LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • wp25 No. 1 map. 6-8
  • Sena Bantu Balakonzya Kumana Manyongwe Ankondo?

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Sena Bantu Balakonzya Kumana Manyongwe Ankondo?
  • Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakubuleya)—2025
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • MFWULUMENDE MBOZISUMPULA BUKKALE BWABANTU
  • MFWULUMENDE MBOZIBANDIKA KUJATIKIZYA KUBAMBA LUUMUNO
  • MFWULUMENDE MBOZIZUMINANA KUCESYA NAA KUMANIZYA ZILWANYO
  • MFWULUMENDE MBOZIPANGA ZIZUMINANO ZYAKULESYA NKONDO
  • Nkaambo Nzi Bantu Ncobatakonzyi Kubamba Luumuno?—Ino Bbaibbele Lyaamba Nzi?
    Twaambo Tumwi
  • Ino Ndilili Nkondo Noiyoomana?—Ino Bbaibbele Lyaamba Nzi?
    Twaambo Tumwi
  • Luumuno Lwini-Lwini—Luyoozwa Kuli?
    Ngazi Yamulindizi 1997
  • Manyongwe Ankondo Mboziyoomana
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakubuleya)—2025
Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakubuleya)—2025
wp25 No. 1 map. 6-8

Sena Bantu Balakonzya Kumana Manyongwe Ankondo?

Bantu balalwana akaambo katwaambo tusiyene-siyene. Bamwi balalwana akaambo kamapolitikisi, kuyanda kucinca zintu alimwi akuyanda kuti kabeendelezyegwa kabotu. Kulubazu lumwi, bamwi balalwana akaambo kakuyanda kweendelezya cilawo cimwi naa kupegwa zintu zili mucilawo cimwi. Manyongwe manji alatalisyigwa akaambo kakutamvwana alimwi akwiindana kwazikombelo. Aboobo, ino ncinzi bantu ncobacita kutegwa baleke kulwana akupa kuti kube luumuno? Sena bantu balakonzya kuzwidilila kulesya nkondo?

MFWULUMENDE MBOZISUMPULA BUKKALE BWABANTU

Ino zijisi makanze nzi?: Mfwulumende inga ziyanda kusumpula bukkale bwabantu, kugwasya naa kucesya-cesya bucete bwalo kanji-kanji ibuli mbobutalisya nkondo.

Nkaambo nzi ncocikatazya?: Mfwulumende inga iyandika kucinca kujatikizya mboyaabelesya mali. Mucikozyanyo mu 2022, mali aasika ku 34.1 bbiliyoni dollars akabelesyegwa nyika yoonse kubamba zintu zikonzya kugwasya kusumpula bukkale bwabantu mumasena manji kapati. Pele aayo akali masyoonto kapati twaayezyanisya ayaayo aabelesyegwa mubusikalumamba.

“Mali manji alabelesyegwa kugwasya baabo bajatikizyidwe ankondo muciindi cakwaabelesya kulesya manyongwe alimwi akubamba luumuno.”—António Guterres, secretary-general of the United Nations.

Ncolyaamba Bbaibbele: Mfwulumende zyamunyika alimwi ambunga zimwi zilakonzya kubagwasya bacete, pele masimpe ngakuti tazikonzyi kubugwisya bucete cakumaninina.—Deuteronomo 15:11; Matayo 26:11.

MFWULUMENDE MBOZIBANDIKA KUJATIKIZYA KUBAMBA LUUMUNO

Ino zijisi makanze nzi?: Mfwulumende inga zibandika bukkale alimwi akuzuminana muzintu zikonzya kubagwasya boonse.

Nkaambo nzi ncocikatazya?: Nkamu yomwe naa ziinda waawo, inga kazitayandi kupanga cizuminano. Eeci inga capa kuti kutabi luumuno.

“Talili lyoonse cizuminano nocikonzya kuzwidilila. Nkaambo masi obilo aakapangene cizuminano zimwi ziindi alakonzya kwiimpana akutalisya nkondo.”—Raymond F. Smith, American Diplomacy.

Ncolyaamba Bbaibbele: Bantu beelede ‘kuyandaula luumuno.’ (Intembauzyo 34:14) Pele bantu banji mazuba aano “tabasyomeki . . . tabanyoneki . . . alimwi mbaasikwaaba bamwi.” (2 Timoteyo 3:​1-4) Bube oobu bubyaabi bulakonzya kupa kuti beendelezi bamfwulumende cibaalile kuleta luumuno.

MFWULUMENDE MBOZIZUMINANA KUCESYA NAA KUMANIZYA ZILWANYO

Ino zijisi makanze nzi?: Mfwulumende inga zijisi makanze aakucesya naa kumanizya zilwanyo zyanyukkiliya, tuzunda tujaya tupangwa abantu amisamu iijaya.

Nkaambo nzi ncocikatazya?: Masi taayandi kucesya zilwanyo naa kuzimanizya, akaambo kakuti alalibilika kuti alakonzya kumaninwa nguzu zyabweendelezi akuleka kukwabililwa. Nokuba kuti masi azigwisya zilwanyo zyankondo zyoonse, taakonzyi kulesya bantu kulwana.

“Masi manji tanaakacizuzikizya cisyomezyo cakuti alazimanizya zilwanyo zyankondo nowakainda mwaka wa 1991. Nzyeezi zintu nzyobakaalilwa kuzuzikizya, kucesya-cesya ntenda naa mazwanga alaakati kamasi alimwi akupa kuti bantu kabakwabilidwe munyika.”—“Securing Our Common Future: An Agenda for Disarmament.”

Ncolyaamba Bbaibbele: Bantu beelede kuleka kubelesya zilwanyo zyankondo ‘akufwula mapanga aabo kuba maamba aakulimya.’ (Isaya 2:4) Kutegwa nkondo imane, bantu beelede kubeleka canguzu nkaambo nkondo kaitanaba muntu usaanguna kuyeeya mumoyo.—Matayo 15:19.

MFWULUMENDE MBOZIPANGA ZIZUMINANO ZYAKULESYA NKONDO

Ino zijisi makanze nzi?: Mfwulumende zimwi zilazuminana kubelekela antoomwe kutegwa zilikwabilile kuli basinkondonyina. Nozicita boobo, inga ziyanda kukwabililwa nkaambo kuti cisi comwe cayanda kubalwana inga bacizinga.

Nkaambo nzi ncocikatazya?: Kulwana masi manji aciindi comwe takukonzyi kuleta luumuno. Kuyungizya waawo, talili lyoonse masi naacita kweelana ambobakazuminana ikuti bayoobelekela aantoomwe kuti naa balwanwa asinkondonyina.

Encyclopedia Britannica yaamba kuti: “Nokuba kuti mbunga ya League of Nations alimwi aya United Nations yakabeleka canguzu kukamantanya masi, pele alo alazumanana kulwana.”

Ncolyaamba Bbaibbele: Bantu nobabelekela antoomwe balazwidilila. (Mukambausi 4:12) Nokuba boobo, mbunga zyabantu tazikonzyi kuleta luumuno lwini-lwini alimwi akukwabilila bantu. ‘Mutasyomi bami pe naba mwanaamuntu uutakonzyi kuleta lufwutuko. Nkaambo afwa, eelyo walo ulapiluka kubulongo; mubuzuba mbubonya oobo nzyayeeya zyoonse zilamana.’—Intembauzyo 146:3, 4.

Nokuba kuti masi manji alabeleka canguzu kubamba luumuno, nkondo zyazumanana kucitika.

Sena Munyika Kuli Luumuno Kwiinda Kaindi?

Bantu bamwi baamba kuti mazuba aano kuli luumuno munyika kwiinda mbocakabede kaindi. Kunze lyaboobo, baamba kuti nkondo zilwanwa mazuba aano zitola buyo ciindi cisyoonto akuti abalo bantu bafwa mbasyoonto kapati, twabeezyanisya abaabo ibakali kufwa myaka minji yainda. Nokuba boobo, bamwi baladooneka naa myeelwe eeyi yabantu bafwa munkondo njamasimpe.

Kufwumbwa ncobakonzya kwaamba bantu, masimpe ngakuti nkondo ilabajatikizya bantu banji kapati munyika mazuba aano.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi