CIBALO CAKWIIYA 29
Sena Mulilibambilide Mapenzi Mapati?
“Amulibambile.”—MT. 24:44.
LWIIMBO 150 Amumuyandaule Leza Kutegwa Mukafwutuke
IZILI MUCIBALOa
1. Nkaambo nzi ncocili cabusongo kulibambilila limwi kujatikizya ntenda?
KULIBAMBILILA limwi kulakonzya kufwutula buumi bwesu. Mucikozyanyo, ikuti kwacitika ntenda, kanji-kanji bantu ibakalibambilide inga mbobafwutuka alimwi akucikonzya kugwasya bamwi. Mbunga imwi yaku Europe iigwasya bantu yakaamba kuti: “Kulibambilila limwi kulakonzya kupa kuti bantu bafwutuke.”
2. Nkaambo nzi ncotweelede kulibambilila limwi kujatikizya mapenzi mapati? (Matayo 24:44)
2 “Mapenzi mapati” ayootalika cakutayeeyela. (Mt. 24:21) Pele alo anooyindene antenda zimbi zicitika nkaambo tulizyi kuti alaboola. Myaka iibalilwa ku 2,000 yainda, Jesu wakacenjezya basikumutobela kulibambila kujatikizya buzuba oobu. (Amubale Matayo 24:44.) Ikuti naa katulibambilide, tuyoocikonzya kuliyumya kuciindi eeco cikatazya kapati alimwi akugwasya bamwi kuliyumya.—Lk. 21:36.
3. Ino kuliyumya, lubomba alimwi aluyando inga zyatugwasya buti kulibambila mapenzi mapati?
3 Atubone bube botatwe bukonzya kutugwasya kulibambila mapenzi mapati. Ino tuyoocita buti kuti twaakwaambilwa kukambauka mulumbe walubeta mukali mpoonya bantu batalika kutukazya? (Ciy. 16:21) Tuyooyandika kuliyumya kutegwa tukacikonzye kumumvwida Jehova, kumwi katujisi lusyomo lwakuti uyootukwabilila. Ino tuyoocita buti kuti bakwesu baakusweekelwa zintu zyabo zimwi zyakumubili naa zyoonse buya? (Hab. 3:17, 18) Tuyooyandika lubomba kutegwa tukacikonzye kubweza ntaamu yakubagwasya. Ino tuyoocita buti kuti twaakwaambilwa kukkala antoomwe abakwesu abacizyi kwaciindi cili mbocibede, akaambo kakulwanwa ankamu yazisi? (Ezk. 38:10-12) Tuyooyandika kutondezya luyando kutegwa bakacikonzye kutugwasya muciindi eeco cikatazya.
4. Mbuti Bbaibbele mbolitondezya kuti tweelede kuzumanana kutondezya bube bwakuliyumya, lubomba alimwi aluyando?
4 Jwi lya Leza litukulwaizya kuzumanana kutondezya bube bwakuliyumya, lubomba alimwi aluyando. Lugwalo lwa Luka 21:19 lwaamba kuti: “Kwiinda mukuliyumya kwanu, muyoofwutula buumi bwanu.” Mpoonya lugwalo lwa Bakolose 3:12 lwaamba kuti: “Amulisamike luyando lwamoyo walubomba.” Kumane lwa 1 Batesalonika 4:9, 10 lulati: “Nywebo lwanu muyiisyigwa a Leza kuti kamuyandana. . . . Pele lino bakwesu tumukulwaizya kuti muzumanane kucita boobo kwiinda waawo.” Magwalo woonse aaya akalembeledwe basikwiiya ibakajisi kale bube bwakuliyumya, lubomba alimwi aluyando. Pele bakeelede kuzumanana kwiiya kutondezya bube oobu. Andiswe tweelede kucita mbubonya oobo. Kutegwa tubone mbotukonzya kucita oobo, tulalanga-langa Banakristo bakusaanguna mbobakabutondezya bube oobu. Mpoonya tulabona mbotukonzya kubaiya basikwiiya aaba calo cikonzya kutugwasya kulibambila mapenzi mapati.
AMULIYUMYE
5. Ino Banakristo bakusaanguna bakaliyumya buti mumapenzi aabo?
5 Banakristo bakusaanguna bakali kuyandika kuliyumya. (Heb. 10:36) Kunze lyakulwana mapenzi ngobakajisi bantu boonse, kuli amapenzi aambi balo ngobakeelede kulwana. Bunji bwabo bakali kupenzyegwa ikutali buyo abasololi bacikombelo caba Juda abeendelezi bana Roma, pele alimwi abanamukwasyi. (Mt. 10:21) Mpoonya amwalo mumbungano, zimwi ziindi bakali kulwana kuyungwa anjiisyo zyabasiluleyo izyakali kukonzya kuleta lwaandaano. (Mil. 20:29, 30) Nokuba boobo, Banakristo aaba bakacikonzya kuliyumya. (Ciy. 2:3) Ino ncinzi cakabagwasya? Bakali kuzinzibala kuyeeya zikozyanyo zyamu Magwalo zyabantu ibakaliyumya, mbuli cikozyanyo ca Jobu. (Jak. 5:10, 11) Bakali kupaila kulomba nguzu. (Mil. 4:29-31) Alimwi bakali kubikkila buyo maano kububotu mbobakali kuyoojana akaambo kakuliyumya.—Mil. 5:41.
6. Ncinzi ncomwiiya kuli ncobakacita ba Merita kutegwa bacikonzye kuliyumya?
6 Andiswe tulakonzya kuliyumya kuti lyoonse katubala kujatikizya bantu ibakaliyumya aabo baambidwe mu Jwi lya Leza amumabbuku eesu, alimwi akuzinzibala kuyeeya kujatikizya mbabo. Oobo mbombubo mbobakacita ba Merita, imucizyi waku Albania, aboobo bakacikonzya kuliyumya kukupenzyegwa abanamukwasyi. Bakaamba kuti: “Cibalo camu Bbaibbele caamba makani aa Jobu cakandikulwaizya kapati. Wakapenga citaambiki alimwi nokuba kuti kunyina naakazyi iwakali kupa kuti kapenga, walo wakaamba kuti: ‘Kusikila ndikafwe, tandikaleki kusyomeka pe!’ (Job. 27:5) Ndakayeeya mbwaakali kukatazya mapenzi ngaakajisi Jobu kwiinda aangu. Mukwiimpana anguwe, mebo ndilizyi uupa kuti kandipenga.”
7. Nokuba kuti calino inga katutajisi mapenzi aakatazya kapati, ncinzi ncotweelede kucita?
7 Andiswe tulakonzya kuzumanana kuliyumya kwiinda mukupaila kuli Jehova lyoonse, kumwaambila zintu zitupa kulibilika. (Flp. 4:6; 1Tes. 5:17) Ambweni calino tamujisi penzi limukatazya kapati. Pele sena mulapaila kuli Jehova kulomba kuti amugwasye ciindi nomwanyema, nomwakopana mumizeezo naa nomutazyi cakucita? Ikuti lyoonse kamupaila kuli Leza kulomba kuti amugwasye kulwana mapenzi masyoonto ngomujana buzuba abuzuba, nkokuti tamukawayiwayi kulomba kuti akamugwasye kulwana mapenzi mapati ngomuyoojana kumbele. Aboobo munoosinizyide kuti ulizyi ciindi cini nayelede kumugwasya alimwi ambwayelede kucita oobo.—Int. 27:1, 3.
KULIYUMYA
Ciindi notuliyumya kupenzi limwi alimwi, cilatugwasya kuliyumya kupenzi litobela (Amubone muncali 8)
8. Mbuti cikozyanyo caba Mira mbocitondezya kuti kuliyumya kumapenzi lino kulakonzya kutugwasya kuyooliyumya kumapenzi aakumbele? (Jakobo 1:2-4) (Amubone acifwanikiso.)
8 Ikuti naa twazumanana kusyomeka kuli Jehova ciindi notujisi mapenzi lino, tuyoocikonzya kuliyumya kumapenzi mapati aaboola kumbele. (Rom. 5:3) Nkaambo nzi ncotwaambila boobo? Bunji bwabakwesu abacizyi bakaamba kuti kufwumbwa ciindi nobakali kuliyumya kubukkale bukatazya bumwi abumwi, cakali kubagwasya kuliyumya kubukkale butobela. Kuliyumya kwakali kubagwasya kapati, kwakali kupa kuti babe alusyomo luyumu lwakuti Jehova ulilibambilide kubagwasya ciindi coonse. Mpoonya lusyomo oolo lwakali kubagwasya kuliyumya kumapenzi aambi ngobakali kujana. (Amubale Jakobo 1:2-4.) Ba Mira, mucizyi mupainiya waku Albania, bakabona kuti akaambo kakuliyumya kumapenzi ngobakajisi kaindi, cakabagwasya kuzumanana kuliyumya ciindi nobakali kujana mapenzi. Bakaamba kuti zimwi ziindi inga balimvwa mbuli kuti balo balikke mbobajisi mapenzi manji. Pele bayeeya Jehova mbwaabagwasya kwamyaka iili 20 yainda, inga mumoyo balyaambauzya kuti: ‘Akaka utaleki kumubelekela Jehova. Koyeeya buyo mbwaakugwasya kuliyumya kumapenzi manji aakatazya kapati.’ Andinywe mulakonzya kuzinzibala kuyeeya Jehova mbwaamugwasya kuliyumya. Kamuyeeyede kuti kufwumbwa ciindi nomuliyumya kupenzi limwi, ulabona alimwi uyoomulumbula. (Mt. 5:10-12) Aboobo ciindi aakutalika mapenzi mapati, munoozyi mbomukonzya kuliyumya alimwi muyoocikonzya kuzumanana kuliyumya.
AMUTONDEZYE LUBOMBA
9. Ino mbungano yamu Antiokeya yaku Siriya yakatondezya buti lubomba?
9 Amubone cakacitika ciindi Banakristo baku Judaya nobakaba anzala mpati. Mbungano yamu Antiokeya yaku Siriya noyakamvwa kujatikizya makani aaya, yakabafwida lubomba Banakristonyina baku Judaya. Aboobo bakabweza ntaamu kutegwa babagwasye. “Bakakanza umwi aumwi kweelana ancaakali kukonzya kupa, ikutumina lugwasyo kubakwesu bakkala mu Judaya.” (Mil. 11:27-30) Nokuba kuti bakwesu aaba ibakali aanzala bakali kukkala kulamfwu kapati, Banakristo baku Antiokeya bakaliyandide kubagwasya.—1Joh. 3:17, 18.
LUBOMBA
Ntenda zilicitikila zitupa coolwe cakutondezya lubomba (Amubone muncali 10)
10. Ino inga twatondezya buti lubomba ciindi bakombima nobacitikilwa ntenda? (Amubone acifwanikiso.)
10 Andiswe mazuba aano, tulakonzya kutondezya lubomba ciindi notwazyiba kuti bakombima bakacitikilwa ntenda. Tulakonzya kucita oobo kwiinda mukufwambaana kulyaaba kugwasya, ambweni kwiinda mukulomba baalu kuti tugwasye mumulimo umwi, kusanga kumulimo wanyika yoonse alimwi akubapailila aabo ibakacitikilwa ntenda.b (Tus. 17:17) Mucikozyanyo, mu 2020, kwakapangwa ma Kkomiti Aagwasyilizya Nokwacitika Ntenda aayinda ku 950 nyika yoonse kugwasya baabo ibakali kuyandika lugwasyo lyabulwazi bwa COVID-19. Tulabalumba kapati kaka bakwesu abacizyi ibagwasyilizya mumulimo ooyu. Akaambo kalubomba ndobajisi kubakwesu abacizyi, balabatolela zintu zyakumubili akubagwasya kuzumanana kubelekela Jehova. Zimwi ziindi, balababambulwida naa kubayakila maanda aambi aakukkala amaanda aakukombela.—Amweezyanisye a 2 Bakorinto 8:1-4.
11. Mbuti mbotumulemeka Taateesu wakujulu ciindi notutondezya lubomba?
11 Ciindi notutondezya lubomba nokwacitika ntenda, ibamwi balakubona kulyaaba kwesu. Mucikozyanyo, mu 2019, guwo pati litegwa Dorian lyakanyonyoona Ŋanda ya Bwami ku Bahamas. Ciindi bakwesu nobakali kuyakulula Ŋanda ya Bwami, bakabuzya muntu uumwi uutali Kamboni kuti abaambile naa inga wabacita mali nzi kubeleka mulimo wakali kuyandika. Wakabaambila kuti: “Inga ndaucita mulimo ooyu kakunyina kumubbadelesya . . . kubelesya zibelesyo zyangu. . . . Ndiyanda kugwasya buyo mbunga yanu. Ndilakkomana kapati kubona mbomubabikkila maano beenzinyoko.” Bunji bwabantu munyika tabamuzyi Jehova. Pele bunji bwabo balabona nzyobacita Bakamboni ba Jehova kugwasya bamwi. Eelo kaka cilakkomanisya kuzyiba kuti lubomba ndotutondezya lulakonzya kupa bantu kuyanda kuzyiba zinji kujatikizya Jehova, walo “ulaaluse kapati”!—Ef. 2:4.
12. Ino kutondezya lubomba lino kutugwasya buti kulibambila mapenzi mapati? (Ciyubunuzyo 13:16, 17)
12 Nkaambo nzi ncotuyooyandika kutondezya lubomba lyamapenzi mapati? Bbaibbele litondezya kuti aabo batakazigwasyilizyi mfwulumende zyamunyika banoojana mapenzi lino alimwi akumbele lyamapenzi mapati. (Amubale Ciyubunuzyo 13:16, 17.) Bakwesu abacizyi ambweni inga bayandika kugwasyigwa kujana zintu nzyobayandika. Aboobo ciindi Mwami wesu, Kristo Jesu aakuboola kubeteka bantu, tuyanda kuti akajane tulatondezya lubomba kutegwa akatwaambile kuti “amukone Bwami.”—Mt. 25:34-40.
AMUYUMYE LUYANDO LWANU
13. Kweelana a Baroma 15:7, ino Banakristo bakusaanguna bakaluyumya buti luyando lwabo?
13 Bantu boonse bakalizyi kuti Banakristo bakusaanguna bakali kuyandana kapati. Pele sena cakali cuuba-uba kucita boobo? Amubone kwiindana-indana kwakaliko akati kabantu ibakali mumbungano yamu Roma. Ibamwi bakali ba Juda, ibakayiisyidwe kutobela Mulawo wa Musa, pele bamwi bakali Bamasi ibakajisi zilengwa ziindene-indene. Kulangilwa kuti Banakristo bamwi bakali bazike mpoonya bamwi bakali bantu baangulukide, ambweni buya bamwi bakalijisi abazike. Ino Banakristo aaba bakacikonzya buti kuzumanana kutondezyanya luyando nokuba kuti bakaliindene? Mwaapostolo Paulo wakabakulwaizya ‘kutambulana.’ (Amubale Baroma 15:7.) Ino wakali kupandulula nzi naakaamba boobu? Ibbala lyakuti ‘kutambulana’ lyaamba kumutambula kabotu muntu naa kumusamausya, mbuli kumutamba kuŋanda naa kuba mulongwe wakwe. Mucikozyanyo, Paulo wakaambila Filimoni mbwaakeelede kutambula Onesimo imuzike wakatijide kuti: “Komutambula kabotu.” (Flm. 17) Mpoonya Purisila a Akula bakamutambula Apolo, iwakazyi buyo makani masyoonto kujatikizya Bunakristo, kwiinda ‘mukumutola ambali.’ (Mil. 18:26) Banakristo aaba tiibakalekela kwiindana ooku kuti kubape kwaandaana, muciindi caboobo bakatambulana.
LUYANDO
Luyando ndobatutondezya bakwesu abacizyi lulakonzya kutugwasya kuliyumya (Amubone muncali 15)
14. Ino ba Anna abalumi babo bakalutondezya buti luyando?
14 Andiswe tulakonzya kutondezya luyando kubakwesu abacizyi kwiinda mukuba balongwe babo alimwi akujana ciindi cakuba ambabo. Eeci ciyoopa kuti abalo batutondezye luyando. (2Kor. 6:11-13) Amumvwe cakuluula camucizyi Anna abalumi bakwe. Kakutanainda ciindi cilamfwu kuzwa nobakaunka kumulimo wabo uumbi wabumisyinali ku West Africa, bulwazi bwa COVID-19 bwakatalika. Akaambo kabulwazi, tiibakali kukonzya kuunka kumbungano cacigaminina alimwi tiicakali cuuba-uba kuzyibana abakwesu abacizyi. Ino banabukwetene aaba bakalutondezya buti luyando? Bakali kubelesya videoconferencing kubandika abakwesu abacizyi akubaambila mbobakayandide kuzyibana ambabo. Aboobo bakwesu abacizyi bakakkomana kapati akutalika kubatumina fooni akubalembela tugwalo banabukwetene aaba. Ncinzi cakapa kuti ba Anna abalumi babo basolekesye kuyanda kuzyibana abakwesu abacizyi mumbungano mpya? Bakaamba kuti, “Tandikalulubi luyando ndobakanditondezya bakwesu abacizyi mebo amukwasyi wangu, muziindi zili kabotu amuziindi zyamapenzi. Cikozyanyo cabo cibotu cilandikulwaizya kutondezya luyando andime.”
15. Ncinzi ncomwiiya kucikozyanyo caba Vanessa kujatikizya kuyanda bakwesu abacizyi boonse? (Amubone acifwanikiso.)
15 Bunji bwesu tuzulilwa mumbungano zijisi bakwesu abacizyi bazwa mubukkale bwiindene-indene alimwi ibajisi bube busiyene-siyene. Tulakonzya kuyumya luyando lwesu kuli mbabo kwiinda mukubikkila maano kubube bubotu mbobajisi. Mucizyi Vanessa, uubelekela ku New Zealand, cakali kumukatazya kumvwana abamwi mumbungano. Pele muciindi cakubatantamuka aabo ibakajisi bube mbwaatakali kukkomanina, wakasala kutalika kujana ciindi cinji cakuyanzana ambabo. Kucita boobu kwakamugwasya kubona bube bupa kuti Jehova kabayanda. Wakaamba kuti: “Kuzwa ciindi balumi bangu nobakaba mulangizi wabbazu, tulaswaangana abakwesu abacizyi banji ibajisi bube bwiindene-indene, alimwi lino tacindikatazyi kumvwana ambabo. Lino ndilakukkomanina kwiindana-indana. Tacidoonekwi buya kuti awalo Jehova ulakukkomanina kayi wakakwela bantu baindene-indene.” Aboobo kuti katubona bamwi mbuli mbwababona Jehova, tutondezya kuti tulabayanda.—2Kor. 8:24.
Ciindi camapenzi mapati, Jehova usyomezya kuti uyootukwabilila ikuti naa twazumanana kukamantana abakwesu abacizyi (Amubone muncali 16)
16. Nkaambo nzi luyando ncoluyooyandika kapati lyamapenzi mapati? (Amubone acifwanikiso.)
16 Luyando mbube buyooyandika kapati lyamapenzi mapati. Ciindi mapenzi aaya aakutalika, nkookuli nkotuyoojana lukwabililo? Amubone Jehova ncaakaambila bantu bakwe kuti bacite ciindi Babuloni wansiku naakalwanwa. Wakaamba kuti: “Kamuya nobantu bangu, amunjile mumaanda aanu aamukati, mulijalile. Amuyube kwakaindi kaniini buyo kusikila mane bukali bwiinde.” (Is. 26:20) Ambweni andiswe tuyooyandika kutobela malailile ngoona aaya lyamapenzi mapati. ‘Maanda aamukati’ alakonzya kwaamba mbungano zyesu. Ciindi camapenzi mapati, Jehova usyomezya kuti uyootukwabilila ikuti naa twazumanana kumubelekela antoomwe abakwesu abacizyi. Aboobo, tweelede kubeleka canguzu lino kutegwa katubayanda kapati bakwesu abacizyi. Lufwutuko lwesu luyeeme akucita boobo!
AMULIBAMBILE LINO
17. Ikuti naa twalibambila lino, ncinzi ncotuyookonzya kucita lyamapenzi mapati?
17 “Buzuba bupati bwa Jehova” cinooli ciindi cikatazya kapati kubantu. (Zef. 1:14, 15) Kayi abalo bantu ba Jehova bayoopenga. Pele kuti naa twalibambila lino, tuyoocikonzya kuzumanana kukkazika moyo alimwi akugwasya bamwi. Tuyoocikonzya kuliyumya kumapenzi aali woonse ngotuyoojana. Ciindi basyomima baakupenga, tuyoosolekesya kubagwasya kwiinda mukubatondezya lubomba alimwi akubapa ziyandika. Alimwi kuti twaiya kubayanda bakwesu abacizyi lino, tuyoocikonzya kuzumanana kutondezya luyando ndotujisi kulimbabo. Aboobo Jehova uyootulumbula kwiinda mukutupa buumi butamani munyika mwalo munoonyina ntenda amapenzi.—Is. 65:17.
LWIIMBO 144 Amubikkile Maano Kubulumbu!
a Mapenzi mapati ayootalika ino-ino. Aboobo tuyandika bube bwakuliyumya, lubomba alimwi aluyando kutegwa tulibambile kujatikizya ciindi eeci cikatazya kapati ncobatanabwene bantu. Amubone Banakristo bakusaanguna mbobakaiya kutondezya bube oobu, mbotukonzya kucita mbuli mbabo mazuba aano, alimwi abube oobu mbobukonzya kutugwasya kulibambila mapenzi mapati.
b Aabo bayanda kutola lubazu mumulimo wakugwasya nokwacitika ntenda beelede kusaanguna kulemba Foomu Yakulembela Mulimo Wakulisungula Wamayake mu LDC (DC-50) naa ya Kulembela Mulimo Wakulisungula (A-19) mpoonya akulindila kusikila bakaitwe.