CHIIYO 31
LWIIMBO 111 Twaambo Tutupa Kukkomana
Niinzi Chikonzya Kupa Kuti Tukkutisikane?
“Ndayiya kukkutisikana muzyiimo zyoonse.”—FLP. 4:11.
NZITUTAYIYE
Tulabona kuti kuba muntu uulumba, uulibombya alubo uukkala kayeeya atala azisyomezyo zyaJehova, kulakonzya kupa kuti ukkutisikane.
1. Niinzi nzyachita muntu uukkutisikana alubo niinzi nzyatachiti?
ULI MUNTU uukkutisikana na? Muntu uukkutisikana ulabotelwa alubo uli aaluumuno lwamumizeezo akaambo kakuti ubikkila maanu kuzilongezyo nzyalaazyo. Tanyemi pe akaambo kakuti kuli zimwi zintu nzyatakwaazyo pe. Nikuba oobo, kukkutisikana takwaambi kukkalila maboko pe. Muchikozyano, teekubisya pe kuti muKkristu achite zyiingi mukubelekela Jehova. (Rom. 12:1; 1 Tim. 3:1) Nikuba oobo, taleki pe kubotelwa nikuba kuti taazijana chakufwambaana zilongezyo nzyaalikulangilila.
2. Nkamboonzi kutakkutisikana nikutali kabotu?
2 Kutakkutisikana kulakonzya kupa kuti muntu asale munzila iitali kabotu pe. Bantu batakkutisikani balakonzya kubeleka kwama-awa miingi kuti bajane zintu zyakumubili zitayandikani loko pe. Zilawusisya kuti bamwi maKkristu bakabba mali azimwi zintu nzibakali kuyanda. Kulakonzeka kuti bakalibuzya kuti, ‘Ndeelede kubaazyo,’ ‘Ndakalindila kwachiindi chilamfu,’ naakuti ‘Ndizooyibbadala mali eeyo.’ Nikuba oobo, kubba nkubba, takumubotezyi pe Jehova. (Tus. 30:9) Bamwi bakanyema akaambo kakuti teebakajana zilongezyo nzibakali kulangilila alubo bakaleka kukomba Jehova. (Gal. 6:9) Niinzi chipa kuti mukombi waJehova asike mpachita zintu eezi? Kulakonzeka kuti penzi ndyakuti wakasaanguna kutakkutisikana mbichaani-mbichaani.
3. Nchiichili chiiyo nchitujana muli Bafilipi 4:11, 12?
3 Toonse tulakonzya kuba bantu bakkutisikana. Mwaapostoli Pawulu wakaamba kuti: “Ndayiya kukkutisikana muzyiimo zyoonse.” (Bala Bafilipi 4:11, 12.) Wakalemba majwi aayo naakasungidwe. Nikuba oobo, wakakkala kabotelwa. Wakayiya mbakonzya kukkutisikana. Kuti kakutuyumina kukkutisikana, majwi ngakaamba Pawulu azintu zyakamuchitikila zilakonzya kutugwasya kuti tubone kuti andiswe tulakonzya kuba bantu bakkutisikana. Eezi tazyaambi kuti ziba aazilikke pe kuti tube bantu bakkutisikana muzyiimo nzitulaazyo, pesi tweelede kukubelekela biya. Biyeni? Atulange-lange buntu bukonzya kutugwasya kuti tube bantu bakkutisikana.
BA MUNTU UULUMBA
4. Kuba bantu balumba, kutugwasya biyeni kuti tube bantu bakkutisikana? (1 Batesalonikka 5:18)
4 Muntu uulumba ulakkutisikana. (Bala 1 Batesalonikka 5:18.) Kuti katulumba akaambo kakuti tulaazyo zintu ziyandikana mubuumi, zilakonzya kutugwasya kuti tutakataazikani loko pe atala azintu nzituyanda, pesi nzitutakwaazyo pe. Kuti katumulumba Jehova akaambo kazilongezyo nzitulaazyo lino, tulabikkila maanu kukuchita zyoonse nzitukonzya kumilimu eeyo kwiinda kuti tukataazikane akujana zimwi zilongezyo. Eezi nzizyo zipa kuti Magwalo atusungwaazye kuti, munkombyo zyesu tuswaanizye majwi aakulumba Jehova. Kuba bantu balumba kutugwasya kuti tube ‘aaluumuno lwaLeza lwiinda kumvwisisisya koonse.’—Flp. 4:6, 7.
5. Nziizili zintu nzibakeelede kuyeeya ma-Israyeli zyakali kukonzya kupa kuti babe bantu balumba? (Langa chifanikisyo.)
5 Atubone zyakachitikila ma-Israyeli. Kwaziindi zyiingi bakali kung’ung’unina Jehova kuti bakali kuyanda chakulya nchibakali kulya ku-Ijipita. (My. 11:4-6) Nichoonzyo kuti buumi bwakali buyumu munkanda. Niinzi chakali kukonzya kugwasya ma-Israyeli kuti babe bantu bakkutisikana? Bakeelede kuyeeyesesya atala azintu Jehova nzyaakali wabachitila kale. Ku-Ijipita bakali bazike alubo bakali kujatwa chalunya, pesi Jehova wakeetela bantu baku-Ijipita zipenzyo zili 10 zyakatabasikila pe ma-Israyeli. Ma-Israyeli nibakaangununwa, “bakabweza bunoti bwama-Ijipita,” nsiliva, ngolida azigogo. (Kul. 12:35, 36) Ma-Israyeli nibakatobelwa aamasooja aaFaro kuLwizi Lusalala, Jehova wakaanzania maanzi munzila yachigambyo. Alubo nibakali kweenda munkanda, Jehova wakali kubasanina aamana buzuba abuzuba. Nkamboonzi ma-Israyeli nibakali kung’ung’una atala achakulya? Teebakachili kukkutisikana pe, teekuti bakabulide chakulya pe, pesi teebakachili kulumba pe akaambo kazintu nzibakalaazyo.
Niinzi zyakapa kuti ma-Israyeli basaangune kutakkutisikana? (Langa fuka 5)
6. Niinzi zikonzya kutugwasya kuti tube bantu balumba?
6 Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tube bantu balumba? Chakusaanguna, buzuba abuzuba atuyeeyesesye atala azintu zibotu nzitulaazyo. Ulakonzya kulemba zintu zibili naakuti zitatu nzuyanda kulumba Jehova. (Malo. 3:22, 23) Chabili, tondeezya kuti ulalumba. Bweza ntaamu yakuti ulumbe bamwi akaambo kazintu zibotu nzibakuchitila. Kwiinda zyoonse, lumba Jehova chiindi choonse. (Int. 75:1) Chatatu, mvwanana aabantu balumba. Kulumba kulatabukila akutakkutisikana kulatabukila. (Dt. 1:26-28; 2 Tim. 3:1, 2, 5) Kuti twabikkila maanu kukulumba, mizeezo yakutakkutisikana tiikootusikila pe.
7. Niinzi zyakagwasya Aci kuti abe muntu uukkutisikana?
7 Atubone zyakachitikila Aci uukkala ku-Indonesia. Wakaamba kuti: “Muchiindi chakkorona, ndakasaanguna kweezyanisya zyiimo zyangu azyabakombima alubo eezi zyakapa kuti nditakkutisikani pe.” (Gal. 6:4) Niinzi chakamugwasya kuti achinche maboneno aakwe? Aci wakaamba kuti: “Ndakasaanguna kubikkila maanu kuzilongezyo nzindakali kujana buzuba abuzuba alubo ndakayeeyesesya atala azintu zibotu nzindakajana akaambo kakuba mumbunga yaLeza. Kuzwa waawo, ndakasaanguna kulumba Jehova akaambo kazintu eezi. Alubo eezi zyakapa kuti ndisaangune lubo kukkutisikana.” Kuti kutali kubotelwa pe akaambo kazyiimo nzulaazyo, ulakonzya kuchita zyakachitwa aa-Aci kuchitila kuti usaangune kubotelwa.
BA MUNTU UULIBOMBYA
8. Nkaakali kakole kakali kacha Baruki?
8 Mulembi wamupolofita Jeremiya, Baruki, wakali wanjila mukakole kakutakkutisikana. Nichoonzyo kuti Baruki wakali aamulimu muyumu loko wakugwasilizya Jeremiya kukwaambilizya mulumbe uuyoosya kuchisi chakatali kulumba. Aali chimwi chiindi Baruki kakali kamuleya katabi, kwiinda kuti abikkile maanu kuzintu Jehova nzyaakali kuyanda kuti achite, wakabikkila maanu kuzintu nzyaakali kuyanda kuchita we. Kabelesya Jeremiya, Jehova wakabuzya Baruki kuti: “Yebo uliyandawida zintu zipati. Koleka kuyandaula zintu zili boobu.” (Jer. 45:3-5) Muli aamwi majwi, Jehova wakali kubuzya Baruki kuti: “Kkutisikana azintu nzulaazyo.” Baruki wakazumina kululamikwa alubo wakayinkilila kunembo kabelekela Jehova.
9. Kweendelana a 1 Bakkorinte 4:6, 7, kulibombya kutugwasya biyeni? (Langa zifanikisyo.)
9 Chimwi chiindi, muKkristu ulakonzya kubonaanga ulaacheelelo chakuti ajane chimwi chilongezyo. Kulakonzeka kuti mukwesu ooyo ulaachipo, ubeleka changuzu naakuti ulaaluzibo lwakuchita chimwi chintu. Nikuba oobo, bamwi balakonzya kujana chilongezyo nchicheecho nchaali kuyanda. Niinzi chikonzya kumugwasya kuti taajana chilongezyo eecho? Ulakonzya kuyeeyesesya atala azyakalembwa aamwaapostoli Pawulu zili muli 1 Bakkorinte 4:6, 7. (Bala.) Zilongezyo zyoonse nzitulaazyo azipo, zizwa kuli Jehova. Kuti katukonzya kuchita zimwi zintu tazyaambi kuti tulisumpukide kwiinda bamwi. Zintu nzitukonzya kuchita tulazichita akaambo kakuti Jehova ututondeezya luzyalo lupati.—Rom. 12:3, 6; Ef. 2:8, 9.
Jehova nguwe uupa kuti tukonzye kuchita zintu nzituchita (Langa fuka 9)b
10. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tube bantu balibombya?
10 Tulakonzya kuba bantu balibombya kuti twayeeyesesya atala achikozyano chaJesu. Atubone zyakachitika mubusiku naakabasanzya kumawulu baapostoli bakwe. Mwaapostoli Johane wakaamba kuti: “Jesu kazi kuti [1] Wisi wakali wabikka zintu zyoonse mumaboko aakwe akuti [2] wakazwa kuli Leza akuti [3] wakali kuzoobweeda kuli Leza, . . . [wakasaanguna] kubasanzya kumawulu basikwiiya bakwe.” (Joh. 13:3-5) Jesu wakali kukonzya kubuzya baapostoli bakwe kuti bamusanzye kumawulu. Pesi naakali aanyika, taakwe naakaliyandwiida zintu zyakumubili zyiingi pe. (Lk. 9:58) Jesu wakali kulibombya alubo wakali kukkutisikana. Wakatusiila chikozyano chibotu loko.—Joh. 13:15.
11. Kulibombya kwakamugwasya biyeni Dennis kuti akkutisikane?
11 Mukwesu uutegwa Dennis wakuNetherlands, wakaamba kuti ubeleka changuzu kuti alibombye mbuli Jesu. Wakaamba kuti: “Chimwi chiindi nga ndalimvwa kuti ndaamba kulisumpula naakuti kusaanguna kutakkutisikana kapati kuti umwi wajana chimwi chilongezyo. Kuti eezi zyachitika, nga ndabala nkani zili atala akulibombya. Mu JW Library® app ndakamaka mavesi aali atala akulibombya kuchitila kuti ndifwambaane kwaajana akuti ndaabalulule lubo. Alubo mufooni yangu ndakadawuniloda nkani zili atala akulibombya alubo ndikkala kandiziswiilizya.a Ndakayiya kuti milimu yoonse njituchita, tulayichita kuchitila kuti tupe Jehova bulemu kutali kuti bulemu oobo buye kulindiswe pe. Nzyachita umwi awumwi wesu, zimupa bulemu Jehova.” Kuti wasaanguna kutakkutisikana, bweza ntaamu yakuti ube muntu uulibombya. Kuchita oobo, kulakugwasya kuti umvwanane loko aJehova akuti ube muntu uukkutisikana.—Jak. 4:6, 8.
YEEYESESYA ATALA ABULANGILIZI
12. Bulangilizi butugwasya biyeni kuti tukkutisikane? (Isaya 65:21-25)
12 Tulakonzya kuba bantu bakkutisikana kuti twayeeyesesya atala azisyomezyo Jehova nzyaakatusyomeza. Kabelesya mupolofita Isaya, Jehova wakatondeezya kuti mazubaano tunooswaana mapenzi alubo utusyomezya kuti uzoowagwisya mapenzi aayo. (Bala Isaya 65:21-25.) Tuzookkala katulyiibide alubo tuzooba aamaanda mabotu. Tunoobeleka milimu njituyanda alubo tunoolya chakulya chiyaka mubili chinono. Chiyooti choko ndibbende, taakwe zintu ziyootuyoosya pe naakuti ziyooyoosya bana besu. (Is. 32:17, 18; Ezk. 34:25) Muchiindi chilikunembo, tuyoopona buumi bubotu.
13. Mbuubuli buyumu-yumu mbutuli kuswaana alubo bulangilizi butugwasya biyeni?
13 Mazubaano, kuyandikana loko kuti tubikkile maanu kubulangilizi mbutulaabo. Nkamboonzi? Akaambo kakuti tulikupona “kumazuba aakumamanino” alubo toonse tulikuswaanana aaziindi “ziyumu, zikataazya kupona mulinzizyo.” (2 Tim. 3:1) Buzuba abuzuba, Jehova ulatugwasya kuti tulisimye kwiinda mukutupa malayilile, mukutusimya akutugwasya nituyanda kugwasigwa. (Int. 145:14) Mukuyungizya, bulangilizi mbutulaabo tumaKristu bulatusimya muziindi ziyumu. Amwi kulikukuyumina kuti ujane nzibayandikana bamumpuli yako. Eezi zyaamba kuti unookkala kuyuminwa aabuumi na? Teembuzyaamba pe! Jehova wakatusyomezya kuti unootupa zintu nzituyanda alubo uzootupa zintu zyiingi muParadayizi. (Int. 9:18; 72:12-14) Kulakonzeka kuti ulikuchiswa-chiswa, kukataazikana naakuti ulaabulwazi bubi loko. Eezi zyaamba kuti tuchikwe bulangilizi na? Teembuzyaamba pe. Munyika mpya, kuchiswa alufu zizoomana. (Chi. 21:3, 4) Bulangilizi oobu butugwasya kuti tukkutisikane akuti tutakataazikani loko lino. Tulakonzya kukkutisikana nikuba nitutali kujatwa kabotu, nitwafwidwa, nituli kulisimya kuli bumwi bulwazi naakuti nituli kuswaana sunko. Nkamboonzi? Akaambo kakuti, ikuti twaswaana buyumu-yumu lino, tulizi kuti “mapenzi ngachiindi chifwiifwi” alubo munyika mpya zintu zituchisa zyoonse tazichinooliwo pe.—2 Kor. 4:17, 18.
14. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tube aalusyomo lusimide muzisyomezyo zyaJehova?
14 Akaambo kakuti bulangilizi butugwasya kuti tukkutisikane, niinzi chikonzya kutugwasya kuti tube aachoonzyo chakuti zisyomezyo zyaJehova zizoozuzikizigwa chachoonzyo? Chimwi chikonzya kutugwasya, nkulibona katuli muParadayizi. Kuti twaba aapenzi lyamali, tulakonzya kuyeeya atala abuumi mbubutanoobede munyika mpya nitutanoochiyandi mali pe alubo nikutanoochilikwe muntu uufwaba pe. Kuti katuli kukataazikana atala akutajana chimwi chilongezyo, tulakonzya kuyeeyesesya atala akuti muParadayizi zilongezyo eezyo tazinoochiyandikani loko pe. (1 Tim. 6:19) Kumasaangunino kulakonzya kutuyumina kuyeeya atala abuumi mbubutanoobede munyika mpya akaambo kamapenzi ngituswaana. Kuti twakkala katuyeeya atala azisyomezyo zyaJehova, zilaba muganzi kuti tutabikkili maanu kumapenzi eesu.
15. Twiiyaanzi kuzintu zyakaambwa aaChrista?
15 Atubone bulangilizi mbubwakagwasya Christa mwanakazi waDennis waambidwe kumasaangunino. Wakaamba kuti: “Ndilaabulwazi bupa kuti ndilebuke mubili, tandikonzyi pe kweenda, ndibelesya wheelchair alubo ndikkala kandilede. Ndikkala kandimvwa kuchisa buzuba abuzuba. Dokotela wangu wakandibuzya kuti tandizooponi pe. Maboneno aadokotela ooyu alisiyene amaboneno ngindilaawo. Ndibikilide maanu kubulangilizi alubo bupa kuti ndibe aaluumuno lwamumizeezo. Muchiindi eechino, ndinoolisimya kumapenzi, pesi munyika mpya ndinoobotelwa mubuumi nkaambo takuchinoolikwe kuchiswa pe.”
“AABO BAMUYOOWA KUNYINA NCOBABULA PE”
16. Nkamboonzi mwaami Davida naakaamba kuti aabo bamuyoowa Jehova “kunyina ncobabula pe”?
16 Nikuba bakombi baJehova bakkutisikana, balaaswaana mapenzi mubuumi. Mwaami Davida wakafwidwa bana batatu. Wakatamikizigwa, wakawuzigwa alubo mwaami wakali kuyanda kumujeya, wakamuvwima kwaminyaka myiingi. Nikuba oobo, naakali kulisimya kumasunko aayo, wakaamba kuti: “Aabo bamuyoowa kunyina ncobabula pe.” (Int. 34:9, 10) Nkamboonzi naakaamba oobo? Akaambo kakuti wakalizi kuti, nikuba kuti wakali kuswaana mapenzi pesi Jehova taakamulekelezya pe. (Int. 145:16) Andiswe tulakonzya kuba aachoonzyo chakuti Jehova ulakonzya kutugwasya kuti tulisimye chiindi nituli mumapenzi. Tulakonzya kukkutisikana.
17. Nkamboonzi nitweelede kuba bantu bakkutisikana?
17 Jehova uyanda kuti tube bantu bakkutisikana. (Int. 131:1, 2) Nkinkaako, atuchite zyoonse nzitukonzya kuti tube bantu bakkutisikana. Kuti twabeleka changuzu kuti tube bantu balumba, bantu balibombya akuba aalusyomo lusimide muzisyomezyo zyaJehova, tuyookonzya kwaamba kuti: “Inzya, ndakkutila.”—Int. 16:5, 6.
LWIIMBO 118 “Kotuyungizyila Lusyomo”
a Muchikozyano, aa jw.org yebela vidiyo yakukomba kwakuseni iiti, Jehova Ulabalanganya Aabo Balicesya.
b BUPANDULUZI BWACHIFANIKISYO: Mukwesu ulikubambulula mayake aambunga, muchizi wakayiya mulaka wamasayini, ulikubuzigwa-buzigwa kumuswaangano wabbazu alubo mukwesu uulikupa nkani yabantu boonse.