LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI yaWatchtower
LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI
yaWatchtower
Chitonga (Zimbabwe)
  • BBAYIBBELE
  • MABBUKU
  • MISWAANGANO
  • w22 July map. 2-7
  • Bwaami Bulikweendelezya!

Vidiyo njulikuyanda tiijaniki pe

Utulekelele, kulizyachitika vidiyo niyalikuyanda kujula

  • Bwaami Bulikweendelezya!
  • Ngaziyakulinda Yaambilizya Bwaami BwaJehova (Yakwiiya)—2022
  • Tutwe tuniini
  • Makani Ayendelana
  • BWAAMI BWAKASAANGUNA LILI KWEENDELEZYA?
  • TUZI BIYENI KUTI KRISTU WAKABA MWAAMI WABWAAMI BWALEZA?
  • BASINKONDONYINA BABWAAMI BWALEZA BAYOONYONYOONWA BIYENI?
  • BACHOONZYO CHAKUTI JEHOVA UYOOTUGWASYA
  • Yiya Kuzwa Kubupolofita bwamuBbayibbili
    Ngaziyakulinda Yaambilizya Bwaami BwaJehova (Yakwiiya)—2023
Ngaziyakulinda Yaambilizya Bwaami BwaJehova (Yakwiiya)—2022
w22 July map. 2-7

CHIIYO 28

Bwaami Bulikweendelezya!

“Ibwami bwanyika bwaba Bwami bwa Mwami wesu abwa Kristo wakwe.”—CIY. 11:15.

LWIIMBO 22 Bwami Bulalela—Abuboole!

ZITAYIIGWEa

1. Niinzi chipa kuti tube aachoonzyo chakuti Kristu Jesu wakasaanguna kale kweendelezya kali Mwaami??

ZINTU zilikuchitika munyika zipa kuti kukuyumine na kusyoma kuti zintu zizoobota kunembo? Bamumpuli tabachimvwanani pe. Bantu balikuba aalunya, balaliyanda alubo mbaasibukali. Bantu biingi kulabayumina kusyoma bantu bali mubweendelezi. Nikuba oobo, zintu eezi zilikuchitika zilakonzya kupa kuti tube aachoonzyo chakuti zintu ziyoobota kunembo. Nkamboonzi? Nkaambo bantu balikuchita zintu zyakaambilizigwa chiindi, zitondeezya kuti tuli “kumazuba aamamanino.” (2 Tim. 3:1-5) Kuzuzikizigwa kwabupolofita oobu buli aantanganana, mbukamboni butondeezya kuti Kkristu Jesu wakasaanguna kale kweendelezya kali Mwaami waBwaami bwaLeza. Pesi oobu teembubo pe abulikke bupolofita bwaambuula atala aBwaami bwaLeza. Kulanga-langa bumwi bupolofita bwakazuzikigwa minyaka miche yayinda kuyootugwasya kuti tube aalusyomo lusimide.

Umwi muntu ulikuswaanizya tupisi twachimwi chintu. Chipisi chachintu eecho chilikutondeezya bbwe lyazwa kuuma chibumbwa chipangidwe ansimbi zisiyene-siyene. Chintu chilikuswaanizigwa chitondeezya bupolofita busiyene-siyene bwamuBbayibbele bwaambidwe muli Daniyele amuli Ciyubunuzyo. 1. Bbwe lyawaalwa kuzwa kuchilundu mpawo lyawuma zimpata zyachibumbwa chipati chipangidwe ansimbi zisiyene-siyene. 2. Musamu mupati. 3. Mabbiza aane abasikwaagada. 4. Wuule likkede aajulu aamunyama uusalala pyu.

Mbuli mbutunjililana tupisi kuti tupange chimwi chintu, kunjililana kwabupolofita buli muli Daniyele aCiyubunuzyo kutugwasya kuti tuzibe mputwaba kweendelana achiindi chaJehova. (Langa fuka 2)

2. Niinzi nzitutabone muchiiyo eechi alubo nkamboonzi? Sandula kubelesya pikicha ilaachivumbyo.

2 Muchiiyo eechi, tuyoobona (1) bupolofita butugwasya kuti tumvwisisisye kuti Bwaami bwaLeza bwakasaanguna lili kweendelezya, (2) bupolofita butugwasya kubona kuti Jesu wakasaanguna kale kweendelezya kali Mwaami waBwaami bwaLeza, (3) abupolofita butondeezya mbubayoonyonyoonwa basinkondonyina baBwaami bwaLeza. Tulabona mbubunjililana bupolofita oobu kuchitila kuti tuzibe kuti twabaali kweendelana achiindi chaJehova.

BWAAMI BWAKASAANGUNA LILI KWEENDELEZYA?

3. Lugwalo lwa Daniele 7:13, 14, lwakaamba kuti Mwaami waBwaami bwaLeza unooli biyeni?

3 Bupolofita buli muli Daniele 7:13, 14 butondeezya kuti Kristu Jesu wakali kuyooba Mwaami mubotu waBwaami bwaLeza. Bantu bazwa kuzisi zyoonse ‘bayoomubelekela’ amoyo woonse alubo taakwe muntu uutazoobe mwaami musule lyakwe. Bumwi bupolofita buli mubbuku lyaDaniyele bwakaambilizya kuti Jesu wakali kuzoosaanguna kweendelezya kumamanino aaziindi zili 7. Ziindi eezyo zili 7 zyakamana lili?

4. Lugwalo lwa Daniele 4:10-17, lutugwasya biyeni kuti tuzibe munyaka Jesu ngwakasaanguna kweendelezya? (Langa makani aamunsi.)

4 Bala Daniele 4:10-17. “Ziindi zili ciloba” zyiiminina minyaka iili 2 520. Minyaka eeyo, yakasaanguna mu607 B.C.E., chiindi bantu bakuBbabbiloni nibakagwisya mwaami wakumamanino achuuno chabwaami chaJehova kuJerusalemu. Alubo yakamana mu1914, chiindi Jehova naakabikka Jesu, “ooyo uuzumizyidwe amulawo,” kuti abe Mwaami waBwaami bwaLeza.b—Ezk. 21:25-27.

5. Bupolofita buli atala ‘aziindi zili ciloba’ butugwasya biyeni?

5 Bupolofita oobu butugwasya biyeni? Kuziba atala ‘aziindi zili ciloba’ kupa kuti tube aachoonzyo chakuti Jehova uzizuzikizya zisyomezyo zyakwe aachiindi chakwe cheelede. Mbuli mbaakabikka chiindi aawo Bwaami nibwakeelede kusaanguna kweendelezya, uyooba achoonzyo chakuzuzikizya bumwi bupolofita boonse aachiindi nchaakasala. Nichoonzyo, buzuba bwaJehova tabukanonoki pe.—Hab. 2:3.

TUZI BIYENI KUTI KRISTU WAKABA MWAAMI WABWAAMI BWALEZA?

6. (a) Niinzi zitondeezya kuti Kkristu wakasaanguna kale kweendelezya kujulu? (b) Bukamboni oobo bweendelana biyeni abupolofita buli muli Ciyubunuzyo 6:2-8?

6 Kumamanino aamulimu wakwe waanyika, Jesu wakaambilizya zimwi zintu zyakali kuyoogwasya batobeli bakwe kuti bazibe chiindi naakali kuyoosaanguna kweendelezya kujulu. Aakati kazintu eezi, wakaamba kuti kwakali kuyooba nkondo, nzala, mizuzumo yanyika, zilwazi naakuti malwazi “mumasena aaindene-indene.” Chimwi chikozyano chamalwazi aayo nikkorona. Zintu eezi zilikuchitika, nchipanzi chazintu zyaambwa aaBbayibbele kuti ‘ncitondeezyo’ chakubawo kwaKristu. (Mt. 24:3, 7; Lk. 21:7, 10, 11) Nikwakayinda minyaka iili 60 Jesu kali wabusigwa alubo kali wabweeda kujulu, wakazulwida mwaapostolo Johane kuti alembe kuti zintu eezi zyakali kuzoochitika. (Bala Ciyubunuzyo 6:2-8.) Zintu zyoonse eezi, zyakasaanguna kuchitika chiindi Jesu naakasaanguna kweendelezya mu1914.

7. Nkamboonzi zintu nizyakiindilila kubija aanyika chiindi Jesu naakasaanguna kweendelezya?

7 Nkamboonzi zintu nizyakayindilila kubija munyika chiindi Jesu naakaba Mwaami? Lugwalo lwa Ciyubunuzyo 6:2 lwaamba aamwi makani aayandikana, atondeezya mulimu ngwaakali kuyoochita mwaami mupya. Jesu wakeelede kusaanguna aakulwana nkondo. Wakali kuyoolwana aani? Wakali kuyoolwana aaDyabbulosi amadimoni aakwe. Lugwalo lwa Ciyubunuzyo chaandaano 12, lutondeezya kuti Saatani wakazundwa mpawo wakawaalilwa aanyika amadimoni aakwe. Akaambo kakuti ulinyemede kapati, Saatani ulikumaninsizya bukali bwakwe kubantu. Eezi nzizyo zipa kuti Bbayibbele lyaambe kuti “maawe kunyika.”—Ciy. 12:7-12.

Bakwetene balikweebela nyuzi zili atala alupyopyongano luli munyika. Aatebbulu ali Bbayibbele aamwi mabbuku.

Tatubotelwi akaambo kamakani mabi, pesi kubona bupolofita bwamuBbayibbele kabuli kuzuzikizigwa kupa kuti tube achoonzyo chakuti Bwaami bwaLeza bulikweendelezya (Langa fuka 8)

8. Kuzuzikizigwa kwabupolofita buli atala aBwaami kutugwasya biyeni?

8 Bupolofita oobu butugwasya biyeni? Zintu zilikuchitika munyika akuchincha kwabantu kulikutondeezya aantanganana kuti Jesu wakaba Mwaami. Kwiinda kuti tunyeme akaambo kakuti bantu balikuliyanda akuti baba aalunya, tweelede kubona kuti zintu nzibalikuchita zilikuzuzikizya bupolofita bwamuBbayibbele. Bwaami bulikweendelezya. (Int. 37:1) Tulangilila kuti zintu zyiindilile kubija munyika chiindi Armagedoni niyoobuswena aafwiifwi. (Mk. 13:8; 2 Tim. 3:13) Tulamulumba Taateesu wakujulu siluyando, akaambo kakutugwasya kuti tumvwisisisye kuti nkamboonzi zintu nizili kwiindilila kubija munyika.

BASINKONDONYINA BABWAAMI BWALEZA BAYOONYONYOONWA BIYENI?

9. Bupolofita buli muli Daniele 2:28, 31-35, bubupandulula biyeni bweendelezi bwakali kuzooba kumamanino, alubo bwakasaanguna lili kweendelezya?

9 Bala Daniele 2:28, 31-35. Tulikubona bupolofita oobu kabuli kuzuzikizigwa mazubaano. Chiloto chaNebbukadinezara chakatondeezya zintu zyakali kuzoochitika “kumamanino aamazuba,” Kristu kali wasaanguna kweendelezya. Basinkondonyina baJesu baanyika bakali kuyooswaanizya bweendelezi bwanyika bwakumamanino bwaambidwe muBbayibbele bwiimininwa ‘azimpata . . . zyabutale abulongo.’ Bweendelezi oobu bwakasaanguna kale kweendelezya, bwakasaanguna kweendelezya muchiindi chaNkondo Yakusaanguna Yanyika Yoonse, aawo Britain aAmerica nizyakapanga chizuminano chakumvwanana. Chibumbwa chamuchiloto chaNebbukadinezara, chakatondeezya zintu zibili zyakali kuyoopa kuti bweendelezi oobu busiyane abumwi bweendelezi bwakabusaangunina.

10. (a) Nziizili zintu zilikuchitika mubweendelezi bwaBritain aAmerica zyakaambilizigwa kale mubupolofita bwaDaniyele? (b) Niinzi nzitweelede kuchenjelela? (Langa kabbokesi katii, “Chenjelela Bulongo!”)

10 Chintu chakusaanguna, chipa kuti bweendelezi oobu busiyane aabumwi, nchakuti bulivweleene, bupangidwe aazintu zibili, “bulongo abutale” kakuli bumwi bwakabusaanguninwa teebwakavweleene pe. Bulongo bwiiminina “lunyungu lwabantu,” chaamba bantu-bantu biyo. (Dan. 2:43, ftn.) Mbuli nzitubona mazubaano, bantu aaba balaamanguzu aakweendelezya mavooti, tubunga tulwanina zyeelelo zyabantu atubunga twababelesi alubo basungwaazya bantu kuti basyolookele mfulumende, zintu zyoonse nzibachita bantu aaba zipa kuti bweendelezi oobu bukachilwe kuzuzikizya makanze aambubo.

Chenjelela Bulongo!

Zimpata zyansimbi iivwelene aabulongo zyamuchilengaano chachibumbwa nchaakabona Daniyele. Munsi aazimpata kuli basikusyoolokela mfulumende balikuchita lupyopyongano, mapulisa bajisi ntobo, beendelezi banyika babungenaamwi, abambunga yaUnited Nations balaamuswaangano.

Mubupolofita bwaDaniyele, bulongo bulikuzimpata zyachibumbwa chipati nchaakabona, bwiiminina bantu-bantu buyo. Bantu aabo balaanguzu zyakubuzya mfulumende zyakuchita ambuzyeelede kweendelezya. (Dan. 2:41-43) Nzibachita bantu aabo kujana zyatunjizya mumapenzi na? Iiyi! Kuti teetwabamba myoyo yesu, tulakonzya kunjilila munkani zyapolitikisi. Muchikozyano, tulakonzya kusunkwa kuti tuzuminane aawumwi muzeezo waambwa aabasikusyolookela nyika naakuti abazyapolitikisi bayanda kuchincha nyika. (Tus. 4:23; 24:21, ftn.) Kujana twalikwabilila biyeni? Tweelede kuziba kuti Saatani nguumweendelezi wanyika eeyi. (1 Joh. 5:19) Akuti Bwaami bwaLeza mbubo abulikke butazoomaninsye mapenzi aabantu.—Int. 146:3-5.

11. Kubawo kwabweendelezi bwaBritain aAmerica kutondeezya biyeni kuti tulikupona kumazuba aakumamanino?

11 Chintu chachibili chipa kuti bweendelezi oobu busiyane aabumwi nchakuti, bweendelezi bwaBritain aAmerica mbubo bwakumamanino mbukunga bwiimininwa aazimpata zyamuchibumbwa chaDaniyele. Taakwe bumwi bweendelezi bwabantu butazoobe musule aambubo. Pesi Bwaami bwaLeza buzoonyonyoona bweendelezi oobu, kuswaanizya azimwi mfulumende zyabantu lyaArmagedoni.c—Ciy. 16:13, 14, 16; 19:19, 20.

12. Mbuubuli bumwi bukamboni buli mubupolofita bwaDaniyele butuumbulizya alubo butupa bulangilizi?

12 Bupolofita oobu butugwasya biyeni? Bupolofita bwaDaniyele bulaabumwi bukamboni butondeezya kuti tulikupona kumazuba aakumamanino. Minyaka iili 2 500 yayinda, Daniyele wakaambilizya kuti, kwakali kuyooba mfulumende zili 4 zilaamanguzu, zyakali kuyooyendelezya bakombi baLeza chiindi bweendelezi bwaBbabbiloni nibwakali kuyoomana manguzu. Kuyungizya waawo, wakatondeezya kuti bweendelezi bwaBritain aAmerica, bwakali kuyooba bweendelezi bwamamanino. Eezi zilatuumbulizya akutupa bulangilizi bwakuti lino-lino, Bwaami bwaLeza buzoonyonyoona mfulumende zyoonse zyabantu alubo buyooyendelezya nyika yoonse.—Dan. 2:44.

13. Mwaami “walusele” ‘abami bali kkumi,’ baambidwe muli Ciyubunuzyo 17:9-12, bayimininaanzi, alubo bupolofita oobu bwakazuzikigwa biyeni?

13 Bala Ciyubunuzyo 17:9-12. Mapenzi aakaba akaambo kaNkondo yaNyika Yakusaanguna akazuzikizya bumwi bupolofita bwamuBbayibbele buli atala amazuba aakumamanino. Beendelezi banyika bakali kuyanda kuba aachoonzyo chakuti takuzoobi nkondo lubo munyika. Nkinkaako, muJanuary 1920, bakapanga mbunga iitegwa League of Nations eeyo yakazoobwezelwa busena aUnited Nations muOctober 1945. Mbunga eeyi yiitwa kuti “mwaami walusele.” Nikuba oobo, mbunga eeyi teebweendelezi bwanyika pe. Manguzu aambunga eeyi azwa kuli zimwi mfulumende ziisumpula. Munzila yakukozyanisya, Bbayibbele lyaamba beendelezi aabo kuti ‘mbaami bali kkumi.’

14-15. (a) Lugwalo lwa Ciyubunuzyo 17:3-5 lutyeni atala a ‘Babuloni Mupati’? (b) Niinzi nzibali kuchita bantu bali mubukombi bwakubeja?

14 Bala Ciyubunuzyo 17:3-5. Mwaapostolo Johane wakabona wuule muchilengaano, nkukwaamba “Babuloni Mupati,” ooyo wiiminina bukombi boonse bwakubeja buli munyika. Chilengano eechi chitondeezyaanzi? Zikombelo zyakubeja zyakasaanguna chiindi kubelekelaamwi abeendelezi aaba akubagwasilizya. Beendelezi aabo naakuti “bami bali kkumi” bazoobukila zikombelo zyakubeja akuzinyonyoona.—Ciy. 17:1, 2, 16, 17.

15 Tuzi biyeni kuti Bbabbiloni mupati waba aafwiifwi kunyonyoonwa? Kuti tusandule mubuzyo ooyu, tweelede kuyeeya mbuwakakwabililidwe muunzi wachiindi waBbabbiloni amaanzi aaMulonga mupati waFirate. Bbuku lyaCiyubunuzyo likozyanisya mamiliyoni aabantu basumpula Bbabbiloni mupati ‘amaanzi’ aakwabilila. (Ciy. 17:15) Alubo litondeezya kuti maanzi aayo ‘ayooyuminina.’ Eezi zyakali kwaamba kuti bantu biingi bakali kusumpula bukombi bwakubeja, bakali kuzoobusiya. (Ciy. 16:12) Mazubaano, bupolofita oobu bulikuzuzikizigwa, nkaambo bantu biingi bakali mubukombi bwakubeja, balikubusiya alubo balikuyanduula nsandulo yamibuzyo ibakataazya mubuumi.

16. Bupolofita buli atala akubumbwa kwaUnited Nations amamanino aBbabbiloni Mupati butugwasya biyeni?

16 Bupolofita oobu butugwasya biyeni? Kubawo kwaUnited Nations akucheya kwabantu basumpula chikombelo chakubeja, zitondeezya kuti tulikupona kumazuba aakumamanino. Nikuba kuti maanzi aakukozyanisya aakwabilila Bbabbiloni alikuyuminina, chikombelo chakubeja chiyoonyonyoonwa kakubelesegwa imwi nzila. Mbuli mbutwabona kale, Jehova uzoozibikka mumyoyo ‘yabaami balikkumi,’ nkukwaamba beendelezi basumpula United Nations, kuti ‘bazwidilizye muzeezo wakwe.’ Bukombi bwakubeja buyooloba mukulaba kwaliso.d (Ciy. 18:8-10) Kunyonyoonwa kwaBbabbiloni Mupati, kuyoobagambya bantu munyika alubo kuyooyeta buyumu-yumu, pesi bakombi baLeza banooli aatwaambo tubili tupa kuti babotelwe. Kaambo kakusaanguna nkakuti, sinkondonyina waJehova Leza unooli wanyonyoonwa kukabe kutamani, alubo kachibili nkakuti, lufutuko lwesu lunooli lwaba aafwiifwi!—Lk. 21:28.

BACHOONZYO CHAKUTI JEHOVA UYOOTUGWASYA

17-18. (a) Niinzi nzitweelede kuchita kuti tuzumanane kusimya lusyomo lwesu? (b) Tuyoolanga-langaanzi muchiiyo chitobela?

17 Daniyele wakaamba kuti “luzibo lwakasimpe” lwakali “kuyoozula citaambiki.” Alino mbukwaba! Mazubaano tulikumvwisisisya bupolofita bwamuchiindi chesu. (Dan. 12:4, 9, 10) Kuzuzikizigwa kwabupolofita oobu, kupa kuti tumulemeke loko Jehova, aJwi lyakwe Bbayibbele. (Isa. 46:10; 55:11) Nkinkaako, zumanana kusimya lusyomo lwako kwiinda mukulanga-langa magwalo akugwasya bamwi kuti babe aabweenzinyina bulikabotu aJehova. Jehova uyoobakwabilila aabo bamusyoma chakumaninina alubo uyoobapa ‘luumuno lutamani.’—Isa. 26:3.

18 Muchiiyo chitobela, tuyoolanga-langa bupolofita buli atala ambungano yachiKristu yakumazuba aakumamanino. Mbuli mbutuyoobona, bupolofita oobo buyootondeezya antanganana kuti tulikupona kumazuba aakumamanino. Alubo tuyoobona bumwi bukamboni butondeezya kuti Jesu Mwaami wesu ulikuzulwida batobeli bakwe basyomeka.

MAVESI AATOBELA ATONDEEZYA BIYENI KUTI BWAAMI BWALEZA BULIKWEENDELEZYA?

  • Daniele 4:10-17

  • Ciyubunuzyo 6:2-8

  • Daniele 2:28, 31-35; Ciyubunuzyo 17:3-5, 9-12

LWIIMBO 61 Kamweenda Nobakamboni, Mutapiluki Musyule!

a Tulikupona muchiindi chiyandikana loko. Bwaami bwaLeza bwakasaanguna kale kweendelezya mbuli mbukwakaambilizigwa kale mubupolofita bwiingi buli muBbayibbele. Muchiiyo eechi, tuyoolanga-langa bupolofita oobo, kutegwa tube aalusyomo lusimide muli Jehova akuti tube aachibindi kuchiindi eechino akuchiindi chiza.

b Langa chiiyo 32, fuka 4 mubbuku liti, Mbukonzya Kubotelwa Mubuumi Kukabe Kutamani! alubo yebela vidiyo aa jw.org ilaamutwe utii, Bwaami bwa Leza bwakatalika kulela mu 1914.

c Kuti ujane amwi makani atala abupolofita bwaDaniyele, langa Ngazi Yamulindizi yamuJune 15, 2012 pp. 14-19.

d Kuti ujane makani miingi atala aziyoochitika lino-lino, langa chiiyo 21 chabbuku litegwa Bwami bwa Leza Bulalela!

    Mabbuku Ajanika MuChitonga (Zimbabwe) (2013-2025)
    Zwa
    Njila
    • Chitonga (Zimbabwe)
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njila
    Share