Jehova Tayilubi Pe Misozi Yako

1-2. Nziizili zyiimo zikonzya kupa kuti tulile?

TOONSE kuli chimwi chiindi nitwakalilide. Chiindi nituswaana zyiimo zipa kuti tubotelwe loko, nga yatweenda misozi yakubotelwa. Amwi wakalila chiindi nwaakachitikilwa chimwi chintu chibotu. Muchikozyano, amwi wakalila chiindi nwaakaba aamwana, nwaakayeeya atala achimwi chintu chibotu chakachitikide chiindi, naakuti nwaakaswaanana aamweenzinyokwe ngumwakabwenene chiindi loko.

² Chiindi chiingi, nga twalila kuti katuuside naakuti katuli kumvwa kuchisa. Muchikozyano, tulakonzya kulila kuti umwi muntu ngutusyoma taatujata munzila iilikabotu. Tulakonzya kulila kuti katuli kumvwa kuchisa naakuti katuli kuchiswa bulwazi bubi loko kwachiindi chilamfu alubo tulakonzya kulila kuti bbululu wesu waafwiifwi wafwa. Chimwi chiindi, tulakonzya kulimvwa mbuli mbaakalimvwa mupolofita Jeremiya chiindi bantu bakuBbabbiloni nibakanyonyoona Jerusalema. Jeremiya wakati: “Misozi iluujisi kweenda kuzwa mumeso aangu . . . Meso aangu taaleki kulila, taayozyi pe.”—Malo. 3:​48, 49.

3. Jehova umvwa biyeni chiindi natubona katuli kulila akaambo kamapenzi ngituswaana? (Isaya 63:9)

³ Jehova ulizi kuti twakalila kwaziindi zingane chiindi nitwakaswaanana aazyiimo ziyumu mubuumi. Bbayibbili litubuzya kuti Jehova ulichizi chiindi umwi awumwi wesu nalila akaambo kamapenzi ngalikuswaana, alubo ulatuswiilila chiindi nitumukumbila kuti atugwasye. (Int. 34:15) Pesi Jehova tagoleli aakutubona naakuti kutumvwa katuli kulila. Mbuli muzyali ulaaluyando, zilamuchisa kuti wabona bana bakwe kabali kulila alubo ulilibambilide kutugwasya.—Bala Isaya 63:9.

4. Nziizili zikozyano zyamuBbayibbili nzitutalange-lange alubo zituyiisyaanzi atala aJehova?

⁴ MuBbayibbili, Jehova wakatondeezya mbalimvwa chiindi bakombi bakwe nibakali kulila akaambo kamapenzi ambaakabagwasya. Muchikozyano chaHana, Davida achaMwaami Hezekkiya, Jehova wakatondeezya mbalimvwa chiindi bakombi bakwe nibalila akaambo kamapenzi. Niinzi zyakapa kuti balile? Jehova wakabagwasya biyeni? Alubo zikozyano zyabo zituumbulizya biyeni chiindi nituli kulila akaambo kakuusa, umwi naatatujata kabotu naakuti nituli kulimvwa katutachikwe bulangilizi?

KULILA AKAAMBO KAKUUSA

5. Chiimo nchaakalaacho Hana chakali kupa kuti alimvwe biyeni?

⁵ Hana wakaswaana mapenzi miingi aakali kupa kuti alile. Limwi penzi ndyaakaswaana lyakali jumu loko ndyakuti wakali mumaali, alubo mukwatwanyina Penina wakali kumusampawula. Kuyungizya aali zeezi, Hana taakali kuzyala pe pesi mukwatwanyina Penina wakali aabana biingi. (1 Sam. 1:​1, 2) Penina wakali kukkala kasampawula Hana akaambo kakuti taakalikwe bana pe. Kaansinga nduwe wakali muchiimo eechi, wakali kunoomvwa biyeni? Hana wakanyema zyakuti “wakali kulila akutalya,” alubo wakawusa kapati.—1 Sam. 1:​6, 7, 10.

6. Niinzi zyakawumbulizya Hana?

⁶ Niinzi chakawumbulizya Hana? Chimwi chintu nchaakali kuchita nchakuti, wakali kwiinka kutente lyakukombela kuti akakombe Jehova. Kulakonzeka kuti chiindi naakasika aafwiifwi alubuwa lwatente lyakukombela, “wakatalika kupaila kuli Jehova kumwi kalila citaambiki.” Hana wakakombelezya Jehova kati: “Undigwasye mumapenzi aangu akundiyeeya ndemubelesi wako.” (1 Sam. 1:10b, 11) Hana wakabuzya Jehova munkombyo zyoonse zyakali mumoyo wakwe ambaakali kulimvwa. Chiindi Jehova naakabona Hana kali kulila zitaambiki, zyakamuchisa loko!

7. Hana wakamvwa biyeni naakazwa aakubuzya Jehova zyoonse zyakali mumoyo wakwe?

⁷ Hana wakalimvwa biyeni chiindi naakazwa aakubuzya Jehova zyoonse zyakali kupa kuti akataazikane achiindi Mupayizi Mupati Eli naakamusyomezya kuti Jehova wakali kuyoozisandula nkombyo zyakwe? Bbayibbili lyaamba kuti: “Eelyo mukaintu ooyu wakaunka akuyoolya, tanaakacuuside alimwi pe.” (1 Sam. 1:​17, 18) Nikuba kuti chiimo chaHana teechakachincha pe, pesi wakalimvwa kabateme. Wakali aalusyomo lwakuti Jehova wakali kwiimvwisisisya nzila njaakali kulimvwaayo akuti wakali kuyoomugwasya kumapenzi ngaakalaawo. Jehova wakazibona zyiimo zyakali kukataazya Hana alubo wakakumvwa kulila kwaHana. Nkinkaako, mukuya kwachiindi wakazoomupa kuti akonzye kuba aabana.—1 Sam. 1:​19, 20; 2:21.

8-9. Kweendelana a Mahebberu 10:​24, 25, nkamboonzi nikuyandikana kuti tukkale katunjila miswaangano yambungano? (Langa chifanikisyo.)

⁸ Nzitwiiya. Ulikuswaana zyiimo zipa kuti ulile na akaambo kakuusa? Amwi wakafwidwa aabbululu waafwiifwi naakuti mweenzinyokwe. Muziindi zili boobu, zili mulindiswe biya kuti tuyande kuba aatulikke. Pesi mbuli mbutwabona kuti Hana wakali kuumbulizigwa aakwiinka kutente lyakukombela, andiswe tulakonzya kuumbulizigwa kwiinda mukunjila miswaangano yambungano nikuba katumvwide katutakwe manguzu aakwiinka. (Bala Mahebberu 10:​24, 25.) Chiindi nitumvwa mavesi aamuBbayibbili aawumbulizya kaali kubalwa kumiswaangano, Jehova ulakonzya kutugwasya kuti tutabikki mizeezo yesu kuzintu zitukataazya. Pesi tubikke mizeezo yesu kuzintu zituyaka, eezi zilakonzya kupa kuti tumvwe mbubo-mbubo nikuba kuti chiimo chesu teechachincha.

⁹ Kumiswaangano yambungano, bakwesu abachizi balatuumbulizya akututondeezya mbubatuyanda. Eezi ngazyapa kuti tulimvwe mbubo-mbubo. (1 Tes. 5:​11, 14) Atumvwe nzyaakaamba umwi mukwesu payona uuyandikana wakafwidwa aamwanakazi wakwe. Wakaamba kuti, “Ambuli sunu ndichilila. Chimwi chiindi nga ndayanda kukkala aandikke kuchitila kuti kandilookulila kupela. Pesi miswaangano yambungano ilandisimya. Majwi ngibandibuzya bakwesu abachizi ansandulo zyabo kumiswaangano zilanduumbulizya. Nikuba kuti ngandazwa kun’ganda kandikataazikene, pesi niyamana miswaangano ngandamvwa mbubo-mbubo.” Chiindi nituli kumiswaangano yambungano, Jehova ulakonzya kubelesya bakwesu abachizi kuti batugwasye.

10. Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano chaHana chiindi nitukataazikene?

¹⁰ Hana wakalimvwa mbubo-mbubo naakali kuzwa aakukomba kuli Jehova kamubuzya mbaakali kulimvwa. Anduwe ulakonzya kuwaala ‘makataazyo aako woonse’ kuli Jehova kuli aachoonzyo chakuti ulakuswiilila. (1 Pet. 5:7) Umwi muchizi ulaamulumi wakajayigwa aamasosi wakaamba kuti, “Naakafwa mulumaangu ndakakataazikana zyakuti ndakali kubonaanga nsichizoobotelwi lubo pe mubuumi bwangu. Pesi kukomba kuli Taata ulaaluyando Jehova, kwakanduumbulizya loko. Chimwi chiindi ndakali kubula majwi aalikabotu aakwaamba munkombyo, pesi Jehova wakali kundimvwisisisya. Nindakali kulimvwa kanditakwe manguzu ndakali kukomba kuli Jehova kuti andipe luumuno. Nindakali kuzwa aakukomba ndakali kubatama alubo ndakali kuba aamanguzu aakuti ndichite zintu nzindakali kuyanda kuchita.” Kuti twabuzya Jehova zyoonse zilaansi aamoyo zitukataazya, Jehova ngawakataazikana anguwe alubo nga ulizi mbutulookulimvwa nikuba kuti zintu eezyo zili kupa kuti tukataazikane teezyamana. Jehova ulakonzya kutuumbulizya akutugwasya kuti tubatame. (Int. 94:19; Flp. 4:​6, 7) Alubo ulazibona zyoonse nzulikuchita kuti wiinkilile kunembo kusyomeka kulinguwe alubo uzookulongezya.—Heb. 11:6.

CHIINDI NITULILA AKAAMBO KAKUTAJATWA KABOTU

11. Davida wakamvwa biyeni chiindi bamwi nibakatamujata kabotu?

¹¹ Davida wakaswaana zyiimo zyiingi loko zyakali kupa kuti alile. Kwakali bantu biingi bakali kumuzonda nikuba bamwi beenzinyina abamumpuli teebakali kusyomeka pe kulinguwe alubo bakali kuyanda kumuchisa. (1 Sam. 19:​10, 11; 2 Sam. 15:​10-14, 30) Muchiindi eechi chiyumu loko, Davida wakalemba kuti: “Ndakatala akaambo kakutongela kwangu; busiku boonse nditesya bulo bwangu amisozi.” Nkamboonzi Davida naakalimvwa munzila eeyi? Wakapandulula kuti: “Akaambo kabaabo boonse bandipenzya.” (Int. 6:​6, 7) Chiindi bamwi nibakatamujata kabotu Davida, wakakataazikana zyakuti wakali kukkala kalila.

12. Mbuli mbukutondeezedwe muli Intembauzyo 56:​8, Davida wakali aachoonzyo chanzi?

¹² Nikuba kuti Davida wakaswaanana aamapenzi miingi, pesi wakali aachoonzyo chakuti Jehova wakachili kumuyanda. Wakalemba kuti “Jehova ulalimvwa jwi lyangu nendilila.” (Int. 6:8) Aali chimwi chiindi, Davida wakalemba majwi mabotu loko aali muli Intembauzyo 56:8. (Bala.) Majwi aayo atondeezya nzila Jehova njatuyandaayo akuti ulaandaba ambutulimvwa. Davida wakaamba kuti kwakali mbuli kuti Jehova wakali kubweza misozi yakwe akwiibikka mukagubbu naakuti kwiilemba mubbuku. Wakali aachoonzyo chakuti Jehova wakali kuzibona kuti wakali kumvwa kuchisa alubo taakakuluba pe kuchisa nkwaakali kumvwa. Davida wakali aachoonzyo chakuti Wisi wakujulu ulaaluyando wakali kuzibona nzyaakali kuswaana akuti alakwe zyakali kumuchisa.

13. Kuti bamwi batusweesya, niinzi zikonzya kutuumbulizya? (Langa chifanikisyo.)

¹³ Nzitwiiya. Kulakonzeka kuti ulikumvwa kuchisa akaambo kakuti umwi ngwaakali kusyoma wakakusweesya. Amwi muntu ngwaakabambide kuzookwatanaawe wakakukaka kutayeeyeli pe. Naakuti mulukwatano kulakonzeka kuti mulumaako naakuti mwanakazi wako wasala kuti mulekane. Naakuti umwi bbululu wako wakasala kusiya kukomba Jehova. Umwi mukwesu uuli aamwanakazi wakachita bumambi mpawo wamukaka wakaamba kuti, “Teendakali kuzisyoma pe kuti eezi nzizyo zyakali zyachitika kulindime. Ndakalimvwa kanditagwasyi, ndakawusa alubo ndakanyema.” Kuti kulikumvwa kuchisa akaambo kakuti umwi muntu wakakusweesya, jana luumbulizyo kwiinda mukuziba kuti Jehova tazookusweesyi pe. Mukwesu ooyo wakati, “Ndakabona kuti bantu balakonzya kutusweesya pesi Jehova ulikubbazu lyesu, ndibbwe lyesu. Nikuba kuti niinzi zyachitika, Jehova nga mpali kuti atugwasye alubo tabalekelezyi pe bakombi bakwe basyomeka.” (Int. 37:28) Tweelede kukkala katuyeeya kuti, Jehova utuyanda loko kwiinda mbubatuyanda bantu. Nichoonzyo kuti muntu wakusweesya, zichisa loko, pesi Jehova ulaandaba anzila njitulimvwaayo akaambo kakuti tulayandikana kulinguwe. (Rom. 8:​38, 39) Tweelede kukkala katuyeeya eezi nikuba kuti bantu batujata munzila iili biyeni. Taateesu wakujulu ulatuyanda.

14. Intembauzyo 34:18 itupa choonzyo chanzi?

¹⁴ Kuti umwi muntu kali wakakusweesya, majwi aaDavida aali muli Intembauzyo 34:18. (Bala) alakonzya kukuumbulizya. Bantu “batyompedwe mumoyo” balakonzya kulimvwa kabatakwe bulangilizi pe. Jehova ubagwasya biyeni bantu balimvwa munzila eeyi? Jehova “ulaafwaafwi” ambabo. Uli mbuli muzyali uunga wajata mwanaakwe akumuumbulizya nalikulila. Chiindi nituswaana mapenzi akaambo kakuti umwi muntu watusweesya naakuti watukaka, Jehova ulakumvwa kuchisa nkutumvwa alubo ulilibambilide kufwambaana kubweza ntaamu kuti atugwasye. Jehova utupa zintu zyiingi nzitukonzya kulangilila muchiindi chilikunembo alubo zintu eezyo zitugwasya kuti tulisimye lino.—Is. 65:17.

CHIINDI NITULILA AKAAMBO KAKUYOOWA

15. Niinzi chakapa kuti Hezekkiya alile?

¹⁵ Naakali aaminyaka iili 39, Hezekkiya Mwaami waJuda wakaziba kuti wakali aabulwazi bubi loko. Mupolofita Isaya wakabuzya Hezekkiya mulumbe wakazwa kuli Jehova wakuti bulwazi oobo bwakali kuyoomujaya. (2 Bam. 20:1) Hezekkiya wakalimvwa katakwe bulangilizi pe. Kakataazikene amulumbe ngwaakali watambula, Hezekkiya wakalila loko. Wakakombelezya Jehova kuti amugwasye.—2 Bam. 20:​2, 3.

16. Niinzi Jehova nzyaakachitila Hezekkiya?

¹⁶ Chiindi Jehova naakamvwa nkombyo yaHezekkiya anaakabona misozi yakwe, wakamweetelela Hezekkiya mpawo wakati kulinguwe: “Ndaumvwa mupailo wako. Ndaibona misozi yako. Ndilakuponya.” Kabelesya Isaya, Jehova wakasyomezya Hezekkiya kuti ulayungizya mazuba aabuumi bwakwe akuti wakali kuyoovuna Jerusalema kubantu baku-Asiriya.—2 Bam. 20:​4-6.

17. Jehova utugwasya biyeni chiindi nituli kuchiswa bulwazi bubi loko? (Intembauzyo 41:3) (Langa chifanikisyo.)

¹⁷ Nzitwiiya. Niinzi nzukonzya kuchita kuti kuli kuchiswa bulwazi bubi loko? Buzya Jehova mbulimvwa, ulakuswiilila nikuba kuli kulila nuli kukomba kulinguwe. Bbayibbili litusyomezya kuti, “Taata silweetelelo lupati, aLeza siluumbulizyo loonse” ulatuumbulizya mumapenzi eesu woonse. (2 Kor. 1:​3, 4) Mazubaano, tatulangilili kuti Jehova agwisye mapenzi woonse ngituswaana, pesi tulakonzya kuba aachoonzyo chakuti ulatuumbulizya. (Bala Intembauzyo 41:3.) Kwiinda mumuuya wakwe uusalala, Jehova utupa manguzu, busongo aluumuno lwamumizeezo kuti tulisimye. (Tus. 18:14; Flp. 4:13) Alubo Jehova ulatuumbulizya kwiinda mukutupa bulangilizi bwakuti muchiindi chilikunembo taakwe muntu pe uuchizoochiswa.—Is. 33:24.

18. Nduululi lugwalo lukuumbulizya chiindi nuli muchiimo chiyumu? (Langa kabbokesi katii, “Mavesi Aakonzya Kutuumbulizya Nituli Kulila.”)

¹⁸ Hezekkiya wakawumbulizigwa aamajwi ngaakabuzigwa aaJehova. Andiswe tulakonzya kujana luumbulizyo kuzwa muJwi lyaLeza. Chiindi nitukataazikene, majwi aaJehova aali muBbayibbili alakonzya kutuumbulizya akutugwasya kuti tubatame. (Rom. 15:4) Umwi muchizi wakuWest Africa naakajatwa bulwazi bwakkensa, wakali kukkala kalila. Wakaamba kuti: “Ndakali kuumbulizigwa aalugwalo lwa Isaya 26:3. Nikuba kuti tatukonzyi pe kulesya aamwi mapenzi kuti atuchitikile, pesi vesi eeyi, inditondeezya kuti Jehova ulakonzya kutupa luumuno lwamumizeezo lukonzya kutugwasya kuti tubatame chiindi nituli mumapenzi.” Kuli lugwalo na lukugwasya chiindi nuli muchiimo chiyumu loko nikuba nwaalimvwa kutakwe bulangilizi?

19. Tulangililaanzi muchiindi chilikunembo?

¹⁹ Tulikupona muntinti yamazuba aakumamanino alubo tulangilila kuti zintu zipa kuti tulile zinooyungizya. Pesi mbuli mbutwabona kuchikozyano chaHana, Davida achaMwaami Hezekkiya, Jehova ulazibona chiindi nitulila alubo anguwe nga zyamuchisa. Jehova tayilubi pe misozi yesu. Nkinkaako, chiindi nitwaswaana zyiimo zipa kuti tulile, tweelede kukomba kuli Jehova katumubuzya zyoonse zilaansi aamyoyo yesu. Tatweelede kulyaanzaania aabakwesu abachizi pe. Alubo atwiinkilile kunembo kujana luumbulizyo kuzwa mumajwi aali muBbayibbili. Tulakonzya kuba aachoonzyo chakuti, ikuti twayinkilila kunembo katusyomeka, Jehova uzootulongezya. Alubo tuzooba aachilongezyo chakulibonena ameso eesu kali kuzuzikizya chisyomezyo chakusinda misozi njitubaayo akaambo kazyiimo zipa kuti tulile. (Chi. 21:4) Muchiindi eecho, kuti kakuli kuti twalila, inooli misozi yakubotelwa.