CHIIYO 46
Nimuchizwa Aakuchada Amubikke Jehova Mubusena Bwakusaanguna
“Jehova ninguzu zyangu . . . Moyo wangu ulamusyoma.”—INT. 28:7.
LWIIMBO 131 “Aabo Leza Mbaaswaanganya”
ZITAYIIGWEa
1-2. (a) Nkamboonzi maKristu bakachada lino-lino nibeelede kusyoma Jehova? (Intembauzyo 37:3, 4) (b) Tulalanga-langaanzi muchiiyo eechi?
ULIKUYANDA kuchada na lino-lino naakuti wakazwa aakuchada? Kuti kakuli boobo, zilaantanganana kuti ulangilila kubotelwa mubuumi apwapwaapwa lyako naakuti amulumaako. Nikuba boobo, mulukwatano muli buyumu-yumu. Alubo bantu bakachada lino-lino kuli zintu ziyandikana nzibeelede kusala mubuumi bwabo. Nzimuchita kuti mwaswaanana aabuyumu-yumu lino akusala nkumuchita nzizyo ziyoopa kuti mubotelwe mubuumi bwanu naakuti mutabotelwi. Kuti mwasyoma Jehova, muyoosala munzila iilikabotu, muyooba aalukwatano lusimide alubo muyoobotelwa mubuumi. Kuti teemwabelesya malayilile aazwa kuli Leza, mulakonzya kuyooswaanana aamapenzi ayoopa kuti mutabi aalukwatano lusimide alubo eezi ziyoopa kuti mutabotelwi.—Bala Intembauzyo 37:3, 4.
2 Nikuba kuti chiiyo eechi chibambilidwe bantu bakachada lino-lino pesi chilatugwasya kubona buyumu-yumu mbubakonzya kuswaana bantu boonse bali mulukwatano. Alubo chilatugwasya kubona nzitukonzya kwiiya kuzwa kuzikozyano zyabamwi baalumi abanakazi bakali kusyomeka balembedwe muBbayibbele. Zikozyano zyabo zilatugwasya kubona zyiiyo nzitukonzya kubelesya mubuumi bwesu kuswaanizya amulukwatano. Alubo tulabona nzitukonzya kwiiya kuzwa kuzikozyano zyabamwi maKristu bali mulukwatano mazubaano.
BUYUMU-YUMU MBUBAKONZYA KUSWAANA MAKRISTU BAKACHADA LINO-LINO
Niinzi zikonzya kukachizya bantu bachizwa aakuchada kuti bachite zyiingi mumulimu waJehova? (Langa fuka 3-4)
3-4. Mbuubuli buyumu-yumu mbubakonzya kuswaana maKristu bachizwa aakuchada?
3 Bamwi bantu balakonzya kusungwaazya bantu bachizwa aakuchada kuti bapone buumi bwajulu-julu. Muchikozyano, bazyali abamwi babbululu balakonzya kubasungilizya kuti bafwambaane kuba aabana. Beenzinyina abamumpuli balakonzya kubasungwaazya kuti bawule ng’anda akuti bayizuzye aazintu zibotu.
4 Kuti teebachenjela, balakonzya kusala munzila iikonzya kubanjizya muzikwelete zyiingi. Zikwelete eezyo zilakonzya kupa kuti boonse babeleke kwama-awa miingi kuchitila kuti bakonzye kuzibbadala. Kuchita oobo, kulakonzya kupa kuti babule chiindi chakwiiya Bbayibbele kabali aabalikke, kuchita kukomba kwampuli akuya mumulimu wakukambawuka. Balakonzya kulova kumiswaangano kabali kubeleka ovatayimu kumulimu kuchitila kuti bajane mali nyingi. Alubo balakonzya kuchita oobo kabayanda kuti batamaninwi mulimu. Kumamanino, ngabazookachilwa kuchita zyiingi mumulimu waJehova.
5. Wayiyaanzi kuzwa kuchikozyano chaKlaus aMarisa?
5 Kuli zikozyano zyabantu biingi zitondeezya kuti kuba aazintu zyiingi zyakumubili teenkuko pe kupa kuti tubotelwe mubuumi. Muchikozyano, Mukwesu Klaus amwanakazi wakwe Marisa bakazibona kuti eezi nzyachoonzyo.b Nibakachada, boonse bakali kubeleka kuchitila kuti bajane mali nyingi akuti babe aazintu zyiingi. Pesi teebakali kubotelwa pe. Klaus wakati: “Twakali aazintu zyiingi zyakumubili pesi taakwe mputwakali kuyeeya atala akuchita zyiingi mumulimu waJehova. Kwaamba choonzyo, buumi bwakali buyumu alubo teetwakali kubotelwa pe.” Amwi anduwe wakazibona kuti kuyandisya zintu zyakumubili kwakapa kuti utabotelwi pe. Kuti kakuli boobo, utamani manguzu pe. Kulanga-langa zikozyano zyabamwi zilikabotu kulakonzya kukugwasya kuti usale munzila iilikabotu. Chakusaanguna, atubone kuti baalumi bayiyaanzi kuzwa kuchikozyano chaMwaami Jehosafati.
SYOMA JEHOVA MBULI MWAAMI JEHOSAFATI
6. Kweendelana alugwalo lwa Tusimpi 3:5, 6, Mwaami Jehosafati wakachitaanzi chiindi nakaswaanana aalimwi penzi pati?
6 Nibaalumi, chimwi chiindi nga mwakataazikana na akaambo kamilimu njimulaayo? Kuti kakuli boobo, chikozyano chaMwaami Jehosafati chilakonzya kumugwasya. Mbukunga Jehosafati wakali mwaami, wakeelede kubona kuti chisi choonse chilikwabililidwe. Wakawuchita biyeni mulimu mupati uuli boobu? Jehosafati wakachita zyoonse nzyakonzya kuti akwabilile bantu mbaakali kuzulwida. Wakakwabilila myuunzi yaJuda alubo wakali aamasoja aayinda ku1 160 000. (2 Mak. 17:12-19) Mukuya kwachiindi, Jehosafati wakaswaanana aapenzi pati. Masoja miingi aakuAmoni, kuMowabbu abantu bakumalundu aakuSeiri bakasika kuzoolwana Jehosafati, mpuli yakwe abantu mbaakali kweendelezya. (2 Mak. 20:1, 2) Jehosafati wakachitaanzi? Wakakumbila Jehova kuti amugwasye akuti amupe manguzu. Nzyaakachita zileendelana amalayilile aajanika muli Tusimpi 3:5, 6. (Bala.) Nkombyo yaJehosafati iijanika muli 2 Makani 20:5-12, itondeezya mbaakali kusyoma muli Jehova. Jehova wakayisandula biyeni nkombyo yaJehosafati?
7. Jehova wakayisandula biyeni nkombyo yaJehosafati?
7 Jehova wakaambuula aaJehosafati kabelesya muLevi wakali kutegwa Jahazieli. Jehova wakati: “Amwiime mumasena aanu, mwiime nji, akubona lufwutuko lwa Jehova ndwatiimucitile.” (2 Mak. 20:13-17) Zilaantanganana kuti taakwe wakali kuyeeyela pe kuti kwakali kuyoobelesegwa nzila eeyi kuti balwane basinkondonyina. Pesi malayilile aayo akali kuzwa kuli Jehova kutali kuli Jahazieli. Jehosafati wakachita mbuli mbaakabuzigwa akaambo kakuti wakali kusyoma muli Leza wakwe amoyo woonse. Chiindi Jehosafati amaJuda nibakayinka kuyooswaanana aabasinkondonyina, wakabikka bayimbi bakatalikwe zilwanisyo kunembo aamasoja. Jehova taakamulekelezya pe Jehosafati alubo wakabazunda basinkondonyina.—2 Mak. 20:18-23.
Bantu bachizwa aakuchada balakonzya kutondeezya kuti kubelekela Jehova bakubikka mubusena bwakusaanguna kwiinda mukukomba akwiiya Jwi lyakwe (Langa fuka 8, 10)
8. Baalumi bayiyaanzi kuzwa kuchikozyano chaJehosafati?
8 Nibaalumi, mulakonzya kujana zyiiyo kuzwa kuchikozyano chaJehosafati. Muli aamulimu wakulangania mpuli zyanu nkinkaako eezi zilikupa kuti mubeleke changuzu kuti mukwabilile banakazi banu abana banu akubagwasya azintu ziyandikana. Muchita biyeni kuti mwaswaanana aalimwi penzi? Ulakonzya kuyeeya kuti ulakonzya kulimaninsya penzi eelyo kuli aawulikke. Pesi utasyomi manguzu aako pe. Chiindi nuli aawulikke, komba kuli Jehova kukumbila kuti akugwasye. Alubo komba kulaamwi amwanakazi wako. Gwasigwa aamalayilile aazwa kuli Jehova kwiinda mukubala Bbayibbele amabbuku aagwisigwa aambunga alubo ubelesye zintu nzwaajana. Bamwi balakonzya kutazuminana aakusala nkuchita kubelesya malayilile aamuBbayibbele alubo balakonzya kwaamba kuti ulimufuba-fuba. Balakonzya kwaamba kuti mali azintu nzizyo zikonzya kukwabilila mpuli yako. Pesi yeeya chikozyano chaJehosafati. Wakali kusyoma Jehova alubo wakazitondeezya kwiinda muzintu nzyaakali kuchita. Jehova taakamusiya pe mwaalumi ooyu uusyomeka, anduwe takakusiyi pe. (Int. 37:28; Heb. 13:5) Niinzi zimwi nzibakonzya kuchita maKristu bachizwa aakuchada kuchitila kuti babotelwe mubuumi bwabo?
KUBELEKELA JEHOVA AKUBE KWAKUSAANGUNA MBULI MUPOLOFITA ISAYA AMWANAKAZI WAKWE
9. Mupolofita lsaya amwanakazi wakwe bakali bantu balibiyeni?
9 Chintu chakali kuyandikana loko kumupolofita lsaya amwanakazi wakwe nkubelekela Jehova. lsaya wakali mupolofita alubo kulakonzeka kuti mwanakazi wakwe wakali aamilimu yabupolofita nkaambo waambwa kuti ‘musinsimi mukaintu.’ (Is. 8:1-4) Eezi zitondeezya kuti lsaya amwanakazi wakwe bakali kubikka Jehova mubusena bwakusaanguna. Eechi nchikozyano chibotu loko nchibakonzya kwiiya bantu bali mulukwatano mazubaano.
10. Kwiiya atala abupolofita buli muBbayibbele kubagwasya biyeni bantu bali mulukwatano?
10 MaKristu bali mulukwatano mazubaano, balakonzya kutobelezya chikozyano chalsaya amwanakazi wakwe kwiinda mukuchita nzibakonzya kuti babelekele Jehova. Balakonzya kusimya lusyomo lwabo muli Jehova kwiinda mukwiiya atala abupolofita buli muBbayibbele kabalaamwi akubona kuti bwakazuzikizigwa biyeni.c (Tit. 1:2) Balakonzya kuyeeyesesya atala azintu nzibakonzya kuchita kuti batole lubazu mukuzuzikizya bumwi bupolofita buli muBbayibbele. Muchikozyano, balakonzya kutola lubazu mukuzuzikizya bupolofita bwakaambwa aaJesu bwakuti makani mabotu ayookambawukwa munyika yoonse mamanino kaatanasika. (Mt. 24:14) Kuti babona kuti bupolofita oobu bulikuzuzikizigwa, ziyoopa kuti bakanze kuchita zyiingi mumulimu waJehova.
AMUBIKKE BWAAMI MUBUSENA BWAKUSAANGUNA MBULI PURISILA A-AKKWILA
11. Purisila aAkkwila bakachitaanzi alubo nkamboonzi?
11 MaKristu bakachada lino-lino balakonzya kwiiya kuzwa kuchikozyano chawumwi mwaalumi amwanakazi wakwe bakali kutegwa Akkwila aPurisila. Purisila aAkkwila bakali maJuda alubo bakali kukkala kudolopo lyaRoma. Bakamvwa makani mabotu ali atala aJesu mpawo bakazooba maKristu. Purisila aAkkwila bakali kukkutisikana mubuumi bwabo. Nikuba boobo, zintu zyakasaanguna kuchincha chiindi Mweendelezi Kkilawudiyo naakaamba kuti maJuda boonse bazwe muRoma. Akkwila aPurisila bakeelede kuchitaanzi? Bakeelede kusiya ndawu njibakajayide, kuyanduula ng’anda iimbi yakukkala akusaanguna bbizinesi yabo yakupanga matente kubusena nkubakali kuyookkala. Zintu zyoonse eezi zyakali kuyoopa kuti bajane bwiimikila na kubikka Bwaami mubusena bwakusaanguna? Kulakonzeka kuti nsandulo ulizi. Akkwila aPurisila bakakukkala kuKkorinto. Bakali kugwasilizya mbungano yankuko alubo bakabelekaamwi amwaapostolo Pawulu kusungwaazya bakombinyina bakubusena oobo. Mukuya kwachiindi, bakazooya kuli bumwi busena bwakali kuyanda basikukambawuka biingi. (Mil. 18:18-21; Rom. 16:3-5) Bakali aazintu zyiingi zyakuchita mumulimu waJehova alubo bakali kubotelwa.
12. Nkamboonzi bantu bakwetene nibeelede kusala zyakuchita mumulimu waJehova?
12 Bantu bali mulukwatano mazubaano balakonzya kutobelezya chikozyano chaPurisila aAkkwila kwiinda mukubikka Bwaami mubusena bwakusaanguna. Chiindi bantu nibachiyandana, nchichiindi chilikabotu chakwaambuula atala azintu nzibayanda kuzoochita mubuumi. Kuti basala zintu nzibayanda kuzoochita mumulimu waJehova mpawo babeleka changuzu kuti bazizuzikizye, bayoobona Jehova mbatakabagwasye mubuumi bwabo. (Muk. 4:9, 12) Amumvwe zyakaambwa aaRussell aElizabeth. Russell wakaamba kuti: “Nitwakali kuyandana, nchichiindi nchitwakaambuula atala azintu nzitwakali kuyanda kuzoochita mumulimu waJehova.” Elizabeth wakaamba kuti: “Twakachita oobo aakaambo kakuti teetwakali kuyanda pe kuti zintu nzitwakali kuyoosala kunembo zitukachizye kuchita zintu nzitwakali twasala kale katuchiyandana.” Russell aElizabeth bakazooyinka kuMicronesia kuti bakagwasilizye kubusena bwakali kuyanda basikupupulula biingi.
Bantu bachizwa aakuchada balakonzya kutondeezya kuti kubelekela Jehova bakubikka mubusena bwakusaanguna kwiinda mukusala zyakuchita mumulimu wakwe (Langa fuka 13)
13. Kweendelana alugwalo lwa Intembauzyo 28:7, tuyoojanaanzi kuti twasyoma muli Jehova?
13 Mbuli Russell aElizabeth, bantu biingi bali mulukwatano bakasala kutaba azintu zyiingi kuchitila kuti bajane chiindi chiingi chakukambawuka makani mabotu akuyiisya. Kuti mwaalumi amwanakazi basala zyakuchita mumulimu waJehova mpawo babeleka changuzu kuti bazizuzikizye bayoojana zilongezyo. Bayoobona Jehova mbatakabagwasye, lusyomo lwabo muli nguwe luyoosima alubo bayoojana kubotelwa kwachoonzyo.—Bala Intembauzyo 28:7.
SYOMA ZISYOMEZYO ZYAJEHOVA MBULI MWAAPOSTOLO PETRO AMWANAKAZI WAKWE
14. Mwaapostolo Petro amwanakazi wakwe bakatondeezya biyeni kuti bakali kusyoma chisyomezyo chijanika muli Matayo 6:25, 31-34?
14 Bantu bali mulukwatano balakonzya kwiiya kuzwa kuchikozyano chamwaapostolo Petro amwanakazi wakwe. Munyaka kawuli waamba kumana kuzwa mwaapostolo Petro nakaswaanana aaJesu, wakeelede kusala chimwi chintu chiyandikana mubuumi bwakwe. Petro wakali kuchita mulimu wakuteya baswi kuchitila kuti asanine mpuli yakwe. Chiindi Jesu naakamutamba kuti abeleke aanguwe chiindi choonse, Petro wakeelede kuyeeya atala amwanakazi wakwe katanasala. (Lk. 5:1-11) Petro wakazoosala kweenda aaJesu kuti bakachite mulimu wakukambawuka. Wakasala kabotu. Tuli aakaambo kapa kuti tusyome kuti mwanakazi wakwe wakazuminana aakusala nkwaakachita. Bbayibbele litondeezya kuti Jesu kali wabusigwa, chimwi chiindi mwanakazi waPetro wakali kweendaamwi amulumaakwe. (1 Kor. 9:5) Kulakonzeka kuti buntu bulikabotu mbwakalaabo mwanakazi wakwe bwakapa kuti Petro aangunuke kulemba malayilile aagwasya baalumi abanakazi bachiKristu. (1 Pet. 3:1-7) Zilaantanganana kuti Petro amwanakazi wakwe bakali kusyoma chisyomezyo chaJehova chakuti wakali kuyoobagwasya kuti babikka Bwaami mubusena bwakusaanguna.—Bala Matayo 6:25, 31-34.
15. Wayiyaanzi kuzwa kuchikozyano chaTiago aEsther?
15 Kuti kamuli mwaba aachiindi kamuli mulukwatano, niinzi nzimukonzya kuchita kuti muzumanane kuchita zyiingi mumulimu wakukambawuka? Chimwi chikonzya kumugwasya nkwiiya kuzwa kuzikozyano zyabamwi bali mulukwatano. Muchikozyano, mulakonzya kubala zyiiyo ziti, “Bakalipeda Amoyo Woonse.” Zyiiyo eezi zyakagwasya Tiago aEsther bakuBrazil kuti babe aachiyandisyo chakuya kubusena buyanda basikupupulula biingi. Tiago wakaamba kuti: “Nzitwakabala atala abamwi bakagwasigwa aaJehova mazubaano zyakapa kuti andiswe tuyande kuchita zyiingi mumulimu waJehova akuti tubone mbayootugwasya.” Tiago aEsther bakazoolongela kuParaguay kuti bakagwasilizye mumulaka wachiPortuguese kuzwa mu2014. Esther wakati: “lme amulumaangu tuyandisya lugwalo lwa Baefeso 3:20. Chiindi achiindi ngatwabona majwi aaya kalikuzuzikizigwa chiindi nituchita mulimu waJehova.” Mulugwalo ndwaakalembela maKristu bakuEfeso, Pawulu wakaamba kuti Jehova utupa zintu zyiingi kwiinda nzitumukumbila. Chisyomezyo eechi nchachoonzyo.
Bantu bachizwa aakuchada balakonzya kutondeezya kuti kubelekela Jehova bakubikka mubusena bwakusaanguna kwiinda mukukumbila lugwasyo kumaKristu basimide mubukombi (Langa fuka 16)
16. Mbaani bakonzya kugwasya maKristu bakachada lino-lino kuti kabayanda kuchita zyiingi mumulimu waJehova?
16 Bantu bakachada lino-lino balakonzya kugwasigwa aazikozyano zyabantu bakagwasigwa aaJehova akaambo kakuti bakali kumusyoma. Kulakonzeka kuti kuli bamwi bali mulukwatano baba aaminyaka myiingi kabali mumulimu wachiindi choonse. Ulakonzya kwaambuulaabo kuchitila kuti umvwe kuti bakazikonzya biyeni. Eeyi njiimwi nzila iitondeezya kuti ulamusyoma Jehova. (Tus. 22:17, 19) Baalu ambabo balakonzya kugwasya bantu bachizwa aakuchada kuti basale zintu nzibakonzya kuchita mumulimu waJehova akuti babeleke changuzu kuti bazizuzikizye.
17. Niinzi zyakachitika kuli Klaus aMarisa alubo twiiyaanzi kuzwa kuchikozyano chabo?
17 Chimwi chiindi tulakonzya kusala kuchita umwi mulimu pesi Jehova ulakonzya kutubelesya kuluumwi mulimu. Atubone zyakachitika kuMukwesu Klaus amwanakazi wakwe Marisa baambwa kumasaangunino. Kabali baba aaminyaka iitatu kabakwetene, bakazwa nkubakali kukkala mpawo bakakugwasilizya mumulimu wakuyaka kumutabi wakuFinland. Pesi kabali nkukooko, bakabuzigwa kuti bakali kuyooyimikila kubeleka niyakali kuyookkwana myeezi iisika ku6. Kumasaangunino, bakakataazikana. Nikwakayinda chiindi chifwiifwi, bakatambwa kuti bakanjile chikolo chakwiiya mulaka wachiArabic alubo lino balikubotelwa kubelekela kubusena kwaambuulwa mulaka ooyu kabali kuli imwi nyika. Chiindi Marisa naakali kuyeeya atala azyakachitika, wakaamba kuti: “Ndakali kuyoowa kusiya zintu nzindakajayide akusaanguna zintu zipya, ndakeelede kusyoma Jehova amoyo woonse. Pesi lino ndilikubona Jehova mbalikutugwasya munzila njitutayeeyeli pe. Kuzwa nizyakachitika eezi, lusyomo lwangu muli Jehova lwasima loko.” Mbuli mbutwabona, tulakonzya kuba aachoonzyo chakuti Jehova uyootulongezya kuti twamusyoma amoyo woonse.
18. Niinzi nzibakonzya kuchita bantu bakwetene kuti bazumanane kusyoma Jehova?
18 Lukwatano nchipo chizwa kuli Jehova. (Mt. 19:5, 6) Jehova uyanda kuti bantu bali mulukwatano babotelwe achipo eechi. (Tus. 5:18) NimaKristu nimwakachada lino-lino, amulange-lange kuti muli kuchibelesya biyeni chiindi chanu. Mulikubeleka changuzu na kuti mutondeezye kuti mulazilumba zipo nzyaakamupa Jehova? Amukombe kuli Jehova. Amuyanduule malayilile muJwi lyakwe ngimukonzya kubelesya mubuumi bwanu mpawo mutobelezye nzyamubuzya Jehova. Mulakonzya kuba aachoonzyo chakuti muyoobotelwa akuti muyoojana zilongezyo kuti mwabikka Jehova mubusena bwakusaanguna mulukwatano lwanu.
LWIIMBO 132 Lino Twaba Mubili Omwe
a Zimwi zintu nzitusala mubuumi zilakonzya kutugwasya kuti tujane chiindi chiingi chakubelekela Jehova naakuti zilakonzya kupa kuti tubule chiindi chiingi chakubelekela Jehova. MaKristu bachizwa aakuchada, zintu nzibasala zilakonzya kupa kuti babotelwe mulukwatano lwabo naakuti batabotelwi. Chiiyo eechi chilabagwasya kuti basale munzila iilikabotu kuchitila kuti babotelwe mubuumi bwabo.
b Amwi mazina akachinchwa.
c Muchikozyano, mulakonzya kulanga-langa zyiiyo zijanika muzyaandaano 6, 7 a19 zyabbuku litegwa Bukombi Busalala—Bwabukulusyigwa!