba kuchincha ooku?

BBUKU PYA

Bbuku litegwa The Harp of God

Kakkaadi kakali kutondeezya mapeji ngakeelede kubala sikwiiya

Kakkaadi kakali aamibuzyo

Bakwesu bakali kuzulwida bakazoobona kuti Basikwiiya baBbayibbele bapya bakeelede kwiiya njiisyo iimwi yamuBbayibbele iiyandikana aachiindi chimwi. Nkinkaako, muNovember 1921 kwakazoogwisigwa bbuku pya litegwa The Harp of God. Bantu bakali aachiyandisyo bakalijana bbuku eeli alubo bakali kulembesya kuchikolo chakali kuyoobagwasya kuti bayiye bbuku eeli kabali aabalikke. Chikolo eechi chakagwasya bantu kuti bazibe makanze aaLeza aakuti bantu bazoopona kukabe kutamani. Chakali kuchitwa biyeni chikolo eechi?

Kuti muntu watambula bbuku, wakali kupegwa kakkaadi kakali kumutondeezya mapeji ngakeelede kubala mubbuku eelyo. Mumviki yakali kutobela, wakali kupegwa kamwi kakkaadi kakali aamibuzyo yakali atala azintu nzyaakali wabala. Kumamanino aakakkaadi, kwakali aamwi makani akali kumutondeezya mapeji ngakeelede kubala mumviki yakali kutobela.

Mviki amviki kwamyeezi iitatu, muntu wakali kwiiya Bbayibbele wakali kujana kakkaadi kuzwa kumbungano yakali aafwiifwi. Chiindi chiingi, tukkaadi ooto twakali kutumizigwa aabakwesu abachizi bakali bachembaala naakuti bakatali kukonzya kukambawuka aang’anda ang’anda. Muchikozyano, Anna K. Gardner uuzwa kuMillvale, Pennsylvania ku-U.S.A, wakaamba kuti: “Mukulana wangu Thayle taakali kukonzya pe kweenda kabotu. Nkinkaako, bbuku litegwa The Harp of God lyakamugwasya loko kuti akambawukile bantu biingi kwiinda mukubatumizya tukkaadi twakali aamibuzyo mviki amviki.” Sikwiiya naakali kumaninsya chikolo eechi, umwi wamumbungano wakali kumuswaya kuti amugwasye kwiiya zyiingi atala aBbayibbele.

Thayle Gardner kakkede aawheelchair

MULIMU WAKAYINKILILA KUNEMBO

Kumamanino aamunyaka wa1921, Mukwesu J. F. Rutherford wakalembela mbungano zyoonse lugwalo. Mulugwalo oolo, mwakali majwi aakuti: “Munyaka uuno, kuli bantu biingi bakakambawukilwa atala aBwaami kwiinda minyaka yoonse yayinda.” Wakayungizya kuti: “Kuchili mulimu mwiingi weelede kuchitwa. Nkinkaako, amusungwaazye bamwi kuti bagwasilizye mumulimu ooyu uuyandikana.” Zilaantanganana kuti Basikwiiya baBbayibbele bakaaswiilila malayilile aaya nkaambo mumunyaka wakatobela mu1922, bakatondeezya chibindi kwiinda mukukambawuka atala aBwaami kwiinda chiindi.

Wakatondeezya Chibindi Nkaambo Wakali Kumuyanda Mweenzinyina

Basikwiiya Bbayibbele bakatondeezyania luyando lwachiKristu kwiinda mukugwasyania. Lwaano luli munsi lulatugwasya kubona kuti bakatondeezya biyeni kuti mbeenzinyina ‘bakazyalilwa kugwasyania muziindi zyamapenzi.’​—Tus. 17:17.

Muli Bwabili, 31 May 1921, umwi mwaalumi uusiya wakali kukkala kudolopo litegwa Tulsa wakasungwa mpawo wabikkwa mujele akaambo kakuti wakalwana aawumwi mwanakazi mukuwa. Kuzwa waawo, kabunga kabaalumi makuwa bayinda ku1 000 bakalwana aakabunga kaniini kabantu basiya. Kulwana ooku kwakazoojatanisya abantu biingi basiya bakali kukkala kuGreenwood. kuGreenwood bantu bakabba zintu akutenta maanda aayinda ku1 400 kuswaanizya azintoolo. Lipoti yakazwa yakatondeezya kuti kwakafwa bantu bali 36 pesi kulakonzeka kuti kwakafwa bantu biingi basika ku300. Lupyopyongano oolo lwakazoozibinkana kuti Tulsa Race Massacre.

Mukwesu uusiya uutegwa Richard J. Hill wakali Sikwiiya Bbayibbele aachiindi eecho alubo wakali kukkala kuGreenwood. Wakaamba kuti: “Chiindi nikwakachitika lupyopyongano oolu, twakali kumiswaangano yambungano. Nitwakamaninsya miswaangano twakamvwa musindo wantobolo kudolopo lyaTulsa. Twakazooyinka kukoona kabachidubula.” Muli Bwatatu, kuseeni mu1 June zintu zyakali zyayindilila kubija. “Bamwi bakaamba kuti, kuti katuyanda kukwabililwa twakeelede kwiinka kung’anda mpati yamfulumende yakali kuchitilwa miswaangano.” Nkinkaako, Mukwesu Hill, mwanakazi wakwe abana babo bali 5 bakayinka. Kung’anda eeyo, bantu basiya basika ku3 000 bakali kwabililidwe amasoja bakali basika kuzoowumuzya lupyopyongano.

Aachiindi nchicheecho, umwi mukwesu wakali mukuwa uutegwa Arthur Claus wakatondeezya chibindi kwiinda mukusala kuchita chimwi chintu chakali kukonzya kumunjizya mumapenzi. Mukwesu Arthur wakati: “Chiindi nindakamvwa kuti bantu bakali kubba zintu akuumpa maanda kuGreenwood, ndakasala kuti ndiinke ndikabone kuti ulibiyeni Mukwesu Hill.”

Arthur Claus ulikugwasya bana bali 14 kuti bayiye zyiingi atala aBbayibbele kabelesya bbuku litegwa The Harp of God

Chiindi Mukwesu Arthur naakasika aang’anda yamukwesu Hill wakaswaanana aamukuwa wakajisi ntobolo. Mukuwa ooyo, wakali mweenzinyina waMukwesu Hill alubo wakali simayakilane wakwe. Naakabona Mukwesu Arthur wakayeeya kuti nguumwi wabantu bakabusya lupyopyongano. Mwaalumi ooyu wakabuzya Mukwesu Arthur kuti: “Uyanduulaanzi aang’anda yamuntu?”

Arthur wakati: “Kaansinga ndakamubuzya nsandulo iitali njiyo, walikukonzya kundidubula.” Alubo Arthur wakati: “Ndakamubuzya kuti ndakali mweenzinyina waMukwesu Hill akuti ndakali kukkala kandisika aang’anda aawa.” Mukwesu Arthur amwaalumi ooyu bakakwabilila zintu zyaMukwesu Hill kuti zitabbigwi.

Kakutanayinda chiindi Arthur wakazooziba kuti Mukwesu Hill ampuli yakwe bakali kuNg’anda yaMiswaangano. Arthur wakabuzigwa kuti bantu basiya teebakali kuzumizigwa pe kuti bazwe kuNg’anda eeyo kuti teebapegwa mvumo awumwi mupati wamasoja wakali kutegwa Barrett. Arthur wakaamba kuti: “Kwakali kuyumu kuti ndikaambuule aamupati wamasoja. Ndakazooyinka kuti ndikaambuulaawe mpawo ndakamubuzya kuti ndakali kuyanda kubweza Mukwesu Hill ampuli yakwe. Mupati wamasoja wakandibuzya kuti: ‘Uyoobagwasya na kuti bajane zintu zyoonse nzibayanda?’ Ndakamubuzya kuti, iiyi ndiyoobagwasya.”

Naakapegwa mvumo, Arthur wakayinka kuNg’anda yakali kuchitilwa Miswaangano. Naakasika wakatondeezya musoja wakali kulinda lugwalo. Musoja ooyo wakagamba mpawo wakati: “Mupati wamasoja nguwe wakupa mvumo eeyi? Ulizizi na kuti nduwe wakusaanguna kuza kuzoobweza bantu aano?” Kuzwa waawo, musoja ooyu wakagwasya Arthur kuti bayanduule nkuyakabede mpuli yaMukwesu Hill. Nibakajana bakababweza mpawo bakayinkaabo kung’anda yabo.

“Bakombi baLeza tabaliboni kabayandikana loko pe kwiinda bamwi”

Mukwesu Arthur wakaba aachoonzyo chakuti mpuli yaMukwesu Hill ilikwabililidwe. Chikozyano chakwe chakuba aachibindi akuba aaluyando lwachiKristu chakabasungwaazya loko bamwi. Arthur wakati: “Simayakilane waMukwesu Hill uulya wakandigwasya kulinda ng’anda yaHill wakazoosaanguna kubalemeka loko Bakamboni baJehova kwiinda chiindi. Alubo bantu biingi bakaba aachiyandisyo chakwiiya kasimpe nkaambo bakabona kuti bakombi baLeza tabasaluulani misyobo pe alubo tabaliboni kabayandikana loko pe kwiinda bamwi.”

    Mabbuku Ajanika MuChitonga (Zimbabwe) (2013-2025)
    Zwa
    Njila
    • Chitonga (Zimbabwe)
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njila
    Share