LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w98 9/1 map. 4-7
  • Sena Inga Mwaasyoma Manjezeezya Anu?

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Sena Inga Mwaasyoma Manjezeezya Anu?
  • Ngazi Yamulindizi 1998
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Ikuyiisya Manjezeezya
  • Ikuyeeya Mbwayeeya Leza
  • Icikonzya Kutugwasya Ikuyiisya Manjezeezya Esu
  • Ikubaa “Miyeeyo ya-Kristo”
  • Ikugwasigwa Amanjezeezya Ayiisidwe
  • Mbuti Mbomukonzya Kuzumanana Kuba Amanjezyeezya Mabotu?
    ‘Amuzumanane Kukkala Muluyando lwa Leza’
  • Kuba Amanjezyeezya Mabotu Kuli Leza
    Mbomukonzya Kukkala Muluyando lwa Leza
  • Amuswiilile Jwi Lyaambaula Mulindinywe
    Ngazi Yamulindizi—2007
  • Ino Inga Ndaayiisya Buti Manjezyeezya Aangu?
    Bakubusi Balabuzya
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi 1998
w98 9/1 map. 4-7

Sena Inga Mwaasyoma Manjezeezya Anu?

ICIBELESYO cibelesyegwa kupimya mbazu zyoonse zyanyika cilasyomwa kapati. Ikabulo kaco ikeendelezyegwaa nguzu izili mumulenga-lenga kalazumanana kutondeka kunyika. Aboobo basinyendo balakonzya kusyoma cibelesyo eci kuti cibasololele ciindi nokutakwe mbaakani zyakubasololela. Pele ino ncinzi cicitika ciindi cintu cimwi cilaa magineti nocibikkwa munsi aacibelesyo eci? Ikabulo kaya kayoozinguluka akugama kooko ikuli magneti muciindi cakutondeka kunyika. Cilaleka kusyomwa.

Icintu cikozyanya aceeci cilakonzya kucitika kumanjezeezya aamuntu. Imulengi wakabikka nguzu ezi mulindiswe ikutegwa kazitusololela cakusyomeka. Mbwaanga twakalengwa mucinkozya ca Leza, imanjezeezya esu ayelede kuti lyoonse kaatusololela kulubazu luluzi ciindi notuyandika kusala cakucita. Ayelede kutukulwaizya kutondezya zyeelelo zya Leza zyabukkale. (Matalikilo 1:27) Ikanjikanji alacita obo. Mucikozyanyo, imwaapostolo Munakristo Paulo wakalemba kuti nobaba bamwi ibatakwe mulawo wa Leza ‘balacita izyaamba mulawo.’ Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti “manjezeezya aabo aalo alazumina.”—Ba-Roma 2:14, 15.

Nokuba boobo, talili lyoonse manjezeezya naatola ntaamu aciindi naayelede. Akaambo kakutalondoka kwabuntunsi, tulaa cilengwa cakucita zintu nzyotuzi kuti taziluzi. Paulo wakazumina kuti: “Ndabotelwa a Mulawo wa Leza amoyo uumaninide. Pele ndilizi kuti mulindime muli moyo uumbi uulwana ayooyo uubotelwa a Mulawo wa Leza. Moyo umwi ooyo uutobela nzila yazinyonyoono, nguwandicitya kuti ndibe muzike wazinyonyoono.” (Baloma 7:22, 23, Ci) Ikuti naa ciindi aciindi katucita cintu citaluzi, imanjezeezya esu alakonzya kufwubaala mane akuleka kutwaambila kuti ikulilemeka kuli boobu takuluzi.

Pele, nokuba kuti tatulondokede tulakonzya kweendelanya manjezeezya esu azyeelelo zya Leza. Inzya kulayandika kapati kuti tucite obo. Imanjezeezya aasalala aayiisidwe kabotu taatupi buyo kubaa cilongwe cibotu a Leza pele alayandika kapati kumakani aalufwutuko lwesu. (Ba-Hebrayo 10:22; 1 Petro 1:15, 16) Kunze lyaboobo, imanjezeezya mabotu ayootugwasya kusala zintu cabusongo mubuumi zyalo ziyootupa kuti tube aluumuno alukkomano. Sintembauzyo wakaamba boobu kujatikizya muntu uujisi manjezeezya aali boobu: “Mulao wa-Leza wakwe uli mumoyo wakwe; muntaamu zyakwe tamukwe butezi.”—Intembauzyo 37:31.

Ikuyiisya Manjezeezya

Ikuyiisya manjezeezya tacijatikizyi buyo kupeta mulongo wamilawo akwiitobelesya. Obo mbubakacita ba Farisi bakuciindi ca Jesu. Aba basololi bacikombelo bakaluuzi Mulawo alimwi bakalijisi amilawo imbi yacilengwa ambweni kutegwa bagwasye bantu kutatyola Mulawo. Aboobo bakafwambaana kukalala ciindi basikwiiya ba Jesu nobakapulula maila mubuzuba bwa Sabata akwaalya. Alimwi bakazwanganya Jesu ciindi naakaponya muntu mubuzuba bwa Sabata iwakapuutide janza. (Matayo 12:1, 2, 9, 10) Ikweelana amulawo waba Farisi, imicito yoonse eyi yobile kwakali kutyola mulawo wane.—Kulonga 20:8-11.

Cakutadoneka, iba Farisi bakawiiya Mulawo. Pele sena manjezeezya abo akali kweendelana azyeelelo zya Leza? Peepe! Mbubakamanina buyo kutongauka kujatikizya ncobakali kuyeeyela kuti nkutyola mulawo wa Sabata, iba Farisi bakalivwiya “kuti bamujaye” Jesu. (Matayo 12:14) Amuyeeye buyo—aba basololi bacikombelo ibakali kulilulamika lwabo beni bakautongauka muzeezo wakulya maila aakupulula alimwi akuponya mubuzuba bwa Sabata; pele kunyinaa mbuwakali kubazwa moyo ciindi nobakali kukanza kujaya Jesu!

Abalo bapaizi basilutwe bakatondezya kuyeeya kupilingene ikukozyene akooku. Aba baalumi basilweeno kunyinaa nobakalimvwa kubaa mulandu pe ciindi nobakapa Judasi mali aansiliva aali 30 kuzwa muciyobodo catempele kuti aabe Jesu. Pele ciindi Judasi naakaapilusya mali aciindi mpobatayeeyeli, naakaasowa mutempele, imanjezeezya aabapaizi basilutwe akakopana kujatikizya mulawo. Bakaamba ategwa: “Taciluleme kwiibika [mali] muciyobolelo, nkaambo ngumuulo wamalowa.” (Matayo 27:3-6) Kulibonya kuti bapaizi basilutwe bakakatazigwa kuti mali aa Judasi lino taakasalede pe. (Amweezyanisye Deuteronomo 23:18.) Pele nkamu yabaalumi njiyonya eyi yakacibona kuti cililuzi ikupa mali aakuti Mwanaa Leza aabwe!

Ikuyeeya Mbwayeeya Leza

Izikozyanyo zili atalaawa zitondezya kuti kuyiisya manjezeezya esu takuyandiki buyo kuzuzya mizeezo yesu amulongo wazintu nzyotweelede kucita azyeezyo nzyotuteelede. Masimpe, iluzibo lwamilawo ya Leza lulayandika alimwi akwiitobela kulayandika kutegwa tufwutuke. (Intembauzyo 19:7-11) Nokuba boobo, kunze lyakwiiya milawo ya Leza tweelede kubaa moyo weendelana akuyeeya kwa Leza. Mpoonya tulakonzya kukubona kuzuzikizigwa kwabusinsimi bwa Jehova mbwaakaamba kwiinda muli Isaya ibwakuti: “Meso aanu ayoobona Mwiyi wanu. Nkabela matwi aako ayoomvwa ijwi kusule lyako liti, Njeeyi inzila, amweende mulinjiyo, kufumbwa ciindi nimuleya nikuba kululyo nikuba kulumwensi.”—Isaya 30:20, 21; 48:17.

Aino eci tacaambi kuti twayanda kusala cakucita tuyoomvwa ncobeni jwi ilitwaambila cakucita. Nokuba boobo, iciindi kuyeeya kwesu nokweendelana akuyeeya kwa Leza kujatikizya zintu zimwi, imanjezeezya esu anoolibambilide kutugwasya kusala cintu cikonzya kumukkomanisya.—Tusimpi 27:11.

Amulange Josefa iwakali kupona mumwaanda wamyaka wa 18 B.C.E. Mukaintu wa Potifara naakamwaambila kuti acite bumambi anguwe, Josefa wakakaka akwaamba kuti: “Nkacite buti bubi bupati buli boobu akubisizya Leza?” (Matalikilo 39:9) Kuciindi ca Josefa kwakanyina mulawo uulembedwe kuzwa kuli Leza wakali kukasya bumambi. Kunze lyaboobo Josefa wakali kukkala ku Egepita ikulaale alulayo lwamukwasyi naa milawo. Ino ono ncinzi cakagwasya Josefa kuti aulwane musunko oyo? Ikucibikka munzila nguba-uba, manjezeezya akwe aakayiisidwe. Josefa wakajisi muzeezo wa Leza wakuti mwaalumi amwanakazi baba “nyama yomwe buyo.” (Matalikilo 2:24) Aboobo wakabona kuti inga tacilulami pe kubweza mukamuntu. Ikuyeeya kwa Josefa kwakali kweendelana akwa Leza kumakani aya. Ibumambi bwakali kutyola mulawo wakwe wabukkale.

Sunu mbasyoonto bantu bali mbuli Josefa. Ibwaamu bulivwulide kapati alimwi banji tabalimvwi kuti beelede kuzumanana kubaa bukkale busalala ku Mulengi wabo, kulimbabo beni naa kuli bamakaintu naa baalumi babo. Obu bukkale bulakozyanya kapati aboobo bupandululwa kubbuku lya Jeremiya ategwa: “Taakwe naba omwe uuempwa kububi bwakwe, uuamba kuti, Ma! Ndacitanzi? Boonse buyo balaya butobela makanze aabo beni mbubonya mbuli imbizi mbiizuza mukati kankondo.” (Jeremiya 8:6) Aboobo kulayandika kapati lino kuti tweendelanye kuyeeya kwesu akuyeeya kwa Leza. Tulijisi cipego cibotu cikonzya kutugwasya kucita boobo.

Icikonzya Kutugwasya Ikuyiisya Manjezeezya Esu

Imagwalo aazwa kuli Leza “alikondede kukufundisya akukulaya, akukuolola akukupandulula makani aabululami, kuti muna-Leza alibambe, azulile kukumana milimo mibotu yoonse.” (2 Timoteo 3:16, 17) Ikwiiya Bbaibbele kuyootugwasya kuyiisya ceeco Bbaibbele ncoliita kuti “miyeeyo” kutegwa twaandaanye cibotu acibi. (Ba-Hebrayo 5:14) Ciyootugwasya kutalika kuyanda zintu nzyayanda Leza akusulaika zintu nzyasulaika walo.—Intembauzyo 97:10; 139:21.

Aboobo imakanze aaciiyo ca Bbaibbele ngakuteelelesya ncokaamba kasimpe muciindi cakubaa luzibo lwaatala-tala buyo. Ngazi Yamulindizi ya September 1, 1976, yakaamba kuti: “Notwiiya Magwalo tweelede kukanza kubona bululami bwa Leza alimwi aluyando akuzibikka mumyoyo yesu ezi kutegwa zibe zintu nzyotucita abuzuba mbuli kulya akuyoya. Tweelede kusoleka kubikkila maanu kumakani aabukkale kwiinda mukuziba cibotu acibi. Kunze lyaboobo tweelede kucita kuti manjezeezya esu auzibe mukuli wawo kuli Sikupa Milawo uulondokede alimwi Mubetesi. (Is. 33:22) Aboobo notwiiya zintu kujatikizya Leza tuleelede akusola kumwiiya munzila zyoonse zyabuumi.”

Ikubaa “Miyeeyo ya-Kristo”

Alimwi kwiiya Bbaibbele kuyootugwasya kubaa “miyeeyo ya-Kristo,” imiyeeyo yakumvwa akulibombya yalo yakatondezyegwaa Jesu. (1 Ba-Korinto 2:16) Ikucita kuyanda kwa Usyi cakali cintu cimukkomanisya ikutali cakwiide kucita buyo kakwiina kuyeeya. Iciimo cakwe cakapandululwaa mubusinsimi asintembauzyo Davida walo wakalemba kuti: “Ndakondwa kucita luyando lwako, O Leza wangu; Mulao wako uli mumoyo wangu.”a—Intembauzyo 40:8.

Ikubaa “miyeeyo ya-Kristo” kulayandika kapati mukuyiisya manjezeezya. Naakali anyika kali muntu uulondokede, Jesu wakatondezya ziimo zya Usyi kusikila waawo mpakonzya kusika muntu. Aboobo wakali kukonzya kwaamba kuti: “Oyo uwandibona, wamubona awalo Taata.” (Johane 14:9) Mubukkale bwakwe boonse anyika, Jesu wakacita zyoonse Usyi nzyaakali kuyanda kuti acite. Aboobo notwiiya buumi bwa Jesu, tuziba bwini-bwini Jehova Leza mbwabede.

Tubala kuti Jehova ngu “siluzyalo asibuuya uutafwambi kukalala, uuzwide luse alusyomo.” (Kulonga 34:6) Ciindi aciindi Jesu wakali kuzitondezya ziimo ezi naakali kweendelezya baapostolo bakwe. Nobakali kuzwangana ciindi aciindi kujatikizya wakali mupati akati kabo Jesu wakabayiisya calubomba kwiinda mumajwi alimwi amucikozyanyo kuti “umwi aumwi uuyanda kuba mupati akati kanu uzooba mulanda wanu, alimwi umwi aumwi uuyanda kuba mutaanzi akati kanu uzooba muzike wanu.” (Matayo 20:26, 27) Eci ncimwi buyo cazikozyanyo icitondezya kuti tulakonzya kweendelanya kuyeeya kwesu akwa Leza kwiinda mukulanga-langa buumi bwa Jesu.

Twaiya zinji kujatikizya Jesu tuyooindila kuba bantu balibambilide kwiiya Taateesu wakujulu Jehova. (Ba-Efeso 5:1, 2) Imanjezeezya aayendelana akuyeeya kwa Leza ayootusololela kulubazu luluzi. Jehova ulabasyomezya abo bamusyoma ategwa: “Njookulaya akukutondezya inzila njoelede kutola, njookweenzya kukubika liso lyangu alinduwe.”—Intembauzyo 32:8.

Ikugwasigwa Amanjezeezya Ayiisidwe

Akaambo kakuziba kutalulama kwabantu batalondokede, Musa wakacenjezya bana Israyeli kuti: “Amubike myoyo yanu kumajwi oonse ngendamucenjezya buzuba obuno, kuti mukalailile bana banu mbubonya, kuti bacenjele kubamba majwi oonse aayooyu Mulao.” (Deuteronomo 32:46) Aswebo tweelede kulemba mulawo wa Leza mumyoyo yesu. Ikuti twacita boobo, imanjezeezya esu alalangilwa kutusololela mukweenda kwesu akutugwasya kusala zintu ziluzi.

Aino tweelede kucenjela. Ikaambyo kamu Bbaibbele kaamba kuti: “Inzila nkwiili iiluleme mumeso aamuntu, pele kumamanino ilatola kulufu.” (Tusimpi 14:12) Nkaambo nzi ncocicitikila boobu kanjikanji? Mbubwenya Bbaibbele mbolyaamba, nkaambo kakuti: “Moyo wamuntu uleena kwiinda zintu zyoonse, ulijisi bulwazi bukaka kupona, taakwe uukonzya kuzibisya mbuubede.” (Jeremiya 17:9) Aboobo kulayandika kapati kuti toonse tutobele malailile aali ku Tusimpi 3:5, 6 aakuti: “Syoma Jehova amoyo wako woonse; utalifunkizyi kumaanu aako omwini. Umuzibye munzila zyako zyoonse, nkabela uyooenzya myeendelo yako.”

Bupanduluzi buyungizidwe

a Imwaapostolo Paulo wakabelesya majwi aa Intembauzyo 40 ikwaamba Jesu Kristo mulugwalo lwakwe ndwaakalembela bana Hebrayo.—Ba-Hebrayo 10:5-10.

[Cifwanikiso icili apeeji 7]

Mbubwenya mbuli cibelesyo cibelesyegwa kupimya mbazu, imanjezeezya aayiisidwe alakonzya kutusololela kulubazu luluzi

[Kulumba]

Icibelesyo cibelesyegwa kupimya mbazu: Courtesy, Peabody Essex Museum, Salem, Mass.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi