LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI yaWatchtower
LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI
yaWatchtower
Chitonga (Zimbabwe)
  • BBAYIBBELE
  • MABBUKU
  • MISWAANGANO
  • lv chaand. 7 map. 74-85
  • Ulabulemeka Na Buumi Mbuli Mbwachita Leza?

Vidiyo njulikuyanda tiijaniki pe

Utulekelele, kulizyachitika vidiyo niyalikuyanda kujula

  • Ulabulemeka Na Buumi Mbuli Mbwachita Leza?
  • ‘Amukkale Kamuli Muluyando LwaLeza’
  • Tutwe tuniini
  • Makani Ayendelana
  • BUUMI ABULOWA ZILASALALA
  • KUBELESEGWA KWABULOWA MUBUSILISI
  • MILAWU YAJEHOVA ITONDEEZYA KUTI NGUNDEENDE ULAALUYANDO
  • UTABAA LUSULO!
  • TANTAMUKA MBUNGANO ZILAAMULANDU WABULOWA
  • LEMEKA BUUMI KWIINDA MUKUKAMBAWUKA MULUMBE WABWAMI
  • Buumi Ububona Mbuuli Mbabubona Na Leza?
    Mbutukonzya Kukkala Katuli Muluyando lwaLeza
  • Lemeka Chipo Chabuumi
    IBbayibbele Nga Lilatuyiisyaanzi?
  • Maboneno Ngalaawo Leza Atala Aganzi
    Mbukonzya Kubotelwa Mubuumi Kukabe Kutamani!—Gwasigwa Akwiiya Bbayibbele
‘Amukkale Kamuli Muluyando LwaLeza’
lv chaand. 7 map. 74-85
MuKristu ulikulemba nzila zyabusilisi nzyaasala mufoomu lyabulowa

CHAANDANO 7

Ulabulemeka Na Buumi Mbuli Mbwachita Leza?

“Mulinduwe mokabede kasensa kabuumi.”—INTEMBAUZYO 36:9.

1, 2. Nchiichili chipo chiyandikana loko chakazwa kuli Leza alimwi nkamboonzi nochiyandikana?

MBULI zilenge zikonzya kutobelezya bube bwakwe, Ndeende wesu wakujulu wakatupa chipo chiyandikana loko chabuumi. (Matalikilo 1:27) Tulachilumba loko chipo eechi nkaambo chipa kuti tukonzye kuyeeyesesya atalaa malayilile aazwa muBbayibbele. Kwiinda mukwabelesya tulakonzya kusima kuzintu zyabukombi, tube bantu bayanda Jehova “abali amiyeeyo iyakaiisigwa kusala cibotu ecibi.”—BaHebrayo 5:14.

2 Kuyeeyesesya atalaa malayilile aazwa muBbayibbele kulayandikana mazubaano nkaambo nyika yiindilila kubija alimwi tachikwe mulawu ukonzya kubelesegwa muzintu zichitika mubuumi. Luzibo lwabusilisi lutondeezya kuti makani aaya ngamasimpe, kapati atalaa misamu yabusilisi anzila zyakusilikwa kakubelesegwa bulowa. Aaya makani alayandikana kuli baabo bayanda kuswiilila Jehova. Nikuba boobo, kuti twaamvwisisisya malayilile aazwa muBbayibbele, tuyoosala munzila ipa kuti tukkutisikane alimwi tuyookkala katuli muluyando lwaLeza. (Tusimpi 2:6-11) Atulange-lange amwi malayilile ngitukonzya kubelesya.

BUUMI ABULOWA ZILASALALA

3, 4. Ino ndiilili aawo kusalala kwabulowa nikwakatalika kwaambuulwa muMagwalo, alimwi ngaali malayilile aakonzya kutugwasya mumakani aaya?

3 Jehova wakayubununa kweendelana kuliwo aakati kakusalala kwabuumi abulowa, chiindi Kaini naakajaya Abelo. Leza wakaambila Kaini kuti: “Ma! Ijwi lyabulowa bwamwanike wako lilandikwiilila kuzwa muvu.” (Matalikilo 4:10) Mumeso aaJehova, bulowa bwaAbelo bwakali kwiiminina buumi bwakwe, bwakafwiinsigwa chalunya. Nkinkaako, bulowa bwaAbelo bwakali kukwiilila Leza kuti abweedezye.—BaHebrayo 12:24.

4 Musulaa Zambangulwe lyachiindi chaNowa, Leza wakazumizya bantu kuti balye nyama kutali bulowa pe. Leza wakati: “Tamweelede kulya nyama antoomwe abuumi bwayo, nkokuti bulowa bwayo. Ncobeni bulowa bwanu, bulowa bwabuumi bwanu, njobuyandaula.” (Matalikilo 9:4, 5) Ambulisunu, mulawu ooyu tuchiwutobela nkaambo tuli bazukulu baNowa. Mulawu ooyu utondeezya kuti majwi aaJehova ngakaambila Kaini ngachoonzyo aakuti, buumi bwazilenge zyoonse bwiimininwaa bulowa. Mulawu ooyu utondeezya kuti Jehova, Kasensa kabuumi, uyoobeteka bantu boonse batalemeki buumi abulowa.—Intembauzyo 36:9.

5, 6. Mulawu waMusa wakatondeezya biyeni kuti bulowa bulasalala akuti bulayandikana? (Langa kabbokesi “Lemeka Buumi Bwabanyama.”)

5 Twaambo ootu tubili twamasimpe, twakatondeezegwa muMulawu waMusa. Lugwalo lwa Levitiko 17:10, 11 lwaamba kuti: “Kufumbwa muntu . . . uulya bulowa, njoomulwisya oyo muntu uulya bulowa, njoomutanda muciinga cakwe. Nkaambo mubulowa mobubede buumi bwanyama, alimwi mbombubo mbondimupede acipaililo kuti bumanye milandu yanu, nkaambo bulowa mbobumanya milandu nkaambo kabuumi.”a—Langa kabbokesi katii, “Manguzu Aabulowa Aakumaninsya Mulandu.”

MANGUZU AABULOWA AAKUMANINSYA MULANDU

Mujwi lyaLeza, bulowa buleelene abuumi. Muchii­ndi chamaIsrayeli, mubusena bwakuti muntu abetekwe akaambo kakutyola milawu yaJehova, sikubisya wakeelede kutuula chipayizyo chamunyama kuchipayililo chaLeza. (Levitiko 4:​27-​31) Chituuzyo eechi, chakalikukonzya kuvumba zibi zyakwe pesi kwachiindi chifwiifwi.

Mbuli mbulibelesedwe muBbayibbele bbala lyakuti “kumanya” lipa muzeezo “wakuvumba” mbuli chivunikisyo mbochivunika mpucheelela. Nikuba boobo, taakwe munyama wakali kukonzya “kuvumba” naa kumana zibi zyabantu munzila iimaninide. Zituuzyo zyabanyama zyakali kuchitwa zyakali kwiiminina chituuzyo chimaninide chakali kuyoopegwa.​—BaHebrayo 10:​1, 4.

Chituuzyo eechi chakapegwa “nkaambo Jesu Kristo wakatuula mubili wakwe lweendo lomwe luzutu.” (BaHebrayo 10:​10) Buumi bwaJesu bumaninide bwiimininwa “abulowa buyandisi mbuli bwamwana mbelele uutajisi akampenda nanka kabala,” bwakaleelene abuumi bwakasowegwaa Adamu. (1 Petro 1:​19) Nkinkaako, munzila eeyi iibotezya ayaluyando, bululami bwakatondeezegwa alimwi twakajana “lununuko lutamani.”​—BaHebrayo ­9:​11, 12; Johane 3:​16; Ciyubunuzyo 7:​14.

6 Ikuti bulowa bwamunyama wajeegwa teebwabelesegwa kukutuula kuchipayililo, bwakeelede kutilwaansi. Nkinkaako, munzila yakukozyanisya, buumi bunooli bwabweedezegwa kuli Munaabo. (Deuteronomo 12:16; Ezekiele 18:4) Nikuba boobo, maIsrayeli taakeelede kwiindilila mukweezya kugwisya bulowa munyama njibakali kuyanda kulya. Ikuti munyama wajayigwa akugwisigwa bulowa munzila yeelede, muIsrayeli wakali kukonzya kulya nyama yawo kaangunukide mbukunga unooli watondeezya kulemeka Sikupa Buumi.

7. Davida wakatondeezya biyeni kuti ulakulemeka kusalala kwabulowa?

7 Davida, “mwaalumi wakumoyo [waLeza]” waakamvwisisisya malayilile akali kusololela munkani yabulowa. (Incito 13:22) Chimwi chiindi naakalanyota, baalumi batatu mbaakali kwendaabo bakanjila changuzu muli umwi muunzi wabasinkondonyina alimwi bakakumutekela maanzi kuzwa kuchikala. Davida wakachita biyeni? Wakabuzya kuti, “Sa ndakonzya kunywa bulowa bwabantu aba ibakeenda cakutayoowa kufwa?” Davida wakabona maanzi aaya mbuli bulowa bwabaalumi aabo. Nkinkaako, nikuba kuti wakalaanyota, “wakaatila ansi buyo kuli Jehova.”—2 Samuele 23:15-17.

8, 9. Maboneno aaLeza atalaa buumi abulowa akachincha na chiindi nikwakatalika mbungano yachiKristu? Pandulula.

8 Nikwakiinda myaaka iili 2 400 Nowa kaali wapegwa mulawu, alimwi kakuli kwiinda myaaka iili 1 500 kakuli kwapangwa chizuminano chaMulawu, Jehova wakasololela kabunga keendelezya kamaKristu aakusaanguna kulemba kuti: “Kwakabotela Muuya Uusalala, aswebo, kuti tutamubikili mukuli mulemu uuinda ezi izyeelede, zyakuti mulikasye kulya izipailwa mizimo akubulowa, akulizisinwa, akumamambi.”—Incito 15:28, 29.

9 Chilaantanganana kuti kabunga keendelezya kachiindi, kakamvwisisisya kuti bulowa bulasalala akuti kutabubelesya kabotu kuli mbuli kukomba mituni naa kuchita bumambi. Mazubaano, maKristu aachoonzyo alawuzumina mulawu ooyu. Akaambo kakuti abelesya malayilile aazwa muBbayibbele chiindi naasala kujatikizya kubelesegwa kwabulowa, alamubotezya kaka Jehova.

KUBELESEGWA KWABULOWA MUBUSILISI

MuKristu ulikupandulwida musilisi nzyaasala munkani yakubikkwa bulowa

Kujana ndamupandulwida biyeni musilisi kujatikizya mbondisala kumakani akubikkwa tupaanzi twabulowa?

10, 11. (a) Bakamboni baJehova bakubona biyeni kubikkwa bulowa naa chimwi chazipaanzi zyone zyabulowa? (b) Nziizili zyiimo aawo maKristu mpakonzya kubaa maboneno aasiyene?

10 Bakamboni baJehova balamvwisisisya kuti “ikulikasya . . . kubulolwa” kwaamba kutazumina kubikkwa bulowa, kugwisya bulowa kuti bukabelesegwe abamwi bantu naa kubamba bulowa bwabo kuti bukabelesegwe muchiindi chiza. Akaambo kakulemeka milawu yaLeza, tabazumini pe kubikkwa zipaanzi zyabulowa zili mbuli maseelo aasalala (red cells), maseelo aatuba (white cells), plasma ama platelets.

11 Mazubaano, zipaanzi eezi zyabulowa zilaanzanisigwa mukuba tupaanzi tuniini tukonzya kubelesegwa munzila zisiyene-siyene. Ino muKristu weelede kuzumina na kubikkwa tupaanzi ootu? Uyootubona mbuli “bulowa” na? Muntu umwi awumwi weelede kulisalila kumakani aaya. Alubo, malayilile aaya alabeleka muli zimwi nzila zyabusilisi kakubelesegwa bulowa bwamuntu uusilikwa, kutali kubelesya bulowa bwakwe bubambidwe kale. Nzila eezi ziswaanizya hemodialysis, hemodilution, a cell salvage.—Langa Makani Aakuyungizya “Tupaanzi Twabulowa Anzila Zyakwaandulwa.”

12. Tweelede kwabona biyeni makani aamanjezeezya?

12 Ino Jehova takwe ndaba na akusala kwamuntu umwi awumwi? Ulaandaba, nkaambo ulazibikkila maanu nzituyeeya anzituyandisya mumoyo. (Bala Tusimpi 17:3; 24:12.) Nkinkaako, musulaa kukomba katuyanduula busolozi bwanzila yabusilisi njituyanda, tweelede kuswiilila nzitubuzigwaa manjezeezya eesu aayiisidwe aaBbayibbele. (BaRoma 14:2, 22, 23) Nikuba boobo, bamwi tabeelede kutusinikizya kuchita nzibazumizigwaa manjezeezya aabo alimwi tatweelede kubabuzya kuti, “Niinzi nzuwali kuyoochita nikuli nduwe uuli muchiimo changu?” Muzyiimo zili boobu, muKristu weelede “kunyampula mukuli wakwe.”b—BaGalatiya 6:5; BaRoma 14:12; Langa kabbokesi katii, “Ndibona Bulowa Mbuli Chintu Chisalala Na?”

NDIBONA BULOWA MBULI CHINTU CHISALALA NA?

Njiisyo: ‘Amulikasye . . . kubulowa.’​—Incito 15:20.

Imwi mibuzyo njuweelede kulibuzya

  • Kujana ndakupandulula biyeni kusiyana kuliko aakati kazipaanzi zyone zyabulowa atupaanzi tuniini twabulowa?e

  • Nkamboonzi nondeelede kulisalila kuzumina ­naa kukaka kubikkwa tupaanzi tuniini twabulowa ­naa kubelesya zimwi nzila zyabusilisi kakubelesegwa bulowa bwangu?​—BaRoma 12:2; ­BaGalatiya 6:5.

  • Kujana ndamupandulwida biyeni musilisi wangu kaambo kandipa kuzumina naa kukaka kubikkwa tupaanzi tuniini twabulowa?​—Tusimpi 13:16.

MILAWU YAJEHOVA ITONDEEZYA KUTI NGUNDEENDE ULAALUYANDO

13. Milawu amalayilile aaJehova zitondeezya kuti muntu ulibiyeni? Kozyanisya.

13 Milawu azyeelelo zijanika muBbayibbele zitondeezya kuti Jehova nguSikupa Milawu alimwi nguNdeende ulaaluyando alubo ulaandaba abuumi bwabana bakwe. (Intembauzyo 19:7-11) Nikuba kuti mulawu ‘wakulikasya . . . kubulowa’ teewakapegwa mbuli busolozi bwabusilisi pesi ulakonzya kutugwasya munkani yakubikkwa bulowa. (Incito 15:20) Aboobo, mazubaano basilisi biingi babona kusilika kabatabelesyi bulowa mbuli “nziila iyinda zyoonse.” KumaKristu aachoonzyo, nzila eezi zyabusilisi zitondeezya busongo bwaJehova buteeli aluyando lwakwe.—Bala Isaya 55:9; Johane 14:21, 23.

14, 15. (a) Njiili milawu yakali kutondeezya kuti Leza ulabayanda bantu bakwe? (b) Kujana waabelesya biyeni malayilile aakulikwabilila mumapenzi?

14 Kubaandaba abuumi bwabantu bakwe kwakatondeezegwa mumilawu njakapa maIsrayeli aachiindi. Muchikozyano, wakalayilila kuti maanda aamaIsrayeli abikkwe chitabililo aakaluli kuti balikwabilile kumapenzi aakonzya kuchitika, nkaambo aatululi ootu kwakali kuchitilwa milimu myiingi. (Deuteronomo 22:8; 1 Samuele 9:25, 26; Nehemiya 8:16; Incito 10:9) Alubo, Leza wakabalayilila kuti balanganye basune bayasa. (Kulonga 21:28, 29) Kutatobelezya zyeelelo eezi kwakali kutondeezya kutalemeka buumi bwabamwi alimwi zyakali kukonzya kupa kuti muntu abaa mulandu wabulowa.

15 Kujana waabelesya biyeni malayilile aabeleka mumilawu eeyi? Yeeya atalaa moota yako, nzila njoyiyenzyaayo, banyama mbuvubide, muunzi wako, nkobelekela azintu nzusala muli zyakulikondelezya. Muli zimwi nyika, bantu biingi balafwa akaambo kamapenzi, ikapati bachikomena nkaambo bachita zintu kabatabikkili maanu. Nikuba boobo, bachikomena bayanda kukkala kabali muluyando lwaLeza babona buumi mbuli chintu chiyandikana alimwi tabayandi kulikondelezyaa zintu zipa kuti banjile mumapenzi. Tabayeeyi kuti tabakonzyi kunjila mumapenzi nkaambo bachikula. Kunze lyaboobo, balabotelwa mubuumi akaambo kakuti batantamuka zintu zibi.—Mukambausi 11:9, 10.

16. Ngaali malayilile aabeleka kujatikizya kugwisya da? (Langa makani aali munsi.)

16 Nikuba buumi bwamwana uutanazyalwa bulayandikana mumeso aaLeza. Kuchiindi chamaIsrayeli, ikuti umwi muntu wachisa mwanakazi ulaada chakuti mwanakazi ooyo wafwa naa mwanaakwe, Leza wakali kubona muntu ooyo mbuli mujayi, alimwi wakeelede kubbadala “buumi kubuumi.”c (Bala Kulonga 21:22, 23.) Lino yeeya kuti Jehova ulimvwa biyeni naabona bantu bagwisya mada munyaka amunyaka, akaambo kakuyanda kulikondelezya naa kutalijata kabotu.

17. Kujana wamuumbulizya biyeni muntu wakagwisya da katanayiiya atalaa zyeelelo zyaJehova?

17 Kujana twatyeni atalaa mwanakazi wakagwisizye da katanaziba kasimpe kazwa muBbayibbele? Kujana Leza waleka na kumutondeezya luzyalo? Peepe! Nkaambo Jehova ulamulekelela muntu weempwa kazizwaansi aamoyo kwiinda mubulowa bwaJesu. (Intembauzyo 103:8-14; BaEfeso 1:7) Jesu lwakwe wakati: “Nsizide kwiita baluleme, pele bacita zibi, kuti basanduke.”—Luka 5:32.

UTABAA LUSULO!

18. Bbayibbele lyaamba kuti niinzi chipa kuti bantu batile bulowa?

18 Jehova uyanda kuti tutachisi bamwi akuti tugwisye lusulo mumyoyo yesu, lukonzya kupa kuti tutile bulowa. Mwaapostolo Johane wakalemba kuti: “Kufumbwa muntu uusula mweenzinyina mujayi.” (1 Johane 3:15) Muntu uuli boobo, tamusulayiki luzutu mweenzinyina pesi uyanda kuti afwe biya. Lusulo lwakwe lukakonzya kumupa kuti abejelezye mweenzinyina, zyakuti kuti zyaba zyachoonzyo eezyo nzyaliikwaamba, ooyo muntu uliikubejelezegwa ulakonzya kubetekwaa Leza. (Levitiko 19:16; Deuteronomo 19:18-21; Matayo 5:22) Eelyo kaka, chilayandika kuti tugwisye zintu zibi mumyoyo yesu kuti zitakkalilili!—Jakobo 1:14, 15; 4:1-3.

19. Muntu uuzulwidwaa malayilile aazwa muBbayibbele waabona biyeni magwalo aali mbuli Intembauzyo 11:5 a BaFilipi 4:8, 9?

19 Aabo balemeka buumi mbuli mbwabulemeka Jehova abayanda kukkala kabali muluyando lwakwe tabalwani pe. Lugwalo lwa Intembauzyo 11:5 lwaamba kuti: “Moyo wakwe ulisulide basikufumpa.” Makani aaya taawambi buyo atalaa bube bwaLeza luzutu pesi malayilile akonzya kutusololela mubuumi. Apa kuti aabo bayanda Leza batantamuke kufumbwa zyakulikondelezya zijatikizya kulwana. Majwi aakuti “luumuno lwa Leza,” apa kuti babelesi bakwe babaa miyeeyo yakubaa luyando, yakuchita zintu zili kabotu ayakuchita zintu zilumbayizika alimwi zipa kuti kube luumuno.—Bala BaFilipi 4:8, 9.

TANTAMUKA MBUNGANO ZILAAMULANDU WABULOWA

20-22. MaKristu ayibona biyeni nyika, alimwi nkamboonzi?

20 Mumeso aaLeza, nyika yoonse yaSaatani ilaamulandu wabulowa. Zyatwaambo twachisi, eezyo zikozyanisigwaa munyama ulaalunya muBbayibbele, zyajaya bantu biingi kuswaanizya ababelesi baJehova. (Daniele 8:3, 4, 20-22; Ciyubunuzyo 13:1, 2, 7, 8) Bamabbizinesi abazyasayensi baliikubelekelaamwi abeendelezi bali mbuli munyama ulaamanguzu mukupanga zilwanyo zijaya chalunya, kabaliikujana mali nyiingi kuzwa mulinzizyo. Chilaantangana kuti “nyika yoonse ikede muzibi”!—1 Johane 5:19.

21 Akaambo kakuti batobeli baJesu ‘tabali bayeeyi nyika,’ nkinkaako tabatoli lubazu mutwaambo twachisi naa munkondo alimwi batantamuka mukuba amulandu wabulowa kubantu boonse.d (Johane 15:19; 17:16) Batobelezya Kristu kwiinda mukutatondeezya lunya kuli baabo babapenzya. Kunze lyaboobo, batondeezya luyando kuli basinkondonyina alimwi balabakombela.—Matayo 5:44; BaRoma 12:17-21.

22 Kwiinda zyoonse, maKristu aachoonzyo taliswaanizyi pe ‘aBabuloni Mupati,’ bukombi bwakubeja alimwi bulaamulandu mupati wakutila bulowa munyika yoonse. Bbayibbele lyaamba kuti “Muli nguwe mwakajanwa bulowa bwabasinsimi abwabasalali abulowa bwabantu boonse ibakajaigwa ansi.” Nkinkaako tuchenjezegwa kuti: “Kamuzwa mulinguwe nobantu bangu.”—Ciyubunuzyo 17:6; 18:2, 4, 24.

23. Kuzwa muBabuloni Mupati kwaambaanzi?

23 Kuzwa muBabuloni Mupati takwaambi kugwisya zina lyako muchikombelo chakubeja luzutu. Kuswaanizya kusula michito mibi iisumpula bukombi bwakubeja, iili mbuli kutalijata kabotu, kutola lubazu mutwaambo twachisi akuyandisya buvubi. (Bala Intembauzyo 97:10; Ciyubunuzyo 18:7, 9, 11-17) Masimpe, michito eeyi isololela kukutila bulowa!

24, 25. (a) Niinzi chipa kuti Leza amufwide luzyalo muntu ulaamulandu wabulowa weempwa? (b) Eezi zituyeezya atalaa mabambe aali aachiindi?

24 Katutanaba bakombi bachoonzyo, toonse twakali kujatikizigwa mukusumpula bweende bwaSaatani alimwi twakalaa mulandu wakutila bulowa. Nikuba boobo, akaambo kakuti twakachincha buumi bwesu akubaa lusyomo kuchinunuzyo chaKristu, mpawo twakaaba buumi bwesu kuli Leza, eezi zyakapa kuti Leza atufwide luzyalo alimwi atukwabilile kuzintu zikonzya kunyongania buzolwani bwesu anguwe. (Incito 3:19) Lukwabililo oolu lutuyeezya atalaa madolopo aakuyubila aachiindi.—Myeelwe 35:11-15; Deuteronomo 21:1-9.

25 Mabambe aaya akali kubeleka biyeni? Ikuti muIsrayeli wajaya muntu katakanzide, wakeelede kuchijila kumadolopo aakuyubila. Ikuti babetesi balanga-langa mulandu wakwe, sikujaya wakeelede kukkala kudolopo lyakuyubila kusikila mupayizi mupati naafwa. Aboobo, unooli waangunuka kukkala kufumbwa nkwayanda. Eelyo kaka, eechi nchikozyano chilikabotu chaluzyalo lwaLeza achakutondeezya mbobuyandikana buumi bwabantu! Mazubaano, madolopo aamayubilo aachiindi ayimininwaa chipo nchitwakapegwaa Leza, chachinunuzyo chaKristu chitukwabilila kuzwa kulufu akukutyola mulawu waLeza uujatikizya mbobuyandika buumi abulowa. Ulachilemeka na chipo eechi? Kujana watondeezya biyeni kuti ulachilemeka? Imwi nzila njakutamba bantu kuti batambule lukwabililo luzwa kuli Leza, mbwanga “mapenzi mapati” abaafwiifwi.—Matayo 24:21; 2 BaKorinto 6:1, 2.

LEMEKA BUUMI KWIINDA MUKUKAMBAWUKA MULUMBE WABWAMI

26-28. Muliili nzila bukkale bwesu nchobukozyenie abwamusinsimi Ezekiele, alimwi kujana twakkala biyeni katuli muluyando lwaLeza?

26 Mazubaano, bukkale bwabantu baLeza bukozyania aabukkale bwamusinsimi wansiku Ezekiele, wakalayililwaa Jehova kuti abeleke kali mulindizi mumuunzi wamaIsrayeli. Leza wakaamba kuti: “Uyooswiilila majwi aakumulomo wangu, lino uleelede kubacenjezya muzina lyangu.” Nikuli Ezekiele wakaawubaansya majwi aaya, wakali kuyobaa mulandu wabulowa kulibaabo bakali kuzoofwa chiindi muunzi waJerusalemu niwakali kuyoonyonyoonwa. (Ezekiele 33:7-9) Pesi, Ezekiele wakaswiilila alimwi takabaa mulandu wabulowa.

27 Tulikupona mumazuba aakumamanino aanyika yaSaatani. Nkinkaako, Bakamboni baJehova bakubona mbuli mulawu alimwi mbuli chilongezyo kwaambilizya atalaa ‘buzuba bwaLeza bwakuliya inkoto’ akukambawuka atalaa mulumbe waBwaami. (Isaya 61:2; Matayo 24:14) Ulikubeleka chabusungu na mumulimu ooyu uyandikana loko? Mwaapostolo Paulo wakachita mulimu wakukambawuka chabusungu. Nkinkaako, wakaamba kuti: “Ndasalala kubulowa bwabantu boonse, nkaambo nsikasiside cintu pe, ndakamwaambila luyando loonse lwa-Leza.” (Incito 20:26, 27) Eechi nchikozyano chibotu loko nchitweelede kutobelezya!

28 Masimpe, kuti tukkale katuli muluyando lwaLeza tweelede kuchita zyiinda kubona buumi abulowa mbuli mbwazibona Jehova. Kuyungizya waawo, tweelede kukkala katusalala kumeso aakwe mbuli mbotutakabone muchaandano chitobela.

a Kujatikizya majwi aaLeza aakuti, “mubulowa mobubede buumi bwanyama,” kabbuku kategwa Scientific American kakati: “Katutakozyanisyi pe, makani aaya ngamasimpe nkaambo maseelo oonse aabulowa alayandikana kuti kube buumi.”

b Langa Awake! yamu August 2006, peeji 3-12, yakapupululwa aaBakamboni baJehova.

c Basikupandulula malembe amuBbayibbele baamba kuti majwi aachiHebrayo aali mulugwalo lwaKulonga 21:23, atondeezya kuti, “teechakali kukonzeka pe kuti kuchisigwe mwanakazi alikke.” Alubo ziba kuti Bbayibbele talyaambi kuti Jehova wakali kulanga minyaka yamwana uuchili mwida chiindi nabeteka.

d Langa Chaandano 5 chili mubbuku eeli chitii “Mbotukonzya Kulyandaanyaa Nyika.”

e Kuti ujane makani miingi langa Makani Aakuyungizya “Tupaanzi Twabulowa Anzila Zyakwaandulwa.”

LEMEKA BUUMI BWABANYAMA

Nikuba kuti Jehova ulatuzumizya kuti tujaye banyama kuti tujane nyama yakulya azyakuzwaata ­naa kuti tulikwabilile kumapenzi, tatweelede kuchita chijaye-jaye pe. (Matalikilo 3:21; 9:3) Tatuyandi kuba mbuli muvwimi ulaalunya, Nimrodi wakali kujaya banyama kayanda kulikondelezya. (Matalikilo 10:9) Kunze lyaboobo, tweelede kutobelezya Jehova ulaandaba abanyama boonse nikuba tuyuni tuniini loko.​—Jona 4:11; Matayo 10:29.

Kubaandaba kwaLeza kwakatondeezegwa mumulawu waMusa. (Kulonga 23:​4, 5, 12; Deuteronomo 22:​10; 25:4) Kweendelana amulawu ooyu lugwalo lwa Tusimpi 12:​10 lwaamba kuti: “Muntu uululeme ulalela kabotu banyama bakwe, pele basizibi, luzyalo lwabo mbukali.” Lino-lino basizibi anzila zyabo bayoonyonyoonwa.

    Mabbuku Ajanika MuChitonga (Zimbabwe) (2013-2025)
    Zwa
    Njila
    • Chitonga (Zimbabwe)
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njila
    Share