Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
NOVEMBER 4-10
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA INTEMBAUZYO 105
“Uyeeya Cizuminano Cakwe Lyoonse Mane Kukabe Kutamani”
Mbuti Mbotukonzya Kuyumya Lusyomo Lwesu Mucisyomezyo ca Jehova Canyika Mpya?
11 Amubone zintu zimwi Jehova nzyaakasyomezya babelesi bakwe bakaindi izyakali kulibonya mbuli kuti tazikonzyeki. Wakaambila Abrahamu a Sara kuti bakali kuyooba amwana mubucembele bwabo. (Matl. 17:15-17) Alimwi wakaambila Abrahamu kuti baluzubo lwakwe bakali kuyoopegwa nyika ya Kanana. Ciindi bana Israyeli balo ibakali baluzubo lwa Abrahamu nobakali mubuzike mu Egepita kwamyaka minji, kweelede kuti cakali kulibonya mbuli kuti cisyomezyo eeci tacikazuzikizyigwi. Pele cakazuzikizyigwa. Mpoonya, Jehova wakaamba kuti Elizabeta wakali kuyooba amwana nokuba kuti wakalicembeede kapati. Alimwi wakaambila Mariya walo iwakali nakalindu, kuti wakali kuyoomuzyalila mwana. Eeci cakali kuyoozuzikizya cisyomezyo Jehova ncaakasyomezya mumuunda wa Edeni kakwiindide myaka minji!—Matl. 3:15.
12 Ciindi notuzinzibala kuyeeya zisyomezyo zyoonse Jehova nzyaakasyomezyede alimwi ambwaakazizuzikizya, tulabona kuti ulijisi nguzu zinji kapati. Aboobo eeci citupa kuba alusyomo luyumu mucisyomezyo canyika mpya. (Amubale Joshua 23:14; Isaya 55:10, 11.) Eeci cipa kuti tucikonzye kugwasya bamwi kuzyiba kuti cisyomezyo canyika mpya tacili ciloto buyo naa caano. Jehova lwakwe kumugama wakaamba boobu kujatikizya julu mpya anyika mpya: “Majwi aaya alasyomeka alimwi ngamasimpe.”—Ciy. 21:1, 5.
Mbono Zyakumuuya
Sena Mulibwene Mbociyandika Kuyaambele Kumuuya?
13 Amumulekele Jehova kuti amusensemune. Ncinzi ncomukonzya kucita ikuti naa bamwi tiibamweendelezya kabotu? Ambweni mulakonzya kutubamba twaambo cakufwambaana. Pele zimwi ziindi ikuti mwabelesya nguzu nomuliiminina, inga mwapa kuti penzi liindile kukomena. Banabokwabo Josefa tiibakamweendelezya kabotu, pele taakwe naakababikkilila. Nokwakainda ciindi, bakamubejekezya Josefa mpoonya wakaangwa katakwe mulandu. Nokuba boobo, wakalekela Jehova kuti amusololele muziindi zikatazya. Ino ncinzi cakacitika? “Ijwi lya Jehova ndilyakamusensemuna.” (Int. 105:19) Masunko aayo naakamana, Josefa wakeelela kupegwa mukuli waalubazu. (Matl. 41:37-44; 45:4-8) Ciindi nomuli mumapenzi aakatazya kapati, amulombe Leza kuti amupe busongo, amucite zintu akwaambaula cakukkazika moyo, alimwi amulange kuli Leza kuti amupe nguzu. Jehova uyoomugwasya.—Amubale 1 Petro 5:10
NOVEMBER 11-17
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA INTEMBAUZYO 106
“Bakaluba Leza Mufwutuli Wabo”
“Nguni Uuli Kulubazu lwa Jehova?”
13 Bana Israyeli bakayoowa akaambo kakkumbi lisiya mbi, ndabo, alimwi azintu zimwi zigambya izyakazwa kuli Leza. Kweelana akulomba kwabo, Musa wakazumina kubaiminina kuli Jehova mumubandi woonse aa Cilundu ca Sinai. (Kul. 20:18-21) Musa wakali acilundu kwaciindi cilamfwu. Sena aciindi aawa bana Israyeli bakapenga munkanda kakunyina musololi wabo ngobakali kusyoma? Kulibonya kuti lusyomo lwabantu lwakayeeme kapati aali Musa kumugama. Bakalibilika akwaambila Aroni kuti: “Kotupangila leza uutiitusololele, nkaambo tatuzyi camucitikila Musa ooyu iwakatusololela kuzwa mucisi ca Egepita.”—Kul. 32:1, 2.
Mbono Zyakumuuya
Twaambo Tupati-Pati Kuzwa Mubbuku Lyatatu a Lyane lya Intembauzyo
106:36, 37. Tupango ootu tweelanya kukomba mituni kukupaizya kumadaimona. Eeci citondezya kuti muntu uubelesya mituni ulakonzya kweendelezyegwa amadaimona. Ibbaibbele litwaambila kuti: “Amucenjele kuti mutavwelani amituni.”—1 Johane 5:21.
NOVEMBER 18-24
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA INTEMBAUZYO 107-108
“Amumulumbe Jehova, Nkaambo Mubotu”
Mbungano Itembaule Jehova
2 Imbungano taili buyo nkamu yabanamaleya. Taili nkamu yabanamaleya iibambidwe abantu bazwa mumunzi omwe naa bazwa mubukkale bukozyenye naa bayandisya cisobano cimwi antela ciyanza cimwi. Muciindi caboobo, mulimo mupati wambungano ngwakutembaula Jehova Leza. Oobu mbocalibede kuzwa kaindi kweelana ambokukankaizidwe mubbuku lya Intembauzyo. Ku Intembauzyo 35:18, tubala kuti: “Njookulumba mumbungano impati, njookutembaula akati kabantu banji.” Mbubonya buyo, ku Intembauzyo 107:31, 32, tukulwaizyigwa kuti: “Balumbe Jehova nkaambo kaluzyalo lwakwe, amilimo yakwe iigambya njacitila bana ba-Adamu! Bamulemeke mumbungano yabantu.”
Amumulumbe Jehova Kutegwa Mulongezyegwe
4 Ikuti katuyanda kuba aamoyo uulumba alimwi akuzumanana kuba aamoyo uuli boobo, tweelede kuzizyiba zilongezyo zyesu kuzwa kuli Jehova akuzinzibala kuyeeya kapati alimwi akulanga-langa milimo yakwe yaluyando cakulomya. Ciindi sintembauzyo naakacita oobu, wakayoowa naakazyiba zintu zibotu zinji Jehova nzyaakacita.—Amubale Intembauzyo 40:5; 107:43.
Mbono Zyakumuuya
“Uyoomuyumya”
20 Nociba ciindi notulimvwa kutyompwa, ‘Leza uyootupa kuba anguzu.’ (Int. 108:13) Jehova wakatupa kale cintu ncotuyandika kutegwa atugwasye kuliyumya. Aboobo ciindi nomuyanda lugwasyo lwakuzuzikizya mulimo wanu, kuliyumya kumasunko, naa kuzumanana kukkomana, amupaile kuli Jehova cakuzwa ansi amoyo akulomba busolozi bwakwe ciindi nomucita ciiyo canu nobeni. Amuluzumine luumbulizyo luzwa kubakwesu abacizyi. Amuzumanane kweezeezya kujatikizya bulangizi bwanu bwakumbele. Ikuti mwacita oobo, ‘muyooyumizyigwa anguzu [zya Leza] zyoonse kweelana abulemu bwanguzu zyakwe ikutegwa muliyumye cakumaninina kumwi kamukkazikide moyo alimwi akukondwa.’—Kol. 1:11.
AMUSUNGWAALE MUMULIMO WAMUMUUNDA
ijwyp 90
Mbuti Mbondikonzya Kucileka Kuyeeyela Zintu Zibyaabi?
Ino muyeeya kuti muli bantu bali buti?
◻ Lyoonse ndibona zibotu kumbele lyangu
“Ndilasola kuba muntu uukkomene alimwi uutanyemi-nyemi. Ndilasola kuseka-seka lyoonse.”—Valerie.
◻ Ndilatyompwa kanji-kanji
“Lyoonse kwacitika cintu cibotu, ndisaanguna kuyeeya kuti taali masimpe, andiza kuli kulubizya kwacitika.”—Rebecca.
◻ Ndizilanga kabotu zintu
“Lyoonse kubona zintu zibotu kumbele kuyoopa kuti ndityompwe ciindi zintu noziteendi kabotu, alimwi kuti kandityompwa-tyompwa, ndinoowuside lyoonse akutakkomana. Kuzilanga kabotu zintu kulandigwasya.”—Anna.
Nkaambo nzi ncaali makani mapati?
Bbaibbele lyaamba kuti “uulaamoyo uukkomene ulaapobwe ciindi coonse.” (Tusimpi 15:15) Cilisalede kuti bantu ibatavwuli kuyeeyela zintu zibi alimwi ibabikkila maano kuzintu zibotu mubuumi bwabo abwabamwi, balikkomene. Alimwi balalangilwa kuba abalongwe banji. Ikuti muntu kayeeyela zintu zibi lyoonse, bantu boonse balamutantamuka, tee kayi?
Pele nobaba baabo bazilanga kabotu zintu, zimwi ziindi balakonzya kujana buyumuyumu mubuumi. Mucikozyanyo:
◻ Anyuzi inga bavwula kuswiilila makani aankondo, abugwebenga.
◻ Andiza kuli mapenzi aamumukwasyi ngobalanganya.
◻ Cakutadooneka balalezya muzintu zimwi akaambo kakutalondoka.
◻ Ambweni kuli mulongwe wakabapa kuusa akaambo kancaakaamba naa kucita.
Muciindi cakutubikka ambali twaambo ootu naa kutuyeeya kapati cakuti twamupa kuusa, amuzilange munzila yeelede zintu. Kuzilanga kabotu zintu ciyoomugwasya kutabikkila maano kumizeezo mibi akuzumina zintu zicitika mubuumi kakunyina kutyompwa.
Ncomweelede kucita
◻ Kulezya kwanu amukulange munzila yeelede.
Bbaibbele lyaamba kuti: “Masimpe kunyina muntu mululami munyika uucita buyo zibotu lyoonse kakunyina kubisya.” (Mukambausi 7:20) Mbwaanga mulalezya akulubizya citondezya buyo kuti muli bantu batalondokede, ikutali kuti kunyina ncomukonzya kucita kabotu.
Mbomukonzya kuzilanga kabotu zintu: Amubelekele akulezya kwanu, pele kamuyeeyede kuti tamweelede kulondoka buya. Mukubusi wazina lya Caleb wakaamba kuti, “Inga ndilasoleka kutakubikkila maano kulubizya kwangu kutegwa nditatyompwi. Muciindi caboobo ndilasola kubona nzila mbondikonzya kucita kabotu.”
◻ Amweelebe cilengwa cakulyeezyanisya abamwi.
Bbaibbele lyaamba kuti: “Tutalisumpuli pe, tutabusyi mizundano akati kesu, alimwi tutafwidilani munyono.” (Bagalatiya 5:26) Mwalanga mafwoto aintaneti aabantu balikondelezya kwalo ooko nkomwatakatambidwe, mulakonzya kulimvwa bubi alimwi akutyompwa. Inga mwanyema akutalika kuyeeya kuti balongwe banu tabali balongwe beni-beni.
Mbomukonzya kuzilanga kabotu zintu: Amuzumine kuti taali mapobwe oonse ngobanoomutamba. Kuyungizya waawo, mafwoto aali aintaneti taatondezyi bwini mbwaabede makani oonse. Mukubusi wazina lya Alexis wakaamba kuti, “Kanji-kanji a Intaneti bantu batondezya zintu zibotu zibacitikila mubuumi. Bantu kanji-kanji tabazibikki zintu zitali kabotu.”
◻ Amube basiluumuno—kwaambisya mumukwasyi wanu.
Bbaibbele lyaamba kuti: “Kamusoleka kusikila mpomugolela kukkala muluumuno abantu boonse.” (Baroma 12:18) Kanji-kanji tamujisi nguzu zyakucinca nzyobacita bamwi, pele mulijisi nguzu zyakucinca nzyomucita. Mulakonzya kusala kuba basiluumuno.
Mbomukonzya kuzilanga kabotu zintu: Amube aamakanze akutaleta manyongwe mumukwasyi pele kuba basiluumuno, mbubonya mbomukonzya kucita mucilongwe cili coonse. Mukubusi wazina lyakuti Melinda wakaamba kuti, “Kunyina muntu uulondokede, toonse kanji-kanji tulacumbana umwi amweenzinyina. Aboobo mukuli wesu kusala kuba basiluumuno naa pe.”
◻ Amube amuuya wakulumba.
Bbaibbele lyaamba kuti: “Amutondezye kuti mulalumba.” (Bakolose 3:15) Kuba amuuya wakulumba kuyoomugwasya kubikkila maano kucita cintu ciluzi mubuumi bwanu, muciindi cakubikkila maano kuzintu nzyomutayandi.
Mbomukonzya kuzilanga kabotu zintu: Amwaazyibe mapenzi aanu, pele tamweelede kuleka kubikkila maano kuzintu zibotu mubuumi bwanu. Mukaintu uucili mwana-mwana wazina lyakuti Rebecca wakaamba kuti, “Abuzuba, inga ndilalemba zintu zibotu zyacitika kutegwa nditanoozilubi.”
◻ Amuyeeye kujatikizya bantu mbomusala kuba balongwe.
Bbaibbele lyaamba kuti: “Kuyanzana abantu babyaabi kunyonganya zilengwa zibotu.” (1 Bakorinto 15:33) Ikuti bantu mbomuyanzana limwi kabatali kabotu, nkokuti andinywe mulakonzya kuyambukizyigwa.
Mbomukonzya kuzilanga kabotu zintu: Iciindi balongwe banu nobali mumapenzi aakatazya, balakonzya kuusa alimwi akutyompwa kwaciindi cili mbocibede. Amucite ncomukonzya kutegwa mubagwasye, pele tamweelede kulekela mapenzi aabo kuti amujatikizye kapati. Michelle wakaamba kuti: “Tatweelede kunoojanika buyo abantu ibazilanga munzila iiteelede zintu.”
Amubale zinji kujatikizya mbomukonzya kuyeeyela zintu zili kabotu
Tupona muciindi Bbaibbele ncolyaamba kuti “ziindi zikatazya ncobeni.” (2 Timoteyo 3:1) Sena cilamukatazya kuzilanga munzila yeelede zintu akaambo kakuti kuli mapenzi manji munyika? Amubale bbuku lya Bbaibbele Ncolituyiisya, cibalo 11 a jw.org.
Nzyobaamba beenzinyoko
“Zimwi ziindi nondilijana kuti ndatalika kuyeeya zintu zitali kabotu, inga ndilazilemba zintu zili kabotu alimwi azintu zitali kabotu zijatikizya bukkale oobo. Eeci cilandigwasya kubona bwini mbobubede bukkale kutali kuyeeyela buyo. Kanji-kanji zintu izilibonya kuti tazili kabotu inga kuli bubotu bumwi mbozijisi.”—Emma.
“Ciindi nondiba amizeezo mibi, inga ndiyandaula nzila yakugwasya muntu umwi naa kujana cintu cimwi ncondikonzya kubacitila bamwi. Jesu wakaamba kuti ncibotu kupa kwiinda kupegwa, alimwi buya ciindi nondipa bamwi inga tandivwuli kuyeeya zintu zitali kabotu.”—Jesse.
Kwiinduluka: Mbuti mbondikonzya kucileka kuba amizeezo mibi?
Amukulange munzila yeelede kulezya kwanu. Amubelekele akulezya kwanu, pele kamuyeeyede kuti tamweelede kulondoka buya.
Amweelebe cilengwa cakulyeezyanisya abamwi. Tamweelede kulimvwa bubi ikuti tiibamutamba kukapobwe.
Amube basiluumuno kwaambisya mumukwasyi wanu. Tamweelede kuyungizya mazwanga kuti kuli aaliko kale, pele mweelede kucita lubazu lwanu kubamba luumuno.
Amube amuuya wakulumba. Amwaazyibe mapenzi aanu, pele tamweelede kuleka kubikkila maano kuzintu zibotu mubuumi bwanu.
Amuyeeye kujatikizya bantu mbomusala kuba balongwe. Amujane balongwe batalekeli mapenzi aamubuumi kubapa kuusa alimwi akutyompwa.
NOVEMBER 25–DECEMBER 1
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA INTEMBAUZYO 109-112
Amumugwasyilizye Jesu, Mwami!
Twaambo Tupati-Pati Kuzwa Mubbuku Lyasanu lya Intembauzyo
110:1, 2—Ncinzi “mwami [wa Davida],” Jesu Kristo, ncaakali kucita naakalikkede kujanza lyalulyo lya Leza? Naakabusyigwa, Jesu wakaunka kujulu akulindila kujanza lyalulyo lya Leza kusikila mu 1914 naakatalika kulela kali Mwami. Kuciindi eco, Jesu wakali kweendelezya batobeli bakwe bananike, kubasololela mumulimo wabo wakukambauka akugwasya bantu kuba basikwiiya alimwi akupa kuti balibambile kuyoolela anguwe mu Bwami.—Matayo 24:14; 28:18-20; Luka 22:28-30.
Basikulwana Leza Tabakazwidilili Pe!
3 Kuzwa kumatalikilo kwini kwamwaanda wamyaka wa 20, ibantu ba Jehova bali mukulwanwa. Mumasi manji ibaalumi balaa makanze mabyaabi basola kukasya—nkokuti ikuumuzya basikukambauka makani mabotu aajatikizya Bwami bwa Leza. Bali kutonkelezegwaa Sinkondoma mupati Diabolosi walo ‘weendeenda mbuli syuumbwa wabutambo akuya buyandaula ngwati lume.’ (1 Petro 5:8) Nocakamana “ciindi cabamasi” mu 1914, Leza wakabikka Mwanaakwe acuuno cabwami kuti abe ngo Mwami mupya wanyika akumulailila kuti: ‘Ba mweendelezi akati kabasinkondonyoko.’ (Luka 21:24; Intembauzyo 110:2) Kristo wakabelesya nguzu zyakwe zya Bwami ikuwisya Saatani aansi kuzwa kujulu akumujalilila anyika. Akaambo kakuti ulizi kuti ciindi camuceela, Diabolosi ulinyemede kapati elyo bukali bwakwe ubutondezyela ku Banakristo bananike abeenzinyina. (Ciyubunuzyo 12:9, 17) Ino ncinzi cacitika akaambo kankondo eyi yazumanana iilwanwaa basikukazya Leza aaba?
Amuyaambele—Mukomene
Ikukulwaizyigwa kubelesya cipego ncomujisi caamba kulisungula kucita zintu. Sena mulalisungula kubeleka abamwi mumulimo wamumuunda kamutalindili kuti bamulombe buya? Sena mulilisungude kugwasya bapya, bana basyoonto naa ibaciswa mbomuli limwi mumbungano? Sena mulalyaaba kukukula Ŋanda ya Bwami naa ikugwasyilizya munzila zisiyene-siyene amiswaangano yacooko, yaalubazu ayabbazu? Sena inga mulalilembya ciindi aciindi mumulimo wabupainiya bwakugwasyilizya? Sena inga mulabeleka mulimo wabupainiya bwaciindi coonse naa ikugwasyilizya mumbungano eeyo iibulide? Ikuti kamuli bakwesu, sena muli mukubelekela kuzuzikizya zyeelelo zyamu Magwalo iziyandika kubakutausi alimwi abaalu? Ikugwasyilizya mutulimo-limo camoyo woonse alimwi akuzumina mukuli ngomukonzya kupegwa ncitondezyo cakuti muyaambele.—Int. 110:3.
Mbono Zyakumuuya
Amube Aalusyomo Luyumu mu Bwami
15 Nokuba kuti cizuminano ca Abrahamu acizuminano ca Davida zisinizya kuti lunyungu lwamwanakazi luyakweendelezya mbuli mwami, kuba mwami kulikke takukonzyi kupa kuti bantu bamisyobo yoonse balelekwe. Kutegwa balelekwe ncobeni, beelede kwaangununwa kucibi akuba mumukwasyi wa Jehova wabubumbo boonse. Kutegwa eeci cizuzikizyigwe, kwakali kuyandika kuti lunyungu oolo lukabeleke amulimo wabupaizi. Mulengi musongo wakabikka bubambe oobu kwiinda mucizuminano camumulawo acimbi, cizuminano cakuba mupaizi mbubonya mbuli Melkisideke.
16 Kwiinda mu Mwami Davida Jehova wakayubununa kuti wakali kuyakutangana cizuminano a Jesu icakali kuyakuba amakanze aakuzuzikizya mbazu zyobilo: kuti walo ‘akkale kujanza lya Leza lyalulyo’ kusikila mane wazunda basinkondo bakwe akuba “mupaizi walyoonse uli mbubonya mbuli Melkisideke.” (Amubale Intembauzyo 110:1, 2, 4.) Nkaambo nzi ncayakuba “mbubonya mbuli Melkisideke”? Akaambo kakuti kakucili myaka minji kuti balunyungu lwa Abrahamu bakone Nyika Yakasyomezyegwa, Melkisideke, mwami waku Salemu, wakali kubeleka kali “mupaizi wa Leza Mupatikampatila.” (Heb. 7:1-3) Wakasalwa a Jehova cacigaminina kutegwa abeleke mulimo ooyu. Ngonguwe alikke iwaambidwe mu Magwalo aa Chihebrayo iwakabeleka kali mwami alimwi amupaizi aciindi comwe. Alimwi mbokunga wakanyina ngwaakalida zina naa iwakamulida zina, inga waambwa kuti “mupaizi lyoonse,” naa kukabe kutamani.
17 Jesu wakasalwa kuti abe mupaizi kwiinda mucizuminano ncaakatangana lwakwe mwini a Jehova, alimwi uyakuzumanana kuba “mupaizi mane kukabe kutamani mbubonya mbuli Melekisedeki.” (Heb. 5:4-6) Eeci citondezya kuti Jehova wasinizya kuti uyakubelesya Bwami bwa Mesiya kuzuzikizya makanze aakwe aakusaanguna kujatikizya bantu.
AMUSUNGWAALE MUMULIMO WAMUMUUNDA
ijwfq 23
Nkaambo Nzi Bakamboni ba Jehova Ncobataunkili Kunkondo?
Bakamboni ba Jehova tabaunki kunkondo akaambo katwaambo ootu tutobela:
1. Kumvwida Leza. Bbaibbele lyaamba kuti babelesi ba Leza “bayoofula mapanga aabo abe maamba aakulimya” alimwi “tabakooyooiya inkondo limbi pe.”—Isaya 2:4.
2. Kumvwida Jesu. Jesu wakaambila mwaapostolo Petro kuti: “Pilusya panga lyako muciyobwedo calyo, nkaambo boonse aabo babweza panga bayoofwa kupanga.” (Matayo 26:52) Aboobo, Jesu wakatondezya kuti basikumutobela tabakanyamuni zilwanyo zyankondo.
Basikwiiya ba Jesu batobela mulawo wakwe ‘wakutaba banyika’ kwiinda mukutatola lubazu mumapolitikisi. (Johane 17:16) Tabatalisyi manyongwe kuti kwabuka nkondo naaba kukazya baabo babeleka milimo yabusikalumamba.
3. Luyando ndobajisi kubantu. Jesu wakalailila basikwiiya bakwe kuti ‘kabayandana.’ (Johane 13:34, 35) Aboobo, bakali kuyooba mukwasyi omwe wanyika yoonse alimwi kunyina wakali kunoolwana munyina.—1 Johane 3:10-12.
4. Cikozyanyo ca Banakristo bakusaanguna. Bbuku litegwa The Encyclopedia of Religion and War lyaamba kuti: “Basikutobela Jesu bakusaanguna tiibakali kuunka kunkondo nokuba kucita mulimo wabusikalumamba.” Micito eeyi bakali kwiibona kuti “tayeendelani aluyando ndwaakaamba Jesu alimwi akuti koyanda sinkondonyoko.” Mbubwenya buyo, awalo sikwiiya makani aa Leza waku German, Peter Meinhold wakaamba boobu kujatikizya basikwiiya ba Jesu bakusaanguna: “Tiicakali kuzumizyigwa kuba Munakristo akuba sikalumamba aciindi nciconya.”
Kugwasya banamaleya
Bakamboni ba Jehova balagwasya kapati alimwi tabanyonganyi bukwabilizi bwacisi mobakkala. Tulabulemeka bweendelezi bwamfwulumende, kweelana amilawo yamu Bbaibbele iitobela:
◻ ‘Kamulibombya kubeendelezi.’—Baroma 13:1.
◻ “Aboobo, amupe Kaisala zyintu zya Kaisala, pele zyintu zya Leza amupe Leza.”—Matayo 22:21.
Aboobo, tulautobela mulawo, tulatela mitelo, alimwi akubelekelaamwi amfwulumende mukupa zyintu ziyandika kubuleya.
DECEMBER 2-8
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA INTEMBAUZYO 113-118
Ino Inga Twamupilusyila Nzi Jehova?
Amuyakwe Aluyando
13 Cilalimvwisya kabotu-kabotu mumajwi aayo aa Jesu kuti kusaanguna tweelede kuyanda Jehova. Pele tatuzyalwi aaluyando ndotweelede kubaandulo kuli Jehova pe. Eco ncintu ncotweelede kubelekela buya. Notwakamvwa makani aajatikizya nguwe ciindi cakusaanguna, twakamukkomanina akaambo kazeezyo nzyotwakamvwa. Bucebuce, twakaiya mbwaakabamba nyika kuti bantu bakkale mpawo. (Matalikilo 2:5-23) Twakaiya mbwaali kubeendelezya bantu, kunyina naakatulekelezya kucibi nicakasikila bantu ciindi cakusaanguna, pele wakabweza ntaamu zyakutuvwuna. (Matalikilo 3:1-5, 15) Wakabagwasya aabo ibakali kusyomeka alimwi wakapa Mwanaakwe simuzyalwaalikke kutegwa zilekelelwe zibi zyesu. (Johane 3:16, 36) Iluzibo olu ilwali kuyungizigwa lyoonse lwakapa kuti tumulumbe kapati Jehova. (Isaya 25:1) Mwami Davida wakati wakali kumuyanda Jehova akaambo kakuti wakali kumulanganya caluyando. (Intembauzyo 116:1-9) Sunu, Jehova ulatulanganya, ulatusololela, ulatuyumya alimwi ulatukulwaizya. Mbotuyaabuyungizya luzibo lwesu kujatikizya nguwe, alwalo luyando lwini-lwini ndotujisi kulinguwe lulakomena.—Intembauzyo 31:23; Zefaniya 3:17; Ba-Roma 8:28.
Kamutambula Cakulumba Akupa Amoyo Woonse
Sintembauzyo wakalibuzya kuti: “Mpilusyenzi kuli Jehova nkaambo kazyoolwe zyoonse nzyandipa?” (Int. 116:12) Ino wakapegwa nzi? Jehova wakamukwabilila naakali “[mu]mapenzi abuusu.” Alimwi Jehova “wakavuna buumi bwa[sintembauzyo] kulufu.” Lino wakali kuyanda kuti munzila imwi ‘amupilusyizye’ Jehova. Ino ncinzi ncaakeelede kucita sintembauzyo? Wakaamba kuti: “Njoozuzikizya ncindakakonkezya Jehova.” (Int. 116:3, 4, 8, 10-14) Wakayeeya kuti azizuzikizye zyoonse nzyaakasyomezya kuli Jehova akuzicita.
Mulakonzya kucita oobo andinywe. Munzila nzi? Kwiinda mukutobela milawo ya Leza anjiisyo zyakwe mubuumi bwanu boonse. Aboobo, ikukomba Jehova amukubone kuba cintu ciyandika kapati mubuumi bwanu alimwi muuya wa Leza weelede kumusololela muzyintu zyoonse nzyomucita. (Muk. 12:13; Gal. 5:16-18) Mubwini, tamukonzyi kumubbadela Jehova akaambo kazyintu zyoonse nzyaakamucitila. Nokuba boobo, ‘Jehova ulakondwa’ akaambo kakulyaaba kwanu kuti mumubelekele camoyo woonse. (Tus. 27:11) Elo kaka cilakkomanisya, ikukkomanisya Jehova munzila eeyi!
Ziiyo Nzyotukonzya Kwiiya ku Bbuku lya Levitiko
9 Ciiyo cabili: Tulamubelekela Jehova akaambo kakuti tulamulumba. Tulabona mbociyandika ciiyo eeci ciindi notulanga-langa zituuzyo zyalumvwano nzyobakali kupa bana Israyeli. Mubbuku lya Levitiko, twiiya kuti muna Israyeli wakali kupa cituuzyo calumvwano ‘kutegwa atondezye kulumba.’ (Lev. 7:11-13, 16-18) Tanaakali kucita oobo cakwiinzya buyo mulawo, pele wakali kucita oobo kuzwa ansi aamoyo. Aboobo wakali kucita oobo cakuliyandila akaambo kaluyando ndwaakajisi kuli Leza wakwe, Jehova. Sikupa cituuzyo, mukwasyi wakwe alimwi amupaizi mbobakali kulya nyama yamunyama iwakali kutuulwa. Pele zibeela zimwi zyamunyama zyakali kupegwa buyo kuli Jehova. Ino nzibeela nzi eezyo?
10 Ciiyo catatu: Akaambo kaluyando, tulamupa Jehova zintu ziinda kubota. Jehova wakali kubona kuti mafwuta ncibeela camunyama iciinda kubota. Alimwi wakaamba kuti zibeela zimwi zyamunyama, kubikkilizya ansa, zyakali kuyandika kapati. (Amubale Levitiko 3:6, 12, 14-16.) Aboobo Jehova wakali kukkomana kapati ciindi muna Israyeli naakali kupa zibeela zyamunyama eezyo alimwi amafwuta kulinguwe cakuliyandila. Muna Israyeli iwakali kupa cituuzyo cili boobu wakali kutondezya kuti wakali kuyanda kupa Leza zintu ziinda kubota. Mbubwenya buyo, cakulisungula Jesu wakapa Jehova cintu ciinda kubota kwiinda mukucita zyoonse nzyaakali kukonzya kutegwa abelekele Jehova akaambo kakuti ulamuyanda. (Joh. 14:31) Kuli Jesu, kucita kuyanda kwa Leza cakali cintu ncaakali kukkomanina; wakali kuuyanda kapati mulawo wa Leza. (Int. 40:8) Eelo kaka Jehova wakakkomana kapati kubona Jesu kamubelekela cakuliyandila!
11 Mulimo wesu kuli Jehova uli mbuli zituuzyo zyalumvwano eezyo nkaambo utupa kutondezya mbotulimvwa kujatikizya nguwe. Tulamupa zintu ziinda kubota Jehova alimwi tulacita oobo akaambo kakuti tulamuyanda amoyo wesu woonse. Eelo kaka Jehova ulakkomana kapati kubona mbobalyaabide bakombi bakwe banji kumubelekela akaambo kaluyando lupati ndobajisi kulinguwe alimwi akuzyeelelo zyakwe! Jehova ulabona alimwi akubikkila maano kuzintu nzyotucita alimwi akaambo ncotuzicitila. Eeci cilatuumbulizya kapati. Mucikozyanyo, ikuti naa mulicembeede alimwi tamucicikonzyi kucita zinji mbuli mbomuyanda, amuzyibe kuti Jehova ulabumvwisya bukkale bwanu. Mulakonzya kulimvwa kuti tamukonzyi kucita zinji mumulimo wa Jehova, pele walo Jehova ulalubona luyando ndomujisi ilumukulwaizya kucita nzyomukonzya kucita. Ulakkomana kapati kutambula zintu iziinda kubota nzyomukonzya kumupa.
Mbono Zyakumuuya
Mibuzyo Yabasikubala
Sintembauzyo wakasololelwa amuuya kwiimba kuti: “Mumeso aa Jehova lufwu lwabantu bakwe basyomeka makani mapati.” (Int. 116:15) Buumi bwamukombi wa Jehova wakasimpe uuliwoonse bulayandika kapati kulinguwe. Nikuba boobo, kunze aalufwu lwamuntu omwe, kuli bupanduluzi bumbi mumajwi aazubuludwe mulugwalo lwa Intembauzyo 116.
Ciindi mukwesu naamba makani aamalila kujatikizya Munakristo, taceelede kubelesya lugwalo lwa Intembauzyo 116:15 kwaamba muntu wafwa, nikuba kuti wakafwa kali mubelesi uusyomeka wa Jehova. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti majwi aa sintembauzyo alijisi bupanduluzi bunji. Aamba kuti Leza takonzyi kulekela nkamu yoonse yabantu basyomeka kuti bafwe nkaambo balayandika kapati mumeso aakwe.—Amubone Intembauzyo 72:14; 116:8..
DECEMBER 9-15
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA INTEMBAUZYO 119:1-56
“Ino Mulombwana Inga Waisalazya Buti Nzila Yakwe?”
w87-E 11/1 18 ¶10
Sena Mulazumanana Kusalala Mubukkale Buli Boonse?
10 Ku Baefeso 5:5 Paulo wakacenjezya kuti: “Nkaambo mulicizyi eeci, inzya mulizyi kabotu-kabotu kuti kunyina sibwaamu naa muntu uusofweede naa syaacivwulemwangu, icaamba kuba sikukomba mituni, uujisi lukono luli loonse mu Bwami bwa Kristo abwa Leza.” Nokuba boobo, mwaka amwaka bunji bwabantu balasinswa naa kugusyigwa mumbungano akaambo kakucita bwaamu—‘kubisizya mubili wabo beni.’ (1 Bakorinto 6:18) Kanji-kanji, eeci cilaba akaambo ‘kakutalikwabilila kweelana ajwi Leza.’ (Intembauzyo 119:9) Mucikozyanyo, bunji bwabakwesu tabalilemeki kabotu ciindi nobapumuna kumilimo yabo. Akaambo kakutayanzana abakwesu alimwi abacizyi, bapanga zilongwe abantu mbobalyookezya limwi. Kabayeeya kuti ‘aaba mbantu bali kabotu,’ alimwi buya Banakristo bamwi balabasangana muzintu zitali kabotu nzyobacita. Mbubwenya buyo, bamwi balaciindizya kumvwana abantu mbobabeleka limwi. Mwaalu uumwi wakatalika kumvwana kapati amubelesi mukaintu umwi cakuti wakasiya mukwasyi wakwe akutalika kukkala anguwe! Mpoonya wakagusyigwa mumbungano. Eelo kaka ngamasimpe majwi aamu Bbaibbele aakuti: “Kuyanzana abantu babyaabi kunyonganya zilengwa zibotu”!—1 Bakorinto 15:33.
“Milumbe Yako Njindibotezya”
JEHOVA ulabayeezya bantu bakwe kutegwa abagwasye kuliyumya mumapenzi aakuziindi eezino zikatazya. Nzila zimwi mwatuyeezya nkwiinda mukubala Bbaibbele, kakuli nzila imwi nkwiinda mumakani naa zyaambwa lyamiswaangano ya Bunakristo. Bunji bwazyeezyo nzyotubala naa kumvwa tazili zyeenzu kulindiswe. Ambweni tulaazi kale makani aaya. Mbwaanga tuli bantu baluba, tuyandika kuyeezyegwa ciindi aciindi kujatikizya makanze, milawo alimwi amalailile aa Jehova. Tweelede kulumba akaambo kaziyeezyo zya Leza. Zilatukulwaizya kwiinda mukutugwasya kubikkila maano kutwaambo twakatupa kutalika kupona buumi bweendelana akuyanda kwa Leza. Nkakaambo kaako sintembauzyo ncaakaimba kuli Jehova kuti: “Milumbe yako njindibotezya.”—Intembauzyo 119:24.
Mutani Kulangilili Zyintu Zyabuyo
2 Nokuba boobo, nzyotulanga zilakonzya kutunyonganya. Meso amizeezo zibelekela antoomwe cakuti nzyotubona zilakonzya kupa kuti tuzicite. Alimwi akaambo kakuti tuli munyika yeendelezyegwa a Saatani Diabolosi imuli bantu babi alimwi baliyanda, tulizungulukidwe azifwanikiso zinji zikonzya kutunyonganya—nokuba kuti twazibona buyo ciindi cisyoonto. (1 Joh. 5:19) Nkaambo kaako sintembauzyo ncaakamwaambila Leza kuti: “Gwisya meso aangu kukulangilila zyabuyo, akundipa buumi munzila yako.”—Int. 119:37.
Mbono Zyakumuuya
Amulisyome Ijwi lya Jehova
2 Ikaambo kapati kali ku Intembauzyo 119 kajatikizya mboliyandika jwi lya Leza, antela mulumbe. Ambweni kutegwa lwiimbo oolu kaluyeeyegwa lyoonse, wakalulemba cakutobelana kweelana amabala aa Cihebrayo. Tupango twanyimbo eeyi ituli 176 twakalembwa cakutobelana ikweelana ambwaatobelene mabala mu Cihebrayo. Mu Cihebrayo citaanzi, acimwi cibeela ca Intembauzyo izili 22 cijisi tupango tuli 8 itutalika abbala likozyenye. Intembauzyo eeyi yaamba jwi lya Leza, mulawo, ziyeekezyo, nzila, milumbe, milazyo alimwi ambeta. Mucibalo eeci acitobela, Intembauzyo 119 ilabandikwa kweelana abusanduluzi buluzi bwamagwalo aamu Bbaibbele aa Cihebrayo. Ikuzinzibala kuyeeya azintu zyakacitikila babelesi ba Jehova kaindi alimwi asunu kweelede kutugwasya kulumvwisya lwiimbo oolu lwakasololelwa amuuya alimwi akuyungizya kulumba kwesu kujatikizya Jwi lyakwe lilembedwe, Ibbaibbele.
AMUSUNGWAALE MUMULIMO WAMUMUUNDA
ijwyp 83
Ino Inga Ndalizunda Buti Sunko?
Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Ciindi nendiyanda kucita cibotu, icibi cilaandime.” (Baroma 7:21) Sena kuli nomwakalimvwide boobu? Ikuti naa mbocibede oobo, cibalo eeci cilamugwasya kuzunda sunko lyakucita zintu zibyaabi nzyomulombozya.
Ncomweelede kuzyiba
Ncomukonzya kucita
Nzyobaamba beenzinyoko
Ncomweelede kuzyiba
Kuyungwa kanji-kanji kusololela kukucita zintu zibyaabi. Tee, Bbaibbele lyaamba kuti “kumvwana abantu babyaabi kupa kuti muntu aleke kulilemeka kabotu.” (1 Bakorinto 15:33, bupanduluzi buyungizyidwe) Ikuyungwa abamwi naa aabo mbomubona a TV kulakonzya kupa kuti mutalike kulombozya zintu zibyaabi akusunkwa kuzicita zintu eezyo naa buya “kutobela buleya mukucita zibi.”—Kulonga 23:2.
“Kuyanda kuti bantu kabamuyanda kulakonzya kupa kuti mucite nzyobacita bantu aabo, kucita kufwumbwa kutegwa bamuyande.”—Jeremy.
Ncomweelede kuyeeya: Nkaambo nzi ncocikonzya kumukatazya kukaka sunko limwi ikuti kamubikkila maano mbobamubona bamwi?—Tusimpi 29:25.
Masimpe ngakuti: Kuyungwa abeenzinyoko takweelede kumulesya kutobela nzila mbotu.
Ncomukonzya kucita
Amusinizye zintu nzyomusyoma. Ikuti kamutasinizyide azintu nzyomusyoma, muyooba mbuli cidooli ncobasobanya bantu bamwi. Cilainda kugwasya kutobela lulayo lwamu Bbaibbele lwakuti: “Amusinizye zintu zyoonse; amukakatile kucintu cibotu.” (1 Batesalonika 5:21) Ikuti kamuzimvwisya zintu nzyomusyoma, ciyoomuubila kukakatila kulinzizyo akukaka kuyungwa.
Ncomweelede kuyeeya: Nkaambo nzi ncomusyoma kuti zyeelelo zya Leza zibambilidwe kumugwasya?
“Ndajana kuti lyoonse nondikakatila kuzintu nzyondisyoma akutanjila musunko, bantu bamwi balandilemeka.”—Kimberly.
Cikozyanyo camu Bbaibbele: Daniele. Kweelede kuti kacili mukubusi, Daniele “wakakanza mumoyo wakwe” kuti unootobela milawo ya Leza.—Daniele 1:8.
Amukuzyibe kulezya kwanu. Bbaibbele lilaamba kujatikizya “zisusi zyabukubusi,” nkokuti zintu zibyaabi nzyalombozya kapati muntu nacili mukubusi. (2 Timoteyo 2:22) Kulombozya ooku takwaambi buyo kulombozya kwakoonana pele akulombozya kuti bantu bamwi kabamuyanda, akuyanda lwaanguluko kacitanasika ciindi.
Ncomweelede kuyeeya: Bbaibbele lyaamba kuti “umwi aumwi ulasunkwa kwiinda mukoongelezyegwa akucegwa azisusi zyakwe mwini.” (Jakobo 1:14) Ino nzintu nzi nzyomulombozya kapati?
“Amwaazyibe masunko aakonzya kumulebya. Amuvwuntauzye mbomukonzya kwaalwana masunko aayo, akulemba twaambo ntomukonzya kubelesya. Mwacita oobo, mwaakulijana musunko eelyo, muyoozyiba mbomuya kulilwana.”—Sylvia.
Cikozyanyo camu Bbaibbele: Davida. Ziindi zimwi wakali kuzumina kuyungwa abamwi alimwi akutobela zisusi zyakwe. Pele Davida wakaiya kukulubizya kwakwe aboobo wakacinca. Wakapaila kuli Jehova kuti: “Kondipa kuba amoyo uusalala, . . . alimwi kobikka muuya mupya, uukkalikene mulindime.”—Intembauzyo 51:10.
Amulyeendelezye. Bbaibbele lyaamba kuti: “Utalilekeli kuzundwa abubi pe.” (Baroma 12:21) Eeci caamba kuti tamweelede kuzundwa amasunko. Mulakonzya kusala kucita ciluzi.
Ncomweelede kuyeeya: Mbuti mbomukonzya kulyeendelezya nomwalijana musunko kutegwa kumamanino zintu zibote?
Ndileezyeezya mbondikonzya kulimvwa kuti ndacita kufwumbwa cintu ncondasunkwa kucita. Sena inga ndalimvwa kabotu? Andiza, pele kwaciindi cisyoonto. Sena ndiyoolimvwa kabotu kwainda ciindi? Peepe, ndiyakwiindila buya kulimvwa bubi. Sena cilayandika ncobeni? Peepe!”—Sophia.
Cikozyanyo camu Bbaibbele: Paulo. Nokuba kuti wakaamba kuti zimwi ziindi wakali kuba amizeezo mibyaabi, wakali kulijata. Wakaamba kuti: “Ndilaukasya mubili wangu akuweendelezya mbuli muzike.”—1 Bakorinto 9:27, bupanduluzi buyungizyidwe.
Masimpe ngakuti: Nywebo ndinywe mweelede kulyeendelezya sunko limwi.
Kamuyeeya kuti masunko ngaciindi buyo cisyoonto. Melissa uujisi myaka iili 20 wakaamba kuti: “Masunko manji aakali mapati ciindi nondakali kucikolo, taacili mapati pe. Kuyeeya kaambo aaka kundigwasya kubona kuti masunko aandijisi lino alainda akuti buzuba bumwi ndiyakwaamba kuti buumi bwangu mbubotu akaambo kakuti ndakaazunda.”
Nzyobaamba beenzinyoko
“Kuba amakanze alimwi akukakatila kumakanze aayo cabusicamba cilandigwasya kuzunda masunko. Mucikozyanyo, ndaamba kuti tandikoocita cintu cimwi, ndilakakatila kuli ncondasala, tandisoli akuyeeya kucinca naa kuzumina kuyungwa ambobayeeya bamwi.”—Olivia.
“Bakubusi balayungwa kuunka kumapobwe akuyoocita zyoonse zicitika ooko, zintu mbuli kunywa bukoko, kubelesya misamu iikola, akoonana. Cilandigwasya kwaabandika cakulikwaya abazyali bangu makani aaya. Kunze lyaboobo, kujata bubi ciindi coonse cilandigwasya kuleya sunko lyakucita cibi.”—Jared.
“Sunko limwi likatazya kapati kuzunda ndisunko lyakuyanda kucita cintu cimwi bamwi ncobabona kuti cili kabotu pele mebo ncondibona kuti tacili kabotu, mbuli kusala zyakulikondelezya. Weelede kusinizya zintu nzyosyoma kutegwa utayungwi, alimwi kucita boobo kuyandika ciindi aluzyibo.”—Mayan.
“Caboola kumasunko, weelede kulizyiba omwini. Weelede kwaazyiba mawebbusaiti aajisi zintu zikonzya kukuletela muzeezo wakoonana, alimwi akuzyiba mbokonzya kucita naa wajana zintu zili boobo. Weelede kulibambilila limwi kutegwa utanjili musunko.”—Julian.
DECEMBER 16-22
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA INTEMBAUZYO 119:57-120
Mbomukonzya Kuliyumya Mumapenzi
“Nduuyandisya Loko Mulao Wako!”
2 Ncibotu kulibuzya kuti, “Ino mulawo wa Leza wakamuumbulizya buti sintembauzyo?” Cakamugwasya ndusyomo ndwaakajisi lwakuti Jehova wakali kumubikkila maano. Mbwaanga wakalibuzi bubotu bwamulawo ooyo, sintembauzyo wakalikkomene nokuba kuti wakali mumapenzi aakali kuletwa abasikumukazya. Wakalizi kuti Jehova wakali kumweendelezya kabotu. Kunze lyaboobo, ikutobela malailile aamumulawo wa Leza kwakapa sintembauzyo kuba abusongo kwiinda basinkondonyina mane kwakamupa kufwutuka. Ikutobela mulawo kwakamugwasya kuliiba akuba amanjezyeezya aali kabotu.—Intembauzyo 119:1, 9, 65, 93, 98, 165.
Sena Mulaziyandisya Loko Mbeta zya Jehova?
3 Imbeta zya Leza wakali kuziyandisya sintembauzyo iwakaimba kuti: “Ndafwambaana, nsimuki, kubamba milazyo yako. Nekuba kuti tukole twabasizibi tulindijisi, nsilubi mulao wako.” (Intembauzyo 119:60, 61) Imbeta zya Jehova zilatugwasya kuliyumya notupenzegwa akaambo kakuti tulisinizizye kuti Taateesu wakujulu ulakonzya kukosaula ntambo zyazisinkilizyo basinkondoma nzyobatwaangilila. Mukuya kwaciindi, ulatwaangununa kumampindamangobe aali boobo ikutegwa tuzumanane amulimo wakukambauka Bwami.—Marko 13:10
Twaambo Tupati-Pati Kuzwa Mubbuku Lyasanu lya Intembauzyo
119:71—Ino cigwasya buti kuba mumapenzi? Mapenzi alakonzya kutuyiisya kusyoma kapati muli Jehova, kupaila camoyo woonse kulinguwe alimwi akusungwaala mukwiiya Bbaibbele akucita ncolyaamba. Alimwi mbotucita notuli mumapenzi kulakonzya kuyubununa tumpenda tuyandika kumanizyigwa. Ikupenga takukatupi kucimwa ikuti twakulekela kuti kutubambulule.
“Amulile Abaabo Balila”
3 Cakutadooneka, Jehova, Taateesu wakujulu silweetelelo ngonguwe uupa luumbulizyo. (Amubale 2 Bakorinto 1:3, 4.) Jehova, walo iwiinda kutondezya lweetelelo, wakaambila bantu bakwe kuti: “Mebo lwangu ndime uumuumbulizya.”—Is. 51:12; Int. 119:50, 52, 76.
5 Tulakonzya kuba alusyomo lutazungaani lwakuti Jehova uyootuumbulizya. Aboobo tatweelede kuwayawaya pe kupaila kulinguwe camoyo woonse kulomba lugwasyo kujatikizya buumba mbotujisi. Eelo kaka cilaumbulizya kapati kuzyiba kuti Jehova ulakumvwisya kucisa nkotumvwa alimwi ulapa luumbulizyo ndwayandika umwi aumwi wesu kumugama! Pele ino mbuti mbwacita oobo?
Mbono Zyakumuuya
Twaambo Tupati-Pati Kuzwa Mubbuku Lyasanu lya Intembauzyo
119:96—Ino majwi aakuti “zintu zyoonse zilondokede zilamana” aamba nzi? Sintembauzyo waamba mbobakubona bantu ikulondoka. Kuboneka kuti wakali kuyeeya kuti luzibo lwabantu lwakulondoka kuli mpolugolela. Mukwiimpana, mulawo wa Leza unyina magolelo ali boobo. Busolozi bwanguwo bulabeleka mumbazu zyoonse zyabuumi. “Ndabona kuti zintu zyoonse zibotu zilaamagolelo,” mboyaamba The Bible in Tonga yamu 1996, “milawo yako inyina magolelo pe.”
AMUSUNGWAALE MUMULIMO WAMUMUUNDA
ijwbq 157
Ino Bbaibbele Lyaamba Nzi Kujatikizya Ntenda Zilicitikila?
Bwiinguzi bwamu Bbaibbele
Leza talinguwe uupa kuti kakuba ntenda zilicitikila mazuba aano, pele ulababikkila maano bantu ibajatikizyigwa. Bwami bwa Leza buya kuzimana zintu zyoonse zipa kuti katupenga, kubikkilizya antenda zilicitikila. Pele calino, Leza ulabaumbulizya boonse ibajatikizyigwa muntenda zilicitikila.—2 Bakorinto 1:3.
Nkaambo nzi ncotuli masimpe kuti ntenda zilicitikila tacili cisubulo kuzwa kuli Leza?
Sena ntenda eezyi zitondezya kuti tupona kumazuba aamamanino?
Ino Leza ubagwasya buti bantu bacitikilwa ntenda?
Sena njiisyo zyamu Bbaibbele zilakonzya kutugwasya kulibambila ntenda?
Tupango twamu Bbaibbele tukonzya kubaumbulizya aabo bacitikilwa ntenda
Nkaambo nzi ncotuli masimpe kuti ntenda zilicitikila tacili cisubulo kuzwa kuli Leza?
Kweelana azibalo zili mu Bbaibbele, Jehova wakali kubelesya zilengwaleza kunyonyoona bantu. Pele eeci ciliindene kapati ambozicitika ntenda.
◻ Ntenda zilicitikila tazisali, zilakonzya kujaya akulemanika kufwumbwa muntu. Mukwiimpana, zilengwaleza nzyaakali kubelesya Leza kweelana ambokulembedwe mu Bbaibbele, zyakali kunyonyoona buyo bantu babi. Mucikozyanyo, ciindi Leza naakanyonyoona minzi ya Sodoma a Gomora, tanaakamunyonyoona Loti abana bakwe bobilo. (Matalikilo 19:29, 30) Leza uliizyi myoyo yabantu aboobo wakali kunyonyoona buyo babi.—Matalikilo 18:23-32; 1 Samuele 16:7.
◻ Kanji-kanji ntenda nzyacibukilambuta. Mukwiimpana, Leza wakali kusaanguna kubacenjezya bantu babi katanabanyonyoona azilengwaleza. Ibantu bakali kuswiilila tiibakali kunyonyoonwa.—Matalikilo 7:1-5; Matayo 24:38, 39.
◻ Zimwi ziindi, ibantu mbabapa kuti kube ntenda. Munzila nzi? Kwiinda mukunyonyoona zintu zilaanyika alimwi akuyakila mumasena mukonzya kucitika mizuzumo yanyika, kupaya kwamaanzi, naa ntenda zimwi zibyaabi. (Ciyubunuzyo 11:18) Leza tayelede kupegwa mulandu akaambo kakusala kwabantu kutali kabotu.—Tusimpi 19:3.
Sena ntenda eezyi zitondezya kuti tupona kumazuba aamamanino?
Inzya, businsimi bwamu Bbaibbele butondezya kuti kunooli ntenda zilicitikila ‘kumamanino aabweende bwazintu,’ naa “kumazuba aamamanino.” (Matayo 24:3; 2 Timoteyo 3:1) Mucikozyanyo, kujatikizya ciindi ncotupona, Jesu wakaamba kuti: “Kuyooba nzala amizuzumo yanyika mumasena aaindene-indene.” (Matayo 24:7) Lino-lino, Leza ulazimana zyoonse zipa kuti bantu kabausa akupenga, kubikkilizya antenda zilicitikila.—Ciyubunuzyo 21:3, 4.
Ino Leza ubagwasya buti bantu bacitikilwa ntenda?
◻ Leza ulabaumbulizya a Jwi lyakwe, Bbaibbele aabo bajatikizyidwe. Bbaibbele litwaambila kuti Leza ulatubikkila maano alimwi ulausa ciindi notupenga. (Isaya 63:9; 1 Petro 5:6, 7) Alimwi lilasyomezya kujatikizya ciindi ntenda zilicitikila nozitakacitiki limbi.—Amubone cibeela cakuti, “Tupango twamu Bbaibbele tukonzya kubaumbulizya aabo bacitikilwa ntenda.”
◻ Leza ulabagwasya aabo bajatikizyidwe kwiinda mukubelesya bakombi bakwe. Leza ulabayiisya bakombi bakwe anyika kutobela cikozyanyo ncaakasiya Jesu. Kwakasinsimwa kuti Jesu uyakubaumbulizya “babombe myoyo” aboonse “balila.” (Isaya 61:1, 2) Bakombi ba Leza balasola kucita oobo abalo.—Johane 13:15.
Kunze lyaboobo, Leza ulababelesya bakombi bakwe kugwasya baabo bajatikizyidwe kwiinda mukubapa nzyobayandika kumubili.—Milimo 11:28-30; Bagalatiya 6:10.
Sena njiisyo zyamu Bbaibbele zilakonzya kutugwasya kulibambila ntenda?
Inzya. Nokuba kuti Bbaibbele tiilyakalembelwa kutugwasya kulibambila ntenda zilicitikila, lilijisi njiisyo zikonzya kutugwasya. Mucikozyanyo:
◻ Amulibambile zyakucita ikuti kwacitika ntenda. Bbaibbele lyaamba kuti: “Muntu uucenjede abona mapenzi ulayuba.” (Tusimpi 22:3) Ncabusongo kuzyibila limwi ncotuyoocita kuti kwacitika ntenda. Kulibambila kuli boobo inga kwabikkilizya kuba a emergency kit, nkokuti bbeeke momukonzya kubikka zintu mbuli, zibelesyo zya first aid, maanzi, zyakulya zitaboli, amapepa aayandika. Kumane mweelede kumvwana abanamukwasyi abusena mpomweelede kuswaanganina kuti kwacitika ntenda.
◻ Mweelede kubikkila kapati maano kubuumi bwanu kutali kuzintu. Bbaibbele lyaamba kuti: “Kunyina ncotwakaletelezya munyika eeyi, alimwi kunyina ncotukonzya kubwezelezya kuzwa mulinjiyo.” (1 Timoteyo 6:7, 8) Nokwacitika ntenda, tweelede kulibambila kusiya ŋanda yesu azintu kutegwa tutafwi. Tatweelede kuluba kuti buumi bwesu bulayandika kapati kwiinda zintu zyakumubili zili zyoonse.—Matayo 6:25.
Tupango twamu Bbaibbele tukonzya kubaumbulizya aabo bacitikilwa ntenda
Matalikilo 18:25: Leza ‘takonzyi kucita boobo pe, ikunyonyoona uululeme antoomwe amuntu mubi . . . Sena Mubetesi wanyika yoonse takonzyi kucita ciluzi?’
Bupanduluzi: Lyoonse Leza ucita ziluzi; tayelede kupegwa mulandu ikuti bantu bacita zibotu bafwa akaambo kantenda zilicitikila.
Intembauzyo 46:1, 2: “Leza mayubilo eesu alimwi ninguzu zyesu, mugwasyi ngotukonzya kujana lyoonse muziindi zyamapenzi. Nkakaambo kaako tatukooyoowa pe, nokuba kuti nyika yacinca.”
Bupanduluzi: Kufwumbwa cintu cikonzya kutucitikila, tusyoma kuti Leza nguukonzya kutupa nguzu.
Isaya 63:9: “Mumapenzi aabo oonse wakali kupenga mumoyo awalo.”
Bupanduluzi: Leza ulaalweetelelo, ulausa ciindi notupenga.
Johane 5:28, 29: ‘Ciyoosika ciindi eelyo aabo boonse ibali muzyuumbwe nobayoomvwa ijwi lya Jesu akuzwa mulinzizyo.’
Bupanduluzi: Tulijisi bulangizi bwakuyoobabona alimwi bayandwa besu bakafwa nkaambo Leza uyoopa Jesu nguzu zyakubabusya.
1 Petro 5:6, 7: “Amulicesye ansi aajanza lya Leza lyanguzu . . . kumwi kamuwaala makatazyo aanu oonse kulinguwe, nkaambo ulamubikkila maano.”
Bupanduluzi: Leza ulabikkila maano kuzintu zyoonse zitucitikila, aboobo uyanda kuti katupaila kulinguwe akumwaambila zintu zitulibilisya.
Ciyubunuzyo 21:4: Leza “uyoosindula misozi yoonse kumeso aabo, alimwi lufwu talukabi limbi, akwalo koomoka, kulila nokuba kucisa takukabi limbi pe. Zintu zyakaindi zyamana.”
Bupanduluzi: Leza uyoozimana zyoonse zipa kuti katupenga, kubikkilizya antenda zilicitikila.
DECEMBER 23-29
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA INTEMBAUZYO 119:121-176
Mbomukonzya Kweeleba Mapenzi Aapa Kuusa
Amulekele Milawo Anjiisyo Zya Leza Kuyiisya Manjezyeezya Aanu
5 Kutegwa tugwasyigwe amilawo ya Leza, tatweelede kwiile kwiibala buyo naa kwiizyiba buyo. Pele tweelede kwiiyanda alimwi akwiilemeka. Ijwi lya Leza lyaamba kuti: “Amusulaike bubi, muyande bubotu.” (Am. 5:15) Pele ino mbuti mbotukonzya kucita oobo? Iciyandika kapati, nkwiiya kubona zintu mbuli mbwazibona Jehova. Mucikozyanyo, amweezyeezye kuti mujisi penzi lyakubula ŋonzi. Mpoonya dokotela wanu wamupangila pulogilamu yazyakulya nzyomweelede kulya, kunyanyaansya mubili, alimwi ambomweelede kupona. Nomwamana kwiisola pulogilamu eeyo, mwajana kuti ilabeleka kabotu. Tacidoonekwi buya kuti inga mwamulumba kapati dokotela wanu akaambo kakumugwasya kuba abuumi buli kabotu.
6 Mbubwenya buyo, Mulengi wesu ulatupa milawo iikonzya kutukwabilila kuzwa kuzintu zikonzya kutucitikila akaambo kakucita cibi, calo icipa kuti katupona kabotu. Amubone mbotugwasyigwa kwiinda mukutobela milawo ya Bbaibbele iijatikizya kubeja, kukanza kucita zintu zibi, kubba, bwaamu, nkondo alimwi akusyoma mizimo. (Amubale Tusimpi 6:16-19; Ciy. 21:8) Ciindi notujana zilongezyo iziboola akaambo kakucita zintu munzila njayanda Jehova, luyando lwesu kulinguwe alimwi akumilawo yakwe luyookomena.
w93-E 4/15 17 ¶12
Nobakubusi—Ino Nimbaakani Nzi Nzyomujisi?
12 Kwiinda zyoonse, mweelede kwiiya kusulaika zintu zibyaabi. (Intembauzyo 97:10) Ino inga mwazisulaika buti zintu kaindi nzyomwakali kubona kuti zyakali kukkomanisya naa kukondelezya? Nkwiinda mukuyeeya zintu zibi izilaakutobela! “Mutalyeeni pe: Leza takonzyi kufwubaazyigwa. Nkaambo kufwumbwa cintu muntu ncasyanga, ncencico eeco ncayootebula; nkaambo ooyo uusyanga kweelana azisusi zyamubili wakwe uyootebula kubola kuzwa kumubili wakwe.” (Bagalatiya 6:7, 8) Ciindi nomwasunkwa, amuyeeye buyo bubi bulaakutobela—eelo kaka eeci inga tiicamukkomanisya Jehova Leza. (Amweezyanisye Intembauzyo 78:41.) Alimwi kamuyeeya kujatikizya kuba amada aamusyokwe naa kuyambukilwa bulwazi mbuli bwasikalileke. Amuyeeye buyo mbomukonzya kupengana mumizeezo alimwi akulimvwa kubula mpindu. Alimwi buya mapenzi aaya alakonzya kukkala kwaciindi cilamfwu. Mukaintu uumwi Munakristo wakaamba kuti: “Mebo abalumi bangu twakali koonana katutanakwatana. Nokuba kuti toonse lino tuli Banakristo, koonana nkotwakali kucita kaindi kwapa kuti katukazyanya akuba abuzuba mucikwati cesu.” Ikuti mwabulekela bukkale oobu, cilakonzya kupa kuti musweekelwe mikuli mumbungano alimwi akugusyigwa buya! (1 Bakorinto 5:9-13) Sena inga mwalekela kulikkomanisya kwakaindi kasyoonto kutegwa musweekelwe zintu zipati?
Mbono Zyakumuuya
Amusyome Kuti ‘Ijwi lya Leza Nkasimpe’
2 Mbuli babelesi ba Jehova, tulasyoma kuti Leza wesu, ngu “Leza wakasimpe” alimwi akuti lyoonse inga uyanda kutugwasya. (Int. 31:5; Is. 48:17) Tulazisyoma zyoonse nzyotubala mu Bbaibbele. Tulasyoma kuti “ijwi lya [Leza] lyoonse mbolibede nkasimpe.” (Amubale Intembauzyo 119:160.) Tulazuminana ancaakaamba sikwiiya zyamu Bbaibbele umwi iwakalemba kuti: “Zyoonse nzyaakaamba Leza nzyamasimpe alimwi ziyoocitika ncobeni. Aboobo bantu ba Leza balazisyoma zyoonse nzyaamba nkaambo balamusyoma Leza ooyo wakazyaamba.”
DECEMBER 30–JANUARY 5
MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA INTEMBAUZYO 120-126
Bakasyanga Mbuto Kumwi Kabalila, Pele Bakatebula Cakukondwa
Balilelekedwe Aabo Balemeka Leza
10 Notupopwa mujoko lyabusikwiiya, tuli mukulwana a Saatani. Bbuku lya Jakobo 4:7 litusyomezya kuti: “Amumukazye Saatani, uyoomucija.” Eeci tacipandululi kuti kucita boobo ncintu cuuba-uba pe. Ikubelekela Leza kuyandika kusolekesya kapati. (Luka 13:24) Pele Ibbaibbele lisyomezya boobu kubbuku lya Intembauzyo 126:5: “Abo babyala amisozi bayootebula cakukondwa.” Inzya, tatuli mukukomba Leza uutalumbi pe. Walo “nguupa cilumbo kulibaabo bamuyandaula” alimwi ulabaleleka aabo ibamulemeka.—Ba-Hebrayo 11:6.
Ino Lusyomo Lwanu Lunooli Luyumu Buti?
17 Sena mulalila akaambo kamuyandwa wanu iwakafwa? Amujane ciindi cakuyumya lusyomo lwanu mubulangizi bwabubuke kwiinda mukubala zibalo zyamu Bbaibbele zyabaabo bakabusyigwa. Sena muluuside akaambo kuti munamukwasyi wakagusyigwa mumbungano? Kamubala kutegwa mulibonene kuti nzila ya Leza yakupa lulayo lyoonse njeyiinda kubota. Kufwumbwa penzi ndyomujisi, amulibone kuba coolwe cakuyumya lusyomo lwanu. Amumwaambile Jehova bwini mbomulimvwa. Mutanikulizanduli, muciindi caboobo, amukakatile kubakwesu abacizyi. (Tus. 18:1) Amutole lubazu muzintu zikonzya kumugwasya kuliyumya, nokuba kuti mulacita oobo kumwi kamulila. (Int. 126:5, 6) Kamuzumanana kujanika kumiswaangano, kukambauka alimwi akubala Bbaibbele. Alimwi amubikkile maano kuzilongezyo zibotu Jehova nzyamubambilide kumbele. Ciindi nomubona Jehova mbwamugwasya, lusyomo lwanu mulinguwe luyooyuma kapati.
Amuliyumye Mumulimo Wabutebuzi!
13 Imajwi alembedwe kubbuku lya Intembauzyo 126:5, 6, alabaumbulizya kaka batebuzi ikapati aabo ibali mukupenzyegwa aakuti: “A[a]bo babyala amisozi, bayootebula cakukondwa. Muntu uuya bulila uuyumwide imbuto zyakubyala ncobeni uyooboola cakusekelela amilumbu yakwe.” Imajwi aasintembauzyo ajatikizya kubyala akutebula atondezya mbuli Jehova mbwakalanganya akulongezya bamucaala ibakapiluka kuzwa mubuzike ku Babuloni yansiku. Bakalikkomenyi ciindi nobakalubulwa, pele kulibonya kuti bakalila ciindi nobakali kubyala mubulongo bwatakali kabotu ibwatakali kulimwa kwamyaka iili 70 njibakali mubuzike. Nokuba boobo, aabo bakazumanana kubyala alimwi amulimo wakuyaka bakajana micelo alimwi akukkalwa moyo akaambo kamilimo yabo.
14 Tulakonzya kulila ciindi notuli mukupenzyegwa naa ciindi basyomima nobapenzyegwa akaambo kabululami. (1 Petro 3:14) Mumulimo wesu wakutebula, akusaanguna tulakonzya kuyuminwa akaambo kakubula citondezyo cakuzwidilila mukusoleka kwesu mumulimo. Pele kuti twazumanana kubyala alimwi akwiida, Leza uyookomezya zintu mbotutayeeyeli. (1 Ba-Korinto 3:6) Eeci cilatondezyegwa kabotu kwiinda muzintu zitobela twamana kumwaya ma Bbaibbele alimwi amabbuku aamba zyamu Magwalo.
Mbono Zyakumuuya
Inguzu Zyakukwabilila—“Leza Macijilo Esu”
15 Kusaanguna, amulange-lange makani aalukwabililo lwakumubili. Mbotuli bakombi ba Jehova, tulakonzya kulangila lukwabililo luli boobo kutucitikila katuli nkamu. Ibuyo-buyo, inga waile kutubonenena Saatani. Amweezeezye ceeci: Saatani “mwami wenyika ino,” kunyina cimbi ncayandisya kunze lyakuzimaazya bukombi bwini-bwini. (Johane 12:31; Ciyubunuzyo 12:17) Imfwulumende zimwi zilaanguzu kapati anyika, zyalesya mulimo wesu wakukambauka alimwi zyasola kutumanizyila limwi. Nokuba boobo, bantu ba Jehova bazumanana cakutazungaana alimwi bakambauka cakutaleka! Nkaambo nzi zisi zilaanguzu kapati ncozyakakilwa kulesya mulimo wakakamu aaka ka Banakristo kasyoonto alimwi kalibonya kuti takakwabilidwe? Nkaambo Jehova watukwabilila amababaakwe aacikozyanyo aalaanguzu kapati!—Intembauzyo 17:7, 8.